Que possedeish un important patrimòni monumentau medievau deu quau e cau destacar la glèisa de Sant Andrèu e lo pont. Aqueste que ho trencat au sègle XIX per la retirada deu marescau Soult. Qu'ei conegut com lo "pont de la legenda" per'mor qu'ua princessa e s'i seré sauvada d'ua ordalia : com avèva dat lo dia a un mainatge difòrme e mort a la neishença mentre qui lo son òmi e s'èra mort a las crotzadas, que ho acusada d'adultèri e condemnada a estar getada deu pont dab las mans ligadas. Com lo briu e la miè de cap a l'arribèra, que ho sauvada e considerada com innocenta.
Sauvatèrra qu'ei tanben la vila de l'escrivan bearnés de lenga occitana Gastellú Sabalòt. Lo son monument aus morts qu'ostendeish un tèxte gravat en bearnés.
Glèisa de Sant Andrèu
Geografia
Comunas a l'entorn.
Toponimia
Sauvatèrra
La prononciacion qu'ei [,saw'ba'tɛrrə]. Las fòrmas ancianas que son Salvaterra en 1235 e 1251, Saubaterra en 1253, Saubeterre en 1273, Saubaterre au sègle XIII, en 1385 e 1471, Salvatierra en 1520 [1].
Sauvatèrra que vien deu latin salva terra, « tèrra sauva », au sens de « qui gauseish deu dret d'asile ». Lo nom qu'ei sinonime de La Sauvetat, La Salvetat. Los istorians qu'apèran sauvetats aqueras vilas, en generau fondacions eclesiasticas [2],[1].
Orèite
La prononciacion qu'ei [u'rɛjtə]. Las fòrmas ancianas que son Oreite en 1273, Oreyta en 1305, Oreyte (Cartulari d'Ortès), Erreyti en 1397, Horeyte en 1538 [3].
Miquèu Grosclaude qu'interprèta lo nom com au rèit, « au dret », deu latin ad rectum. Compréner « tot dret en fàcia », çò qui correspón a la situacion d'Orèite fàcia a Sauvatèrra de l'auta part deu Gave d'Auloron[3]. Que sembla ben un tractament basco d'un mot romanic preexistent.
Sunarte
La prononciacion qu'ei [sy'nartə]. Las fòrmas ancianas que son Sunarte en 1385, Sunarta en 1538 [4].
Segon Miquèu Grosclaude, lo nom qu'ei basco. Qu'ei format de zunhar (fòrma soletina de zuhar, « orme ») e arte, « au miei de » [4].
Istòria
En 1829, qu'apleguèn Orèite e Sunarte a Sauvatèrra [5].
.svg)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}