Alhats
Alhats, e non pas Alhàs [1] (Aillas en francés), es una comuna gascona de Vasadés administrada pr'eu departament de Gironda de la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània. Geografia Perimètre deu territòriToponimiaLa prononciacion es [aˈʎas][2] o [a'jats]. Las fòrmas ancianas concernissen tant Alhats lo vielh, (grafia supausada), adara dens Sigalens, com Alhats Gran, lo borg, e la prumèira, au mens, es per Alhats lo vielh. Son : Alliardensis (pagus ~), a l'epòca franca, en latin [pagus Aillardensis per O'Reilly [3]], Allano (Petrus d' ~), en latin, Aylans (castrum de ~), en 1254, Aillars, au sègle XIII, en occitan, Aillas, au sègle XIII, en occitan, Alhas (in parrochia de ~), en 1273, Aillyan (Bernardus d' ~), en 1279, Alhas, Alhans, Halhas, Halhains, Haylanx, tot en 1276, en occitan, Alhans (castri d' ~), en 1289, Alhans (in parochia de Moissaco seu d' ~), en 1289, Alhanum (apud ~), en 1326, en latin [4]. Dauzat, que probable coneishèva pas totas las atestacions medievalas, interprèta per un nom latin d'òme Allius, damb lo sufixe -aceus [5]. Contra tota règla d'evolucion, Negre, citat per B. Boyrie-Fénié, postula un nom comun occitan aligàs, « braudèir, hanguèir » (pr'aquò, eth coneishèva la fòrma Aillas deu sègle XIII citada per Dauzat...). Bénédicte Boyrie-Fénié accèpta lo nom de persona Allius, mès estima que las variantas en -r son maishantas lecturas per -n. Lo -t- de la prononciacion seré un « sovenir » de n etimologic perqué n e t son dentalas [4] (practicament, -ns ha nèisher un -nts que facilita la prononciacion - véser l'atestacion Haylanx, que cau legir [a'ʎants] e t demòra, mèi o mens, pui que las fòrmas escritas han pensar a un important polimorfisme). Lo sufixe seré -anos : *Alliano(s) [fundos], lo ben, lo maine d'Allius [4]. Las explicacions eruditas de Bénédicte Boyrie-Fénié meritan comentaris. Se la prononciacion es [a'jats], justifica plenament una grafia Alhats. Segondament la pèrta de l molhat deu se corregir dens una lenga corrècta. Las variantas en -r serén maishantas lecturas per -n; mès aquera possibilitat es dificilament valabla per la prumèira atestacion, perqué seré -rd- que carré legir -n-. Aquò dèisha lo lector dens un certan dobte sus l'origina d'aqueth -n-. Enfin, qué pensar d'aqueth Moissaco que la fòrma de 1289 en har un equivalent d'Alhans ? *Moishac (de Muscius + -acum) seré l'ancian nom d'Alhats Gran, vilatge qu'auré eretat après deu nom d'Alhats Vielh ? Mès com i a un Mouchac dens la comuna de Sigalens, au sud-èst d'Alhats Vielh, la suposicion tomba còp-sec. Istòria Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !Administracion
Demografia
Lòcs e monuments
Personalitats ligadas damb la comunaMartine Faure, deputada de la 12a circonscripcion de la Gironda Véser tanbenLigams extèrnesNòtas
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
