Urodził się w zubożałej rodzinie szlacheckiej, jako syn Ludovica Pecciego i Anny Prosperi-Buzi[2]. Rodzina Peccich była uboga, ale szczyciła się starymi szlacheckimi tradycjami, zwłaszcza matka wywodziła swój ród od słynnego Cola di Rienzo. Ojciec był pułkownikiem w milicji baronalnej. Po wejściu Francuzów sprawował też funkcje administracyjne w nowym zarządzie miasta. Rodzina była liczna, a przyszły papież był szóstym dzieckiem, obok trzech braci i dwóch sióstr[3]. Jego bratem był kardynał Giuseppe Pecci[2].
Podczas konklawe był kandydatem umiarkowanej frakcji. Został wybrany 20 lutego 1878 w trzecim głosowaniu[1], a następnie ukoronowany 3 marca 1878 w bazylice watykańskiej.
Pierścień Rybaka Leona XIII
Pontyfikat
Sprawy religijne
Leona XIII uznaje się za pierwszego nowoczesnego papieża, dążącego do dialogu ze współczesnym światem, ale nierezygnującego jednocześnie z ewangelizacji życia społecznego[5]. W kwestiach potępiania masonerii, socjalizmu czy nihilizmu, kontynuował politykę Piusa IX[1]. Podobnie jak poprzednik, popierał centralizację władzy kościelnej, między innymi poprzez wzmocnienie władzy nuncjuszów, a także popierał tomizm jako system filozoficzny odpowiadający doktrynie katolickiej (encyklika Aeterni Patris z 4 sierpnia 1879)[1].
Kreował 147 kardynałów na dwudziestu siedmiu konsystorzach[2]. Za czasów Leona XIII w Polsce powstał mariawityzm, a w Stanach Zjednoczonych – Narodowy Kościół katolicki[5].
Łącznie powołał 248 nowych biskupstw, a także pierwszego delegata w USA[1]. W latach 90 XIX w. napisał dwa listy apostolskie: Praeclara i Satis cognitum, skierowane do chrześcijan niekatolickich, których zaprosił do ponownego przyłączenia się do Kościoła rzymskokatolickiego[1].
Sprawy kościelne i społeczne
Portret Leona XIII (1880)Srebrny medal upamiętniający inaugurację nowego obserwatorium przez papieża Leona XIII (1891)
Leon był tercjarzem franciszkańskim i troszczył się o rozwój tego zakonu[8]. Aby przywrócić XII-wieczne ideały i zwiększyć liczbę członków, złagodził regułę zakonną w konstytucjiMisericors Dei Filius z 1888 roku[8]. Był związany z sanktuarium stygmatów w La Verna, do którego szereg razy pielgrzymował, czemu dał wyraz w encyklice Auspicato concessum z 17 września 1882 roku[9].
Papież dużą uwagę poświęcał sprawom społecznym[5]. Już na początku pontyfikatu wypowiedział się przychylnie na temat ustrojów demokratycznych (encyklika Diuturnum illud z 29 czerwca 1881)[1]. Cztery lata później, 1 listopada 1885 wydał encyklikę Immortale Dei, gdzie określił zakres władzy duchowej i świeckiej oraz podkreślił, że każda władza jest legalna, o ile zapewnia dobrobyt społeczny[1]. 20 czerwca 1888 w encyklice Libertas praestantissimum, stwierdził natomiast, że Kościół winien być strażnikiem dobrze rozumianej wolności[1].
Leon stał się znany jako autor pierwszej[5] encykliki społecznej Rerum novarum, w której przedstawione zostały zasady katolickiej nauki społecznej. Encyklika ta, wydana 15 maja 1891 roku, zawiera poglądy opowiadające się za uczciwą płacą, prawami robotników i związkami zawodowymi, przez co Leon został określony mianem „papieża robotników”[1].
Sprawy wewnętrzne i zagraniczne
Leon XIII (1898)
Podobnie jak Pius IX, Leon XIII pragnął przywrócić Państwo Kościelne z jego wpływami[1]. Nowy papież był jednak zdecydowanie bardziej otwarty na dyplomację, co doprowadziło do wycofania się kanclerza NiemiecOttona von Bismarcka z Kulturkampfu i ustaw antykościelnych[1]. Leon poczynił dalsze ustępstwa na rzecz Niemiec licząc, że wraz z Austrią wystąpią one przeciw Zjednoczonemu Królestwu Włoch[1]. Jednak nadzieje okazały się płonne, ponadto Niemcy i Austria zawarły trójprzymierze z Włochami w 1882, odnowione w 1887 i latach następnych[1]. Wówczas papież usiłował nawiązać kontakty z Francją, co również zakończyło się niepowodzeniem[5]. Katolicy francuscy byli na tyle oburzeni, że odnowiono konkordat z 1801 i wprowadzono ustawy antykościelne, a papież nie otrzymał pomocy w rozwiązaniu tzw. kwestii rzymskiej[1].
Ustanowił stosunki dyplomatyczne z Belgią, lecz nie udało mu się to z Wielką Brytanią, pomimo że poparł ją w walce ze zbuntowanymi katolikami irlandzkimi[1]. Po zabójstwie cesarza WszechrusiAleksandra II i wstąpieniu na tron Aleksandra III udało się nawiązać stosunki dyplomatyczne z Imperium Rosyjskim[5]. Dzięki temu Leon XIII w 1882 roku wskrzesił diecezję kielecką i mianował 12 biskupów w 1883[5]. Skierował także w 1894 roku encyklikę Charitatis providentiaeque do biskupów polskich w której podkreślił zasługi Polski dla chrześcijaństwa[5], ale jednocześnie wezwał wiernych do lojalności wobec zaborców[10].
Leon XIII zmarł 20 lipca 1903 w wieku 93 lat[11] na skutek chronicznej choroby nerek i infekcji oskrzeli[12]. W ostatnich dniach życia podyktował sekretarzowi łacińskojęzyczne wiersze poświęcone problematyce umierania (ostatni z nich nosił tytuł Strapionej duszy nocne rozmyślania)[13]. 22 października 1924 przeniesiono jego szczątki z tymczasowego grobowca w bazylice św. Piotra do bazyliki laterańskiej, gdzie spoczęły w krypcie stworzonej w kaplicy Severina w grobowcu wykonanym przez Enrico Tadaldiniego[14][2].
↑Leon XIII: Auspicato concessum. Watykan: Dicastero per la Comunicazione • Libreria Editrice Vaticana, 1882. [dostęp 2024-05-10]. (wł.). Brak numerów stron w książce
.jpg)
