Honoriusz III (łac.Honorius III, właśc. Cencio Savelli zwany Camerario; ur. ok. 1150[1] w Rzymie, zm. 18 marca 1227 tamże[2]) – papież od 18 lipca 1216 do 18 marca 1227[1].
Życiorys
Cencio urodził się w Rzymie około roku 1150 i został kanonikiem w bazylice Santa Maria Maggiore[2]. Dość powszechnie przypisywana mu przynależność do rzymskiego rodu arystokratycznego Savelli[1] jest obecnie odrzucana przez historyków mediewistów jako oparta na szesnastowiecznych fałszerstwach[3][4]. Przed wyborem na papieża był kamerlingiemŚwiętego Kościoła Rzymskiego (od stycznia 1188 do 1198), następnie kardynałem[a][2] (20 lutego 1193) i przewodniczącym Kancelarii Apostolskiej (1194-1198). 18 lipca 1216 został wybrany następcą Innocentego III.
W 1217 roku wydał on istotny przywilej dla Krzyżaków, rozciągając na nich przywileje i odpusty, którymi cieszyli się templariusze i joannici. Pozwolił też Zakonowi krzyżackiemu rekrutować nowych członków z pominięciem nowicjatu[5]. Udzielił także zgody na przyjmowanie świeckich familiantów, którzy zobowiązani byli do prowadzenia godnego życia i zapisania swojego majątku, a przynajmniej znacznej jego części, w testamencie Zakonowi[5]. W czasie swojego pontyfikatu zatwierdził zakony dominikanów, franciszkanów i karmelitów[1].
Tuż po objęciu Stolicy Piotrowej papież podjął działania mające na celu zorganizowanie V krucjaty, zapowiedzianej przez sobór laterański IV w 1215 roku[1]. Aby tego dokonać, negocjował pomiędzy królem Francji Filipem II a królem Aragonii Jakubem I[2]. W Anglii wspierał małoletniego Henryka III, syna Jana bez Ziemi, w staraniach o koronę królewską[2]. Mimo jego starań, wyprawa krzyżowa okazała się klęską[1]. Głównymi winowajcami takiego obrotu sprawy byli ambitny legat papieski, kardynał Pelagio Galvani oraz niemiecki król Fryderyk II[2]. Honoriusz koronował Fryderyka 22 listopada 1220 na cesarza rzymskiego w bazylice św. Piotra, a w zamian za to, władca niemiecki zobowiązał się wziąć czynny udział w krucjacie[2]. Wbrew obietnicom, Fryderyk doprowadził do elekcji swojego syna, Henryka VII na króla Niemiec i nie pojechał na wyprawę krzyżową w 1221 roku[2]. W lipcu 1227 roku Honoriusz zagroził Fryderykowi ekskomuniką, jeśli ten nie spełni swojej obietnicy[2].
Honoriusz gorliwie kontynuował politykę Innocentego III w Langwedocji. Bezkrytycznie popierał działania Szymona de Montfort i słał bulle z groźbami do wszystkich ośrodków oporu przeciw krzyżowcom. Próbował skłonić miasta Oksytanii do wystąpienia z koalicji przeciw Montfortowi, zastraszając je odebraniem siedzib biskupich. Kiedy 12 września 1217 r. siły katalońsko-langwedockie rozbiły krzyżowców pod Salvetat, na południe od Tuluzy i dostarczyły posiłków oblężonej stolicy langwedockich hrabiów, Honoriusz wystosował serię ostrych pism do prokuratora generalnego, (regenta) Królestwa Aragonii i hrabstwa BarcelonySancha i małoletniego króla Jakuba I. W pierwszej bulli z 23 października pytał z oburzeniem, co popycha i wszystkich jego wiernych nobilów do powstania przeciw Bogu samemu. Groźba nałożenia na państwo interdyktu nie odstraszyła Sancha z Roussillon od kontynuowania walki przeciw Szymonowi de Montfort. Zaniepokoiła jednak tych spośród doradców i baronów Jakuba I, którym łaski Stolicy Apostolskiej leżały bardziej na sercu i ułatwiła zawiązanie się stronnictwa opozycyjnego do władzy prokuratora. Kolejne bulle, z 28 i 29 grudnia, adresowane bezpośrednio do Jakuba i do Sancha, groziły ogłoszeniem krucjaty przeciwko Aragonii i Katalonii. Honoriusz udzielił młodemu monarsze, który jeszcze nie był w stanie zdobyć wpływu na rządy państwem, surowej reprymendy, przypominając mu o łaskach wyświadczonych dynastii przez papiestwo i o uwolnieniu go z rąk Szymona de Montfort w roku 1214.
Honoriusz i wyznaczony przez niego legatRomano Bonaventura, kardynał Sant’Angelo, przyczynili się wydatnie do ostatecznego podboju Langwedocji przez władców królestwa Francji w latach 1226-1229. Romano Frangipani doprowadził chytrze do ponownego oskarżenia hrabiego Tuluzy Rajmunda VII o sprzyjanie heretykom, co poskutkowało zorganizowaniem nowej krucjaty pod wodzą Ludwika VIII Lwa, monarchy Francji i zainstalowaniem w Langwedocji królewskich seneszali rozporządzających znaczną siłą militarną.