La prononciacion es [seŋ'traʎə]. Las fòrmas escritas ancianas son nombrosas : Sancta Aralha (ecclesia Sancti Laurencii de ~), au sègle XIII, Sancta Arailha (capellanus de ~), au sègle XIII, Sanctam Aralham (parrochia Sancti Laurencii prope ~), au sègle XIII, Sentaralha (castrum de ~), en 1259, Seyntaralha (Senebruno de ~), en 1289, Sancta Ralha (capella de ~), en 1326, Santarilha (Petrus de ~), en 1332, Sancta Aralha (dominus de ~), en 1358, Seint Aralha, en 1363, Sancta Aralha, en 1383, Sancta Ralha, en 1407, Santrailles, Sentralhes, en 1461 [1]. La senta onorada dens lo nom de la comuna es Sancta Eulalia, martirizada a Barcelona en 304, donc Senta Aulària de Barcelona. L'elision, segon Dauzat, [en realitat, i a aferèsi, supression de la vocala iniciala deu segond mot, remplaçada per la vocala finala deu prumèir] de -a final de senta davant la vocala iniciala E-[2] dona, en partent d' Eulalia, Aulalia (seré una assimilacion, segon Maurici Romieu) > Aularia (dissimilacion) > Auralia (metatèsi) > Aralia (reduccion del diftongue) > Aralha (palatalizacion de -l- per lo iòd); puèi Sent(a A)ralha ven Sentralha per amudiment [1]. Dens l'òrdre de l'evolucion fonetica, donat per Maurici Romieu, citat per Bénédicte Boyrie-Fénié, la plaça de la palatalizacion de -l- es convencionala. B. Boyrie-Fénié, que constata pr'aquò que dens plan de fòrmas ancianas la senta èra pas mèi coneishuda, escriu Senta Ralha per tant de conservar l'etimologia, damb la justificacion que los a e los e atòns se pronóncian [ə] e se pòden amudir. Pr'aquò, aquera grafia, eventualament admissibla a l'interior d'un mot, pausa un problèma de descodatge dens dus mots separats; la pòden donc avantatjosament remplaçar per Sentralha. B. Boyrie-Fénié estima que l's finala de la grafia francesa [e de las atestacions de 1461], a pas de justificacion linguistica; es oblidar l'abondància deus toponimes au plurau dens l'oèst de l'Òut e Garona e la Gironda, que representan de collectius (l'ensemble deus abitants), e que per confusion vengan sovent lo nom deu vilatge (ex. Leujac > Leujacs, escrit Leujats), mès per Sentralha aquera -s seré pas mèi prononciada, çò que règla la question.
Istòria
Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !
Cultura
Lo grop de fòlc e heavy metal Boisson Divine qu'a hèit ua cançon suu Xivalièr de Sentralha "Poton" entau son album la Halha.[3]
.svg){kind=small}