PROFILPELAJAR.COM

Árþúsund:	2. árþúsundið
Aldir:	19. öldin; 20. öldin ; 21. öldin;
Áratugir:	1941–1950; 1951–1960; 1961–1970; 1971–1980; 1981–1990;
Ár:	1961; 1962; 1963; 1964; 1965; 1966; 1967;

1964 (MCMLXIV í rómverskum tölum) var 64. ár 20. aldar og hlaupár sem hófst á miðvikudegi samkvæmt gregoríska tímatalinu.

Atburðir

Janúar

1. janúar - Sambandsríki Ródesíu og Nýasalands var leyst upp.
4. janúar - Páll 6. páfi heimsótti Ísrael.
5. janúar - Páll 6. páfi og patríarkinn Aþenagóras 1. af Konstantínópel hittust á fyrsta fundi kirkjuleiðtoganna frá 15. öld.
8. janúar - Lyndon B. Johnson kynnti stríðið gegn fátækt í ræðu.
9. janúar - Dagur píslarvottanna: Átök leiddu til dauða 21 Panamabúa og 4 bandarískra hermanna við Panamaskurðinn.
11. janúar - Landlæknir Bandaríkjanna, Luther Terry, lýsti því yfir að reykingar væru hættulegar heilsu manna.
12. janúar - Soldán Sansibar, Jamshid bin Abdullah, var steypt af stóli. Þúsundir íbúa af arabískum og suðurasískum uppruna voru myrtir í uppþotum í kjölfarið.
16. janúar - Borgarstjórn Kaupmannahafnar bannaði reykingar í almenningsvögnum þar sem ekki væri hægt að aðskilja reykrými.
18. janúar - Sjónvarpsþættirnir Á Saltkráku hófu göngu sína í sænska ríkissjónvarpinu.
20. janúar - Meet the Beatles, önnur breiðskífa Bítlanna, kom út í Bandaríkjunum.
22. janúar - Kenneth Kaunda varð fyrsti forsætisráðherra Norður-Ródesíu.
28. janúar - Bandarísk herþota í æfingaflugi flaug yfir Austur-Þýskaland þar sem hún var skotin niður af sovésku herliði nálægt Erfurt.
29. janúar:
- Vetrarólympíuleikarnir 1964 hófust í Innsbruck, Austurríki.
- Sovétríkin skutu tveimur gervihnöttum, Elektron I og II, á loft með einni geimflaug.
- NASA sendi geimfarið Ranger 6 til tunglsins.
30. janúar - Herforinginn Nguyễn Khánh framdi valdarán í Víetnam.

Febrúar

1. febrúar - Gigliola Cinquetti sigraði söngvakeppnina í Sanremo með laginu „Non ho l'età“ (síðar íslenskað sem „Heyr mína bæn“).
2. febrúar - Morðin í Hammersmith: Fyrsta fórnarlamb „Jack the Stripper“, Hannah Tailford, fannst nakið í ánni Thames.
4. febrúar - 24. viðauki stjórnarskrár Bandaríkjanna sem bannaði hvers kyns nefskatt sem skilyrði fyrir kosningaþátttöku gekk í gildi.
5. febrúar - Indland hætti við að halda þjóðaratkvæðagreiðslu um framtíð Kasmír, eins og lofað hafði verið 1948.
6. febrúar - Bretland og Frakkland gerðu með sér samkomulag um gerð ganga undir Ermarsund.
9. febrúar - Bítlarnir komu fram í fyrsta sinn í bandarísku sjónvarpi í The Ed Sullivan Show.
10. febrúar - Árekstur Melbourne og Voyager: 82 ástralskir sjóliðar fórust þegar tvö herskip rákust á.
11. febrúar:
- Átök milli Kýpur-Tyrkja og Kýpur-Grikkja hófust í Limassol á Kýpur.
- Lýðveldið Kína sleit stjórnmálasambandi við Frakkland eftir að Frakkar viðurkenndu Alþýðulýðveldið Kína.
- Bítlarnir héldu sína fyrstu tónleika í Bandaríkjunum í Washington Coliseum.
17. febrúar - Gerð var tilraun til að steypa forseta Gabon, Léon M'ba, af stóli í herforingjabyltingu, en franski herinn kom honum aftur til valda næsta dag.
25. febrúar - Cassius Clay (sem breytti skömmu síðar nafninu í Muhammad Ali) vann heimsmeistaratitillinn í hnefaleikum.
29. febrúar - 83 fórust þegar British Eagle International Airlines flug 802/6 rakst á fjallið Glungezer í Austurrísku Ölpunum.

Mars

Ummerki eftir jarðskjálftann í Anchorage.

4. mars - Hljómsveitin Hljómar kom fram á miðnæturtónleikum í Háskólabíói og naut mikilla vinsælda í kjölfarið.
6. mars - Konstantín 2. varð konungur Grikklands við lát Páls föður síns.
9. mars - Fyrsta bifreiðin af gerðinni Ford Mustang var tilbúin.
11. mars - Tívolí í Reykjavík var lagt niður.
13. mars - Sextíu þjóðþekktir einstaklingar sendu frá sér áskorun til íslenskra stjórnvalda um að takmarka sjónvarpsútsendingar Kanasjónvarpsins.
14. mars - Jack Ruby var dæmdur til dauða fyrir morðið á Lee Harvey Oswald.
15. mars - Elizabeth Taylor og Richard Burton giftu sig í Montreal.
18. mars - Um 50 marokkóskir stúdentar réðust inn í sendiráð Marokkó í Moskvu til að mótmæla dauðadómi yfir ellefu meintum þátttakendum í morðtilraun gegn Hassan 2.
19. mars - San Bernardo-göngin milli Ítalíu og Sviss voru opnuð.
20. mars:
- Ráðstefna Sameinuðu þjóðanna um viðskipti og þróun hófst í Genf.
- Evrópska geimrannsóknastofnunin, forveri Geimferðastofnunar Evrópu, var stofnuð.
- Nýr stjórnmálaflokkur, Kristilegir demókratar, var stofnaður í Svíþjóð.
21. mars - Gigliola Cinquetti sigraði Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva 1964 fyrir Ítalíu með laginu „Non ho l'età“.
23. mars - Fyrsta Ráðstefna Sameinuðu þjóðanna um viðskipti og þróun var haldin.
27. mars - Gríðarstór jarðskjálfti, sá næststærsti sem mældur hefur verið, varð nálægt Anchorage, Alaska á föstudaginn langa. 125 fórust og mikið tjón varð í borginni.
28. mars - Sád konungur Sádi-Arabíu afsalaði sér völdum. Bróðir hans, Faisal konungur, tók við í nóvember.
29. mars - Fyrsta breska sjóræningjaútvarpsstöðin, Radio Caroline, hóf útsendingar frá skipi undan strönd Bretlands.
31. mars - Valdarán í Brasilíu: Herforingjastjórn steypti af stóli lýðræðislega kjörinni ríkisstjórn João Goulart.

Apríl

2. apríl - Sovétríkin sendu könnunarfarið Zond 1 til Venus.
3. apríl - Sovéski kommúnistaflokkurinn gaf út yfirlýsingu þar sem Kínverska kommúnistaflokknum var lýst sem mestu ógninni við heimskommúnismann.
4. apríl - Bítlarnir voru fyrsta hljómsveitin sem náði fyrsta sæti á öllum topp 40-listum tímaritsins Billboard samtímis.
5. apríl - Fyrsti forsætisráðherra Bútan, Jigme Palden Dorji, var særður til ólífis af morðingja.
7. apríl - IBM kynnti stórtölvuna System/360.
8. apríl - Bandaríska ómannaða geimfarið Gemini 1 var sent út í geim.
11. apríl - Brasilíski herforinginn Humberto de Alencar Castelo Branco varð forseti.
13. apríl - Sidney Poitier varð fyrsti þeldökki leikarinn sem vann óskarsverðlaun fyrir aðalhlutverk í kvikmyndinni Liljur vallarins (Lilies of the Field).
15. apríl - Verslunarfélagið Íslensk Ameríska var stofnað.
16. apríl - Tólf menn voru dæmdir í samtals 307 ára fangelsi í Bretlandi fyrir þátttöku sína í Lestarráninu mikla.
17. apríl:
- Bifreiðin Ford Mustang var fyrst kynnt almenningi.
- Bandaríski flugmaðurinn Jerrie Mock varð fyrsta konan sem lauk einmenningshnattflugi á eins hreyfils Cessna 180.
18. apríl - Franska ríkissjónvarpið hóf útsendingar á annarri rás, RTF Télévision 2.
20. apríl:
- Lyndon B. Johnson Bandaríkjaforseti og Níkíta Khrústsjov aðalritari sovéska kommúnistaflokksins tilkynntu samtímis að þeir hygðust draga úr framleiðslu kjarnavopna.
- Rivonia-réttarhöldin: Nelson Mandela hélt ræðu þar sem hann sagðist tilbúinn til að deyja fyrir baráttuna gegn apartheid-stefnu Suður-Afríku.
- BBC hóf útsendingar á annarri sjónvarpsrás, BBC2.
22. apríl - Heimssýningin í New York 1964 var opnuð.
25. apríl:
- Hjarta- og æðaverndarfélag Reykjavíkur var stofnað.
- Höfði Litlu hafmeyjunnar í Kaupmannahöfn var stolið.
26. apríl - Tanganjika og Sansibar sameinuðust í Tansaníu.

Maí

Nasser og Khrústsjov opna fyrsta áfanga Aswan-stíflunnar.

Hljómsveitin The Moody Blues var stofnuð.
1. maí - Bandaríkjamennirnir John George Kemeny og Thomas Eugene Kurtz keyrðu fyrsta forritið sem þeir skrifuðu með forritunarmálinu BASIC.
2. maí:
- Víetnamstríðið: Víet Kong-liðar sökktu bandaríska flugmóðurskipinu USNS Card í höfninni í Saígon.
- Fyrstu stóru mótmæli stúdenta gegn Víetnamstríðinu fóru fram í New York og San Francisco.
7. maí - Pacific Air Lines flug 773 hrapaði í Kaliforníu með þeim afleiðingum að 44 fórust. Rannsókn á flugrita leiddi í ljós að farþegi hefði skotið flugmennina til bana.
9. maí - Verkamannasamband Íslands var stofnað.
12. maí - Tólf ungir menn brenndu herkvaðningarbréf sín í New York-borg til að mótmæla Víetnamstríðinu.
14. maí - Níkíta Khrústsjov og Gamal Abdel Nasser opnuðu fyrsta áfanga Aswan-stíflunnar í Egyptalandi.
16. maí - Fyrsti betablokkinn, própranólól, var búinn til af skoska lyfjafræðingnum James Black.
17. maí - 150 hjólreiðamenn hjóluðu frá Manhattan að heimssýningunni í New York-borg til að berjast fyrir reiðhjólavænni götum.
19. maí - Utanríkisráðuneyti Bandaríkjanna sagði frá því að yfir 40 faldir hljóðnemar hefðu fundist í veggjum sendiráðs Bandaríkjanna í Moskvu.
22. maí - Lyndon B. Johnson kynnti hugmyndina um „hið mikla samfélag“, röð félagslegra umbóta til að berjast gegn fátækt, í ræðu fyrir útskriftarnema Michigan-háskóla.
24. maí - Knattspyrnuóeirðirnar í Líma 1964: Óeirðir brutust út á knattspyrnuleik milli Perú og Argentínu í kjölfar umdeildrar ákvörðunar dómara. 319 létu lífið og 500 slösuðust.
27. maí - Kólumbísku skæruliðasamtökin FARC voru stofnuð sem „Suðurblokkin“.
28. maí - Frelsissamtök Palestínu voru stofnuð í Jerúsalem.

Júní

12. júní - Nelson Mandela og 7 aðrir voru dæmdir í fangelsi í Suður-Afríku.
17. - 21. júní - Evrópukeppnin í knattspyrnu fór fram.
21. júní - Keflavíkurganga á vegum hernámsandstæðinga var gengin frá hliði herstöðvarinnar til Reykjavíkur.

Júlí

5. júlí - Byggðasafn Árnesinga var opnað.
6. júlí - Malaví hlaut sjálfstæði frá Bretlandi.
16. júlí - Filippus prins, hertogi af Edinborg heimsótti Ísland.
27. júlí - Víetnamstríðið: Bandaríkin fjölguðu í herliði sínu um 5.000 hermenn og varð fjöldi þeirra 21.000.
30. júlí - Íslensk málnefnd var stofnuð.

Ágúst

13. ágúst - Síðustu aftökurnar fóru fram í Bretlandi.
17. ágúst - Liverpool FC spilaði við KR á Íslandi og vann 5-0.
27. ágúst - Kvikmyndin Mary Poppins var frumsýnd. Hún sló metsölu.

September

4. september - Brúin yfir Firth of Forth opnaði í Skotlandi.
21. september - Malta fékk sjálfstæði frá Bretlandi.

Október

1. október - Fyrsta háhraðalest heims, Shinkansen í Japan, hóf göngu sína milli Tókíó og Ósaka.
4. október - Hraðbrautin Autostrada del Sole (A1) var vígð í Flórens af Aldo Moro forsætisráðherra.
5. október
- Yfir 50 manns tókst að flýja Austur-Berlín í gegnum göng undir Berlínarmúrinn.
- Elísabet 2. hóf opinbera heimsókn sína til Kanada.
10. október - Sumarólympíuleikarnir 1964 voru settir í Tókíó, Japan. Þetta voru fyrstu ólympíuleikarnir í Asíulandi.
12. október:
- Sovétríkin sendu mannaða geimfarið Voskhod 1 út í geim með þremur geimförum.
- Robert Moog sýndi frumgerð Moog-hljóðgervilsins.
14. október
- Leoníd Brezhnev tók við sem leiðtogi Sovétríkjanna eftir að Níkíta Khrústsjov var steypt af stóli.
- Martin Luther King jr. varð yngsti handhafi friðarverðlauna Nóbels.
15. október - Breski verkamannaflokkurinn, undir forystu Harold Wilson, vann nauman sigur á Íhaldsflokknum sem hafði verið við völd í yfir 13 ár.
17. október - Alþýðulýðveldið Kína gerði sína fyrstu kjarnorkutilraun.
22. október - Jean-Paul Sartre hlaut Nóbelsverðlaun í bókmenntum sem hann hafnaði.
24. október - Norður-Ródesía fékk sjálfstæði frá Bretlandi sem Sambía.
26. október - Fjöldamorðinginn Eric Edgar Cooke var síðarsti maðurinn sem var tekinn af lífi í Vestur-Ástralíu.
27. október - Skæruliðaforinginn Christopher Gbenye tók 60 Bandaríkjamenn og 800 Belga í gíslingu í Lýðstjórnarlýðveldinu Kongó.
29. október - Fjölda gimsteina, þar á meðal Stjörnu Indlands, var stolið frá Bandaríska náttúrugripasafninu í New York-borg.

Nóvember

1. nóvember - Víetnamstríðið: Víet Kong-liðar gerðu árás með sprengjuvörpum á Bien Hoa-flugstöðina og eyðilögðu margar bandarískar herflugvélar.
2. nóvember - Faisal var krýndur konungur Sádi-Arabíu.
3. nóvember:
- Forsetakosningar í Bandaríkjunum: Lyndon B. Johnson sitjandi forseti vann sigur á Barry Goldwater, frambjóðanda Repúblikana.
- Herinn framdi valdarán í Bólivíu undir forystu Alfredo Ovando Candía.
4. nóvember - Bjarni Benediktsson fór í opinbera heimsókn til Ísraels.
10. nóvember - Ástralía tók upp herskyldu tímabundið vegna átaka Indónesíu og Malasíu á Borneó.
21. nóvember:
- Verrazano-Narrows-brúin, stærsta hengibrú heims á þeim tíma, var opnuð í New York.
- Þriðja umferð Annars Vatíkanþingsins tók enda. Páfasamþykktin Lumen gentium var tekin upp.
24. nóvember - Dragon Rouge-aðgerðin: Belgískir málaliðar réðust inn í Stanleyville í Kongó til að frelsa vestræna gísla úr höndum uppreisnarmanna.
28. nóvember:
- Bandaríska geimkönnunarfarið Mariner 4 var sent til Mars.
- Hópur hægriöfgamanna stofnaði Lýðræðislega þýska þjóðernisflokkinn í Vestur-Þýskalandi.
30. nóvember - Sovéska geimkönnunarfarið Zond 2 var sent til Mars.

Desember

1. desember - Gustavo Díaz Ordaz varð forseti Mexíkó.
3. desember
- Danska knattspyrnuliðið Brøndby IF var stofnað með sameiningu tveggja íþróttaliða í Kaupmannahöfn.
- Tjáningarfrelsishreyfingin: Lögregla handtók 800 stúdenta eftir mótmæli í Kaliforníuháskóla í Berkeley.
- Vantraust á hendur forsætisráðherra Seylon, Sirimavo Bandaranaike, var samþykkt og kosningar boðaðar í mars árið eftir.
11. desember - Che Guevara ávarpaði Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna í New York-borg. Tveir kúbverskir flóttamenn reyndu að drepa hann við það tækifæri.
12. desember - Kenýa varð lýðveldi og Jomo Kenyatta varð fyrsti forseti landsins.
10. desember - Friðarverðlaun Nóbels voru veitt Martin Luther King Jr.
18. desember - Jólaflóðið 1964 hófst í norðvesturfylkjum Bandaríkjanna.
22. desember - 1800 fórust þegar fellibylur gekk yfir Palksund og lagði indverska bæinn Dhanushkodi í rúst.
24. desember - Víetnamstríðið: Víet Kong-liðar gerðu sprengjuárás á The Brinks Hotel í Saígon þar sem tveir bandarískir hermenn létust.
28. desember - PepsiCo setti Diet Pepsi á markað.
30. desember - Ráðstefna Sameinuðu þjóðanna um viðskipti og þróun var gerð að fastastofnun Allsherjarþings Sameinuðu þjóðanna.

Fædd

6. janúar - Ólafur Gunnar Guðlaugsson, íslenskur hönnuður.
7. janúar - Nicolas Cage, bandarískur leikari.
12. janúar - Jeff Bezos, bandarískur athafnamaður.
17. janúar - Michelle Obama, fyrrverandi forsetafrú Bandaríkjanna.
4. febrúar - Oleh Protasov, úkraínskur knattspyrnumaður.
6. febrúar - Andrej Zvjagíntsev, rússneskur kvikmyndaleikstjóri.
11. febrúar - Adrian Hasler, stjórnmálamaður frá Liechtenstein.
15. febrúar - Chris Farley, bandarískur leikari og grínisti (d. 1997).
19. febrúar - Jennifer Doudna, bandarískur lífefnafræðingur.
30. mars - Vera Zimmermann, brasilísk leikkona.
6. apríl - David Woodard, bandarískur rithöfundur, tónskáld og hljómsveitarstjóri.
6. apríl - Tim Walz, bandarískur stjórnmálamaður.
20. apríl - Crispin Glover, bandarískur leikari.
20. apríl - Andy Serkis, breskur leikari.
25. apríl - Hank Azaria, bandarískur leikari og raddleikari.
26. apríl - Björn Zoëga, íslenskur læknir.
27. apríl - Þórir Hergeirsson, íslenskur handknattleiksmaður.
1. maí - Halla Signý Kristjánsdóttir, íslensk stjórnmálakona.
19. maí - Gitanas Nausėda, litáískur stjórnmálamaður.
30. maí - Tom Morello, bandarískur gítarleikari.
15. júní - Courteney Cox, bandarísk leikkona.
18. júní - Uday Hussein, íraskur leiðtogi, sonur Saddam Hussein (d. 2003).
19. júní - Ásgrímur Sverrisson, íslenskur kvikmyndagerðarmaður.
28. júní - Sabrina Ferilli, ítölsk leikkona.
16. júlí - Miguel Induráin, spænskur hjólreiðamaður.
20. júlí - Chris Cornell, bandarískur söngvari og tónlistarmaður (d. 2017).
20. júlí - Hermundur Sigmundsson, íslenskur sálfræðingur.
22. júlí - David Spade, bandarískur leikari og grínisti.
26. júlí - Sandra Bullock, bandarísk leikkona.
31. júlí - Jean-Paul Vonderburg, sænskur knattspyrnumaður.
6. ágúst - Adam Yauch, bandarískur rappari (d. 2012).
8. ágúst - Giuseppe Conte, ítalskur lögfræðingur.
24. ágúst - Dana Gould, bandarískur leikari.
24. ágúst - Svandís Svavarsdóttir, stjórnmálamaður.
2. september - Keanu Reeves, bandarískur leikari.
13. september - Mladen Mladenović, króatískur knattspyrnumaður.
15. september - Robert Fico, slóvakískur stjórnmálamaður.
16. september - Molly Shannon, bandarísk leikkona.
3. október - Clive Owen, breskur leikari.
9. október - Guillermo del Toro, mexíkóskur leikstjóri.
20. október - Kamala Harris, bandarískur stjórnmálamaður.
4. nóvember - Bjarni Elvar Pjetursson, íslenskur tannlæknir.
10. nóvember - Magnús Scheving, íþróttamaður, leikari og framleiðandi.
14. nóvember - Patrick Warburton, bandarískur leikari.
24. nóvember - Garret Dillahunt, bandarískur leikari.
25. nóvember - Mukhriz Mahathir, malasískur stjórnmálamaður.
29. nóvember - Don Cheadle, bandarískur leikari.
4. desember - Marisa Tomei, bandarísk leikkona.
4. desember - Sertab Erener, tyrknesk söngkona.
8. desember - Teri Hatcher, bandarísk leikkona.
18. desember - Steve Austin, bandarískur atvinnuglímukappi.
21. desember - Gísli Snær Erlingsson, íslenskur kvikmyndaleikstjóri.
23. desember - Eddie Vedder, bandarískur söngvari.

Dáin

7. janúar - Cesáreo Onzari, argentínskur knattspyrnumaður (f. 1903).
9. mars - Paul von Lettow-Vorbeck, þýskur herforingi (f. 1870).
5. apríl - Douglas MacArthur, bandarískur herforingi (f. 1880).
11. apríl - Guillermo Subiabre, síleskur knattspyrnumaður (f. 1903).
16. apríl - Sigvaldi Thordarson, íslenskur arkitekt (f. 1911).
24. apríl - Gerhard Domagk, þýskur örverufræðingur og nóbelsverðlaunahafi (f. 1895).
3. júní - Frans Eemil Sillanpää, finnskur rithöfundur og nóbelsverðlaunahafi (f. 1888).
2. ágúst - Olga Desmond, þýsk leikkona (f. 1890).
12. ágúst - Ian Fleming, breskur rithöfundur, best þekktur fyrir bækur sínar um James Bond (f. 1908).
10. september - Dóra Þórhallsdóttir, íslensk forsetafrú (f. 1893).
12. nóvember - Ólafur Friðriksson, íslenskur verkalýðsleiðtogi (f. 1886).
31. desember - Ólafur Thors, stjórnmálamaður (f. 1892).

Nóbelsverðlaunin

Eðlisfræði - Charles Hard Townes, Níkolaj Basov, Aleksandr Prokhorov
Efnafræði - Dorothy Crowfoot Hodgkin
Læknisfræði - Konrad Bloch, Feodor Lynen
Bókmenntir - Jean-Paul Sartre (afþakkaði verðlaunin)
Friðarverðlaun - Martin Luther King, Jr.