Türkiye'de seçimler
Kasım 2015 Türkiye genel seçimleri sırasında Atatürk Havalimanı 'nda kurulan bir sandık merkezi: bir seçmen, seçim görevlileri ve standart şeffaf bir oy sandığı.
Türkiye'de seçimler devletin altı pozisyonu için yapılır: cumhurbaşkanlığı (ulusal), parlamento (ulusal), belediye başkanlığı (yerel), ilçe belediye başkanlığı (yerel), il veya belediye meclis üyeleri (yerel) ve muhtarlar (yerel). Seçimler dışında referandumlar da yapılmaktadır.
Milletvekili genel seçimleri, beş (5) yılda bir, 600 üyeli Türkiye Büyük Millet Meclisine üye seçmek için, nispi temsil sistemi ile yapılır.[ 1] Bir parti mecliste sandalye elde etmek için, ulusal düzeyde oyların en az %7'sini almalıdır. Küçük partiler, büyük partilerle ittifak kurarak seçim barajından muaf tutulabilir. Bu durumda ittifak içindeki bir partinin %7'yi geçmesi yeterlidir. Bağımsız adaylar seçim barajına tabi değildir.
Yerel seçimler , Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisindeki yerel yönetimleri belirlemek amacıyla yapılır. Cumhurbaşkanları ise 2007'de anayasada yapılan değişikliğe kadar meclis tarafından bir dönem yedi yıllığına seçilmekteydi, bundan sonra halk tarafından en fazla iki dönem beş yıllığına (5+5) seçilmektedir.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri
Son seçim
Yurt içi
%
Yurt dışı
%
Gümrük
%
Toplam
%
Toplam Kayıtlı Seçmen
60.771.236
—
3.426.218
64.197.454
100
Toplam Kullanılan Oy - Katılım (%)
52.093.375
85,72
1.782.886
52,04
147.340
4,3
54.023.601
84,15
Geçersiz/Boş oy
674.819
—
8427
—
1042
—
684.288
—
Adayların Geçerli Oyları
Yurt içi
%
Yurt dışı
%
Gümrük
%
Toplam
%
Recep Tayyip Erdoğan
26.690.529
51,91
1.059.494
59,71
84.566
57,8
27.834.589
52,18
Kemal Kılıçdaroğlu
24.728.027
48,09
714.965
40,29
61.732
42,2
25.504.724
47,82
Toplam Geçerli Oy - Oy Oranı (%)
51.418.556
100
1.774.459
100
146.298
100
53.339.313
100
Eski seçimler
Kazanan adaylar
Genel seçimler
2018 cumhurbaşkanlığı seçimi ve meclis seçiminde kullanılan oy pusulaları
Son seçim
28. Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi
Parti
Genel başkan
Yurt İçi
%
Yurt Dışı
%
Toplam
%
+/–
Sandalye
+/–
Adalet ve Kalkınma Partisi
Recep Tayyip Erdoğan
18.586.137
35,32
806.325
44,44
19.392.452
35,62
6,94
268
27
Cumhuriyet Halk Partisi
Kemal Kılıçdaroğlu
13.374.463
25,41
427.720
23,57
13.802.183
25,35
2,70
169
23
Milliyetçi Hareket Partisi
Devlet Bahçeli
5.283.345
10,04
201.475
11,10
5.484.820
10,07
1,03
50
1
İYİ Parti
Meral Akşener
5.211.632
9,90
64.349
3,55
5.275.981
9,69
0,27
43
Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi
Çiğdem Kılıçgün Uçar İbrahim Akın
4.624.094
8,79
179.828
9,91
4.803.922
8,82
2,88
61
6[ b]
Yeniden Refah Partisi
Fatih Erbakan
1.505.736
2,86
21.312
1,17
1.527.048
2,80
—
5
—
Zafer Partisi
Ümit Özdağ
1.198.647
2,28
17.752
0,98
1.216.399
2,23
—
0
—
Türkiye İşçi Partisi
Erkan Baş
903.742
1,72
52.315
2,88
956.057
1,76
—
4
[ c]
Büyük Birlik Partisi
Mustafa Destici
522.470
0,99
8.300
0,46
530.770
0,97
—
0
1[ d]
Memleket Partisi
Muharrem İnce
487.910
0,93
14.759
0,81
502.669
0,92
—
0
—
Genç Parti
Hakan Uzan
110.998
0,21
1.974
0,11
112.972
0,21
—
0
—
Adalet Partisi
Vecdet Öz
105.737
0,20
3.499
0,19
109.236
0,20
—
0
—
Sol Parti
Önder İşleyen
75.196
0,14
2.796
0,15
77.992
0,14
—
0
—
Anavatan Partisi
İbrahim Çelebi
64.593
0,12
1.509
0,08
66.102
0,12
—
0
—
Türkiye Komünist Partisi
Kemal Okuyan
62.104
0,12
1.705
0,09
63.809
0,12
—
0
—
Vatan Partisi
Doğu Perinçek
51.502
0,10
1.218
0,07
52.720
0,10
0,13
0
Millet Partisi
Cuma Nacar
51.121
0,10
1.194
0,07
52.315
0,10
—
0
—
Hak ve Özgürlükler Partisi
Düzgün Kaplan
41.207
0,08
1.302
0,07
42.509
0,08
—
0
—
Adalet Birlik Partisi
İrfan Uzun
38.778
0,07
2.418
0,13
41.196
0,08
—
0
—
Halkın Kurtuluş Partisi
Nurullah Efe Ankut
31.024
0,06
807
0,03
31.831
0,06
—
0
—
Güç Birliği Partisi
Ali Karnap
25.497
0,05
862
0,05
26.359
0,05
—
0
—
Türkiye Komünist Hareketi
Aysel Tekerek
16.933
0,03
543
0,03
17.476
0,03
—
0
—
Milli Yol Partisi
Remzi Çayır
17.477
0,03
281
0,02
17.758
0,03
—
0
—
Yenilik Partisi
Öztürk Yılmaz
11.008
0,02
163
0,01
11.171
0,02
—
0
—
Bağımsızlar
226.831
0,43
226.831
0,42
0,27
0
0
Toplam
52.628.182
100
1.814.406
100
54.442.588
87,05
600
Eski seçimler
2010'lar
1 Kasım 2015
7 Haziran 2015
12 Haziran 2011
Parti
%
Sandalye dağılımı
Parti
%
Sandalye dağılımı
Parti
%
Sandalye dağılımı
Adalet ve Kalkınma Partisi
%49,5
Adalet ve Kalkınma Partisi
%40,8
Adalet ve Kalkınma Partisi
%49,8
Cumhuriyet Halk Partisi
%25,3
Cumhuriyet Halk Partisi
%24,9
Cumhuriyet Halk Partisi
%25,9
Milliyetçi Hareket Partisi
%11,9
Milliyetçi Hareket Partisi
%16,2
Milliyetçi Hareket Partisi
%13
Halkların Demokratik Partisi
%10,7
Halkların Demokratik Partisi
%13,1
Bağımsızlar
%6,6
2000'ler
1990'lar
18 Nisan 1999
24 Aralık 1995
20 Ekim 1991
Parti
%
Sandalye dağılımı
Parti
%
Sandalye dağılımı
Parti
%
Sandalye dağılımı
Demokratik Sol Parti
%22,2
Refah Partisi
%21,4
Doğru Yol Partisi
%27
Milliyetçi Hareket Partisi
%18
Doğru Yol Partisi
%19,7
Anavatan Partisi
%24
Fazilet Partisi
%15,4
Anavatan Partisi
%19,2
Sosyaldemokrat Halkçı Parti
%20,8
Anavatan Partisi
%13,2
Demokratik Sol Parti
%14,6
Refah Partisi
%16,9
Doğru Yol Partisi
%12
Cumhuriyet Halk Partisi
%10,7
Demokratik Sol Parti
%10,7
Bağımsızlar
%0,9
1980'ler
1970'ler
5 Haziran 1977
4 Ekim 1973
Parti
%
Sandalye dağılımı
Parti
%
Sandalye dağılımı
Cumhuriyet Halk Partisi
%41,4
Cumhuriyet Halk Partisi
%33,3
Adalet Partisi
%36,9
Adalet Partisi
%29,8
Millî Selamet Partisi
%8,6
Millî Selamet Partisi
%11,8
Milliyetçi Hareket Partisi
%6,4
Demokratik Parti
%11,9
Cumhuriyetçi Güven Partisi
%1,9
Cumhuriyetçi Güven Partisi
%5,3
Bağımsızlar
%2,5
Milliyetçi Hareket Partisi
%3,4
Demokratik Parti
%1,9
Bağımsızlar
%2,8
Türkiye Birlik Partisi
%1,1
1960'lar
2 Ekim 1969
10 Ekim 1965
15 Ekim 1961
Parti
%
Sandalye dağılımı
Parti
%
Sandalye dağılımı
Parti
%
Sandalye dağılımı
Adalet Partisi
%46,5
Adalet Partisi
%52,9
Cumhuriyet Halk Partisi
%36,7
Cumhuriyet Halk Partisi
%27,4
Cumhuriyet Halk Partisi
%28,7
Adalet Partisi
%34,8
Cumhuriyetçi Güven Partisi
%6,6
Millet Partisi
%6,3
Yeni Türkiye Partisi
%13,7
Bağımsızlar
%5,6
Yeni Türkiye Partisi
%3,7
Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi
%13,9
Birlik Partisi
%2,8
Türkiye İşçi Partisi
%3
Millet Partisi
%3,2
Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi
%2,2
Yeni Türkiye Partisi
%2,2
Bağımsızlar
%3,2
Türkiye İşçi Partisi
%2,7
Milliyetçi Hareket Partisi
%3
1950'ler
27 Ekim 1957
2 Mayıs 1954
24 Mayıs 1950
Parti
%
Sandalye dağılımı
Parti
%
Sandalye dağılımı
Parti
%
Sandalye dağılımı
Demokrat Parti
%47,9
Demokrat Parti
%57,6
Demokrat Parti
%52,7
Cumhuriyet Halk Partisi
%41,1
Cumhuriyet Halk Partisi
%35,4
Cumhuriyet Halk Partisi
%39,5
Cumhuriyetçi Millet Partisi
%7,1
Cumhuriyetçi Millet Partisi
%4,9
Millet Partisi
%3,1
Hürriyet Partisi
%3,8
Bağımsızlar
%1,5
Bağımsızlar
%4,8
1940'lar
Yerel seçimler
Son seçim
Parti
Genel başkanı
Aldığı oy sayısı
Aldığı oy oranı
+/–
Cumhuriyet Halk Partisi
Özgür Özel
17.385.867
37,76
9,1
Adalet ve Kalkınma Partisi
Recep Tayyip Erdoğan
16.339.297
35,48
7,2
Yeniden Refah Partisi
Fatih Erbakan
2.851.796
6,19
-
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi
Tülay Hatimoğulları , Tuncer Bakırhan
2.624.935
5,7
0,1
Milliyetçi Hareket Partisi
Devlet Bahçeli
2.296.751
4,99
3,1
İYİ Parti
Meral Akşener
1.736.293
3,77
4,5
Zafer Partisi
Ümit Özdağ
801.183
1,74
-
Saadet Partisi
Temel Karamollaoğlu
503.216
1,09
1,8
Hür Dava Partisi
Zekeriya Yapıcıoğlu
253.874
0,55
0,3
Büyük Birlik Partisi
Mustafa Destici
200.244
0,43
1,4
Demokrasi ve Atılım Partisi
Ali Babacan
150.603
0,33
-
Bağımsız Türkiye Partisi
Hüseyin Baş
114.433
0,24
0,03
Bağımsız
Bağımsız
108.143
0,23
-
Demokrat Parti
Gültekin Uysal
92.137
0,18
0,7
Diğer
608.283
1,32
-
Toplam
46.046.101
% 100,00
Eski yerel seçimler
Seçimlere katılmış partiler
Bugüne kadar seçimlere katılan partiler
Parti
Cumhurbaşkanlığı Seçimleri
Senato Seçimleri
Genel Seçimler
Yerel Seçimler
Cumhuriyet Halk Partisi
1923 , 1927 , 1931 , 1935 , 1938 , 1939 , 1943 , 1946 , 1950 , 1954 , 1993 , 2014 , 2018 , 2023
1961 , 1964 , 1966 , 1968 , 1973 , 1975 , 1977 , 1979
1923 , 1927 , 1931 , 1935 , 1939 , 1943 , 1946 , 1950 , 1954 , 1957 , 1961 , 1965 , 1969 , 1973 , 1977 , 1995 , 1999 , 2002 , 2007 , 2011 , 2015 (Haziran) , 2015 (Kasım) , 2018 , 2023
1930 , 1934 , 1938 , 1942 , 1946 , 1950 , 1963 , 1968 , 1973 , 1977 , 1994 , 1999 , 2004 , 2009 , 2014 , 2019 , 2024
Demokrat Parti (1946-1960)
1946 , 1950 , 1954 , 1957
Yok
1946 , 1950 , 1954 , 1957
1946 , 1950 , 1955
Millet Partisi (1948-1954)
Katılmadı
Yok
1950
Katılmadı
Cumhuriyetçi Millet Partisi
Katılmadı
Yok
1954 , 1957
Katılmadı
Türkiye Köylü Partisi
Katılmadı
Yok
Katılmadı
1955
Hürriyet Partisi
Katılmadı
Yok
1957
Katılmadı
Adalet Partisi (1961-1981)
1973
1961 , 1964 , 1966 , 1968 , 1973 , 1975 , 1977 , 1979
1961 , 1965 , 1969 , 1973 , 1977
1963 , 1968 , 1973 , 1977
Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi
1966
1961 , 1964 , 1966 , 1968
1961 , 1965
1963 , 1968
Yeni Türkiye Partisi (1961-1973)
Katılmadı
1961 , 1964 , 1966 , 1968
1961 , 1965 , 1969
1963 , 1968
Millet Partisi (1962-1981)
Katılmadı
1966 , 1968
1965 , 1969 , 1973
1963 , 1968 , 1973
Türkiye İşçi Partisi (1961-1981)
Katılmadı
1966 , 1968 , 1979
1965 , 1969 , 1977
1963 , 1968 , 1977
Cumhuriyetçi Güven Partisi
Katılmadı
1968 , 1973 , 1979
1969 , 1973 , 1977
1968 , 1973 , 1977
Milliyetçi Hareket Partisi
2000 , 2007 , 2014 , 2018
1973 , 1975 , 1977 , 1979
1969 , 1973 , 1977 , 1995 , 1999 , 2002 , 2007 , 2011 , 2015 (Haziran) , 2015 (Kasım) , 2018 , 2023
1973 , 1977 , 1994 , 1999 , 2004 , 2009 , 2014 , 2019 , 2024
Türkiye Birlik Partisi
Katılmadı
1973 , 1975 , 1979
1969 , 1973 , 1977
1973 , 1977
Demokratik Parti
1973
1973 , 1975 , 1977
1973 , 1977
1973 , 1977
Millî Selamet Partisi
Katılmadı
1973 , 1975 , 1977 , 1979
1973 , 1977
1973 , 1977
Sosyalist Devrim Partisi
Katılmadı
1979
Katılmadı
1977
Türkiye Sosyalist İşçi Partisi
Katılmadı
1979
Katılmadı
1977
Anavatan Partisi (1983-2009)
1989 , 1993
Yok
1983 , 1987 , 1991 , 1995 , 1999 , 2002
1984 , 1989 , 1994 , 1999 , 2004 , 2009
Halkçı Parti
Katılmadı
Yok
1983
1984
Milliyetçi Demokrasi Partisi
Katılmadı
Yok
1983
1984
Sosyal Demokrasi Partisi
Katılmadı
Yok
Katılmadı
1984
Refah Partisi
1993
Yok
1987 , 1991 , 1995
1984 , 1989 , 1994
Doğru Yol Partisi (1983-2007)
1993 , 2000
Yok
1987 , 1991 , 1995 , 1999 , 2002
1989 , 1994 , 1999 , 2004
Sosyaldemokrat Halkçı Parti
Katılmadı
Yok
1987 , 1991
1989 , 1994
Demokratik Sol Parti
2007
Yok
1987 , 1991 , 1995 , 1999 , 2002 , 2011 , 2015 (Haziran) , 2015 (Kasım)
1989 , 1994 , 1999 , 2004 , 2009 , 2014 , 2019 , 2024
Milliyetçi Çalışma Partisi
Katılmadı
Yok
1987
1989
Islahatçı Demokrasi Partisi
Katılmadı
Yok
1987
1989
Sosyalist Parti
Katılmadı
Yok
1991
Katılmadı
Büyük Birlik Partisi
Katılmadı
Yok
1999 , 2002 , 2011 , 2015 (Kasım) , 2023
1994 , 1999 , 2004 , 2009 , 2014 , 2019 , 2024
Demokrat Parti (1992-2005)
Katılmadı
Yok
1999
1994 , 1999 , 2004
Millet Partisi (1992)
Katılmadı
Yok
1995 , 1999 , 2002 , 2011 , 2015 (Haziran) , 2015 (Kasım) , 2023
1994 , 1999 , 2004 , 2009 , 2014 , 2024
Yeniden Doğuş Partisi
Katılmadı
Yok
1995 , 1999
1994 , 1999
Sosyalist Birlik Partisi
Katılmadı
Yok
Katılmadı
1994
İşçi Partisi
Katılmadı
Yok
1995 , 1999 , 2002 , 2007
1994 , 1999 , 2004 , 2009 , 2014
Halkın Demokrasi Partisi
Katılmadı
Yok
1995 , 1999
1999
Yeni Demokrasi Hareketi
Katılmadı
Yok
1995
Katılmadı
Yeni Parti (1993-1997)
Katılmadı
Yok
1995
Katılmadı
Fazilet Partisi
2000
Yok
1999
1999
Sol Parti
Katılmadı
Yok
1999 , 2002 , 2007 , 2023
1999 , 2004 , 2009 , 2014 , 2024
Demokrat Türkiye Partisi
Katılmadı
Yok
1999
1999
Liberal Demokrat Parti
Katılmadı
Yok
1999 , 2002 , 2007 , 2011 , 2015 (Haziran) , 2015 (Kasım)
1999 , 2009 , 2014
Barış Partisi
Katılmadı
Yok
1999
1999
Emek Partisi
Katılmadı
Yok
1999 , 2007 , 2011
1999 , 2004 , 2009 , 2024
Sosyalist İktidar Partisi
Katılmadı
Yok
1999
1999
Değişen Türkiye Partisi
Katılmadı
Yok
1999
1999
Demokrasi ve Barış Partisi
Katılmadı
Yok
1999
1999
Adalet ve Kalkınma Partisi
2007 , 2014 , 2018 , 2023
Yok
2002 , 2007 , 2011 , 2015 (Haziran) , 2015 (Kasım) , 2018 , 2023
2004 , 2009 , 2014 , 2019 , 2024
Genç Parti
Katılmadı
Yok
2002 , 2007 , 2023
2004 , 2024
Demokratik Halk Partisi
Katılmadı
Yok
2002
Katılmadı
Saadet Partisi
2018
Yok
2002 , 2007 , 2011 , 2015 (Haziran) , 2015 (Kasım) , 2018
2004 , 2009 , 2014 , 2019 , 2024
Yeni Türkiye Partisi
Katılmadı
Yok
2002
2004
Yurt Partisi
Katılmadı
Yok
2002 , 2015 (Haziran)
2014
Bağımsız Türkiye Partisi
Katılmadı
Yok
2002 , 2007 , 2011 , 2015 (Haziran) , 2015 (Kasım)
2004 , 2009 , 2014 , 2024
Türkiye Komünist Partisi
Katılmadı
Yok
2002 , 2007 , 2011 , 2023
2004 , 2009 , 2014 , 2024
Aydınlık Türkiye Partisi
Katılmadı
Yok
2007
2004
Sosyaldemokrat Halk Partisi
Katılmadı
Yok
Katılmadı
2004
Demokrat Parti (2007)
Katılmadı
Yok
2007 , 2011 , 2015 (Haziran) , 2015 (Kasım)
2009 , 2014 , 2019 , 2024
Halkın Yükselişi Partisi
Katılmadı
Yok
2007
2009
Hak ve Özgürlükler Partisi
Katılmadı
Yok
2015 (Haziran) , 2015 (Kasım) , 2023
2009 , 2014 , 2024
Barış ve Demokrasi Partisi
Katılmadı
Yok
Katılmadı
2009 , 2014
Halkın Sesi Partisi
Katılmadı
Yok
2011
Katılmadı
Hak ve Eşitlik Partisi
Katılmadı
Yok
2011
2014
Doğru Yol Partisi (2007)
Katılmadı
Yok
2011 , 2015 (Haziran) , 2015 (Kasım)
2014
Milliyetçi ve Muhafazakâr Parti
Katılmadı
Yok
2011
Katılmadı
Halkların Demokratik Partisi
2014 , 2018
Yok
2015 (Haziran) , 2015 (Kasım) , 2018
2014 , 2019
Hür Dava Partisi
Katılmadı
Yok
2018
2014 , 2024
Toplumsal Uzlaşma Reform ve Kalkınma Partisi
Katılmadı
Yok
2015 (Haziran)
2014
Teknoloji Kalkınma Partisi
Katılmadı
Yok
Katılmadı
2014
Halkın Kurtuluş Partisi
Katılmadı
Yok
2015 (Haziran) , 2015 (Kasım) , 2023
2014 , 2024
Yeni Türkiye Partisi (2023)
Katılmadı
Yok
Katılmadı
2014 , 2024
Vatan Partisi
2018
Yok
2015 (Haziran) , 2015 (Kasım) , 2018 , 2023
2019 , 2024
Anadolu Partisi
Katılmadı
Yok
2015 (Haziran)
Katılmadı
Komünist Parti
Katılmadı
Yok
2015 (Haziran) , 2015 (Kasım)
Katılmadı
Merkez Partisi
Katılmadı
Yok
2015 (Haziran)
Katılmadı
Hak ve Adalet Partisi
Katılmadı
Yok
2015 (Haziran)
Katılmadı
İYİ Parti
2018
Yok
2018 , 2023
2019 , 2024
Adalet Birlik Partisi
Katılmadı
Yok
2023
2024
Adalet Partisi (2015)
Katılmadı
Yok
2023
2024
Anavatan Partisi (2011)
Katılmadı
Yok
2023
2024
Güç Birliği Partisi
Katılmadı
Yok
2023
2024
Memleket Partisi
2023
Yok
2023
2024
Milli Yol Partisi
Katılmadı
Yok
2023
2024
Türkiye İşçi Partisi (2017)
Katılmadı
Yok
2023
2024
Türkiye Komünist Hareketi
Katılmadı
Yok
2023
2024
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi
Katılmadı
Yok
2023
2024
Yeniden Refah Partisi
Katılmadı
Yok
2023
2024
Yenilik Partisi
Katılmadı
Yok
2023
Katılmadı
Zafer Partisi
Katılmadı
Yok
2023
2024
Anadolu Birliği Partisi
Katılmadı
Yok
Katılmadı
2024
Aydınlık Demokrasi Partisi
Katılmadı
Yok
Katılmadı
2024
Demokrasi ve Atılım Partisi
Katılmadı
Yok
Katılmadı
2024
Gelecek Partisi
Katılmadı
Yok
Katılmadı
2024
Ocak Partisi
Katılmadı
Yok
Katılmadı
2024
Şu an parlamentoda temsil edilen siyasi partilerin isimleri koyu şekilde yazılıdır.
Halk oylamaları
Seçmen katılımı
Ayrıca bakınız
Notlar
^ Türkiye Büyük Millet Meclisi, 22 Mart 1980'den 12 Eylül 1980'e kadar cumhurbaşkanı seçemedi. 12 Eylül Darbesi 'yle yönetime gelen Kenan Evren , 1982 referandumu sonucu cumhurbaşkanı oldu.
^ 2018 Türkiye genel seçimlerine Halkların Demokratik Partisi olarak katıldı.
^ 2018 Türkiye genel seçimlerine Halkların Demokratik Partisi listesinden katıldı.
^ 2018 Türkiye genel seçimlerine Adalet ve Kalkınma Partisi listesinden katıldı.
Kaynakça