Demokratik Sol Parti

Demokratik Sol Parti
KısaltmaDSP
Genel başkanÖnder Aksakal
Genel sekreterHasan Erçelebi
KurucuBülent Ecevit
Rahşan Ecevit
Kuruluş tarihi14 Kasım 1985 (39 yıl önce) (1985-11-14)
BölünmeDeğişen Türkiye Partisi
(1998-2002)
Toplumcu Demokratik Parti
(2002)[1][2][3]
Yeni Türkiye Partisi
(2002-2004)
Demokratik Sol Halk Partisi
(2009-2010)
Türkiye Değişim Partisi
(2020-2023)
ÖnceliCumhuriyet Halk Partisi
MerkezMareşal Fevzi Çakmak Cad.17, Beşevler - Ankara, Türkiye
Üyelik (2024)azalış 25.570[4]
İdeoloji
Siyasi pozisyonMerkez sol
Resmî renkler    Gök mavisi ve kırmızı
Slogan(lar)
  • Gözün aydın Türkiye Ak Güvercin geliyor!
  • Bu sefer DSP'de!
  • Kardeşlik DSP'de!
  • Demokratik Soldayız en sağlıklı yoldayız!
TBMM
1 / 600
Tüm Liste
İlçe Belediye Başkanlığı
1 / 922
Tüm Liste
Belde Belediye Başkanlığı
1 / 390
Tüm Liste
Belediye Meclisleri
28 / 20.953
İnternet sitesi
dsp.org.tr
Türkiye Türkiye Cumhuriyeti

Demokratik Sol Parti, 14 Kasım 1985 tarihinde Bülent Ecevit liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "DSP" şeklindedir. Simgesi ak güvercindir. TBMM'de 1 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Önder Aksakal'dır.

Rahşan Ecevit'in kurucu genel başkanlığını yaptığı parti özellikle Bülent Ecevit ile 1990'lı yılların ikinci yarısıyla 2000'li yılların başında Türk siyasetinde etkili olmuştur fakat bu etkili konumunu 2002 genel seçimleri ile kaybetmiş ve akabinde kurucuları olan Ecevit çiftinin parti yönetimini bırakmalarıyla birlikte çöküş sürecine girmiştir. 2010'lu yılların başlarına kadar yerel siyasette etkili olmaya devam eden parti sonrasında bu etkisini de kaybetmiş ve Tabela partisine dönüşmüştür. 2023 genel seçimlerinde parti, Adalet ve Kalkınma Partisi listelerinden seçime girip 1 milletvekili çıkarmıştır.

Tarihçe

Kuruluşundan önce

Türkiye'de demokratik solun temelleri, ortanın solu adıyla 1960'ların başında atıldı. 1963'te demokratik işçi hakları için verilen ve kazanılan mücadeleden doğan bu hareket, İsmet İnönü'nün başkanlığını yaptığı Cumhuriyet Halk Partisinde parti içi muhalefete dönüştü.

Ortanın solu hareketindeki "sol" sözcüğü parti içinde ve dışında yoğun tepkilerle karşılaştı; fakat hareketi başlatanların direnci Türkiye'deki solculuk anlayışına siyasal meşruluk kazandırdı. Ortanın Solu Hareketi bunu, Marksizm'den farklılığını vurgulayarak yaptı. Hareketi toplumsal ve ulusal özelliklere dayandırarak, inançlara saygılı laikliği benimsediler. Bu sayede halkın güvenini kazandılar.

Bülent Ecevit'in öncülüğündeki Ortanın Solu hareketi, 1960'ların sonlarında Demokratik Sol adını benimsedi. Bu hareket 12 Mart Muhtırası'nın ardından adeta bir demokrasi mücadelesine girişerek, askerin siyasete müdahalesine karşı çıktı. Bu konuda İnönü ile ters düşen Ecevit, genel sekreterlik görevinden istifa ederek, parti içinde çalışmalarını daha etkin bir biçimde sürdürdü. Millî Şef İsmet İnönü parti meclisi seçiminde Ecevit'e yenilerek, bunun üzerine 34 yıllık genel başkanlığını bıraktı.

Ecevit, 14 Mayıs 1972'de Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü'nün ardından CHP'nin üçüncü genel başkanı oldu. Parti, Ecevit'in genel başkanlığı ve demokratik sol akımıyla büyük bir ivme kazanarak yükselişe geçti. Bunun en somut göstergesi dönemin CHP'sinin oy oranlarındaki değişimdir. 1969 seçimlerinde CHP'nin oyları % 27,37'e kadar gerilemişken, 1973'te % 33.30'a, 1977'de % 41.38'e yükselmiştir. "Umudumuz Karaoğlan!" sloganları da 1973 Seçimleri'nde atılmaya başlanmıştır.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yaptığı 12 Eylül 1980 Darbesi'nin ardından diğer parti başkanlarıyla beraber Bülent Ecevit de siyasetten uzaklaştırıldı ve bir süre gözaltında tutuldu. Daha sonra bütün partilerin ileri gelenleriyle birlikte 10 yıl süreyle siyasete girmesi yasaklandı. Ecevit gazeteciliğe döndü ve Şubat 1981'de Arayış dergisi'ni çıkarmaya başladı. Arayış'a ya da başka kanallara verdiği demeçlerden dolayı yargılandı ve cezaevine girdi. MGK, 16 Ekim 1981'de tüm siyasi partilerle birlikte CHP'de kapattı.

DSP Kurucu Genel Başkanı Rahşan Ecevit, 2015 Ankara Kitap Fuarı'nda

Kuruluşu

12 Eylül Darbesinden sonra siyaset yasağı getirilen Ecevit, çevresindeki destekçilerini tek tek kaybetti. Bülent Ecevit, bu dönemle ilgili olarak "Mücadelenin güçlüklerini göze alamayanlarla yollarımız ayrıldı." demiştir. Bülent Ecevit, demokratik sol söylemi bir partiyle yeniden hayata döndürmek istiyordu. Bunun sonucunda, yasaklı olan Bülent Ecevit'in yerine eşi Rahşan Ecevit 14 Kasım 1985'te bu projeyi hayata geçirdi ve Demokratik Sol Parti'yi kurdu. Rahşan Ecevit'in örgütlenme konusunda, kurduğu köylü derneklerinden gelen bir deneyimi vardı. İki odalı bir bodrum katında kurulan partinin gelişiminde rol oynayan etmenlerden biri de budur.

29 Aralık 1986 tarihinde, SODEP-HP birleşmesinden sonra partiden kopan milletvekillerinin kurduğu 'hülle partisi' Halk Partisi kendini feshederek DSP'ye katıldı. Böylece DSP, 25 milletvekiliyle TBMM'ye girmiş oldu.[16]

14 Haziran 1987 tarihinde Rahşan Ecevit'e muhalif olan grubun gerçekleştirdiği 2. Kurucular Kurulu toplantısında muhalif harekete önderlik eden Celal Kürkoğlu, partiden ihraç edildiği belirtilen kurucu üyelerin katıldığı toplantıda, “Genel Başkan” ilan edildi. Bu süreçte muhalifler ve parti yönetimi karşılıklı suç duyurularında bulunuldu, parti içi tartışmalar, açılan davalarla mahkemelere taşındı. Yaklaşık üç ay süreyle “Genel Başkanlık” iddiasında bulunan Celal Kürkoğlu 14 Eylül 1987'de 15 arkadaşıyla birlikte SHP'ye katıldı.

6 Eylül 1987'de siyasi yasakların kalkması yönünde yapılan halkoylaması sonucunda eski siyasetçilerin önündeki siyaset yasağı kalktı. Bunun üzerine DSP'nin başına Bülent Ecevit geçti. Bülent Ecevit'in liderliğinde girilen 29 Kasım 1987 seçimlerinde parti 2.044.576 kişinin oyuyla %8.53'lük bir sonuç aldı ve TBMM dışında kaldı. Partisi barajı aşıp Meclis'e giremeyince Bülent Ecevit, 30 Kasım 1987'de aktif politikadan çekildiğini açıkladı. Eşi Rahşan Ecevit ile birlikte 2 Aralık 1987'de istifalarını verdiler, ancak baskılar üzerine kurultaya kadar kararı askıya aldılar.

Boşalan genel başkanlığa 7 Mart 1988'de Necdet Karababa getirildi. Genel başkanlık görevini bir yıldan az sürdüren Karababa'nın görevi bırakmasından sonra, 15 Ocak 1989'da Bülent Ecevit partililer tarafından liderliğe yeniden getirildi. Bu dönemin ardından 26 Mart 1989 yerel seçimlerinde % 9,09 oy alan DSP, 20 Ekim 1991 genel seçimlerinde %10.75 oy alarak TBMM'ye 7 milletvekiliyle girdi. Ecevit de 11 yıl sonra Zonguldak milletvekili olarak yeniden Meclis'e girdi.

Eylül 1992'de Cumhuriyet Halk Partisi'nin tekrar kurulmasından sonra bu sayı çeşitli istifalarla 4'e düştü. DSP'nin 3. Olağan Kurultayı 2 Ekim 1994 tarihinde toplandı. Ecevit bu kurultay sonucunda da genel başkanlığını sürdürdü.

DSP'nin oyları 24 Aralık 1995 erken genel seçimlerinde % 14.64'e, milletvekili sayısı 76'ya yükseldi ve Demokratik Sol Parti solun en büyük partisi konumuna geldi. 6 Mart 1996'da Anavatan Partisi ve Doğru Yol Partisi, Demokratik Sol Parti'nin dışarıdan desteğiyle ANAYOL Hükümeti kuruldu. Bu hükûmet Refah Partisi'nin verdiği gensoru önergesiyle 28 Haziran 1996'da düştü; yerine DYP ile RP'nin kurduğu REFAHYOL Hükümeti başa geldi. REFAHYOL Hükûmeti 28 Şubat süreci içerisinde askerin yoğun baskısı sonucu istifa etti.

Eylül 1996'da kendilerine “Çile Çiçekleri” adını veren Erdal Kesebir ve 3 arkadaşı, partiden ihraç edildiler.

İktidarda olduğu dönem (1997-2002)

28 Şubat süreci ile birlikte; Demokratik Sol Parti, Anavatan Partisi ve Demokrat Türkiye Partisi ile 30 Haziran 1997'de Mesut Yılmaz'ın başbakanlığında kurulan ANASOL-D Hükümeti'nde yer aldı. Bülent Ecevit de 18 yıllık aradan sonra başbakan yardımcısı olarak yeniden hükûmete girdi. 25 Kasım 1998'de Mesut Yılmaz için verilen gensoru önergesi TBMM'de kabul edildi ve Yılmaz başbakanlıktan istifa etti.

Ecevit, DSP Genel Başkanı iken 1999-2002 arasında başbakanlık yapmıştır.

11 Ocak 1999'da ülkeyi seçime götürmek için, diğer partilerin de üzerinde anlaşması üzerine Demokratik Sol Parti tarafından bir azınlık hükûmeti kuruldu. FP dışındaki bütün partilerin ve çeşitli demokratik kitle ve sivil toplum örgütlerinin ortak desteğiyle kurulan DSP azınlık hükûmeti ile Bülent Ecevit yaklaşık 20 yıl aradan sonra, dördüncü kez başbakanlık koltuğuna oturdu.

Yolsuzlukların ve siyasal yozlaşmanın arttığı bir dönemde Ecevit'in dürüst kişiliği ve DSP'nin yolsuzluğa bulaşmamış yapısı toplumda heyecan, umut ve güven yarattı. Böyle bir ortamda PKK'nın başının Kenya'da CIA ve MİT'nin ortak operasyonu ile yakalanması da olumlu atmosferi pekiştirdi. 18 Nisan 1999 Seçimleri'nde DSP oylarını yüzde 14.65'ten yüzde 22,19'a çıkardı ve birinci parti oldu. DSP, ANAP ve MHP ile birlikte 57. Türkiye Hükûmeti kurdu. DSP, üçüncü kez hükûmette yer alırken, Bülent Ecevit de siyasi yaşamında beşinci kez Başbakanlık görevini üstlenmiş oldu.

Rahşan Ecevit'in önerisiyle gündeme gelen ve çıkarılması konuşulan af yasası, uzun tartışmalar sonunda 22 Aralık 2000'de DSP öncülüğünde çıkarıldı.[17] Bu af, kamuoyunda Rahşan Affı olarak bilinir. 2001 yılında tepkilerin artması üzerine Rahşan Ecevit, "Benim düşündüğüm af katillerin affı değil, garibanların affıydı." dedi.[18]

Süleyman Demirel'in ardından cumhurbaşkanı olan Ahmet Necdet Sezer ile Hükûmet arasında zaman zaman bazı yasaların iade edilmesiyle yaşanan gerginlik, 19 Şubat 2001 tarihinde yapılan Millî Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısında doruğa ulaştı. Cumhurbaşkanı Sezer ile yaşadığı tartışma nedeniyle Başbakan Ecevit, MGK toplantısını terk etti. Yaşanan bu kriz ekonomide zor günlerin başlangıcı oldu. Ecevit'in Türkiye'ye çağırdığı Dünya Bankası Başkan Yardımcısı Kemal Derviş, 13 Mart 2001'de devlet bakanlığına atanarak ekonominin başına geçti.

29 Nisan 2001'de yapılan DSP 5. Olağan Büyük Kurultayında Bülent Ecevit 963 oyla yeniden genel başkan seçilirken, rakibi Aydın milletvekili Sema Pişkinsüt 68 oy aldı. 35 oy geçersiz sayıldı. Sema Pişkinsüt'ün Kurultay öncesi gerginlik yaratıcı bir üslup kullanarak Ecevit'e yüklenmesi sonucu kurultay gergin geçti. Kurultayın ardından İzmir Milletvekili Mehmet Özcan ile İstanbul Milletvekili Nazire Karakuş, DSP'den istifa ettiler.

Ecevit, 4 Mayıs 2002 tarihinde aniden rahatsızlanarak Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi'ne kaldırıldı ve 26 saat süren gözetimin ardından taburcu edildi. Bir süre evinde dinlenen Bülent Ecevit, 17 Mayıs'ta yeniden hastanede tedavi altına alındı ve 11 gün burada kaldı. Bu süreçte, Ecevit'in ilerleyen yaşı ve rahatsızlığı nedeniyle genel başkanlığı ve başbakanlığı devam ettirmesine karşı çıkanlar parti içinde bir bölünmeye neden oldu. Kendilerini “Dokuzlar” olarak adlandıran 9 milletvekili, 25 Haziran'da bir bildiri yayınlayarak, “Ecevitler öncülüğünde Ecevitsiz yaşama geçilmesini” istediler. 8 Temmuz'da Ecevit'in sağ kolu olarak nitelendirilen, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan Ecevit ile yaptığı görüşmeden sonra hükûmetteki görevinden ve partiden istifa ettiğini açıkladı. Daha sonra aralarında Muş Milletvekili Zeki Eker ve Dışişleri Bakanı İsmail Cem'in de olduğu bir grup DSP'li bakan ve milletvekili istifa etti.

Yaşanan süreçte, 8 Temmuz 2002'de 128 milletvekili bulunan DSP'nin sandalye sayısı iki hafta içinde yarı yarıya düşerek 64'e indi. Böylece, DSP Meclis'teki en çok milletvekili bulunan parti konumundan dördüncü parti durumuna geldi. DSP'den ayrılan milletvekilleri 22 Temmuz 2002'de Yeni Türkiye Partisi'ni kurdu. DSP'de yaşanan istifalardan sonra 57. Hükümet TBMM'deki güvenoyu için gereken koltuk sayısının altına indi.[19] Koalisyon hükûmetinin geleceğinin tehlikeye girmesi üzerine, koalisyonun en büyük ortağı haline gelen MHP'nin lideri Devlet Bahçeli'nin erken seçim çağrısı ile TBMM, 31 Temmuz'da, seçime 1 buçuk yıl olmasına rağmen erken genel seçimin 3 Kasım 2002 tarihinde yapılmasını kararlaştırdı. Üçlü koalisyon hükûmeti sırasında yaşanan ekonomik krizin etkileri yeni yeni sarılmışken ve yapılan reformların olumlu sonuçları henüz hissedilmemişken gidilen erken seçim sonucunda DSP ve diğer koalisyon ortakları yüzde 10'luk seçim barajını geçemedi.

2002 sonrası

Ecevit, genel başkanlıktan ayrılma kararını 3 Kasım seçimlerinden önce olduğu gibi, seçimlerden sonra da zaman zaman dile getirdi. Ancak uzunca bir süre DSP'nin kurultay tarihi ile ilgili net bir açıklama yapılmadı. Ecevit, beklenen açıklamayı 22 Mayıs 2004'te yaptı ve Genel Başkan Yardımcısı Zeki Sezer'e görevi devretmek isteğini belirtti. 24 Temmuz 2004'te toplanan DSP 6. Olağan Kurultay'da, genel başkanlıktan ayrılan Bülent Ecevit'in yerine Zeki Sezer DSP genel başkanlığına seçildi.

2004 Türkiye yerel seçimleri'nde Bartın, Eskişehir ve Ordu illerinin belediyeleriyle beraber toplam 30 belediye kazandı.

2007'de DSP'nin Milas başkanlığı binası ve Zeki Sezer'in posteri.

Bülent Ecevit'in 2006'daki vefatından sonra eşi Rahşan Ecevit'in parti içindeki etkisi azalmasına rağmen devam etti. Demokratik Sol Parti, 22 Temmuz 2007 genel seçimlerine katılmadı. Bu seçimlerde, CHP listesinden aday olan 13 DSP'li, milletvekili seçilerek, parlamentoya girdi. Demokratik Sol Parti, 2009 yerel seçimleri'nde oy oranını ve belediye başkanlığı sayısını artırmasına rağmen, seçim sonuçlarının beklenenin altında olması gerekçesiyle DSP içinde tartışmalar başladı. Ordu ve Eskişehir büyükşehir belediyeleriyle beraber toplam 60 belediye kazandı. Daha sonra Bu iki ilin belediye başkanları görev sırasında partilerinden istifa ederek CHP'ye katıldı. Ahmet Tan, Mücahit Pehlivan, Tayfun İçli ve Recai Birgün DSP'nin seçim çalışmalarına katılmayıp CHP İstanbul Büyükşehir Belediyesi başkan adayı Kemal Kılıçdaroğlu'nun seçim çalışmalarına katıldıkları gerekçesiyle Merkez Disiplin Kuruluna sevk edildiler. 14 Nisan 2009'da Ahmet Tan DSP'den ihraç edilirken diğer milletvekillerine uyarı cezası verildi.[20] Zeki Sezer de 11 Nisan 2009 günü yaptığı basın toplantısıyla genel başkanlıktan istifasını açıkladı.[21][22]

17 Mayıs 2009'da yapılan olağanüstü kurultayın 3. turunda kullanılan 834 geçerli oydan 431'ini alan Masum Türker genel başkanlığa seçildi.[23] Kurultayın hemen ardından 2009 mayısından 2010 başlarına kadar devam eden süre içerisinde kurucu genel başkan Rahşan Ecevit ile Eskişehir milletvekili Tayfun İçli, Ankara milletvekilleri Emrehan Halıcı ve Mücahit Pehlivan, İzmir milletvekili Recai Birgün Demokratik Sol Parti'den istifalarıyla DSP'nin TBMM'deki sandalye sayısı 6'ya düştü.

Haziran 2009'da, DSP'den ayrılan Rahşan Ecevit ve arkadaşları Demokratik Sol Halk Partisi'ni (DSHP) kurdular.

6 Haziran 2010'da Ankara'da yapılan 8. Olağan Kurultay'da Masum Türker tekrar genel başkanlığa seçildi.[24] 12 Haziran 2011 Genel Seçimleri'nde toplam oyların yüzde 0.25'ini aldı. Seçimlerden hemen sonra, seçim sonuçlarındaki başarısızlık nedeniyle parti için muhalefetin yaptığı olağanüstü kurultay talepleri olumlu karşılandı; 10 Temmuz 2011'de, Ankara'da yapılan DSP Olağanüstü Kurultayı'nda, genel başkanlığa yeniden Masum Türker seçildi.[25]

DSP 9. Olağan Kurultayı, 30 Haziran 2013 tarihinde, Ankara Selim Sırrı Tarcan Spor Salonu'nda düzenlendi. Kurultayda Genel Başkanı Masum Türker, eski DSP Gençlik Kolları Başkanı Emrah Konuralp'e karşı, kullanılan 635 oydan 448'ini alarak yeniden Genel Başkan seçildi.[26]

DSP'nin Haziran 2015 genel seçimleri kampanyasından bir poster.

2014 cumhurbaşkanlığı seçiminde Ekmeleddin İhsanoğlu'nu destekledi.[27] DSP, Masum Türker liderliğinde girdiği 7 Haziran 2015 genel seçimlerinde yüzde 0,19, 1 Kasım 2015 genel seçimlerinde yüzde 0,07 oy aldı. Kasım 2015 seçimlerinin ardından, Türker'in genel başkanlıktan ayrılması nedeniyle 13 Aralık 2015'te Ankara'da yapılan olağanüstü kurultayda Genel Başkan Yardımcısı ve Örgüt Kurulu Başkanı Önder Aksakal genel başkanlığa seçildi.[28]

YSK'nın kriterleri karşılamadığı için katılmasına izin vermediği 2018 genel seçimlerinde Millet İttifakı'nı destekledi. Seçimlere girmesinin YSK tarafından “tam kanunsuzluk haliyle” engellendiğini savunarak, bu durum karşısında yürütülen iç hukuk yolları tükendiğinden, yaratılan hak ihlalinin tespiti için Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurdu.[29]

2019 yerel seçimlerinde 3 ilçe ve 3 belde belediye başkanlığı kazandı.[30] 15 Aralık 2019'da Ankara'da toplanan 11. Olağan Kurultay'da Önder Aksakal yeniden genel başkanlığa seçildi.[31]

2023 seçimleri ve parti içi karışıklıklar

AK Parti Genel Başkanvekili Binali Yıldırım’ın Demokratik Sol Partiyi ziyaret etmesi üzerine eski DSP’li 74 bakan ve milletvekili, CHP Genel Başkanı ve Millet İttifakı cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nu desteklediklerini açıkladı. 21. Dönem DSP Samsun Milletvekili Tarık Cengiz, "Bugün görüyoruz ki; DSP’nin şu anki yönetimi birkaç sandalye uğruna pazarlıklar yapmaktadır" açıklamalarında bulundu.[32]

7 Nisan 2023 tarihinde DSP Genel Başkanı Önder Aksakal, il başkanlarına ve Parti Meclisi'ne sormadan 14 Mayıs'taki seçimlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı destekleme ve genel seçimlere AK Parti listelerinden katılma kararı aldıklarını açıkladı.[33] Bu gelişmenin ardından DSP genel başkan yardımcıları Onur İste, Selçuk Karakülçe ve Dilara Tambova görevlerinden istifa ettiler.[34] Ayrıca Konya'da DSP Yunak İlçe Başkanı Hüseyin Atıcı, önceki dönem DSP Konya Tuzlukçu İlçe Başkanı Nevzat Şahin ve Bilecik ili Bozüyük İlçe Başkanı Ethem Yavuz Öncel, partilerinin Cumhur İttifakı'na katılmasının ardından istifa ederek, CHP'ye geçtiler.[35][36] AK Parti listelerinde üç DSP'li aday gösterildi.[37] Sadece Önder Aksakal milletvekili olabildi.[38] Aksakal'ın milletvekili olmasıyla DSP, 12 yıl aradan sonra yeniden TBMM'de temsil edilmeye başlandı.

2019 yerel seçimlerinde Demokratik Sol Parti'nin belediye meclislerinde aldığı oylar yurt çapında yaklaşık olarak %1 bandında iken 5 yıl sonra yapılan bu seçimlerde yurt geneli belediye meclis oyları %0,11 seviyesine gerilemiştir. Seçimlerde 1 ilçe ve 2 adet belde belediyesi DSP tarafından kazanılmıştır fakat DSP'nin kazandığı beldelerden bir tanesi olan Büyükkarıştıran'da Cumhuriyet Halk Partisi tarafından seçimde usulsüzlükler yapıldığı iddia edilerek iptali istenilmiş ve CHP'nin seçim kurullarına yapmış olduğu bu itiraz kabul edilerek Büyükkarıştıran'da seçim 2 Haziran 2024 tarihinde yenilenmiştir. Yenilenen seçimde Büyükkarıştıran belde belediyesini CHP'nin adayı kazanmıştır.[39] Bunun sonucunda DSP'nin belediye sayısı 1 ilçe ve 1 belde olmak üzere ikiye düşmüştür.

Siyasi ideoloji

DSP siyasi yelpazede merkez solda yer alan, parlamenter düzene ve anayasaya bağlı olan Ecevitçi demokratik sol bir partidir.

Parti programı

Demokratik Sol Parti Meclisinin 3 Ekim 2003 tarihli toplantısında günün koşullarına göre yenilenmek için ele alınan programın tam metni, 6 Ekim 2003 Pazartesi günü açıklanmıştır. Program; küreselleşme, kayıt dışı ekonomi, emek-sermaye ilişkisi, üretim, girişimcilik, işsizlik, kültür, bilgi toplumu, uzay teknolojisi, kamu yönetimi ve "yerel yönetim anlayışı", sendikalaşma ve "üniversitelere bakış açısı" gibi çok sayıda konuyu içermektedir.

Genel Başkanlar

# İsim Resim Görev Başlangıcı Görev Bitişi Görev Süresi
1 Rahşan Ecevit
(17 Aralık 1923-17 Ocak 2020)
14 Kasım 1985 13 Eylül 1987 1 yıl, 303 gün
2 Bülent Ecevit
(28 Mayıs 1925-5 Kasım 2006)
13 Eylül 1987 7 Mart 1988 176 gün
3 Necdet Karababa
(1935)
7 Mart 1988 15 Ocak 1989 314 gün
(2) Bülent Ecevit
(28 Mayıs 1925-5 Kasım 2006)
15 Ocak 1989 25 Temmuz 2004 15 yıl, 192 gün
4 Zeki Sezer
(12 Nisan 1957)
25 Temmuz 2004 11 Nisan 2009 4 yıl, 260 gün
- Saffet Başaran
(Vekil)
(1945)
12 Nisan 2009 17 Mayıs 2009 35 gün
5 Masum Türker
(1951)
17 Mayıs 2009 13 Aralık 2015 6 yıl, 210 gün
6 Önder Aksakal
(1960)
13 Aralık 2015 Görevde 9 yıl, 7 gün

Zaman Çizelgesi

Önder AksakalMasum TürkerSaffet BaşaranZeki SezerBülent EcevitNecdet KarababaBülent EcevitRahşan Ecevit

Milletvekilleri

# Adı Seçim Bölgesi Görevi
1 Önder Aksakal İstanbul (II) Demokratik Sol Parti Genel Başkanı

Demokratik Sol Parti ve seçimler

Genel seçimler

Seçim Genel Başkan Oy Sandalye Meclisteki
durumu
Meclisteki
sırası
Dahil olduğu hükûmet Harita
# % ± Y # ±
1987

Bülent Ecevit

2.044.576
%8,53
0 / 450
4. -
1991 2.624.301
%10,75
artış 2,22
7 / 450
artış 7 Muhalefet 5.
1995 4.118.025
%14,64
artış 3,89
76 / 550
artış 69 Koalisyon 4. 55. Türkiye Hükûmeti
1999 6.919.670
%22,17
artış 7,53
136 / 550
artış 60 Koalisyon 1. 57. Türkiye Hükûmeti
2002 383.609
%1,22
azalış 20,95
0 / 550
azalış 136 9. -
2007

Zeki Sezer

Seçimlere CHP listelerinden katıldı. 13 aday milletvekili oldu. Muhalefet -
2011

Masum Türker

108.089
%0,25
azalış 0,97
0 / 550
azalış13 9.
2015 Haziran 86.585
%0,19
azalış 0,06
0 / 550
Sabit 8.
2015 Kasım 31.805
%0,07
azalış 0,12
0 / 550
Sabit 13.
2023

Önder Aksakal

Seçimlere AK Parti listelerinden katıldı. 1 aday milletvekili oldu. Hükûmete Destek -

Yerel seçimler

Seçim Genel Başkan Fotoğraf İl Genel Meclisi+
BB İlçe Belediye Meclisi
Belediye Harita
Oy % ±
1989 Bülent Ecevit 1.998.819
%9.03
-
37 / 1.984
Hiçbir ilde 1. olamadı
1994 2.463.853
%8.75
azalış 0,27
23 / 2.695
1999 5.885.132
%18.70
artış 9,95
193 / 3.200
2004 683.782
%2.12
azalış %16,58
35 / 3.193
2009 Zeki Sezer 1.164.625
%2.83
artış %0,73
63 / 2.903
2014 Masum Türker 149.650
%0.33
azalış %2,50
5 / 1.351
2019 Önder Aksakal 378.706
%0.82
artış %0,49
6 / 1.355
2024 50.965
%0.11
azalış %0,71
2 / 1.386

Belediye başkanları

# İsim İl İlçe Belde
1 Haydar Çorum Eskişehir Mihalıççık
2 Nihat Başer Sivas Gemerek Çepni

Kaynakça

  1. ^ "Pişkinsüt partisini kurdu". www.hurriyet.com.tr. 28 Oca 2002. 23 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2023. 
  2. ^ "Pişkinsüt parti kurdu". www.yenimesaj.com.tr. 23 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2023. 
  3. ^ "Pişkinsüt partisini kurdu". arsiv.ntv.com.tr. 23 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2023. 
  4. ^ "Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı". 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Ecevit: Irkçı değil, Atatürk milliyetçisiyim". 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  6. ^ "DSP'den Atatürk'e: Halk, demokratik yaşamın dışına atıldı". 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  7. ^ "Ecevit'ten 'ulusal sol' çağrısı". 21 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2022. 
  8. ^ "CHP ve DSP'de Solun Bakiyesi Nedir? - Necmi Erdoğan, Tanıl Bora | Birikim Sayı 120 - Nisan 1999". birikimdergisi.com. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2023. 
  9. ^ ""ORTANIN SOLU" DÜŞÜNCESİNDE KEMALİZM". 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  10. ^ "DSP 1999 Seçim Sonuçları". 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  11. ^ "Gazetecilik Yıllarında Bülent Ecevit ve Anti-Komünizm (1950-1961)". 30 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2022. 
  12. ^ "Ecevit'in Sol Anlayışı". 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2022. 
  13. ^ "DSP Genel Başkanı Aksakal: DSP, sol kavramını Türkiye'de millileştiren tek partidir". 30 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  14. ^ "Aksakal: AK Parti ve MHP'yle ittifak konuşulabilir, HDP'yle asla". 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2022. 
  15. ^ "Ecevit: AB Konusunda Kararlıyız - 2002-03-08". VOA Türkçe. 8 Mart 2002. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2023. 
  16. ^ "DSP'nin 19 yılı". Hürriyet. 21 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023. 
  17. ^ "20 Aralık 2000, TBMM" (PDF). 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  18. ^ "Rahşan Ecevit: Benim istediğim af, katillerin affı değildi". 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ Yeni Türkiye kuruldu 15 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. hurriyet.com.tr Erişim tarihi: 12.3.2011
  20. ^ "Ahmet Tan DSP'den ihraç edildi". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015. 
  21. ^ DSP'de Zeki Sezer istifa etti 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ntv.com.tr. Erişim tarihi: 11.4.2009
  22. ^ "Sezer: Tablo beklentilerimize uygun değil". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015. 
  23. ^ "DSP'nin yeni lideri Masum Türker". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015. 
  24. ^ "DSP 'Masum Türker'le yola devam' dedi". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015. 
  25. ^ DSP Genel Başkanlığı'na yeniden Türker seçildi 13 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. aksam.com.tr. Erişim tarihi: 11.7.2011
  26. ^ Para bitti yeniden doğuyoruz 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. hurriyet.com.tr. Erişim tarihi: 1.7.2013
  27. ^ "İhsanoğlu'na desteğimiz tam". Sozcu. 15 Temmuz 2014. 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. 
  28. ^ "DSP'nin yeni genel başkanı Önder Aksakal oldu". Sözcü. 14 Aralık 2015. 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2015. 
  29. ^ "DSP, seçimde destekleyeceği ittifakı açıkladı". Hurriyet.com.tr. 15 Şubat 2022. 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. 
  30. ^ "DSP'den yerel seçim değerlendirmesi". ntv.com.tr. Anadolu Ajansı. 2 Nisan 2019. 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. 
  31. ^ "DSP kurultayında Aksakal yeniden seçildi". Gazete Duvar. 15 Şubat 2022. 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. 
  32. ^ "Binali Yıldırım DSP'yi ziyaret etti, DSP'li 74 bakan ve milletvekili Kılıçdaroğlu'na desteğini açıkladı". T24. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2023. 
  33. ^ "DSP, seçimde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı destekleyecek". TRT Haber. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2023. 
  34. ^ "Cumhur İttifakı kararı sonrası DSP'de üst düzey istifalar". www.timeturk.com. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2023. 
  35. ^ "DSP'de istifalar: CHP'ye geçtiler". 11 Nisan 2023. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2023. 
  36. ^ "DSP'de sular durulmuyor: İstifalar sürüyor". Sözcü. 6 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023. 
  37. ^ "AKP'nin milletvekili listesinde DSP'ye üç kontenjan". Artı Gerçek. 11 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023. 
  38. ^ "15 partiden 8'inin genel başkanları vekil oldu". 15 Mayıs 2023. 24 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023. 
  39. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 

Dış bağlantılar

Read other articles:

Bukidnon merupakan sebuah provinsi di Filipina. Ibu kotanya ialah Kota Malaybalay. Provinsi ini terletak di Region Mindanao Utara. Provinsi ini memiliki luas wilayah 10.498,59 km² dengan memiliki jumlah penduduk 1.190.284 jiwa (2007). Provinsi ini memiliki angka kepadatan penduduk 113 jiwa/km². Pembagian wilayah Provinsi Bukidnon dibagi menjadi 20 munisipalitas dan 2 kota, yaitu: Kota/Munisipalitas Tanggal berdiri Luas wilayah(km²) Penduduk(2007) Kepadatan penduduk(per km²) Kelas pe...

 

Milan Biševac Informasi pribadiNama lengkap Milan BiševacTanggal lahir 31 Agustus 1983 (umur 40)Tempat lahir Titova Mitrovica, SFR YugoslaviaTinggi 1,85 m (6 ft 1 in)Posisi bermain BekInformasi klubKlub saat ini Olympique LyonnaisNomor 15Karier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2001–2003 BASK 52 (5)2003 FK Sopot 15 (1)2004 Železnik 14 (1)2004–2007 Red Star Belgrade 58 (3)2007–2008 RC Lens 35 (1)2008–2011 Valenciennes 100 (4)2011–2012 Paris Saint-Germain 19 (1)2012...

 

Mimpi Anak YatimGenre Drama Roman PembuatRapi FilmsPemeran Dimas Beck Aryani Fitriana Hessel Steven Mayang Yudittia Niniek Arum Negara asalIndonesiaBahasa asliBahasa IndonesiaJmlh. musim1Jmlh. episode24 (daftar episode)ProduksiProduserGope T. SamtaniPengaturan kameraMulti-kameraDurasi60 menitRumah produksiRapi FilmsDistributorMedia Nusantara CitraRilis asliJaringanTPIRilis2008 –2008 Mimpi Anak Yatim adalah serial televisi Indonesia produksi Rapi Films yang ditayangkan perdana tahun 20...

The Carlyle Group, L.P.JenisPerusahaan PublikKode emitenNasdaq: CGIndustriEkuitas swastaDidirikan1987; 37 tahun lalu (1987)PendiriWilliam E. Conway Jr.Daniel A. D'AnielloDavid RubensteinKantorpusatWashington, D.C., Amerika SerikatTokohkunciDaniel A. D'Aniello(Chairman Emeritus)William E. Conway Jr.(Co-Executive Chairman)David M. Rubenstein(Co-Executive Chairman) Kewsong Lee(Co-CEO)Glenn Youngkin(Co-CEO)ProdukPembelian terutangPertumbuhan modalEnergiEnergy lendingKeuangan terstruktur...

 

Pelipit ekstra lebar dan ganda yang sedang dijahit sebagai bahan pelipit pada jahitan tindas dekoratif Satu contoh bisban lipat tunggal Kain serong, pelipit atau bisban (diserap dari bahasa Belanda; biaisband) adalah potongan kain sempit, biasanya tenunan polos, dipotong pada serat kain. Karena tenunan kain berada pada sudut 45 derajat, strip kain yang dihasilkan lebih elastis daripada potongan strip pada seratnya. Strip juga memiliki tenunan yang lebih baik, dan menyesuaikan lekukan lebih ba...

 

Artikel ini memiliki beberapa masalah. Tolong bantu memperbaikinya atau diskusikan masalah-masalah ini di halaman pembicaraannya. (Pelajari bagaimana dan kapan saat yang tepat untuk menghapus templat pesan ini) Artikel ini membutuhkan rujukan tambahan agar kualitasnya dapat dipastikan. Mohon bantu kami mengembangkan artikel ini dengan cara menambahkan rujukan ke sumber tepercaya. Pernyataan tak bersumber bisa saja dipertentangkan dan dihapus.Cari sumber: Kantar Group – berita...

Species of bat White-bellied yellow bat Conservation status Least Concern  (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Mammalia Order: Chiroptera Family: Vespertilionidae Genus: Scotophilus Species: S. leucogaster Binomial name Scotophilus leucogasterCretzschmar, 1826 Subspecies[2] S. l. damarensis S. l. leucogaster Wikimedia Commons has media related to Scotophilus leucogaster. The white-bellied yellow bat (Sco...

 

Bupati JayawijayaPetahanaSumule Tumbosejak 18 Desember 2018Masa jabatan5 tahun (definitif)Dibentuk1969Pejabat pertamaM. HarahapSitus webLaman Resmi Kabupaten Jayawijaya Kabupaten Jayawijaya dari awal berdirinya pada tahun - hingga saat ini sudah pernah dipimpin oleh beberapa bupati. Berikut ini adalah Bupati Kabupaten Jayawijaya dari masa ke masa. No Bupati Mulai menjabat Akhir menjabat Prd. Ket. Wakil Bupati 1 M. Harahap 1965[1] 1968[1] 1 2 Arnold Mampioper 1968[1 ...

 

Regions Morgan Keegan Championships and the Cellular South Cup 2011 Sport Tennis Data 11 febbraio – 20 febbraio Edizione 36a (uomini) / 26a (donne) Categoria ATP World Tour 500 (uomini)WTA International (donne) Superficie Cemento Campioni Singolare maschile Andy Roddick Singolare femminile Magdaléna Rybáriková Doppio maschile Maks Mirny / Daniel Nestor Doppio femminile Ol'ga Govorcova / Alla Kudrjavceva 2010 2012 Il Regions Morgan Keegan Championships and the Cellular South Cup 2011 è ...

Hilir mudiknya kapal-kapal pengangkut barang antarnegara menunjukkan keterkaitan antarmanusia di seluruh dunia Perdagangan internasional adalah proses tukar menukar barang antar dua negara atau lebih untuk mendapatkan laba.[1] Penduduk yang dimaksud dapat berupa antarperorangan (individu dengan individu), antara individu dengan pemerintah suatu negara, atau pemerintah suatu negara dengan pemerintah negara lain. Di banyak negara, perdagangan internasional menjadi salah satu faktor utam...

 

هذه المقالة عن المجموعة العرقية الأتراك وليس عن من يحملون جنسية الجمهورية التركية أتراكTürkler (بالتركية) التعداد الكليالتعداد 70~83 مليون نسمةمناطق الوجود المميزةالبلد  القائمة ... تركياألمانياسورياالعراقبلغارياالولايات المتحدةفرنساالمملكة المتحدةهولنداالنمساأسترالي...

 

Type of motorcycle Harley-Davidson Model W1921 Harley-Davidson Model WManufacturerHarley-DavidsonAlso calledSport TwinProduction1919–1923AssemblyMilwaukee, WI USAEngine35.64 cu in (584.0 cc) side valve flat-twin[1][2]Bore / stroke2.75 in × 3.00 in (69.9 mm × 76.2 mm)[2][3]Compression ratio3.75:1[2]Power6 hp (4.5 kW)[1][2]Ignition typemagneto (W, WF)battery and coil (WJ)[2...

Keuskupan JacarezinhoDioecesis IacarezinhoënsisCatedral Nossa Senhora da Conceição e São Sebastião (2016)LokasiNegara BrazilProvinsi gerejawiLondrinaStatistikLuas13.369 km2 (5.162 sq mi)Populasi- Total- Katolik(per 2006)437.000380,000 (87.0%)InformasiRitusRitus LatinPendirian10 Mei 1926 (98 tahun lalu)KatedralCatedral Nossa Senhora da Conceição e São SebastiãoKepemimpinan kiniPausFransiskusUskupFernando José PenteadoEmeritusConrado Walter, S.A...

 

Artikel ini membutuhkan rujukan tambahan agar kualitasnya dapat dipastikan. Mohon bantu kami mengembangkan artikel ini dengan cara menambahkan rujukan ke sumber tepercaya. Pernyataan tak bersumber bisa saja dipertentangkan dan dihapus.Cari sumber: Universitas Teknik München – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR (Desember 2023) Universitas Teknik MünchenTechnische Universität München Technical University of MunichMotoThe Entrepreneuria...

 

This article relies excessively on references to primary sources. Please improve this article by adding secondary or tertiary sources. Find sources: Medical City Denton – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2020) (Learn how and when to remove this message) Hospital in Texas, United StatesMedical City DentonHCAGeographyLocationDenton, Texas, United StatesOrganizationCare systemPublicTypeGeneralAffiliated universityNoneServicesEmergency de...

1404 AjaxCiri-ciri orbitAphelion5.905Perihelion4.703Sumbu semimayor5.304Eksentrisitas0.113Anomali rata-rata116.85Inklinasi18.0Bujur node menaik333.0Argumen perihelion60.6Ciri-ciri fisikMagnitudo mutlak (H)9.3 1404 Ajax (1936 QW) adalah sebuah asteroid. Asteroid ini merupakan bagian dari asteroid Troya Yupiter, yang terletak di orbit Yupiter. Eksentrisitas orbit asteroid ini tercatat sebesar 0.113, sementara magnitudo mutlaknya adalah 9.3. Pembentukan Seperti asteroid secara keseluru...

 

Census-designated place in Maryland, United StatesBrownsville, MarylandCensus-designated placeLocation of Brownsville in MarylandCoordinates: 39°22′32″N 77°39′52″W / 39.37556°N 77.66444°W / 39.37556; -77.66444CountryUnited StatesStateMarylandCountyWashingtonArea[1] • Total0.28 sq mi (0.73 km2) • Land0.28 sq mi (0.73 km2) • Water0.00 sq mi (0.00 km2)Elevation[2]...

 

Voce principale: Marche. Lo sport nelle Marche si è sviluppato ad un certo livello solo dal secondo dopoguerra in poi. Indice 1 Principali impianti sportivi 1.1 Stadi 1.2 Palasport 2 Principali società sportive 2.1 Atletica 2.2 Baseball 2.3 Calcio 2.4 Calcio a 5 (Futsal) 2.5 Beach Soccer 2.6 Cricket 2.7 Hockey 2.8 Motociclismo 2.9 Pallacanestro 2.10 Pallavolo 2.11 Pallanuoto 2.12 Rugby 2.13 Scherma 2.14 Softball 2.15 Football americano 2.16 Taekwondo 2.17 Tennis 3 Note 4 Altri progetti Pri...

Aircraft electronic recording device A modern flight data recorder; the underwater locator beacon is the small cylinder on the far right. (Translation of warning message in French: Flight recorder do not open.) The warning appears in English on the other side. Cold War-era Soviet MS-61 cockpit voice recorder from a MiG-21 interceptor A flight recorder is an electronic recording device placed in an aircraft for the purpose of facilitating the investigation of aviation accidents and incidents. ...

 

Pour les articles homonymes, voir Aïn Alarab (homonymie). Aïn al arab(ku) Kobanî, Kobanê Aïn al-Arab(ar) عين العرب Administration Pays Syrie Gouvernorat Alep Démographie Population 44 821 hab. (2004) Géographie Coordonnées 36° 53′ 28″ nord, 38° 21′ 13″ est Altitude 511 m Localisation Géolocalisation sur la carte : Syrie Aïn al arab(ku) Kobanî, Kobanê modifier  Kobané (kurde : Kobanî API : [koˈba...