Türkiye başbakanları listesi

Türkiye başbakanları listesi, Türkiye Cumhuriyeti başbakanı olarak görev yapmış kişileri içeren liste.[1]

Başbakan, parlamenter sistem ile yönetilen toplumlarda yürütmenin başı olan ve devletin atacağı adımlara karar veren kişidir. Kelime anlamı olarak hükûmetin ve bakanlar kurulunun başı, kabinenin başı, başvekili ifade eder. Türkiye Cumhuriyeti'nde de parlamenter sistem uygulanırken (1923-2018) yürütme yetkisi ve ülke adına karar alma başbakanın göreviydi. Bakanlar Kuruluna başkanlık ederdi. Hükûmeti ve icraatlarını yönetirdi. Türkiye'de her 4 yılda bir gerçekleşen genel seçimlerin sonucunda başbakan, 4 yıl süre ile seçilirdi.

Muvakkat İcra Encümeni Reisi (1920)

№ Fotoğraf İsim Göreve Başlama Görevden Ayrılma Görev süresi Seçim Bölge Mevcut Hükümdar
1 Mustafa Kemal Atatürk
(1881-1938) 		25 Nisan 1920[2] 3 Mayıs 1920 1 hafta ve 1 gün 1920 Ankara mebusu VI. Mehmed

(1920)

İcra Vekilleri Heyeti Reisi (1920-1923)

№ İsim Fotoğraf Göreve Başlama Görevden Ayrılma Seçim Bölge Hükûmet Görevdeki Meclis Başkanı
1 Mustafa Kemal Atatürk
(1881-1938) 		3 Mayıs 1920 24 Ocak 1921 – Ankara mebusu I. İcra Vekilleri Heyeti Mustafa Kemal Atatürk

(1920–1923)

2 Fevzi Çakmak
(1876-1950) 		24 Ocak 1921 19 Mayıs 1921 – Kozan mebusu II. İcra Vekilleri Heyeti
19 Mayıs 1921 9 Temmuz 1922 – III. İcra Vekilleri Heyeti
3 Rauf Orbay
(1881-1964) 		12 Temmuz 1922 4 Ağustos 1923 – Sivas mebusu IV. İcra Vekilleri Heyeti
4 Fethi Okyar
(1880-1943) 		14 Ağustos 1923 27 Ekim 1923 1923 İstanbul mebusu V. İcra Vekilleri Heyeti

Türkiye Cumhuriyeti başbakanları (1923-2018)

Türkiye Cumhuriyeti'nde birçok koalisyon hükûmeti dönemi görülmüştür, bu durumda listeye başbakanın partisi yazılmıştır.

Başbakanlar iki farklı şekilde numaralandırılabilir. İlk sütunda her yeni başbakana bir numara verilmiş, ikinci sütunda ise aynı kişinin tekrar başbakan olması hâlinde yeni numara verilmemiştir. İki numaralandırma şekli de resmî değildir. Resmen sadece hükûmetler numaralandırılır.

№ Başbakan Fotoğraf Göreve Başlama Görevden Ayrılma Seçim Hükûmet Parti Görevdeki cumhurbaşkanı
1 İsmet İnönü
(1884–1973) 		30 Ekim 1923 6 Mart 1924 – 1. İnönü I Cumhuriyet Halk Partisi Mustafa Kemal Atatürk

(1923–1938)

6 Mart 1924 22 Kasım 1924 – 2. İnönü II
2 Fethi Okyar
(1880–1943) 		22 Kasım 1924 3 Mart 1925 – 3. Okyar
(1) İsmet İnönü
(1884–1973) 		3 Mart 1925 1 Kasım 1927 – 4. İnönü III
1 Kasım 1927 27 Eylül 1930 1927 5. İnönü IV
27 Eylül 1930 4 Mayıs 1931 – 6. İnönü V
4 Mayıs 1931 1 Mart 1935 1931 7. İnönü VI
1 Mart 1935 1 Kasım 1937 1935 8. İnönü VII
3 Celal Bayar
(1883–1986) 		1 Kasım 1937 11 Kasım 1938 – 9. Bayar I
11 Kasım 1938 25 Ocak 1939 – 10. Bayar II İsmet İnönü

(1938–1950)

4 Refik Saydam
(1881–1942) 		25 Ocak 1939 3 Nisan 1939 – 11. Saydam I
3 Nisan 1939 9 Temmuz 1942 1939 12. Saydam II
– Ahmet Fikri Tüzer
(1878–1942)
Vekâleten 		8 Temmuz 1942 9 Temmuz 1942 –
5 Şükrü Saracoğlu
(1887–1953) 		9 Temmuz 1942 9 Mart 1943 – 13. Saracoğlu I
9 Mart 1943 7 Ağustos 1946 1943 14. Saracoğlu II
6 Recep Peker
(1889–1950) 		7 Ağustos 1946 9 Eylül 1947 1946 15. Peker
7 Hasan Saka
(1885–1960) 		10 Eylül 1947 10 Haziran 1948 – 16. Saka I
10 Haziran 1948 16 Ocak 1949 – 17. Saka II
8 Şemsettin Günaltay
(1883–1961) 		16 Ocak 1949 22 Mayıs 1950 – 18. Günaltay
9 Adnan Menderes
(1899–1961) 		22 Mayıs 1950 9 Mart 1951 1950 19. Menderes I Demokrat Parti Celâl Bayar

(1950–1960)

9 Mart 1951 17 Mayıs 1954 – 20. Menderes II
17 Mayıs 1954 9 Aralık 1955 1954 21. Menderes III
9 Aralık 1955 25 Kasım 1957 – 22. Menderes IV
25 Kasım 1957 27 Mayıs 1960[3] 1957 23. Menderes V
10 Cemal Gürsel
(1895–1966) 		30 Mayıs 1960 5 Ocak 1961 – 24. Gürsel I Askerî darbe
5 Ocak 1961 26 Ekim 1961 – 25. Gürsel II
– Fahri Özdilek
(1898–1989)
Vekâleten 		27 Ekim 1961 20 Kasım 1961 –
(1) İsmet İnönü
(1884–1973) 		20 Kasım 1961 25 Haziran 1962 1961 26. İnönü VIII Cumhuriyet Halk Partisi Cemal Gürsel

(1961–1966)

25 Haziran 1962 25 Aralık 1963 – 27. İnönü IX
25 Aralık 1963 20 Şubat 1965 – 28. İnönü X
11 Suat Hayri Ürgüplü
(1903–1981) 		20 Şubat 1965 27 Ekim 1965 – 29. Ürgüplü Bağımsız
12 Süleyman Demirel
(1924–2015) 		27 Ekim 1965 3 Kasım 1969 1965 30. Demirel I Adalet Partisi
3 Kasım 1969 6 Mart 1970 1969 31. Demirel II Cevdet Sunay

(1966–1973)

6 Mart 1970 26 Mart 1971 – 32. Demirel III
13 Nihat Erim
(1912–1980) 		26 Mart 1971 11 Aralık 1971 – 33. Erim I Bağımsız
11 Aralık 1971 17 Nisan 1972 – 34. Erim II
14 Ferit Melen
(1906–1988) 		17 Nisan 1972 15 Nisan 1973 – 35. Melen Cumhuriyetçi Güven Partisi
15 Naim Talu
(1919–1998) 		15 Nisan 1973 25 Ocak 1974 – 36. Talu Bağımsız Fahri Korutürk

(1973–1980)

16 Bülent Ecevit
(1925–2006) 		25 Ocak 1974 17 Kasım 1974 1973 37. Ecevit I Cumhuriyet Halk Partisi
17 Sadi Irmak
(1904–1990) 		17 Kasım 1974 31 Mart 1975 – 38. Irmak Bağımsız
(12) Süleyman Demirel
(1924–2015) 		31 Mart 1975 21 Haziran 1977 – 39. Demirel IV Adalet Partisi
(16) Bülent Ecevit
(1925–2006) 		21 Haziran 1977 21 Temmuz 1977 1977 40. Ecevit II Cumhuriyet Halk Partisi
(12) Süleyman Demirel
(1924–2015) 		21 Temmuz 1977 5 Ocak 1978 – 41. Demirel V Adalet Partisi
(16) Bülent Ecevit
(1925–2006) 		5 Ocak 1978 12 Kasım 1979 – 42. Ecevit III Cumhuriyet Halk Partisi
(12) Süleyman Demirel
(1924–2015) 		12 Kasım 1979 12 Eylül 1980 – 43. Demirel VI Adalet Partisi
18 Bülent Ulusu
(1923–2015) 		21 Eylül 1980 13 Aralık 1983 – 44. Ulusu Askerî darbe
19 Turgut Özal
(1927–1993) 		13 Aralık 1983 21 Aralık 1987 1983 45. Özal I Anavatan Partisi Kenan Evren

(1982–1989)

21 Aralık 1987 31 Ekim 1989[4] 1987 46. Özal II
– Ali Bozer
(1925–2020)
Vekâleten 		31 Ekim 1989 9 Kasım 1989 –
20 Yıldırım Akbulut
(1935–2021) 		9 Kasım 1989 23 Haziran 1991 – 47. Akbulut Turgut Özal

(1989–1993)

21 Mesut Yılmaz
(1947–2020) 		23 Haziran 1991 20 Kasım 1991 – 48. Yılmaz I
(12) Süleyman Demirel
(1924–2015) 		20 Kasım 1991 16 Mayıs 1993 1991 49. Demirel VII Doğru Yol Partisi
– Erdal İnönü
(1926–2007)
Vekâleten 		16 Mayıs 1993 25 Haziran 1993 – Sosyaldemokrat Halkçı Parti Süleyman Demirel

(1993–2000)

22 Tansu Çiller
(1946–) 		25 Haziran 1993 5 Ekim 1995 – 50. Çiller I Doğru Yol Partisi
5 Ekim 1995 30 Ekim 1995 – 51. Çiller II
30 Ekim 1995 6 Mart 1996 – 52. Çiller III
(21) Mesut Yılmaz
(1947–2020) 		6 Mart 1996 28 Haziran 1996 1995 53. Yılmaz II Anavatan Partisi
23 Necmettin Erbakan
(1926–2011) 		28 Haziran 1996[5] 30 Haziran 1997 — 54. Erbakan Refah Partisi
(21) Mesut Yılmaz
(1947–2020) 		30 Haziran 1997[6] 11 Ocak 1999 — 55. Yılmaz III Anavatan Partisi
(16) Bülent Ecevit
(1925–2006) 		11 Ocak 1999[7] 28 Mayıs 1999 — 56. Ecevit IV Demokratik Sol Parti
28 Mayıs 1999[8] 18 Kasım 2002 1999 57. Ecevit V Ahmet Necdet Sezer

(2000–2007)

24 Abdullah Gül
(1950–) 		18 Kasım 2002 14 Mart 2003 2002 58. Gül Adalet ve Kalkınma Partisi
25 Recep Tayyip Erdoğan
(1954–) 		14 Mart 2003 29 Ağustos 2007 – 59. Erdoğan I
29 Ağustos 2007 6 Temmuz 2011 2007 60. Erdoğan II Abdullah Gül

(2007–2014)

6 Temmuz 2011 28 Ağustos 2014 2011 61. Erdoğan III
26 Ahmet Davutoğlu
(1959–) 		28 Ağustos 2014 25 Ağustos 2015 – 62. Davutoğlu I Recep Tayyip Erdoğan

(2014–2018)

25 Ağustos 2015 24 Kasım 2015 6/2015 63. Davutoğlu II
24 Kasım 2015 24 Mayıs 2016 11/2015 64. Davutoğlu III
27 Binali Yıldırım
(1955–) 		24 Mayıs 2016 9 Temmuz 2018 – 65. Yıldırım

Notlar

Zaman çizelgesi

Binali YıldırımAhmet DavutoğluRecep Tayyip ErdoğanAbdullah GülBülent EcevitMesut YılmazNecmettin ErbakanMesut YılmazTansu ÇillerSüleyman DemirelMesut YılmazYıldırım AkbulutTurgut ÖzalBülent UlusuSüleyman DemirelBülent EcevitSüleyman DemirelBülent EcevitSüleyman DemirelSadi IrmakBülent EcevitNaim TaluFerit MelenNihat ErimSüleyman DemirelSuat Hayri Ürgüplüİsmet İnönüCemal GürselAdnan MenderesŞemsettin GünaltayHasan SakaRecep PekerŞükrü SaracoğluRefik SaydamCelal Bayarİsmet İnönüAli Fethi Okyarİsmet İnönüFethi OkyarRauf OrbayFevzi ÇakmakMustafa Kemal Atatürk

Görev sürelerine göre

Başbakan İnönü (1964)
ABD Başkanı Barack Obama, Oval Ofis'te Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşüyor, 7 Aralık 2009.
# Başbakan Hükûmet Göreve Başlama Görevden Ayrılma Görev Süresi Toplam Görev Süresi
1. İsmet İnönü 1. İnönü I 30 Ekim 1923 6 Mart 1924 4 ay 6 gün 16 yıl 11 ay 24 gün[a][b][c]
2. İnönü II 6 Mart 1924 22 Kasım 1924 8 ay 16 gün
4. İnönü III 3 Mart 1925 1 Kasım 1927 2 yıl 7 ay 28 gün
5. İnönü IV 1 Kasım 1927 27 Eylül 1930 2 yıl 10 ay 26 gün
6. İnönü V 27 Eylül 1930 4 Mayıs 1931 7 ay 7 gün
7. İnönü VI 4 Mayıs 1931 1 Mart 1935 3 yıl 9 ay 27 gün
8. İnönü VII 1 Mart 1935 1 Kasım 1937 2 yıl 8 ay
26. İnönü VIII 20 Kasım 1961 25 Haziran 1962 7 ay 5 gün
27. İnönü IX 25 Haziran 1962 25 Aralık 1963 1 yıl 6 ay
28. İnönü X 25 Aralık 1963 20 Şubat 1965 1 yıl 1 ay 25 gün
2. Recep Tayyip Erdoğan 59. Erdoğan I 14 Mart 2003 29 Ağustos 2007 4 yıl 5 ay 15 gün[d] 11 yıl 5 ay 14 gün[e][f]
60. Erdoğan II 29 Ağustos 2007 6 Temmuz 2011 3 yıl 10 ay 7 gün
61. Erdoğan III 6 Temmuz 2011 28 Ağustos 2014 3 yıl 1 ay 22 gün
3. Süleyman Demirel 30. Demirel I 27 Ekim 1965 3 Kasım 1969 4 yıl 6 gün 10 yıl 4 ay 29 gün[g]
31. Demirel II 3 Kasım 1969 6 Mart 1970 4 ay 3 gün
32. Demirel III 6 Mart 1970 26 Mart 1971 1 yıl 20 gün
39. Demirel IV 31 Mart 1975 21 Haziran 1977 2 yıl 2 ay 20 gün
41. Demirel V 21 Temmuz 1977 5 Ocak 1978 5 ay 14 gün
43. Demirel VI 12 Kasım 1979 12 Eylül 1980 10 ay
49. Demirel VII 20 Kasım 1991 16 Mayıs 1993 1 yıl 5 ay 26 gün
4. Adnan Menderes 19. Menderes I 22 Mayıs 1950 9 Mart 1951 9 ay 17 gün 10 yıl 5 gün
20. Menderes II 9 Mart 1951 17 Mayıs 1954 3 yıl 2 ay 8 gün
21. Menderes III 17 Mayıs 1954 9 Aralık 1955 1 yıl 6 ay 22 gün
22. Menderes IV 9 Aralık 1955 25 Kasım 1957 1 yıl 11 ay 16 gün
23. Menderes V 25 Kasım 1957 27 Mayıs 1960 2 yıl 6 ay 2 gün
5. Bülent Ecevit 37. Ecevit I 25 Ocak 1974 17 Kasım 1974 9 ay 23 gün 6 yıl 7 ay 7 gün
40. Ecevit II 21 Haziran 1977 21 Temmuz 1977 1 ay
42. Ecevit III 5 Ocak 1978 12 Kasım 1979 1 yıl 10 ay 7 gün
56. Ecevit IV 11 Ocak 1999 28 Mayıs 1999 4 ay 17 gün
57. Ecevit V 28 Mayıs 1999 18 Kasım 2002 3 yıl 5 ay 20 gün[h]
6. Turgut Özal 45. Özal I 13 Aralık 1983 21 Aralık 1987 4 yıl 8 gün 5 yıl 10 ay 18 gün
46. Özal II 21 Aralık 1987 31 Ekim 1989 1 yıl 10 ay 10 gün
  1. ^ Kesintisiz en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru (12 yıl 7 ay 28 gün) İsmet İnönü'ye aittir.
  2. ^ Türk siyaset tarihinde (tek partili dönem de dahil) en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru (16 yıl 11 ay 24 gün) İsmet İnönü'ye aittir.
  3. ^ En fazla Hükûmet kurma rekoru (10) İsmet İnönü'ye aittir.
  4. ^ Türk siyaset tarihinde (tek partili dönem de dahil) bir dönemde en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru (4 yıl 5 ay 15 gün) Recep Tayyip Erdoğan'a aittir.
  5. ^ Çok partili dönemde kesintisiz en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru (11 yıl 5 ay 14 gün) Recep Tayyip Erdoğan'a aittir.
  6. ^ Çok partili dönemde en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru ise (11 yıl 5 ay 14 gün) Recep Tayyip Erdoğan'a aittir.
  7. ^ Çok partili dönemde en fazla hükûmet kurma rekoru (7) Süleyman Demirel'e aittir.
  8. ^ Çok partili dönemde en uzun koalisyon hükûmeti başbakanlığı yapan (3 yıl 5 ay 20 gün) Bülent Ecevit'e aittir.

Eğitimlerine göre

Mezun olduğu en üst seviye eğitim kurumuna göre Türkiye başbakanlarının listesi aşağıdaki gibidir:

Öğrenim Başbakanlar
Doktora Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü Erdal İnönü
Boğaziçi Üniversitesi Ahmet Davutoğlu
İstanbul Üniversitesi Abdullah Gül
Paris Üniversitesi Nihat Erim
RWTH Aachen Necmettin Erbakan
New Connecticut Üniversitesi Tansu Çiller
Yüksek Lisans Harp Akademisi Mustafa Kemal Atatürk
Fevzi Çakmak
Rauf Orbay
İsmet İnönü
Recep Peker
Cemal Gürsel
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü Erdal İnönü
İstanbul Teknik Üniversitesi Binali Yıldırım
Köln Üniversitesi Mesut Yılmaz
Paris Siyasal Bilgiler Okulu Hasan Saka
New Hampshire Üniversitesi Tansu Çiller
Lisans[Not 1] Ankara Üniversitesi Adnan Menderes
Ferit Melen
Mesut Yılmaz
Erdal İnönü
Berlin Üniversitesi Sadi Irmak
Boğaziçi Üniversitesi Tansu Çiller
Ahmet Davutoğlu
Deniz Harp Okulu Rauf Orbay
Bülent Ulusu
Gülhane Askeri Tıp Akademisi Refik Saydam
İstanbul Üniversitesi Suat Hayri Ürgüplü
Nihat Erim
Naim Talu
Yıldırım Akbulut
Abdullah Gül
İstanbul Teknik Üniversitesi İsmet İnönü
Süleyman Demirel
Turgut Özal
Necmettin Erbakan
Binali Yıldırım
Kara Harp Okulu Mustafa Kemal Atatürk
Fevzi Çakmak
Fethi Okyar
Recep Peker
Lozan Üniversitesi Şemsettin Günaltay
Marmara Üniversitesi Recep Tayyip Erdoğan
Mektebi Mülkiye Şükrü Saracoğlu
Hasan Saka
Lise Robert Koleji Bülent Ecevit
Collège Français de l'Assomption Celal Bayar
  1. ^ Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi 1936 yılına kadar Mülkiye Mektebi adıyla İstanbul'da faaliyet göstermiştir. Bu yüzden Ankara Üniversitesi ve Mülkiye Mektebi bazı isimler için ayrı olarak ele alınmıştır.

Yaşayan eski başbakanlar

Ölen son eski başbakan

Yıldırım Akbulut (1935–2021), 14 Nisan 2021'de 86 yaşında hayatını kaybederek ölen son eski başbakan olmuştur.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Dünden Bugüne Başbakanlık (1920-2014)" (PDF). devletarsivleri.gov.tr. 9 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  2. ^ Dr. Neziroğlu, İrfan; Dr. Yılmaz, Tuncer (Ekim 2013). Erdem Efe, Gülşah (Ed.). "Muvakkat İcra Encümeni Heyeti (Mustafa Kemal Paşa Hükümeti) 25 Nisan 1920-03 Mayıs 1920". Hükümetler, Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri. Cilt 1 (24 Nisan 1920 - 22 Mayıs 1950). Birinci Bölüm “İcra Vekilleri Heyeti Dönemi” Hükümetleri: Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı Yayınları. 
  3. ^ "Bir çocuğun gözünden 27 Mayıs Darbesi". karar.com. 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015. 
  5. ^ "I.İCRA VEKİLLERİ HEYETİ Kabine Üyeleri". basbakanlik.gov.tr. 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015. 
  6. ^ "55. TÜRKiYE CUMHURiYETi HÜKÜMETi BAKANLAR KURULU LiSTESi". egemenlikulusundur.org. 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015. 
  7. ^ "Bülent Ecevit azınlık hükümeti kurdu". dunyabulteni.net. 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015. 
  8. ^ "57. Hükümet'in kuruluşu ve icraatları". mynet.com. 15 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015.