Türkiye'de tarım






Ekonomik sektörlerin istihdam içindeki payı (2014)[1]

  Tarım (%22.3)
  Sanayi (%20.1)
  Hizmet (%50.3)
  İnşaat (%7.4)






Ekonomik sektörlerin GSYİH içindeki payı (2014)[1]

  Tarım (%6)
  Sanayi (%28.3)
  Hizmet (%59.8)
  İnşaat (%6.0)
Osmaniye'deki bir sulama kanalı
90'lı yıllarda Ankara'daki bir tarla

Türkiye'de tarım, istihdam, ihracat ve ulusal gelire yaptığı katkı ile önemli bir sektördür.

Tarım sektörü 2022 yılında bir önceki yıla göre %15,3 artışla 34,2 milyar dolar ihracat yaptı.[2] Türkiye 2014 yılında 190 ülkeye, 18,7 milyar $ değerinde, 1707 tür tarım ürünü ihraç etmiştir.[3] 2023 yılında 213 ülke ve serbest bölgeye 12,4 milyar dolarlık hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatı yapıldı.[4]

2011 yılında Tarım sektörü, 6,1 milyon istihdam, 62,7 milyar dolar gelir ile önemli bir ekonomik faaliyetti.

Tarımsal istihdam 1980 yılında %50,6 iken 2003'te %34,3, 2011'de %25,5 oranlarına inmiştir. Tarımda çalışanların sayısının azalması hizmet ve sanayi sektörlerinde çalışan insanların sayısının artması neticesinde oluşmuştur. Cumhuriyetin ilk yıllarında tarım sektörü GSMH içinde %42,8 paya sahipken, 1970'te %36, 1980'de %25, 1990'da %16, 2000'de %13,5, 2003'te %12,6, 2011'de %8,1'e düşmüştür. Tarım ürünlerinin ithalat içindeki oranı; 1980 yılında %0,6 iken 2011 yılında %7,3'e yükselmiştir.[5]

Tarımda çalışanların oranı yüksek olmasına rağmen ulusal gelirden aldıkları pay düşüktür. 1980'de nüfusun %50,6'sı tarımda çalışırken ulusal gelire katkıları %25 olmuştur. Gelişmiş ülkelerde tarımda istihdam edilen nüfusun oranı %3,5 gibi çok daha düşüktür.[6]

2002-2011 Yılları Türkiye tarım verileri[7]
Temel veriler Türkiye(2002) Tarım (2002) Tarımın payı(%)(2002) Türkiye(2011) Tarım (2011) Tarımın payı(%)(2011)
Nüfus(milyon) 69,3 23,7 34,2 74,7 17,3 23,2
İstihdam(milyon) 21,3 7,4 34,9 24,1 6,1 25,5
Milli gelir (milyar $) 230,5 23,7 10,3 772,3 62,7 8,1
Kişi başı gelir ($) 3492 1064 28,6 10444 3653 35,0
İhracat(milyar$) 36,0 4,0 11,2 134,9 15,3 11,3
İthalat(milyar$) 51,5 3,9 7,7 240,8 17,6 7,3

Arazi ve iklim şartları

Türkiye arazisinin %55,9'u 1000 metreden fazla yükseltiye sahiptir. %15'ten fazla eğime sahip alanlar ülke topraklarının %62,5'ini oluşturur. 1. 2. ve 3. sınıf kaliteli topraklar %24,5 oranındadır ve bu arazilerin %90'nı tarım arazisidir. 77,9 milyon hektar Türkiye arazisinin 26,3 milyonu tarımda kullanılır.[kaynak belirtilmeli]

Türkiye'de denize göre konum, enlem ve yükseltiye bağlı üç temel iklim tipi görülür: Karadeniz iklimi, Akdeniz iklimi, Karasal iklim. Bu iklim tipleri bölgeler içinde değişiklik gösterir ve alt tiplere ayrılır. Örneğin; İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülen karasal iklimler birbirinden kısmen farklıdır. Bu iklim çeşitliliği Türkiye'de pek çok farklı ürünün yetişmesine imkân vermiştir. Akdeniz Bölgesinde meyve-sebze, seracılık, turunçgiller, Ege Bölgesinde zeytin, tütün, turunçgiller, Trakya'da ayçiçeği, Güney Marmara'da sebze-meyve, Karadeniz'de fındık, çay, tütün, İç Anadolu Bölgesinde tahıllar ve şeker pancarı, Güneydoğu Anadolu'da pamuk, tahıllar yetiştirilmektedir.[kaynak belirtilmeli]

Bölgelerin Türkiye tarımsal katma değerine katkısı 2000 yılında şu şekilde gerçekleşmiştir:[5] Ege %20,4, Akdeniz %17,65, İç Anadolu %15,32, Karadeniz %14,68, Marmara %14,97, Güneydoğu Anadolu %10,79, Doğu Anadolu %6,55.

Bölgelerin ekonomilerinde tarımın payı ise şu şekilde gerçekleşmiştir (2000 yılı): Marmara %5,30, İç Anadolu %12,18, Ege %16,07, Akdeniz %20,22, Karadeniz %21,71, Doğu Anadolu %26,90, Güneydoğu %28,38.[kaynak belirtilmeli]

Üretim

2014 yılı için bazı ürünlerin üretim miktarları aşağıda verilmiştir.[8]

  • 32,7 milyon ton tahıl üretilmiştir. Tahıl üretiminde; 19 milyon ton buğday, 6,3 ton arpa, 5,9 ton mısır en çok üretilen ürünlerdir.
  • Yağlı tohumlardan, ayçiçeği 1,6 milyon ton, çiğit 1,4 milyon ton, soya 150 bin ton olmak üzere toplam 3,5 milyon ton üretilmiştir.
  • Kuru baklagiller, 1 milyon ton üretilmiştir. Üretimi 450 bin ton üretilen nohut, kırmızı mercimek, fasulye ve yeşil mercimek oluşturur.
  • Meyvelerden, üzüm 4,1 milyon ton üretilmiştir. Turunçgiller 3,8 milyon ton, zeytin 1,8 milyon ton, fındık 412 bin ton üretilmiştir.
  • Hayvancılıkta, 2014 yılında; 14,2 milyon büyükbaş, 31,1 milyon koyun, 10,3 milyon keçi yetiştirilmektedir. Aynı yıl; 17,1 milyar yumurta, 1,9 milyon ton kanatlı eti, 18,5 milyon ton süt, 27.000 ton keçi eti, 100.000 ton koyun eti, 882.000 ton sığır eti elde edilmiştir.
  • Süs bitkileri, 2002 yılında 22,3 milyon $ 2011 yılında 76 milyon $ ihracat yapılmıştır.[9] 2015 yılında 125 milyon $ ihracat hedeflenmektedir.
  • Balıkçılık: Türkiye'de balıkçılık sektörü, GSYİH'nın %0,3'ünü, toplam istihdamın %0,2'sini oluşturur. 2011'de 927,88 milyon $ üretim değerine ulaşmıştır.[10] 2014'te yapılan 537.345 ton üretimin; %43'ü avcılık, %43'ü yetiştiricilik, %6,7 iç su, %6,3 diğer deniz ürünlerinden elde edilmiştir.[11]

2023 yılı için bazı ürünlerin üretim miktarları aşağıda verilmiştir.[12]

  • Tahıl ürünleri üretimi 2022 yılına göre yüzde 9,1 artarak 42,2 milyon ton oldu. Buna göre buğday 22 milyon ton, arpa 9,2 milyon ton, çavdar 305 bin ton, yulaf 410 bin ton oldu.[12]
  • Yağlı tohumlardan, ayçiçeği 2,2 milyon ton, soya 137,5 bin ton üretildi.[12]
  • Kuru baklagillerden, 580 bin ton nohut, 424 bin ton kırmızı mercimek, 240 bin ton kuru fasulye üretimi gerçekleştirildi.[12]
  • Şeker pancarı, 2023 yılında 2022 yılına göre %22,1 artarak 23,5 milyon ton oldu.[12]
  • Kütlü pamuk bir önceki yıla göre %23,6 azalarak 2,1 milyon ton seviyesinde üretim yapıldı.[12]
  • Meyve üretimi ise 2022 yılına göre %2,3 artarak toplam 27,4 milyon ton oldu.[12]
  • Sebzelerde üretim miktarı bir önceki yıla göre %0,6 artarak 31,8 milyon ton oldu. Buna göre, kuru soğanda %10,6, kapya biberde %8,2, domateste %2,3 artış olurken; kavunda %11,6, karpuzda %7,3, salatalık %3,4 azalış oldu.[12]
  • Süs bitkileri, 2023 yılında 2022 yılına göre %4 oranında artış gösterdi.[12]

Sorunlar

Türkiye tarımının kronik sorunları verimsizliğe sebep olmaktadır. Tarım topraklarının miras yoluyla küçülmesi, sulamanın yaygın olmaması, doğal şartlara bağlı tarım yapılması, makine kullanımının yetersizliği, bu sorunların bazılarıdır. Girdi maliyetlerinin yüksek olması, yeni teknik ve teknolojilere uyum sorunları, çiftçinin eğitim yetersizliği, desteklemelerin etkisiz ve yetersiz olması, üretici-tüketici arasındaki aracıların fazla olması, tarım verilerinin düzenli toplanmaması diğer sorunlardır.[8]

Kaynakça

  1. ^ a b Yıllık Ekonomik Rapor 2014 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. maliye.gov.tr
  2. ^ "Tarım sektörü 2022 yılını rekor ihracatla tamamladı". NTV. 4 Ocak 2023. 6 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2024. 
  3. ^ "2014 Faaliyet Raporu" (PDF). Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. 2015. 27 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Kasım 2015. 
  4. ^ "Geçen yıl 12 milyar dolarlık hububat ve bakliyat ihracatı yapıldı". TRT Haber. 7 Ocak 2024. 8 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2024. 
  5. ^ a b "Türkiye'de Tarım" (PDF). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. 2005. 28 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2015. 
  6. ^ "CARÎ AÇIĞA KARŞI KOBİ'LER VE TARIM" (PDF). musiad.org.tr. Temmuz 2014. 22 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2015. 
  7. ^ "TÜRKİYE TARIM SEKTÖRÜ RAPORU" (PDF). tobb.org.tr. 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Kasım 2015. 
  8. ^ a b TAŞYÜREK, Serdar. "Tarım Raporu" (PDF). esagev.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2015. 
  9. ^ "Doğu Marmara Süs Bitkileri Raporu" (PDF). Doğu Marmara Kalkınma Ajansı. 2013. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2015. 
  10. ^ "Karadeniz'in Türkiye sularında balıkçılık" (PDF). Türkiye Balıkçılık Mevcut Durum Raporu. south-stream-offshore.com. Erişim tarihi: 14 Kasım 2015. [ölü/kırık bağlantı]
  11. ^ "Su Ürünleri, 2014". tuik.gov.tr. 26 Haziran 2015. 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2015. 
  12. ^ a b c d e f g h i "TÜİK, 2023 bitkisel üretim istatistiklerini yayınladı". BloombergHT. 29 Aralık 2023. 29 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2023. 

Read other articles:

Kejuaraan Dunia Antarklub FIVB 2016Detail turnamenTuan rumah FilipinaTanggal18–23 Oktober 2016Tim peserta8TempatMall of Asia Arena, PasayJuara Eczacıbaşı VitrA (gelar ke-2)Peringkat kedua Pomì CasalmaggiorePenghargaanMVP Tijana Bošković (Eczacıbaşı VitrA)Situs web resmiSitus web resmi (Inggris)← SebelumnyaBerikutnya → Kejuaraan Dunia Antarklub Bola Voli Putri FIVB 2016 adalah edisi ke-10 dari Kejuaraan Dunia Antarklub putri yang diselenggarakan oleh FIVB. Kompetisi ini dis...

 

 

Federal Office for Radiation ProtectionBundesamt für Strahlenschutz– BfS –Agency overviewJurisdictionSalzgitterHeadquartersWilly-Brandt-Straße 5 D-38226 SalzgitterEmployees708 (2008)Annual budgetabout 305 Mio. Euro (2009)Agency executiveDr. Inge PauliniParent agencyFederal Ministry for Environment, Nature Conservation and Nuclear SafetyWebsitewww.bfs.de/EN/home/home_node.html BfS main building in Salzgitter Lebenstedt The Bundesamt für Strahlenschutz (BfS) is the German Federal Office ...

 

 

1954 film by Robert Zigler Leonard The Great Diamond RobberyDVD CoverDirected byRobert Z. LeonardWritten byLászló Vadnay Martin Rackin George OppenheimerProduced byEdwin H. KnopfStarringRed SkeltonJames WhitmoreCara WilliamsReginald OwenCinematographyJoseph RuttenbergEdited byGeorge WhiteMusic byRudolph G. KoppProductioncompanyMetro-Goldwyn-MayerDistributed byMetro-Goldwyn-MayerRelease dates January 8, 1954 (1954-01-08) (Premiere-Los Angeles)[1] January 29,&#...

Fontaines de la Concorde (1836-1840) Fontaine de la Pyramide, Cour Napoleon I of the Louvre (1988) The Fountains in Paris originally provided drinking water for city residents, and now are decorative features in the city's squares and parks. Paris has more than two hundred fountains, the oldest dating back to the 16th century. It also has more than one hundred Wallace drinking fountains.[1] Most of the fountains are the property of the municipality. In 2017, an investigation by the cu...

 

 

Demographics of VanuatuPopulation pyramid of Vanuatu in 2020Population308,043 (2022 est.)Growth rate1.63% (2022 est.)Birth rate21.57 births/1,000 populationDeath rate3.98 deaths/1,000 populationLife expectancy75.14 years • male73.45 years • female76.91 yearsFertility rate2.66 childrenInfant mortality rate14.34 deaths/1,000 live birthsNet migration rate-1.3 migrant(s)/1,000 populationSex ratioTotal0.99 male(s)/female (2022 est.)At birth1.05 male(s)/femaleNationalit...

 

 

English local administrative body (1965–1986) This article is about administrative body abolished in 1986. For the similar body that was created in 2000, see Greater London Authority. Greater London CouncilCoat of armsFlagTypeTypeUnicameral HistoryEstablished1 April 1965Disbanded31 March 1986Preceded byLondon County CouncilSucceeded byInner London Education AuthorityLondon Boroughs Grants CommitteeLondon Fire and Civil Defence AuthorityLondon Planning Advisory CommitteeLondon Regi...

Hellmuth FelmyLahir(1885-05-28)28 Mei 1885Berlin, Kekaisaran JermanMeninggal14 Desember 1965(1965-12-14) (umur 80)Darmstadt, Jerman BaratPengabdian Jerman NaziDinas/cabangLuftstreitkräfteLuftwaffePangkatGeneral der FliegerHubunganHansjörg Felmy (putra) Hellmuth Felmy (28 Mei 1885 – 14 Desember 1965) adalah seorang jenderal dan penjahat perang Jerman pada Perang Dunia II, mengkomandoi pasukan di wilayah pendudukan Yunani dan Yugoslavia. Sebagai perwira Luftwaffe ber...

 

 

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article relies excessively on references to primary sources. Please improve this article by adding secondary or tertiary sources. Find sources: Program for Torture Victims – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2011) (Learn how and when to remove this message) This article possibly c...

 

 

City in Delaware, United StatesRehoboth Beach, DelawareCityRehoboth Beach boardwalk looking north toward Rehoboth Avenue SealNickname: The Nation's Summer CapitalLocation of Rehoboth Beach in Sussex County, DelawareRehoboth BeachLocation of Rehoboth Beach in DelawareShow map of DelawareRehoboth BeachRehoboth Beach (the United States)Show map of the United StatesCoordinates: 38°43′15″N 75°04′34″W / 38.72083°N 75.07611°W / 38.72083; -75.07611CountryUnit...

This article contains too many or overly lengthy quotations. Please help summarize the quotations. Consider transferring direct quotations to Wikiquote or excerpts to Wikisource. (February 2020) American kitchen appliance company Viking Range CorporationCompany typeSubsidiaryFounded1987; 37 years ago (1987)FounderFred Carl, Jr.HeadquartersGreenwood, Mississippi, United StatesProductsRanges, Oven, Cooktops, RefrigeratorsParentMiddleby CorporationWebsitewww.vikingrange.com Vik...

 

 

Lombardiacircoscrizione elettorale Stato Italia CapoluogoMilano Elezioni perSenato della Repubblica ElettiSenatori Istituzione1948 Periodo 1948-1993Tipologiadi lista con collegi Periodo 1993-2005Tipologiaa collegi uninominali Periodo 2005-2017Tipologiadi lista Periodo 2017-2020Tipologiaa collegi uninominali e plurinominali Numero eletti49 Periodo 2020-Tipologiaa collegi uninominali e plurinominali Numero eletti31 Manuale La circoscrizione Lombardia è una circoscrizione elettorale i...

 

 

Jónsbók, MS AM 351 Fol., Skálholtsbók eldri. Law of Iceland during the Commonwealth (930–1262) was decided by the Alþingi (Althing). It has changed over the years, but the legislative body is still called the Althing. History Following the settlement of Iceland around the 870s, Iceland lacked a unitary legal system. Already around the year 930, the chiefs of the different regions of Iceland united into a single polity. A people's assembly, the Alþingi, was instituted, meeting annually...

Alloy used to join metal pieces This article is about the material. For the process, see Soldering. For the settlement in Karelia, see Sodder, Republic of Karelia. Sodder redirects here. For the family's disappearance, see Sodder children disappearance. Spool of solder, 1.6 mm diameter A soldered joint used to attach a wire to a through-pin of a component on the rear of a printed circuit board (not a customary application of such joints) Solder (UK: /ˈsɒldə, ˈsəʊldə/;[1] NA: /�...

 

 

Disambiguazione – Se stai cercando l'omonima contessa di Boulogne, vedi Ida di Lorena. Beata Ida di BoulogneLa beata Ida in una miniatura medievale Oblata benedettina  NascitaArdenne, 1040 Morte13 aprile 1113 Venerata daChiesa cattolica Ricorrenza13 aprile Manuale Ida di Boulogne o di Lotaringia, o anche Beata Ida di Lorena (Ardenne, 1040 – 13 aprile 1113), fu contessa consorte di Boulogne, dal 1056 circa al 1088 che, dopo essere rimasta vedova, si fece oblata benedettina. Indi...

 

 

此条目序言章节没有充分总结全文内容要点。 (2019年3月21日)请考虑扩充序言,清晰概述条目所有重點。请在条目的讨论页讨论此问题。 哈萨克斯坦總統哈薩克總統旗現任Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев卡瑟姆若马尔特·托卡耶夫自2019年3月20日在任任期7年首任努尔苏丹·纳扎尔巴耶夫设立1990年4月24日(哈薩克蘇維埃社會主義共和國總統) 哈萨克斯坦 哈萨克斯坦政府...

الجبهة الإسلامية الوطنية في أفغانستان   البلد أفغانستان  تاريخ التأسيس 1979  المؤسسون أحمد جيلاني  قائد الحزب أحمد جيلانيعبد الرحيم وردك  المقر الرئيسي كابل  الأيديولوجيا قومية،  وإسلام سياسي،  وديمقراطية،  ومعاداة الشيوعية،  وملكيانية  الموقع ...

 

 

Actinomycetes Nocardia adalah bakteri Gram positif yang dapat menyebabkan berbagai penyakit dan juga disebarluaskan (atau penyakit invasif), yang dikenal sebagai nocardiosis.[1] Nocardia ditemukan dalam tanah di mana akan merusak bahan organik.[1] Hal ini ditemukan di seluruh dunia dan beberapa strain patogen bagi manusia.[1] Nocardia sebagian besar organisme oportunistik dan penyakit yang lebih parah pada imunokompromais.[1] Nocardia menarik karena melepaskan ...

 

 

1971 tornado across the Mississippi Delta 1971 Inverness tornado Aerial of Inverness, MS after the tornado.Meteorological historyFormedFeb 21, 1971, 3:08 p.m. CDT (UTC−05:00)DissipatedFeb 21, 1971, 5:10 pm. CDT (UTC−05:00)Duration1 hour, 25 minutes F5 tornadoon the Fujita scaleOverall effectsFatalities48Injuries510Part of the Tornado outbreak of February 21–22, 1971 On the afternoon of Sunday, February 21, 1971, a deadly and long-tracked F5 tornado impacted the Mississippi Del...

Roman town destroyed by eruption of Mount Vesuvius For the modern Italian commune, see Ercolano. For other uses, see Herculaneum (disambiguation). HerculaneumThe excavations of HerculaneumShown within ItalyAlternative nameErcolanoLocationErcolano, Campania, ItalyCoordinates40°48′22″N 14°20′54″E / 40.8060°N 14.3482°E / 40.8060; 14.3482TypeSettlementHistoryFounded6th–7th century BCAbandoned79 ADSite notesWebsiteHerculaneum – Official website UNESCO W...

 

 

Questa voce sugli argomenti calciatori tedeschi e calciatori turchi è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti dei progetti di riferimento 1, 2. Mehmet EkiciNazionalità Germania Turchia (dal 2010) Altezza180 cm Peso70 kg Calcio RuoloCentrocampista Termine carriera4 agosto 2020 CarrieraGiovanili 1995-1997 Unterhaching1997-2007 Bayern Monaco Squadre di club1 2007-2010 Bayern Monaco II70 (18)2010-2011&#...