Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Chałupkach – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej wykonująca kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio w przejściach granicznych na granicy z Czechosłowacją/Republiką Czeską[b].
Placówka Straży Granicznej w Chałupkach – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania w ochronie granicy państwowej na granicy z Republiką Czeską.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W październiku 1945 Naczelny Dowódca Wojska Polskiego nakazywał sformować na granicy państwowej 51 przejściowych punktów kontrolnych (PPK)[c].
Przejściowy Punk Kontrolny Rudyszwałd (PPK Rudyszwałd) powstała w 1945 jako Kolejowy Przejściowy Punkt Kontrolny III kategorii o etacie nr 8/12[2]. Obsada PPK składała się z 10 żołnierzy i 1 pracownika cywilnego[3].
Graniczna Placówka Kontrolna Chałupki była w 1958[1].
1 lipca 1965 Wojska Ochrony Pogranicza podporządkowano Ministerstwu Obrony Narodowej, Dowództwo WOP przeformowano na Szefostwo WOP z podległością Głównemu Inspektoratowi Obrony Terytorialnej. Do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych odeszła cała kontrola ruchu granicznego oraz ochrona GPK. Tym samym naruszono jednolity system ochrony granicy[4]. GPK Chałupki weszła w podporządkowanie Wydziału Kontroli Ruchu Granicznego Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej, kontrolę graniczną wykonywali funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej podlegli MSW[5].
1 października 1971 WOP został podporządkowany pod względem operacyjnym, a od 1 stycznia 1972 pod względem gospodarczym MSW. Do WOP powrócił cały pion kontroli ruchu granicznego wraz z przejściami. Przywrócono jednolity system ochrony granicy państwa[6]. GPK Chałupki do 15 maja 1991 podlegało bezpośrednio pod sztab Górnośląskiej Brygady WOP w Gliwicach.
Straż Graniczna:
15 maja 1991 po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 Graniczna Placówka Kontrolna Chałupki weszła w podporządkowanie Śląskiego Oddziału Straży Granicznej w Raciborzu[e] i przyjęła nazwę Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Chałupkach[7] (GPK SG w Chałupkach).
W 2000 rozpoczęła się reorganizacja struktur Straży Granicznej związana z przygotowaniem Polski do wstąpienia do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, 2 stycznia 2003 przejęła wraz z obsadą etatową pod ochronę odcinek, po rozformowanej strażnicy SG w Chałupkach[f].
15 sierpnia 2005 GPK SG w Chałupkach przejęła część odcinka granicy państwowej wraz z obsadą etatową po rozwiązanej strażnicy SG w Godowie.
Jako Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Chałupkach funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005 Ustawą z 22 kwietnia 2005 O zmianie ustawy o Straży Granicznej...[g] została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Chałupkach (Placówka SG w Chałupkach).
Jako Placówka SG w Chałupkach funkcjonowała do 15 stycznia 2008, kiedy to została zlikwidowana[8]. Ochraniany przez placówkę odcinek granicy wraz z obsadą etatową przejęła Placówka Straży Granicznej w Pietraszynie (Placówka SG w Pietraszynie)[9].
Ochrona granicy
2 stycznia 2003 GPK SG w Chałupkach przejęła pod ochronę po zlikwidowanej strażnicy SG w Chałupkach, odcinek granicy państwowej:
Włącznie znak graniczny nr II/1b, wyłącznie znak gran. nr II/22.
15 sierpnia 2005 GPK SG w Chałupkach przejęła pod ochronę po zlikwidowanej strażnicy SG w Godowie, odcinek granicy państwowej:
Włącznie znak gran. nr 170/2, wyłącznie znak gran. nr II/1b.
↑Zarządzenie nr 021 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 7.05.1991, utworzono Śląski Oddział SG.
↑Zarządzenie nr 058 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 13.12.2002 zmieniające zarządzenie w sprawie organizacji wchodzących w skład Straży Granicznej komend, strażnic, granicznych placówek kontrolnych, dywizjonów, pododdziałów odwodowych oraz ośrodków szkolenia w ramach III etapu realizacji programu dostosowania Straży Granicznej do standardów Schengen, polegającą na włączeniu wytypowanych strażnic w struktury gpk. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji we wszystkich oddziałach SG 62 strażnice zostały włączone w struktury gpk.
↑W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757).
↑mjr SG Wojciech Wróbel był zastępcą k-nta GPK SG.
HenrykH.DominiczakHenrykH., Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
.jpg)
