1 Oddział Ochrony Pogranicza został sformowany na podstawie rozkazu organizacyjnego Nr 0245/Org. Naczelnego Dowódcy WP z dnia 13 września 1945 przez Śląski Okręg Wojskowy według etatu Nr 8/8-B o stanie 2507 oficerów, podoficerów i szeregowców oraz 23 pracowników cywilnych[3][4].
Miejscem postoju Oddziału początkowo został wybrany Żagań[3][5], jednak ostatecznie wybrano Lubań[6]. 25 października 1945 dowództwo oddziału z pododdziałami zabezpieczenia zostało przesunięte do miejscowości Szymbark (obecnie Sulików). 24 maja 1946 dowództwo oddziału powróciło do Lubania[7].
W dniach 25-31 października 1945 następowało przejmowanie przez żołnierzy Oddziału od pododdziałów 7, 10 i 11 DP odcinka granicy polsko-niemieckiej o długości 144 km od m. Zasieki do m. Porajów i odcinka granicy polsko-czechosłowackiej liczącego 140 km od m. Markocice do m. Graniczne Budy. 1 listopada 1945 Oddział rozpoczął pełnić służbę graniczną.
Na podstawie rozkazu Nr 0153/Org. Naczelnego Dowódcy WP z dnia 21 września 1946 jednostka została przeformowana w 1 Łużycki Oddział WOP[8].
Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1845-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985. Brak numerów stron w książce
Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
Jerzy Prochwicz, Organizacja Wojsk Ochrony Pogranicza wrzesień 1945 – grudzień 1945, Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. mjr. Władysława Raginisa [1].
