Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza nr 10 – samodzielny pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza.

Na podstawie rozkazu MON nr 055/org. z 20 marca 1948, na bazie Gdańskiego Oddziału WOP nr 12, sformowano 4 Brygadę Ochrony Pogranicza, a 21 komendę odcinka WOP przemianowano na batalion Ochrony Pogranicza nr 10^[1].

Rozkazem Ministra Obrony Narodowej nr 205/Org. z 4 grudnia 1948, z dniem 1 stycznia 1949, Wojska Ochrony Pogranicza podporządkowano Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego^[2]. Zaopatrzenie batalionu przejęła Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskej^[3].

W styczniu 1949 przeniesiono 10 batalion OP z Elbląga do Sztutowa, do budynku przy dawnym obozie koncentracyjnym^[4].

Z dniem 1 stycznia 1951, na podstawie rozkazu MBP nr 043/org z 3 czerwca 1950, na bazie 4 Brygady Ochrony Pogranicza, sformowano 16 Brygadę Wojsk Ochrony Pogranicza, a 10 batalion Ochrony Pogranicza przemianowano na 163 batalion WOP^[5].

 Osobny artykuł: Bataliony ochrony pogranicza.

Główny wysiłek w ochronie granicy morskiej ukierunkowano na obserwację. Zorganizowano sieć otwartych i zamaskowanych punktów obserwacyjnych. Nawiązano współ­pracę z punktami obserwacyjnymi Marynarki Wojennej, a w strażnicach nadmorskich wprowadzono patrol pogotowia. W nocy stosowano podsłuchy, patrole i zasadzki. W portach i przystaniach rybackich zorganizowano stałe posterunki do kontroli ruchu rybackiego. W głąb strefy nadgranicznej wysyłano 2 - 3 razy w tygodniu patrole żołnierzy WOP^[6].

Dyslokacja batalionu przedstawiała się następująco^[7] :

• dowództwo batalionu – Elbląg
• 101 strażnica – Stegna
• 103 strażnica – Elbląg

• Ireneusz Bieniecki. Kaszubska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza w ochronie granicy morskiej na wybrzeżu gdańskim w latach 1945 – 1991 (powstanie, zmiany organizacyjne i metody pełnienia służby). „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/05, 2005. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945-1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• ASGr.Historia Kaszubskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Gdańsk 1965.
• Wykaz dyslokacyjny etatowych pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z dnia 20 października 1956 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.