GPK Czeremcha

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Rozformowanie	2005
Tradycje
Rodowód	Strażnica SG Czeremcha
Kontynuacja	Placówka SG w Czeremsze
Organizacja
Dyslokacja	Czeremcha
Formacja	WOP Straż Graniczna
Podległość	6 Oddział OP (1945-1946) 6 Oddział WOP (1946-1948) 11 Brygada OP (1948-1951) 22 Brygada WOP (1951-1956) KW MO w Białymstoku (1964-1971) P-M BWOP Podlaski OSG (1991-2005)

Graniczna Placówka Kontrolna Czeremcha:

1. pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę na przejściu granicznym ze Związkiem Radzieckim Połowce - Pieszczatka, Czeremcha - Wysokolitowsk.
2. graniczna jednostka organizacyjna polskiej straży granicznej pełniący służbę na przejściu granicznym i realizująca zadania w ochronie granicy państwowej.

W październiku 1945 Naczelny Dowódca WP nakazywał sformować na granicy 51 przejściowych punktów kontrolnych^[a]. Graniczna placówka kontrolna Czeremcha powstała w 1945 jako drogowy przejściowy punkt kontrolny III kategorii o etacie nr 8/12^[1] . Nosiła numer 23^[2]. Obsada PPK składała się z 10 żołnierzy i 1 pracownika cywilnego^[3]. Z dniem 1 kwietnia 1948 przemianowano pododdział na 31 GPK OP Czeremcha^[2](kolejowa)^[4]. Podlegała 11 Brygadzie Ochrony Pogranicza^[4].

W 1991 ochronę granicy państwa przejęła nowo sformowana Straż Graniczna. Graniczna Placówka Kontrolna w Czeremsze weszła w podporządkowanie Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej^[5].

24 sierpnia 2005, na bazie Granicznej Placówki Kontrolnej Czeremcha, sformowana została Placówka Straży Granicznej w Czeremsze.

• 1999 – w przejściu granicznym Połowce-Pieszczatka, funkcjonariusze GPK SG w Czeremsze, zatrzymali 22 samochody. Były to przeważnie najdroższe modele znanych firm motoryzacyjnych^[6].

• kpt. Bronisław Małek^[7] (25.04.1948–11.05.1954)
• kpt. Henryk Szemis^[7]
• mjr Edward Bednarczyk^[7]
• kpt. Grzegorz Skok^[7]
• por. Włodzimierz Gryć^[7]

Straż Graniczna:

• kpt. SG/mjr SG Andrzej Więcław (był 16.05.1991^[8]–był w 2000)^[9]
• Konstanty German (był w 2004)^[10].

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej w latach 1989-2004. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Archiwum Straży Granicznej, zespół D WOP, sygn. 217/32, k. 56-60. Wykaz przejściowych punktów kontrolnych. Pismo z 9.11.1945 r.
• Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945 – 1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.
• Jan Nikołajuk: Podlaski Oddział Straży Granicznej im. gen. dyw Henryka Minkiewicza w Białymstoku. W: Leszek Elas: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991–2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Kajetan Szczepański: Kronika Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej 15 maja 1990–2000. Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa, 2000, s. 1–106.
• Jan Nikołajuk: Reorganizacja formacji granicznej na przykładzie oddziału w Białymstoku. W: Biuletyn 3/2014. T. Z historii Ochrony Granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2014, s. 73-96. ISSN 1492–2505. (pol.).
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP, sygn. 217/143 k.119 -123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.
• Wykaz dyslokacyjny pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza w latach 1948−1956, Szczecin, Archiwum Straży Granicznej.
• Archiwum Straży Granicznej, DBWOP sygn. 1842/10, Historia Białostockiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza. Białystok 1960.
• Archiwum Straży Granicznej, zespół DWOP, sygn. 217/32, k. 56–60. Wykaz przejściowych punktów kontrolnych. Pismo z 09.11.1945.