Strażnica Straży Granicznej w Ustrzykach Górnych – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Ukrainą.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 37 komendy odcinka jako 168 strażnica WOP (Ustrzyki Górne)[1] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[2].
Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[b]. Strażnica III kategorii otrzymała numer 167 w skali kraju[c]. Także 168 strażnica WOP stacjonowała w Ustrzykach Górnych[c].
Straż Graniczna:
Strażnica Straży Granicznej w Ustrzykach Górnych (Strażnica SG w Ustrzykach Górnych) 6 listopada 2000 została włączona do systemu ochrony granicy państwowej w strukturach Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej w Przemyślu. Natomiast 10 listopada 2000 w Ustrzykach Górnych[5], w obecności ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Marka Biernackiego, Komendanta Głównego SG gen. bryg. Marka Bieńkowskiego odbyło się oficjalnie otwarcie nowo wybudowanej strażnicy SG w Ustrzykach Górnych[6].
W 2002, Strażnica SG w Ustrzykach Górnych miała status strażnicy SG I kategorii[d].
Jako Strażnica Straży Granicznej w Ustrzykach Górnych funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005 Ustawą z 22 kwietnia 2005 O zmianie ustawy o Straży Granicznej...[e] została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Ustrzykach Górnych (PSG w Ustrzykach Górnych)[5].
Ochrona granicy
Granica polsko-ukraińska pod Wielką Rawką (lipiec 2008)
Straż Graniczna:
Strażnica SG w Ustrzykach Górnych przejęła południowo-wschodnią część ochranianego odcinka granicy państwowej po zlikwidowanej strażnicy SG w Lutowiskach, a tym samym został zlikwidowany najdłuższy odcinek granicy ochraniany przez pojedynczą graniczną jednostkę organizacyjną SG[6].
↑Rozkaz organizacyjny szefa Departamentu WOP nr 013 z 21.03.1947.
↑Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego 1954[4].
↑ abArchiwum SG, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954. k. 19.
↑Zarządzenie Komendanta Głównego Straży Granicznej nr 3 z 11.01.2002.
↑W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757).
Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945–1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
Piotr Kozłowski: Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej im. płk. Jana Tomasza Gorzechowskiego w Przemyślu. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991–2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
