Świątynia, kaplica ogrójcowa z 1760 r. oraz dzwonnica z połowy XVII w. jako zespół katedralny zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych[1]. W budynku znajduje się wiele zabytków ruchomych m.in. ołtarze, kielichy, monstrancje. Część z nich jest umieszczona w skarbcu i aby go zwiedzić należy wcześniej umówić się na wizytę[2].
1583 – bp krakowski Piotr Myszkowski ukończył przedłużanie nawy w kierunku zachodnim. Kościół zaczął przybierać formę krzyża, którego ramię poprzeczne stanowiły wieże z małymi nawami bocznymi.
ok. 1600 – Wojciech Piotrowski, audytor sądu biskupiego (krakowskiego) ofiarował kościołowi obraz z wizerunkiem Matki Boskiej Łaskawej.
1632-1635 – okres prac budowlanych przy prezbiterium i przedłużaniu naw. Zbudowano nawy boczne. Utworzenie nowego wejścia do budynku od strony północnej oraz wykonano marmurowe portale. Portal zachodni ufundował Jan Albrecht Waza.
1636 – ks. Stanisław Pancerius ufundował sukienkę z klejnotami, zdobiącą obraz Matki Boskiej Łaskawej.
1719 – bp krakowski Kazimierz Łubieński wydał polecenie rozbiórki dwóch średniowiecznych wież i rozpoczęcie prac nad przebudową kościoła. Jego ideę kontynuował brat Bogusław wraz z ks. kanonikiem Weysem. Wyrównano wysokość sklepień, ujednolicono wygląd naw bocznych, poszerzono i wydłużono prezbiterium dobudowując od południa zakrystię, a od północy kapitularz ze skarbcem; obłożono część zewnętrznych murów ciosem kamiennym ze starego romańskiego kościoła.
1870 – rozebranie dalszej części krytego korytarza, prowadzącej do kościoła św. Trójcy.
1873 – wydzielenie z diecezji krakowskiej nowej diecezji kieleckiej, której centrum była kielecka kolegiata.
1883 – kolegiata ponownie podniesiona do godności katedry.
1892 – Tomasz Kuliński (bp kielecki) przeprowadził gruntowny remont katedry. Usunięto zewnętrzne tynki, zstępując je nowymi o szlachetnej fakturze, przebudowano gzymsy i ozdobiono metodą sztukateryjną sklepienia w pierwszych trzech przęsłach naw. Podwyższono poziom ołtarza głównego. Antoni Strzałecki wraz z braćmi ozdobił świątynię polichromią.
1894-1895 – na przedłużeniu nawy północnej, wzniesienie kaplicy Pana Jezusa kosztem kapitularza.
1912-1914 – zainstalowano nowe organy, przebudowano chór muzyczny, sklepienia prezbiterium oraz położono w nim nową polichromię. Przemalowanie kaplicy Pana Jezusa (Franciszek Nowakowski).
1939 – pokryto część dachu świątyni blachą miedzianą.
1945-1948 – pokryto resztę dachu oraz wybito od południa nowe wejście i przyozdobiono je marmurowymportalem.
1955 – przyozdobienie świątyni Tryptykiem Łagiewnickim.
28 września 1971 – uroczyste obchody 800-lecia świątyni. Nadanie jej honorowego tytułu bazyliki mniejszej oraz udostępnienie turystom skarbca i podziemia katedralnego.
1982 – bazylika katedralna uznana za Ogólnodiecezjalne Sanktuarium Maryjne.
1984-1986 – umieszczenie pamiątkowych tablic poświęconych ofiarom i uczestnikom ostatnich zmagań o utrzymanie i odzyskanie wolności w latach 1939–1945.
1990-1991- rozpoczęto prace przy urządzaniu pl. Jana Pawła II oraz odnowiono zewnętrzne lica ścian bazyliki katedralnej.
2007 – modernizacja pl. Jana Pawła II oraz budowa nowego ołtarza na tym placu, wymiana pokrycia dachowego świątyni
Organy
Szafaorganowa pochodzi z organów Ignacego Foglera z 1768 roku. W 1911 r. firma Rieger wybudowała nowe organy 30-głosowe o 2 manuałach, zachowując starą szafę. Obecny instrument, to wynik przebudowy dawnych organów tej firmy przez firmę Zygmunta Kamińskiego z Warszawy, w latach 1969-1970. Dokonano wtedy poszerzenia i przekonstruowania dyspozycji, dodając trzeci manuał. Zwiększono również skalę manuałów (C-a3) i pedału (C-f3). Wprowadzono również trakturę elektro-pneumatyczną, wstawiono nowy kontuar i boczne segmenty piszczałek. Ostatniej remont instrumentu wykonała firma Zakłady Organowe Zych[3][4].
Dyspozycja instrumentu:
Manuał I
Manuał II
Manuał III
Pedał
Hauptwerk
Oberwerk
Schwellwerk
1. Prinzipal 16’ *
1. Amabilis 16’ *
1. Bourdon 16' *
1. Majorbass 32’ **
2. Prinzipal 8’ *
2. Geigenprinzipal 8’ *
2. Prizipal Amabile 8’
2. Principalbass 16’
3. Viola da Gamba 8’ *
3. Flûte Harmonique 8’ *
3. Konzertflöte 8’
3. Violonbass 16’
4. Salicional 8’ *
4. Lieblich Gedackt 8’
4. Gedackt 8’
4. Subbas 16’
5. Hohlflöte 8’ *
5. Octave 4’ *
5. Gambe 8’
5. Octavbass 8’
6. Doppelflöte 8’ *
6. Flûte Octaviante 4’ *
6. Aeoline 8’ *
6. Cello 8’
7. Octave 4’ *
7. Nasard 2 2/3’
7. Vox Coelestis 8’ *
7. Bassflöte 8’
8. Rorhflöte 4’ *
8. Flautino 2’ *
8. Traversflöte 4’
8. Pousaune 16’
9. Superoctave 2’ *
9. Terz 1 3/5’
9. Piccolo 2’
9. Trompetenbass 8’
10. Cornett III-V fach*
10. Progressio II-IV fach
10. Harmonia Aetheria IV fach*
11. Mixtur VI fach*
11. Clarinette 8’
11. Trompet 8’
12. Trompet 8’ *
12. Oboe 8’
13. Vox Humana 8’
Dzwony
Na dzień dzisiejszy w wieży Katedry znajdują się:
24 dzwonowy kurant odlany w holenderskiej pracowni Petit & Fritsen, który co godzinę wygrywa melodie.
2 dzwony zegarowe
6 dzwonów kołysanych, w tym 2 spoczywające na parterze.
Na poziomie zegara zawieszone są 4 dzwony. Jeden z nich został odlany w 1899, a trzy pozostałe w 2007. zastąpiły one 2 zabytkowe dzwony, obecnie nieużywane[5][6].
.JPG)
.JPG)
