Bazylika Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej
Bazylika kolegiacka Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej – świątynia rzymskokatolicka, będąca kościołem parafialnym parafii Matki Bożej Bolesnej w Limanowej. W 1991 została podniesiona przez papieża Jana Pawła II do rangi bazyliki mniejszej. Jest sanktuarium, w którym szczególnym kultem otaczana jest łaskami słynąca figura Matki Bożej Bolesnej. Od 9 października 2018[2] pełni funkcję kolegiaty, przy której mieści się kapituła. HistoriaPoprzednie świątynieW 1513 właściciel miasteczka Limanowa ufundował na swoich ziemiach niewielką drewnianą świątynię, która stała się pierwszym kościołem parafialnym miejscowej parafii. Była ona wzniesiona na planie krzyża z wieżą od strony zachodniej. Jej patronem był św. Mikołaj. Kościół rozbudowano na początku XVII wieku, dodając dwie kaplice, podcienia i wieżę. Kościół spłonął w wielkim pożarze, który strawił znaczną część centrum miasta 14 marca 1769. Z płomieni uratowano wówczas jedynie cudowną figurę Matki Bożej Bolesnej z XIV wieku i XVI-wieczną chrzcielnicę. W latach 1776–1791 wzniesiono na miejscu pogorzelska nową świątynię – również drewnianą, jednonawową, z pojedynczą wieżą. Poświęcił ją 12 maja 1825 biskup Tomasz Ziegler. Przetrwała jedynie do 1909, kiedy to została rozebrana, aby zrobić miejsce pod budowę obecnej bazyliki, która miała sprostać nasilającemu się ruchowi pielgrzymkowemu. Historia bazyliki limanowskiejŚwiątynia została wybudowana w latach 1910[3]–1918 jako wotum na 100. rocznicę Konstytucji 3 maja, z inicjatywy ówczesnego proboszcza parafii limanowskiej, ks. Kazimierza Łazarskiego, według projektu Zdzisława Mączeńskiego. Kościół został konsekrowany 6 października 1921 roku przez biskupa tarnowskiego Leona Wałęgę. 3 maja 1991, w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, papież Jan Paweł II podniósł kościół w Limanowej do rangi bazyliki mniejszej. Opis świątyniArchitekturaKościół Matki Boskiej Bolesnej jest secesyjną, murowaną, trójnawową bazyliką wzniesioną w polskim stylu narodowym o ścianach zewnętrznych wyłożonych kamieniem. Został zaprojektowany z wykorzystaniem motywów drewnianego budownictwa okolic Beskidu Wyspowego. Wysoka na 60 metrów wieża przy fasadzie zwieńczona jest neobarokowym hełmem. U szczytu fasady znajduje się rzeźba Ukrzyżowania, a poniżej niej polski orzeł i daty 1791–1891.[4] WnętrzeWnętrze bazyliki zdobią dekoracje figuralne, wykonane m.in. z masy betonowej. Uwagę przyciągają liczne polichromie, witraże, rzeźby i mozaiki. Autorem polichromii jest Adam Miksz. Wyróżnia się zwłaszcza kompozycja Od powietrza, głodu, ognia i wojny wybaw nas Panie. OłtarzeOłtarz główny wykonany został w 1920 według projektu Zdzisława Mączeńskiego, a w 1965 przebudowany według projektu Zbigniewa Wzorka. W jego centralnej części znajduje się rzeźba Matki Boskiej Bolesnej, wykonana z drewna lipowego, pochodząca z XIV wieku. W 1753 roku przeniesiono ją z kaplicy w Mordarce do ówczesnego, drewnianego kościoła parafialnego w Limanowej. 11 września 1966 roku, w ramach obchodów milenijnych pieta została ukoronowana przez metropolitę krakowskiego Karola Wojtyłę. On też 22 czerwca 1983 roku, już jako papież Jan Paweł II, powtórnie koronował w Krakowie rzeźbę po kradzieży (w 1981 roku) poprzedniej korony. Osobny artykuł:Pieta otoczona jest licznymi darami wotywnymi. Posiada dwie zasuwy w formie obrazów: Ukrzyżowanie ze scenami z życia Jezusa oraz Koronacja Najświętszej Maryi Panny. W zwieńczeniu ołtarza znajduje się obraz Proroctwo Symeona, namalowany przez Marię Ritter. Poniżej wnęki, w której umieszczono Pietę, znajduje się tabernakulum, ozdobione scenami Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny i Zmartwychwstania Chrystusa. Ołtarze boczne wykonane w latach 1920–1930 przez Wojciecha Durka. Zdobią je znacznych rozmiarów kompozycje figuralne:
WitrażeDo wnętrza bazyliki światło pada przez liczne barwne witraże, wśród których są m.in.:
Wyposażenie
Plac KościelnyWokół kościoła w Limanowej rozciąga się rozległy plac kościelny – miejsce, gdzie pielgrzymi mogą spokojnie odpocząć i pomodlić się.
Przypisy
Bibliografia
Information related to Bazylika Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej |