Bazylika św. Heleny w Birkirkarze

Bazylika św. Heleny
w Birkirkarze
Il-Bażilika u Kolleġġjata Arċipretali ta' Sant'Elena
Zabytek: nr rej. 00235 z dnia 27 sierpnia 2012
Kolegiata, Bazylika mniejsza, Kościół parafialny
Ilustracja
Państwo

 Malta

Miejscowość

Birkirkara

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Heleny

Bazylika
• nadający tytuł

od 18 stycznia 1950[1]
papież Pius XII

Wezwanie

św. Heleny

Wspomnienie liturgiczne

18 sierpnia

Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie

św. Heleny

Położenie na mapie Malty
Mapa konturowa Malty, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Bazylika św. Helenyw Birkirkarze”
Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Bazylika św. Helenyw Birkirkarze”
Ziemia35°54′00,00″N 14°27′55,00″E/35,900000 14,465278
Strona internetowa

Bazylika Świętej Heleny (ang. St Helen Collegiate Basilica; malt. Il-Bażilika u Kolleġġjata Arċipretali ta' Sant'Elena) – jest XVIII-wiecznym barokowym kościołem rzymskokatolickim, położonym w miejscowości Birkirkara (B'kara) na Malcie[1].

Historia

Parafia w Birkirkarze funkcjonuje już w 1360 w kaplicy pw. św. Heleny. Birkirkara jest notowana jako jedna z 10 parafii, które istniały na Malcie w 1436[3]. Parafia była poświęcona św. Helenie i jest ona również tytularną świętą kościoła, już czwartego, zbudowanego w pierwszej połowie XVIII wieku na tym miejscu, istniejącego do tej pory[1].

5 grudnia 1630 papież Urban VIII, bullą Sacri Apostolatus Ministerio, ustanowił kościół św. Heleny kolegiatą. Dużą inicjatywę w tej sprawie wykazał ówczesny proboszcz Don Filippo Borg (1567– 1649), kiedy budynek, nazywany teraz Knisja l-Qadima (Stary Kościół) był jeszcze używany[4]. Aktualny kościół został zbudowany w centrum Birkirkary, w znacznie większej skali niż trzy poprzednie, stojące na tym miejscu. Kamień węgielny nowego kościoła został wmurowany 27 kwietnia 1727 przez biskupa Gaspare Gori-Manciniego. Razem z kamieniem w fundamentach umieszczony został medal z wizerunkiem św. Heleny oraz imiona urzędującego papieża oraz biskupa[3].

19 kwietnia 1771 biskup Paul Alphéran de Bussan pobłogosławił nowy kościół, a 20 października 1782, kiedy budowa kopuły została ukończona, biskup Malty Vincenzo Labini konsekrował kościół. Świątynia została podniesiona do godności Bazyliki Mniejszej przez papieża Piusa XII w dniu 18 stycznia 1950, uzyskując wszystkie należne przywileje[3].

Kościół

Bazylika św. Heleny uważana jest za najwspanialszy kościół barokowy na wyspie, w którym wpływ rokoka jest ewidentny, zwłaszcza w rzeźbiarskiej ornamentyce wewnątrz świątyni[4]. Wirtualny spacer po świątyni[5] pozwala podziwiać jej wspaniały wystrój.

Poszczególne numery na planie kościoła ("Dane świątyni" w infoboksie po prawej) oznaczają:

  1. Chór
  2. Środek prezbiterium
  3. Centrum nawy głównej
  4. Kaplica Najświętszego Sakramentu
  5. Transept (strona lewa) - ołtarz Ukrzyżowania
  6. Kaplica Matki Bożej z Góry Karmel
  7. Kaplica św. Andrzeja
  8. Kaplica Matki Bożej Niepokalanej
  9. Lewy przedsionek
  10. Prawy przedsionek
  11. Kaplica Zwiastowania
  12. Kaplica św. Józefa
  13. Kaplica Matki Bożej Pocieszycielki
  14. Transept (strona prawa) - ołtarz Matki Bożej Różańcowej
  15. Kaplica Matki Bożej Bolesnej
  16. Nowa zakrystia
  17. Stara zakrystia
  18. Korytarz Centrum Parafialnego[4]

Dzwonnice i Wielki Dzwon

Katedra posiada dwie dzwonnice, po jednej z każdej strony, na których zawieszone jest siedem dzwonów. Największy z nich jest jednocześnie największym na Malcie dzwonem kościelnym[6]. Mieszkańcy Birkirkary zawsze chcieli mieć wielki dzwon w swojej świątyni. Przez to północna (lewa, patrząc od frontu) dzwonnica kościoła została zbudowana nieco szersza od drugiej. Wielki Dzwon miał być tam umieszczony. Już w 1891 roku Birkirkara miała swój pierwszy wielki dzwon, odlany przez Guze' Grecha. Niestety, dzwon nie przetrwał długo. Następny został odlany tym razem przez mistrza-ludwisarza z Bormli, Gulju Cauchi. I ten również nie przetrwał długiego czasu. Wielki dzwon, który dziś wisi na dzwonnicy w Birkirkarze, został wykonany w ciągu roku. Tylko 10 miesięcy wystarczyło, aby zebrać potrzebne na niego fundusze. Dzwon został odlany na 24 września 1931, w odlewni Baricozzi w Mediolanie, Włochy. Opiekę nad jego tonacją powierzono wybitnemu maltańskiemu kompozytorowi Carlo Diacono. We wtorek, 12 stycznia 1932, dzwon przypłynął na Maltę. Po dotarciu na miejsce przeznaczenia, został uroczyście zawieszony w dniu 17 stycznia 1932.

Wielki Dzwon waży 101 qnatar i 40 irtal (ok. 8100 kg), oprócz serca, które waży 5 qnatar (ok. 400 kg). Wysokość dzwonu to 3,12 m, a średnica – 2,44 m. Jego koszt wyniósł 1300 funtów (w walucie tamtych czasów)[7].

Przypisy

  1. ↑ a b c "The Church in Malta" Birkirkara (St Helen). Dostęp 11 marca 2016. (ang.)
  2. ↑ "Fortress: architecture and military history in Malta" Quentin Hughes, Lund Humphries, 1969. (ang.)
  3. ↑ a b c "Parroċċa Sant'Elena-B'Kara" Dati Importanti fl-Istorja tal-Parroċċa. Dostęp 12 marca 2016. (malt.)
  4. ↑ a b c "Welcome to St Helen Collegiate Basilica", Broszura z historią świątyni (ang.)
  5. ↑ maltain360.com [online], maltain360.com [dostęp 2017-11-17].
  6. ↑ "The largely unsung history of Malta's bells" Independent, 09-12-2014. Dostęp 12 marca 2016 (ang.)
  7. ↑ "The Basilica of St. Helen the biggest bell in Malta" Charles Bray's blog. Dostęp 13 marca 2016 (ang.)
Rzymskokatolickie kościoły parafialne w Republice Malty
Archidiecezja maltańska
Diecezja Gozo
  • Katedry pogrubiono