Jan Konarski (1447–1525)

Jan Konarski
Herb duchownego
Data i miejsce urodzenia

1447
Konary

Data i miejsce śmierci

3 kwietnia 1525
Kraków

Miejsce pochówku

bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie

Biskup krakowski
Okres sprawowania

1503–1524

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1492

Nominacja biskupia

21 lipca 1503

Sakra biskupia

1 października 1503

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

1 października 1503

Jan Konarski herbu Abdank (ur. 1447 w Konarach w Wielkopolsce, zm. 3 kwietnia 1525 w Krakowie) – biskup krakowski od 21 lipca 1503, archidiakon krakowskiej kapituły katedralnej i kantor sandomierski w 1516 roku[1].

Brat Andrzeja[2].

Życiorys

Studiował na Akademii Krakowskiej. Bezgranicznie oddany rodzinie Jagiellonów, dworzanin Kazimierza Jagiellończyka, zarządca dóbr biskupich i marszałek dworu bpa. krakowskiego Fryderyka Jagiellończyka, doradca króla Aleksandra Jagiellończyka.

Od 1494 kanonikiem krakowskim, od 1496 proboszczem kolegiaty św. Michała na Wawelu. Był sygnatariuszem unii piotrkowsko-mielnickiej 1501 roku[3]. Podpisał konstytucję Nihil novi na sejmie w Radomiu w 1505 roku[4]. Podpisał dyplom elekcji Zygmunta I Starego na króla Polski i wielkiego księcia litewskiego[5] na sejmie w Piotrkowie 8 grudnia 1506[6]. Był wielkim orędownikiem kultu Matki Bożej w diecezji krakowskiej zaprowadził święto Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, co ogłosił na zwołanym w 1510 synodzie diecezjalnym.

Był posłem Zygmunta I Starego na sejmik województwa krakowskiego w Proszowicach[7].

Zainicjował odnowę liturgiczną diecezji wydając nowe mszały i brewiarze. Zorganizował dokształcanie kleru, zreformował szkolnictwo parafialne. W dobrach biskupich wyremontował zamek w Bodzentynie. W rodzinnych Konarach wybudował kościół i hojnie go wyposażył. W dobrach należących do zamku Lipowiec nakazał wykopać stawy i rozwinął gospodarkę rybną, która dawała duże dochody biskupstwu krakowskiemu. W 1519 kupił od Krystyna Koziegłowskiego okręg Koziegłowy i przyłączył do dóbr książęcych w ramach księstwa siewierskiego.

Był mecenasem kultury, na swoim dworze zatrudnił Michała Lancza z Kitzingen, u którego zamówił zachowany do dziś a przechowywany w Muzeum Narodowym w Krakowie ołtarz tryptykowy do kaplicy grobowej w katedrze wawelskiej „Zaśnięcie N.M.Panny”. Jego fundacji były teżː Tryptyk bodzentyński z ok. 1508 oraz Tryptyk kobyliński z 1518 roku[8].

Schorowany (cierpiał na podagrę) w wieku 77 lat zrezygnował z rządów i oddał rządy w Krakowie biskupowi poznańskiemu Piotrowi Tomickiemu jako koadiutorowi za zgodą papieską. Ustalono wówczas, że po śmierci biskupa Konarskiego bp. Tomicki ma prawo objąć biskupstwo krakowskie, ale musi zrezygnować z poznańskiego.

Bibliografia

  • Ks. Bolesław Przybyszewski, „Krótki zarys dziejów diecezji krakowskiej”, t. II, Kraków 1993r
  • Encyklopedia Krakowa, wyd. PWN, Kraków 2000
  • Jan Konarski [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2018-09-24] (ang.).

Przypisy

  1. Statuta capitularia ecclesiae cathedralis Cracoviensis, Ed. I. Polkowski, Kraków, 1884 s. 127.
  2. Antoni Gąsiorowski, Starostowie wielkopolskich miast królewskich w dobie jagiellońskiej, Warszawa-Poznań 1981, s. 75.
  3. Akta unji Polski z Litwą, 1385–1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Kraków 1932, s. 138.
  4. Volumina Legum, t. I. Petersburg 1859, s. 140.
  5. Ludwik Finkel, Elekcya Zygmunta I. Sprawy dynastyi Jagiellońskiej i Unii Polsko-Litewskiej, Kraków 1910, s. 215.
  6. Corpus iuris Polonici. Sectionis 1, Privilegia, statuta, constitutiones, edicta, decreta, mandata regnum Polniae spectantia comprehendentis. Vol. 3, Annos 1506–1522 continentis, Kraków 1906, s. 10–11.
  7. Andrzej Wyczański, Posłowie Zygmunta I na sejmiki, w: Władza i społeczeństwo XVI i XVII w., Warszawa 1989, s. 195.
  8. Bartłomiej Bartelmus: Historia Parafii p.w. Św. Stanisława BM w Kobylinie. parafiakobylin.kobylin.vot.pl. [dostęp 2020-08-12]. (pol.).