PROFILPELAJAR.COM

Jan Tausinger
Data i miejsce urodzenia	1 listopada 1921 ; Piatra Neamț
Pochodzenie	czeskie
Data i miejsce śmierci	29 lipca 1980 ; Praga
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna
Zawód	kompozytor, dyrygent

Jan Tausinger (ur. 1 listopada 1921 w Piatra Neamț, zm. 29 lipca 1980 w Pradze^[1]^[2]) – czeski kompozytor i dyrygent.

Życiorys

Początkowo studiował w Akademii Muzycznej w Bukareszcie, gdzie jego nauczycielami byli Dimitrie Cuclin (dyrygentura) oraz Mihail Jora i Alfred Mendelsohn (kompozycja)^[1]^[2]. Po uzyskaniu w 1947 roku dyplomu przeniósł się do Pragi, gdzie w latach 1948–1952 studiował dyrygenturę na Wydziale Muzycznym Akademii Sztuk Scenicznych u Karela Ančerla, a także pobierał lekcje kompozycji u Aloisa Háby i Pavla Bořkovca^[1]^[2]. W latach 1952–1958 był dyrektorem konserwatorium w Ostrawie, dyrygował też orkiestrami radiowymi w Ostrawie, Pilźnie i Bukareszcie^[1]^[2]. W 1964 roku uczestniczył w Międzynarodowych Letnich Kursach Nowej Muzyki w Darmstadcie^[1]. W latach 1969–1971 i 1976–1980 był naczelnym redaktorem muzycznym radia czechosłowackiego^[1]. Od 1971 do 1975 roku pełnił funkcję dyrektora Konserwatorium w Pradze^[1].

Twórczość

W początkowym okresie swojej twórczości podporządkowywał się nakazom socrealizmu^[1]. Przełom stylistyczny w jego muzyce nastąpił dopiero po zetknięciu się z zachodnią awangardą podczas kursów darmsztadzkich^[1]. Za kantatę Ave Maria (1972) otrzymał I lokatę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu^[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2])

Utwory orkiestrowe

Suita w dawnym stylu (1946–1947)
I Symfonia „Oswobodzenie” (1952)
Koncert skrzypcowy (1962–1963)
Confrontazione I–II (1964)
Concertino meditazione na altówkę i zespół kameralny (1965)
Praeludium, Sarabande i Postludium na instrumenty dęte, harfę, fortepian i perkusję (1967)
Musica evolutiva na orkiestrę kameralną (1967)
Improwizacja „Hommage à J.S. Bach” na fortepian i orkiestrę (1970)
Sinfonia slovacca (1979)

Utwory kameralne

Sonata na skrzypce i fortepian (1954)
Partita na altówkę i fortepian (1957–1958)
2 tria smyczkowe (I 1960, II 1965)
4 kwartety smyczkowe (I 1961, II 1966, III 1970, IV „Struktury” 1972)
Colloquium na 4 instrumenty dęte (1964)
Trio na skrzypce, altówkę i gitarę (1965)
Le avventure na flet i harfę (1965)
Canto di speranza na kwintet fortepianowy (1965)
Happening na trio fortepianowe (1966)
De rebus musicalibus na flet, klarnet basowy, wibrafon, fortepian i perkusję (1967)
Sonatina emancipata na trąbkę i fortepian (1967)
Kwintet na instrumenty dęte blaszane (1968)
Hommage à Ladislav Černý na altówkę i fortepian (1971)
suita „On revient toujours...” na skrzypce i fortepian (1974)
sonatina „Comme il faut” na obój i fortepian (1974)
Hukvaldy Nonet (1974)
sonata-suita „Au dernier amour...” na wiolonczelę i fortepian (1974–1975)
Non-isosceles na flet, wiolonczelę i fortepian (1975)
Sonata na klarnet i fortepian (1975)
4 Evocations na flet, altówkę, wiolonczelę i fortepian (1976)
II nonet Szkice (1976)
III nonet Reminiscencje (1976)
Sekstet na kwintet dęty i fortepian (1976)
7 mikrochromofonii na klarnet, altówkę i fortepian (1977)
4 odstíny na flet, harfę, skrzypce, altówkę i wiolonczelę (1978)

Utwory fortepianowe

Sonata (1948–1950)
10 suit dodekafonicznych (1970)

Utwory na chór a cappella

Kantáta o Klementu Gottwaldovi (1952)
Žně (1963)
Vrh kostek (1979)

Utwory wokalno-instrumentalne

Čmáranice pro nebi na sopran, flet, klarnet basowy, fortepian i perkusję (1967)
Noc na sopran, chór, orkiestrę i gitarę (1967)
Správná věc na tenora, baryton, chór i orkiestrę (1967)
Duetti compatibili: Zerot Point na sopran i altówkę (1971)
Ave Maria na recytatora, sopran i orkiestrę (1972)
Sinfonia bohemica na bas, chór męski, trąbkę, klawesyn i orkiestrę (1973–1975)
Výchozí bod na sopran i 2 skrzypiec (1980)

Opera

Ošklivá přihoda (1969)

Balet

Dlouhá noc (1966)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 11. Część biograficzna t–v. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2009, s. 45–46. ISBN 978-83-224-0905-3.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3591. ISBN 0-02-865571-0.