Szklarska Poręba, wspólny obiad kadry brygady z żołnierzami zasadniczej służby wojskowej. Od lewej: ppłk Giwerski, ppłk Marczuk, płk Józef Galicki d-ca ŁBWOP i płk Zbigniew Skoczylas d-ca bg WOP Szklarska Poręba (1990–1991)
Formowanie i zmiany organizacyjne
8 Brygada WOP w kwietniu 1958 została przemianowana na 8 Łużycką Brygadę Wojsk Ochrony Pogranicza[b]. Sztab brygady stacjonował w Lubaniu przy ul. Wojska Polskiego 1[2].
W 1959 został rozformowany batalion WOP w Lubaniu, a Graniczny Punkt Kontrolny Węgliniec przeniesiony do Bielawy Dolnej. W 1961 roku dowództwo posiadało kryptonimTeleskop.
W 1962 wprowadzono nowy plan mobilizacyjny PM–62. Zakładał on na wypadek wojny znaczne rozwiniecie jednostki. Zgodnie z etatem czasu „P”, na dzień 1 lipca 1965 Brygada liczyła 2912 żołnierzy, a etat czasu „W” przewidywał 4940 żołnierzy[3]. W ramach zadań mobilizacyjnych jednostka formowała 13 Brygadę WSW Armii, zapasowy batalion łączności WOP, przeformowywała Zakład Tresury Psów Służbowych, rozformowywała Szkołę Podoficerów Łączności WOP[3].
Wiosną 1968 roku rozformowano kompanię rozpoznawczą, a dwa plutony rozpoznawcze bez kadry i sprzętu przekazano odpowiednio 9 Lubuskiej i 12 Pomorskiej Brygadzie WOP[c].
W 1976, w związku z przejściem na dwuszczeblowy system dowodzenia, zostały rozformowane Bataliony WOP Bogatynia i Zgorzelec. W miejsce batalionów zostały utworzone placówki zwiadu i kompanie odwodowe do wzmocnienia strażnic. Jednocześnie Brygada została przemianowana na Łużycką Brygadę Wojsk Ochrony Pogranicza.
Brygada funkcjonowała do 15 maja 1991.
Zarządzeniem nr 012 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 7 maja 1991 w sprawie rozwiązania jednostek WOP oraz utworzenia jednostek organizacyjnych Straży Granicznej Minister Spraw Wewnętrznych polecił z dniem 16 maja 1991 rozwiązać Łużycką Brygadę WOP w Lubaniu Śląskim istniejącej według etatu nr 44/095 o stanie osobowym na okres „W” 1201 żołnierzy i 61 pracowników cywilnych oraz na okres „P” 1230 żołnierzy i 84 pracowników cywilnych. Na jej bazie powstał Łużycki Oddział Straży Granicznej[5].
Grzegorz Goryński. Plany mobilizacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza okresu zimnej wojny – zadania na rzecz MON. „Biuletyn Historyczny Muzeum Marynarki Wojennej”. 36/2021, 2021. Gdynia: Muzeum Marynarki Wojennej. ISSN0137-5539.
Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945–1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.
Grzegorz Goryński: Trudne początki – nieznane dokumenty dotyczące narodzin Straży Granicznej i ruchu związkowego. W: Biuletyn 1–2/2012. T. Z historii ochrony granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 2012, s. 153–204. (pol.).
