Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Zasieki – zlikwidowany podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-niemieckiej.

Strażnica Straży Granicznej w Zasiekach – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Niemcami.

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 5 komendy odcinka Tuplice jako 25 strażnica WOP (Barść)^[1]. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[2]. W 1947 została przeformowania na strażnicę I kategorii – 55 wojskowych^[3].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP 24 kwietnia 1948, strażnica została włączona w struktury 30 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 91 batalionu WOP w Tuplicach^[4]. Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[b], a strażnica WOP Zasieki I kategorii otrzymała nr 34 w skali kraju^[6].

W 1955 rozformowana została Graniczna Placówka Kontrolna Zasieki (GPK Zasieki), a przejście graniczne Zasieki-Forst (kolejowe) podporządkowano strażnicy. W związku z tym na strażnicy utworzono etaty starszego kontrolera i 2 kontrolerów^[7]. W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica WOP Zasieki I kategorii była 7. w 9 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza^[8]. W 1960 funkcjonowała jako 15 strażnica WOP Zasieki I kategorii w strukturach 91 batalionu WOP, a 1 stycznia 1964 jako strażnica WOP nr 14 II kategorii^[9]. Natomiast w marcu 1968 była jako strażnica techniczna WOP nr 13 Zasieki typu I w strukturach ww. batalionu.

W 1976 Wojska Ochrony Pogranicza przeszły na dwuszczeblowy system zarządzania. Strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Lubuskiej Brygady WOP w Krośnie Odrzańskim^[10]. Strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Lubuskiej Brygady WOP w Krośnie Odrzańskim^[10], a w 1984 utworzonego batalionu granicznego WOP Gubin jako strażnica WOP Zasieki lądowa kategorii I. Po rozformowaniu Lubuskiej Brygady WOP, 1 listopada 1989 strażnica została włączona w struktury Łużyckiej Brygady WOP w Lubaniu Śląskim i tak funkcjonowała do 15 maja 1991^[11] .

Straż Graniczna:

Po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 przejęta została przez Lubuskiego Oddziału Straży Granicznej w Krośnie Odrzańskim^[12] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Zasiekach.

W ramach reorganizacji struktur Straży Granicznej związanej z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, 2 stycznia 2003 strażnica SG w Zasiekach została rozformowana i ochraniany odcinek wraz z obsadą etatową przejęła Graniczna Placówka Kontrolna SG w Olszynie kategorii I^[c].

W 1960 15 strażnica WOP Zasieki I kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 7 200 m.

• Od znaku granicznego nr 348, do znaku gran. nr 363.

• 13 grudnia 1981–22 lipca 1983 – (stan wojenny w Polsce), normę służby granicznej dla żołnierzy podwyższono z 8 do 12 godzin na dobę. Ścisłą kontrolą objęto całą strefę nadgraniczną. W stan gotowości były postawione pododdziały odwodowe^[13].

Dyslokacje

• 24 strażnica WOP Olszyna ⇔ 26 strażnica WOP Janów – 1946
• 24 strażnica WOP Olszyna ⇔ 27 strażnica WOP Późno – 1947
• strażnica OP Rokita nr 25a ⇔ 27 strażnica OP Strzegów kat. II – 18.01.1950
• 6 strażnica WOP Rokita ⇔ 8 strażnica WOP Strzegów – 1957
• 16 strażnica WOP II kat. Rokita ⇔ 14 strażnica WOP II kat. Strzegów – 1960
• 15 strażnica WOP lądowa II kat. Rokita ⇔ 13 strażnica WOP lądowa II kat. Strzegów – 01.01.1964
• strażnica techniczna WOP nr 14 Olszyna typ I ⇔ strażnica techniczna WOP nr 12 Strzegów typ III – 01.07.1967
• strażnica WOP Olszyna lądowa kat. I ⇔ strażnica WOP Strzegów lądowa – 1984

Straż Graniczna:

• strażnica SG w Olszynie ⇔ strażnica SG w Strzegowie – 16.05.1991.

Komendanci strażnicy SG:

• por. SG/kpt. SG Krzysztof Rządowski (02.04.1991–wiosna 1998)
• por. SG Andrzej Miklaszewski p.o. (wiosna 1998–jesień 1998)
• por. SG Mirosław Makarewicz (jesień 1998–01.01.2003) – do rozformowania.

Wykaz poniżej dowódców strażnicy podano za Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. Brak numerów stron w książce

• kpt. Jan Włodarkiewicz
• kpt. Jan Pałka
• kpt. Jerzy Wrzeszcz
• kpt. Mieczysław Chalecki.

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. Krosno Odrzańskie: Drukarnia Dem-druk w Lubsku, 2005.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• SławomirS. Żurawlow SławomirS., Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008, Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011 .
• ASGr.Historia Lubuskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Krosno Odrzańskie 1965
• Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1990 – Lubuska Brygada WOP. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-01-16]. (pol.).
• Historia Łużyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza z lat 1945–1991 Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. sygn. 3035/20.
• Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.