La prononciacion qu'ei [aɾəŋ'gɔsə]. Las fòrmas ancianas que son : Sancta Maria de Arangossa, en latin, au sègle XI-XII, Arengosse en 1437, 1638, 1647, 1714 e 1733[5].
Segon Dauzat, Arengòssa que vien deu nom aquitan d'òmi Aris, dab un sufixe, probablament -encum (véder Ardengòst) e lo sufixe aquitanic -ossum[6]. Negre e Astor disen pas arren[5].
Bénédicte Boyrie-Fénié que tròba lo montatge de Dauzat un chic complicat. Arengòssa qu'ei probablament un toponime preindoeuropèu, aquitanic. Que pòden supausar l'idronime Aran e goitz, derivat toponimic de goi « haut ». Arengòssa que seré atau « ensús de la coma », com benlhèu Arranguisse (comuna de Senta Maria de Gòssa) e Aranco (de *aran-goien, dab un sens près d'Arengòssa) [5].
J-B Orpustan que cita un ostau nòble medievau de Garrüze (Garris) deu nom d'Arangoitz (arangoys en 1365) e qu'explica goiz que significa « matin » tanben en basco; qu'explica goiz ei present dens Irigoiz e dens lo nom d'ostaus d'Ossés plaçadas seu costat orientau de la vath; que deduseish la possibilitat d'un sens « vila, vath virada cap a l'èst » o « vila hauta » [5]. Arengòssa qu'ei sus un planèr qui ei ensús d'ua coma situada au nòrd e qui devara doçament cap a l'oèst : lo prumèr sens hornit per Orpustan qu'ei improbable.
Qu'ei un toponime hòrt ancian e lo sens qu'ei benlhèu mausegur. La fòrma actuau despuish le sègle XV que s'explica probablament per l'aflaquiment de la pretonica, çò qui hè B. Boyrie-Fénié e s'autoriza a restablir contra la fòrma orau, la fonologia e las fòrmas ancianas lo a de l'etime probable aran[5].
Besaudun
Xavièr Ravier que cita fòrmas ancianas devudas a Jorge Millardet : Iohanne d'Armentiu, parrochiano de Besauduno en 1363, lo barat qui ba per le coste de le grant plasse de Besaudun en 1444. Besaudun qu'èra benlhèu ligat a cèltas bois (boii en latin). Lo nom qu'ei probablament identic a Besalú[7]. Delamarre cita pas Besalú, mes explica los noms de tipe Besaudun per bettialo-dūnon (dūnon = hortalessa), la hortalessa de *Bettialos (inatestat)[8].
Istòria
Que i a au sud de la comuna, a 2,3 km deu borg, près de l'ostau Morèu (Mourèou en francés), un lòc deu nom de Bézaudun, enqüèra escrit sus las mapas de las annadas 50. Lo nom qu'ei clarament celtic e qu'an trobat materiau antic e de la Hauta Edat Mejana a l'entorn. Qu'èra ua senhoria e ua parròpia, Sancta Maria de Besauduno, atestada tanlèu lo sègle XI. La mapa de Cassini l'escriu dab los caractèrs utilizats per ua parròpia [9] A la Revolucion, Besaudun que vadó un simple quartièr d'Arengòssa e que desmontèn la glèisa [10].
↑Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 37-38
↑Prononciacion autentica despuish lo sègle xv segon Bénédicte Boyrie-Fénié.[3]
↑ 5,05,15,25,3 et 5,4Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 37
↑Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 26
↑Xavier Ravier, Toponymes en dunu(m) dans le domaine aquitano-gascon et configurations géo-dialectales modernes, Via Domitia 20-21, 1978, Toulouse, p. 123 e 131
↑Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 77, 287 e 329
Comunas delas Lanasde Gasconha (comunas actualas, comunas que caupon de comunas delegadas, ancianas comunas, ancianas comunas vengudas comunas delegadas)
.svg){kind=small}
