Onessa e Laharí[1][2] (Onesse-Laharie en francés) qu'ei ua comuna gascona situada hens lo parçan de la Lana Gran. Qu'ei administrada peu departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.
Geografia
Perimètre deu territòri
Toponimia
Onessa
Las fòrmas ancianas que son : Ones (milicia d' ~), en 1276, Onnes (par. d' ~), en 1276, Oneisse (par. Sancti Johannis d' ~), en 1334, Aunesse (mapa deu sègle XVII), Honesse, en 1714, Aunesse (mapa de 1733). La prononciacion citada per Bénédicte Boyrie-Fénié qu'ei [u'nœsə] [3] e com ei deu país que's pòt esperar qui sii la prononciacion vertadèra (e donc non pas [aw'nœsə], varianta devuda a l'aglutinacion de la preposicion a). Dauzat qu'interprèta Onessa com un nom d'arriu [4], mei o mensh seguit per Astor (citat per B. Boyrie-Fénié), qui i ved lo gallés onno, sinonime deu gallés flumen, utilizat a prepaus de l'arriu locau; mès en realitat -onna que seré meileu un sufixe qu'un mot, maugrat un glossari antic qui en hè lo sinonime de flumen [5]. Ernèst Negre que dona com origina possibla lo nom de persona Unicius. B. Boyrie-Fénié, qui lo cita, que considèra que [u] latin qu'auré miat a [y] e non pas a [o] > [u]. Bénédicte Boyrie-Fénié que's vira meileu cap a l'exemple d'Oneis o d'Avensa, qui's ditz Onize en basco. Que serén a associar, segon Jean-Baptiste Orpustan, especialista deu basco, damb un radicau escur on(a), de valor probablament oronimica [3].
Laharí
Las fòrmas ancianas que son : Farune (castrum de la ~), en 1254, Farina (villa de ~), en 1274, Farine (castrum ~ terram Marencini), en 1305, Ffarine (La ~), en 1305, Farina (de ~), en 1334, Farina (cimeterium ecclesie capelle Sancti Nicholay de ~), en 1334, Farina (terra et locus de ~), en 1334, Harie (mapa deu sègle XVII), Harie (La ~) (mapas de 1630, 1638 e 1647), Harrie (La ~) (carte de 1651), Harie (mapa deu començament deu sègle XVIII), Harie (La ~) (mapas de 1714 e 1733). La prononciacion citada per Bénédicte Boyrie-Fénié qu'ei [ləha'ri] [3].
Ernèst Negre, citat per Bénédicte Boyrie-Fénié, qu'explica lo nom per haria e que supausa la preséncia d'un molin. Mès un castèth es pas un molin, çò qui arroeina l'explicacion. Las solucions que serén benlhèu un cognomen Farin* o una basa aquitanica laharr-, « arromèc », puish un sufixe locatiu -un. *Laharrun, damb h grafiat f e lo faus article la separat, qu'explicaré l'atestacion de 1254 la Farune. Après, l'atraccion de haria qu'auré jogat [3].
Istòria
Administracion
Lista deus cònsols successius
Periòde
|
Identitat
|
Etiqueta
|
Qualitat
|
2014
|
2020
|
Jean Castaing
|
divèrs dreta
|
cap d'entrepresa
|
març 2001
|
2014
|
Christian Javel
|
|
retirat d'engenhaire
|
|
2001
|
|
|
|
Totas las donadas non son pas encara conegudas.
|
- Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna qu'èra deu canton de Morcens; qu'es adara deu canton du Pays morcenais tarusate (en francés).
Demografia
Demografia Laharí
- Lo n° INSEE qu'ei estat cambiat per rasons practicas.
Lòcs e monuments
Personalitats ligadas dab la comuna
Véder tanben
Ligams extèrnes
Nòtas
- ↑ Sit Toponimia occitana
- ↑ http://mertyl.free.fr/Onessa%20e%20Lahari.pdf
- ↑ 3,0 3,1 3,2 et 3,3 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 171-172
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 508
- ↑ Xavier Delamarre, Dictionnaire de la Langue gauloise, ed. Errance, 2na edicion, 2008, p. 241
- ↑ http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=25605
?