Lo vilatge tipic de Sent Laurenç de Gòssa qu’a mantuns centres d’interès : lo castèth privat de Ròl-Montpelhèr (sègle XIIau), ua hòrt bèra glèisa gotica, pòrtas-a-desbondada e un sistèma hòrt particular de desaigatge de las bartas d’Ador, o enqüèra bòrdas de neurissatge de guits gras. Lo vilatge eth medish que’s tròba au pè d’un turon de 79 m de hautor. Lo pont d’Urt, aperat tanbenh d’auts còps « Pont de Pitres », qu’estó bastit a la fin deu sègle XIXau preu Gustave Eiffel tà ligar las duas arribas d’Ador, arremplaçar l’anciana gabarra de truversar, e perméter aus Landés de’s rénder mei aisidament au Bascoat vesin.
Geografia
Toponimia
La prononciacion qu'ei [sənlaw'rœns]. Las fòrmas ancianas que son Sanctus Laurentius de Terrejusan, en latin, aus sègles XI-XII, Sanctus Laurentius de Terces jusan, en latin, aus sègles XI-XII, S. Laurans (mapa de 1638), St Laurens (mapa de 1647), S. Laurent (mapa de 1714), St Laurent (mapa de 1733) [2].
L’agionime qu’evoca Sent Laurenç, un diacre espanhòu martirizat a Roma en 258 sus un grilh ardent. Per çò qui es deu nom deu país, « Gòssa », que procedeish d’un ancian « Gonòssa », coneishut suu Cartulari de Dacs aus sègles 11au e 12au, dab lo sens de « tèrras las mei hautas », çò qui correspon efectivament en ua realitat suu terrenh, medish quan las altituds e son hòrt relativas. L'evolucion segon Bénédicte Boyrie-Fénié que seré *gòienòssa [cf. bascogoyen] > *gòinòssa > *gònòssa > gòssa (tombada de -n- intervocalica). Terrejusan, au contrari, qu'a lo sens de « tèrra mei baisha » : Sent Laurenç, a 39 m, qu'ei a costat d'un pitèr de 79 m. La fòrma Terces jusan qu'ei ua error : Sent Laurenç qu'ei a 20 km de Tèrcis[2].
Comunas delas Lanasde Gasconha (comunas actualas, comunas que caupon de comunas delegadas, ancianas comunas, ancianas comunas vengudas comunas delegadas)