Pentref a chymuned ym Mhowys, Cymru, yw Abaty Cwm-hir[1] neu Abaty Cwm Hir (Saesneg: Abbeycwmhir neu Abbey Cwmhir). Saif ger Afon Clywedog, i'r gogledd o dref Llandrindod.
Enwyd y pentref a'r gymuned ar ôl Abaty Cwm-hir, abaty Sistersaidd a sefydlwyd yn 1143. Dim ond adfeilion sydd ar ôl bellach, ond gan yr abaty yma yr oedd yr eglwys fwyaf o abatai Cymru. Yma y claddwyd Llywelyn ap Gruffudd.
Ail-adeiladwyd eglwys pentref Abaty Cwm-hir yn 1866. Mae yma dafarn, yr Happy Union Inn, sy'n adeilad cofrestredig. Adeiladwyd Neuadd Cwm-hir yn 1867. Mae Llwybr Glyn Dŵr yn mynd trwy'r gymuned.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan James Evans (Ceidwadwyr)[2] ac yn Senedd y DU gan Fay Jones (Ceidwadwyr).[3]
Cyfrifiad 2011
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[4][5][6][7]
| Cyfrifiad 2011 |
|---|
|
|
|
| Poblogaeth cymuned Abaty Cwm-hir (pob oed) (235) |
|
100% |
| Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Abaty Cwm-hir) (28) |
|
12.1% |
| :Y ganran drwy Gymru |
|
19% |
| Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Abaty Cwm-hir) (126) |
|
53.6% |
| :Y ganran drwy Gymru |
|
73% |
| Y nifer rhwng 16 – 64 oed sydd mewn gwaith (Abaty Cwm-hir) (21) |
|
21.9% |
| :Y ganran drwy Gymru |
|
67.1% |
Cyfeiriadau
_-_geograph.org.uk_-_5207605.jpg)
