Zamek w Gołogórach

Państwo	Ukraina
Obwód	lwowski
Miejscowość	Gołogóry
Typ budynku	zamek
Zniszczono	XVI, XVII
Pierwszy właściciel	Gołogórscy
Kolejni właściciele	Starzyńscy, oo. dominikanie
Położenie na mapie obwodu lwowskiego Zamek w Gołogórach
Położenie na mapie Ukrainy Zamek w Gołogórach
49°45′07″N 24°43′17″E/49,751944 24,721389

Zamek w Gołogórach – ruiny murów niewielkiego zameczku znajdują się w północno-wschodniej części miasta. Stoją na przedmieściu nad dość stromym zboczu^[1].

Zamek wybudowano w XV w. w północno-zachodniej części miejscowości przy rozwidleniu dróg. Było to wówczas gniazdo rodowe Gołogórskich. Wraz z zamkami Stare Sioło, Świrz, Złoczów, osłaniał Lwów od wschodu w czasach najazdów tatarskich, jednak w XVII wieku stracił swoje znaczenie militarne w czasie wojen kozackich i tureckich i był wielokrotnie zdobywany i niszczony. Obecny zamek, jak podanie niesie, miał być zbudowany przez Mikołaja Potockiego, starostę kaniowskiego. Michał Baliński w swojej Starożytnej Polsce nic nie wspomina o tym zameczku^[1].

W 1792 r., jako zupełną ruinę, od rodziny Starzyńskich nabył go klasztor oo. dominikanów w Podkamieniu. W ciągu XIX w. zamek w znacznej części rozebrano na materiał budowlany. Do dnia dzisiejszego pozostały tylko jego fragmenty^[2].

Zamek w czasach świetności tworzył czworoboczny budynek ("kamienica") otoczony murem z czterema basztami na rogach i należał do najstarszych zamków na Rusi Czerwonej.

• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. II, Warszawa, 1880–1902, s. 675.

• Gołogóry, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 675 .
• Zamek w Gołogórach