Zamek w Szumbarze

Państwo	Austro-Węgry
Miejscowość	Szumbar
Typ budynku	zamek
Ukończenie budowy	XVI w.
Zniszczono	XIX w. ?
Właściciel	Bohowitynowie, Wacław Bohowityn Szumbarski, Zofia Bohowityn, Michał Wiśniowiecki, Błędowscy, Michał Błędowski, Andrzej Błędowski, Franciszka Błędowska
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Zamek w Szumbarze
Położenie na mapie Ukrainy Zamek w Szumbarze
50°02′16″N 26°01′20″E/50,037778 26,022222

Zamek w Szumbarze – zamek zbudowany w XVI w. przez rodzinę Bohowitynów^[1].

Budowla wzniesiona została na 60-metrowej górze leżącej nad rzeką Wilią z trzech stron wodą oblanej^[2]. Zamek otaczały wały, a wewnątrz nich znajdowały się zamkowe zabudowania. Z początkiem XX w. po zamku pozostały fundamenty budynku i ślady otaczających go ziemnych okopów^[2]. Ziemie te nadał Bohowitynom król Polski Zygmunt I Stary w 1513 r.^[2]

Gdy umiera ostatni z rodu Wacław Bohowityn Szumbarski, chorąży wołyński^[2] zamek należy do wdowy po nim Zofii z Czartoryskich Bohowitynowej^[2]. Z kolei po jej śmierci zamek przechodzi na własność jej braci Czartoryskich. Ci odstępują budowlę staroście Michałowi Wiśniowieckiemu, księciu owruckiemu. Następnie właścicielami zamku i ziem zostaje rodzina Błędowskich^[2] herbu Nałęcz, która nabyła zamek od Wiśnowieckich lub otrzymała go w darze^[2]. W 1727 r. właścicielka Szumbaru Franciszka z Horbowskich Błędowska, żona Andrzeja Błędowskiego, miecznika nowogrodzkiego^[2], sprowadziła do miasta zakon trynitarzy i uczyniła im zapis w postaci pieniędzy i zamku. Jednakże po jej śmierci spadkobiercy zakwestionowali tenże zapis i trynitarze opuścili miasto^[1] i udali się do Krzemieńca^[2].

• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, Warszawa, 1880–1902, s. 71-72.

• Szumbar, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 71 .
• Zamek w Szumbarze