Zamek w Turzysku

Państwo	Ukraina
Obwód	wołyński
Miejscowość	Turzysk
Typ budynku	zamek
Ukończenie budowy	XIV w.
Pierwszy właściciel	Roman Sanguszko
Kolejni właściciele	Fiodor Andrzejewicz, Zasławscy, Lubomirscy, Stadniccy, Moszyńscy, Oskierko, Szembekowie, Orzeszkowie
Położenie na mapie obwodu wołyńskiego Zamek w Turzysku
Położenie na mapie Ukrainy Zamek w Turzysku
51°05′18″N 24°31′28″E/51,088333 24,524444

Zamek w Turzysku – zamek wybudowany w XIV w. na miejscu ruskiego grodu, położonego nad Turią^[1].

Król Polski Zygmunt I Stary dobra te wraz z zamkiem ofiarował w 1517 r. ruskiemu księciu Romanowi Sanguszce^[1][2]. Po jego śmierci owe włości otrzymał jego brat książę Fiodor Andrzejewicz Sanguszko^[2], starosta włodzimierski, bracławski i winnicki, marszałek ziemi wołyńskiej^[1]. Fiodor okoliczne ziemie dołączał do warowni, łamiąc niekiedy prawo^[1]. Pod koniec XVI w. dobra w ramach wiana otrzymali Zasławscy, a następnie od 1692 r. były własnością Lubomirskich. W XVIII w. kolejnymi posiadaczami majątku byli Stadniccy^[3], a od 1773 r. Ossolińscy^[4], m.in. Józef Ossoliński, starosta sandomierski^[1].

Pierwsza drewniana warownia była założeniem obronnym. Kolejny zamek powstał jako obiekt murowany, pod którym istniały ogromne tunele i lochy^[3].

Za Ossolińskich stary zamek przebudowano na pałac, który istniał do końca XIX wieku^[1]. Następnie, majątek należał do: hr. Moszyńskich od początku XIX w., Oskierko od drugiej ćwierci XIX w.^[1], Szembeków od 1842 r. i Orzeszków^[4]. Obiekt został zniszczony w trakcie II wojny światowej. Współcześnie po zamku i pałacu nie pozostały materialne ślady^[3].

• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, Warszawa, 1880–1902, s. 669-70.

• Turzysk, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 669 .
• Zamek w Turzysku
• dr Mieczysław Orłowicz, Ilustrowany przewodnik po Wołyniu, Kowel - Włodzimierz – Poryck, cz. 5. wolyn.ovh.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-10)].