Lityn

Літин

Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	winnicki
Rejon	lityński
Wysokość	254 m n.p.m.
Populacja (2001) • liczba ludności	6971[1]
Nr kierunkowy	+380 4347
Kod pocztowy	22300
Położenie na mapie obwodu winnickiego Lityn
Położenie na mapie Ukrainy Lityn
49°19′38″N 28°05′00″E/49,327222 28,083333
Multimedia w Wikimedia Commons

Lityn (ukr. Літин) – osiedle typu miejskiego w obwodzie winnickim na Ukrainie, siedziba władz rejonu lityńskiego.

Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego^[2].

Pierwsza wzmianka o położonej nad rzeką Zhar miejscowości pochodzi z 1431, z dokumentu księcia Swidrygiełły. Własność Lityńskich, a potem Kmitów. Od 1566 własność królewska i siedziba starostwa lityńskiego. Miejscowość w 1672 roku została zajęta przez Turków. W 1919 w pogromie oddziały ukraińskie zabiły 120 żydowskich mieszkańców Litynia^[3].

Podczas okupacji hitlerowskiej, 18 grudnia 1941 roku Niemcy utworzyli dwa getta dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nich około 2200 osób. 13 września 1943 roku Niemcy zlikwidowali getta, a Żydów zamordowali. Sprawcami zbrodni było Einsatzkommando 5, Gestapo z Winnicy, niemiecka żandarmeria oraz ukraińska policja^[4].

Obecnie miejscowość liczy około 7000 mieszkańców.

W 1616 roku odnotowano obecność zbudowanego „na kępie” zamku. W lustracji z 1787 roku wspomniano, że zamek posiadał dwupiętrową bramę, dziedziniec i rezydencję starosty. Zamek miał kilkanaście hakownic^[5].

• Lityn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 352 .
• Lityn na stronie Rady Najwyższej Ukrainy