Zef Zorba

Zef Zorba
Biografske informacije
Rođenje(1920-04-07)7. 4. 1920.
Kotor
Smrt6. 1. 1993. (dob: 72)
Skadar
Opus
JezikAlbanski
Znamenita djela
  • Buzë të ngrira në gaz

Zef Zorba (Kotor, 1920.Skadar, 1993.)[1], albanski dramatičar, pjesnik, prozaik i kazališni redatelj.

Biografija

Rođen je u Crnoj Gori u porodici albanskog trgovca, sin Jaka Zorbe (1877-1946) i Elene Skanjeti. Otac mu je poznavao srpskohrvatski, talijanski i francuski. Godine 1924. porodica je se vratila u Albaniju, otac je bio gradonačelnik naselja Gur i Zi u okrugu Skadar (1925-1928) a kasnije upravnik čuvenog restorana Kafja e Madhe u Skadru.[2] Gimnaziju je završio u Skadru, a zatim je 1941. započeo studij političkih nauka na Fakultetu društvenih nauka u Sveučilišta u Padovi[1].

Ratni događaji su ga natjerali da prekine studij i 1943. godine se vrati u Skadar, gdje je radio u banci[3]. Godine 1945. počeo je raditi kao ravnatelj doma kulture u Skadru. Tu je napravio prvi pokušaj na domaćim pozornicama da predstavi drame Gjergja Fishte i Henrika Ibsena, koje komunističke vlasti nisu prihvatile[1]. Uhićen u septembru 1946. pod optužbom za neprijateljsku propagandu i agitaciju, te iz tih razloga je proveo sljedećih pet godina u zatvorima i radnim logorima[3].

Otpušten 1951. godine. Preuzeo je posao računovođe koji je obavljao do umirovljenja 1980. godine[1]. Njegova supruga je bila Terezin Pali, imali su dvije kćeri, Elenu i Luçiju.[4]

Djelo

Zef Zorba se ubraja među klasike albanske poezije. No njegov književni rad je prošao skoro neprimjećen, otkriven je tek u januaru 1993.[1] i prvi put je objavljen 1994., nakon njegove smrti.[1]

Osim Buzë të ngrira në gaz (Usne zaleđene igrom), Zorba je iza sebe ostavio i drame, libreta, eseje i studije o albanskoj književnosti, kao i prijevode talijanske poezije (Montale, Ungaretti, Quasimodo). Godine 1996. posthumno mu je dodijeljena nagrada Martin Camaj.[4]

U decembru 2007. na pozornici kazališta Migjeni u Skadru održana je premijera Zorbine drame Klithma ne Debore (Krik u snijegu). Autor je dvaju opernih libreta, Teuta i Rozafa, tekstova pjesama na glazbu Prenka Jakove.

Književni rad

  • Buzë të ngrira në gaz (Tirana 1994)
  • Klithma në Dëborë
  • Teuta
  • Rozafa

Povezano

Bilješke

Izvori

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 (en) Elsie, Robert. „Zef Zorba”. albanianliterature.net. Arhivirano iz originala na datum 13. 02. 2002. Pristupljeno 08. 05. 2022. 
  2. „Jak Zorba dhe nji përkthim i panjohun i vitit 1901” (sq). Hylli i Dritës vj. XXXI 268: 168-169. 2011. 
  3. 3,0 3,1 (alb) „Zef Zorba”. Arkiva Online e Viktimave të Komunizmit. Pristupljeno 08. 02. 2023. 
  4. 4,0 4,1 Traboini, Kolec (14. 01. 2013). „Disidenti i heshtur Zef Zorba”. Gazeta Dielli / Tirana Observer. Arhivirano iz originala na datum 14. 04. 2016. Pristupljeno 08. 02. 2023. 

Bibliografija