Helena Bochořáková-Dittrichová

Helena Bochořáková-Dittrichová w 1939
Data i miejsce urodzenia	1 lipca 1894 Vyškov
Data i miejsce śmierci	28 marca 1980 Brno
Gatunek	grafika, ilustracja, malarstwo
Multimedia w Wikimedia Commons

Helena Bochořáková-Dittrichová, niekiedy jako Helena Bochořáková (ur. 1 lipca 1894 w Vyškovie, zm. 28 marca 1980 w Brnie^[1]) – czeska graficzka, ilustratorka i malarka.

National Museum of Women in the Arts w Nowym Jorku uznało jej pracę Z mého dětství (pl. Z mojego dzieciństwa) za pierwszą powieść graficzną stworzoną przez kobietę^[2].

Urodziła się w rodzinie mieszczańskiej w Vyškovie na Morawach, wówczas część Austro-Węgier. Dorastała w pobliskim mieście Haná, a w 1913 wraz z rodziną przeprowadziła się do Brna, gdzie spędziła resztę życia^[3]. Od dzieciństwa cierpiała na krótkowzroczność^[4].

W 1919 rozpoczęła naukę malarstwa i rysunku na Akademii Sztuk Pięknych w Pradze. Po jej ukończeniu w 1923 otrzymała stypendium Ministerstwa Edukacji na studia w zakresie nowoczesnej grafiki w Paryżu^[4]. Tam właśnie odkryła powieści drzeworytnicze pionierskiego belgijskiego artysty Fransa Masereela, który wywarł ogromny wpływ na jej przyszłą twórczość^[5].

W Brnie była założycielką grupy artystów wizualnych KVU Alše^[4]. Jej pierwsze dzieło, Z Mého Dětství (pl. Z mojego dzieciństwa), opublikowane w 1929^[6], jest uważane za pierwszą powieść graficzną stworzoną przez kobietę^[7]. Książka składa się z opowieści o codziennych czynnościach dziewczyny odizolowanej od świata w rodzinie klasy średniej, które są opowiedziane wyłącznie za pomocą drzeworytów^[8]. Książka została później wydana w nakładzie 300 egzemplarzy przez brytyjską księgarnię i galerię A. Zwemmer, dawniej Charing Cross Road w Londynie. Jej inne ważne dzieło, Malířka Na Cestách (pol. Malarz w drodze), które nie zostało opublikowane, przedstawia 52 drzeworyty i jest prawdopodobnie autobiografią własnej podróży artystki^[9].

Ze względu na problemy ze wzrokiem wizualne od lat 40. XX w. zajmowała się głównie malarstwem^[4]. Zmarła w Brnie w wieku 85 lat. Nadal jest znana jako jedna z czołowych grafików i ilustratorek Republiki Czeskiej. Jej sztuka jest eksponowana w wielu czeskich kolekcjach, w tym w Galerii Morawskiej, Muzeum Vyskovska, Akademii Sztuk Pięknych w Pradze czy Muzeum Miejskim w Brnie^[3].

• Z Mého Dětství (1929)^[11]

• Malířka Na Cestách (1930)^[12]
• Z života T.G. Masaryka (1930)
• Dřevoryty z USA (1933)
• Indiáni jindy a dnes (1934)^[13]
• Dojmy z SSSR (1934)
• Švédové před Brnem (1936)^[14]
• Mezi dvěma oceány: dojmy z cesty po Spojených státech amerických (1936)
• Kristus: 32 dřevorytů k Novému zákonu (1944)^[15]
• Příboj: román ze 17. století (1946)
• Nalomená větev (1947)
• Rozkol (1948)
• Oslavanské povstání: dřevoryty: Dva cykly dřevorytů k prosincovým událostem roku 1920 na Rosicko-Oslavansku (1960)
• Uprostřed proudu (1967)

• Dzieła Heleny Bochořákovej-Dittrichovej w zbiorach Biblioteki Morawskiej (cz.)