Sant Felitz de Lauragués[1] o Sant Felitz de Caramanh (Saint-Félix-Lauragais en francés) es una comuna occitana situada dens lo departament de la Nauta Garona e la region d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.
Geografia
Sant Felitz de Lauragués es una anciana bastida de Lauragués situada sus l'anciana rota nacionala 622 a 40 km a sud-èst de Tolosa. La comuna confronta lo departament d'Aude.
Toponimia
Lo nom de Sant Felitz es lo de tres papas canonizats, d'avesques e martirs, dont un martir a Girona en 304[2].
Lo determinant, quand n'i agèt un, foguèt la vila de Caramanh, situada a un quinzenat de km al nòrd-oèst, e, oficialament dempuèi 1921, lo Lauragués[3]
Istòria
Lo territòri de la comuna es poblat dempuèi lo Neolitic, coma o atesta lo mobilièr preïstoric trobat dins la comuna e collecionat per Enric de Severac (1831-1904), fraire del pintor Gilbèrt e oncle del musician Deodat. Una part de sa colleccion es vesedoira al Museum de Tolosa.
Dempuèi 1972, lo vilatge aculhís la fèsta de la Cocanha (del nom de la tintura blau pastèl) durant la dimenjada de Pascas.
Pendent l'Ancian Regime, Sant Felitz, Saint-Félix-de-Caraman, èra de la diocèsi civila de Tolosa, doncas de la província de Lengadòc, de la generalitat de Tolosa e de la senescauciá de Lauragués. La comunautat de Sant Felitz èra despartida entre las diocèsis de Tolosa (Sant Felitz e La Pastourie), Sant Pàpol (Cadenac e Graissens) e La Vaur (La Jalabertie). Le vocable de la glèisa es Sant Fèlitz. En 1790, Sant Felitz èra caplòc de canton. En 1801, le canton de Revèl fosquèc suprimit e incorporat al canton de Sant Felitz, que dependiá de l'arrondiment de Vilafranca. En 1802, le caplòc passèt de Sant Felitz a Revèl. Oficialament, Saint-Félix venguèc Saint-Félix-Lauragais per decret del 22 de junh 1921 [4].
La Pastourie, de la comunautat de Sant Felitz pendent l'Ancian Regime, èra de la diocèsi de Tolosa e de la senescauciá de Lauragués. Le vocable de la glèisa, annèxa de Sent Julian, es Sant Germièr [5]. La Pastoriá (nom supausat) es al nòrd-nòrd-oèst de Sant Felitz. La glèisa [6] e'l cementèri son a 500 m del vilatge.
Cadenac, de la comunautat de Sant Felitz pendent l'Ancian Regime, èra de la diocèsi de Sant Pàpol e de la senescauciá de Lauragués. Aquela parròquia fosquèc una comuna del canton de Sant Felitz entre 1790 et l’an III, puèi suprimida. Le vocable de la glèisa es Sant Prim [7]. Graissens (meteissas apertenéncias) venguèc tanben una comuna del canton de Sant Felitz entre 1790 et l’an III, puèi suprimida. Le vocable de la glèisa, annèxa de Sant Paulet, es Sant Pèire [8]. Cadenac es a l'èst de Sant Felitz, Graissens al sud-sud-èst. Gardan sa glèisa [9]e son cementèri.
La Jalabertie, de la comunautat de Sant Felitz pendent l'Ancian Regime, èra una parròquia de la diocèsi de La Vaur e de la senescauciá de Lauragués. Aquela parròquia fosquèc comuna del canton de Sant Felitz entre 1790 et l’an III, puèi suprimida. Le vocable de la glèisa es Sant Salvador [10]. La Jalabertiá (nom supausat) es a l'èst de la comuna (un gròs km al nòrd del cairefòrc entre la RD 622 e la RD 624, ancianas nacionalas) e garda sa glèisa e son cementèri.
Le diccionari de las localitats cita la parròquia de Saint-Pierre-de-Calvairac e la plaça dins Sant Felitz, p. 44, mès tanben Calvayrac p. 9 dins Revèl [11]. La glèisa es ara al limit entre las doás comunas, mès costat Revèl, al lòc escrit St-Pierre sus la mapa IGN modèrna. Non se sap res del territòri parroquial.
Pendent l'Ancian Regime, la parròquia de Saint-Pierre-des-Aygats (Sant/Sent Pèire dels Aigats), ara Sent/Sant Pèire, èra de l'archidiocèsi de Tolosa e de la senescauciá de Lauragués. Le vocable de la glèisa, annèxa de Cambiac, es Sant Pèire. La parròquia èra (segon lo diccionari de las localitats) situada dins la comunautat de Sant Felitz, mès auèi la glèisa es dins la comuna del Bauç [12]. La mapa IGN actuala pòrta St-Pierre d'Aygats a l'oèst-nòrd-oèst de Sant Felitz e al nòrd-nòrd-oèst del Bauç (St Pierre-des-Aygats sus la mapa de las annadas 50). Lo lòc, sus una tuqueta, es pas expausat als risques d'aigats.
es interessant de comparar l'evolucion demografica de Sant Felitz e la de Revèl, mai que mai a partir de la segonda mitat del sègle XIX; la comparason dona l'impression d'una captura de las foncions urbanas de Sant Felitz.
Comunas de laNauta Garona (Lengadòc e Gasconha) (comunas actualas, comunas que contenon de comunas delegadas, ancianas comunas, ancianas comunas vengudas comunas delegadas)