Μέχρι τώρα μόνο 6 σύλλογοι έχουν κατακτήσει τον τίτλο, ο Ολυμπιακός, ο Παναθηναϊκός, η ΑΕΚ, ο ΠΑΟΚ, ο Άρης και η Λάρισα. Ο Ολυμπιακός με 47 κατακτήσεις έχει τους περισσότερους τίτλους στην ιστορία της διοργάνωσης.
Η ποδοσφαιρική δραστηριότητα πριν από την Ε.Π.Ο.
Εμβρυϊκές διεργασίες
Το άθλημα του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα έκανε την εμφάνισή του το 1894 και άρχισε να διαδίδεται ευρέως μετά τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 1896, στο πρόγραμμα των οποίων είχε περιληφθεί η διεξαγωγή σειράς αναμετρήσεων της «παιδιάς ποδοσφαιρίσεως». Αυτές δεν πραγματοποιήθηκαν εξαιτίας έλλειψης ομάδων, και Βρετανοί φοιτητές, παρόντες ως φίλαθλοι, έδωσαν αγώνα επίδειξης στο Ποδηλατοδρόμιο του Νέου Φαλήρου, που είχε κατασκευαστεί για τις ανάγκες της διοργάνωσης.[5]
Πριν την έλευση του 20ου αιώνα, αθλητικοί σύλλογοι της Αθήνας και της τότε ευρύτερης περιοχής άρχισαν να δημιουργούν σε μη μόνιμη βάση τμήματα ποδοσφαίρου, με πηγές της εποχής να καταγράφουν τουλάχιστον τους Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο (ίδρυση 1891), Ποδηλατικό Όμιλο Αθηνών (1891), Εθνικό Γυμναστικό Σύλλογο (1893), Όμιλο Λόουν Τέννις (Lawn-Tennis Club, 1895),[6][7] ενώ μεταγενέστερες κάνουν λόγο και για τον Πειραϊκό Σύνδεσμο (ανεπίσημο σωματείο έως το 1902).[5] Υπάρχουν αναφορές περί διοργάνωσης 2 τουρνουά, για τα οποία όμως δεν έχουν βρεθεί προς το παρόν λεπτομερείς πληροφορίες.
Επί αρκετά μεγάλο διάστημα και έως το 1919 το ποδόσφαιρο υπαγόταν στο Σύνδεσμο Ελληνικών Αθλητικών και Γυμναστικών Σωματείων (ΣΕΑΓΣ, από το 1929 ΣΕΓΑΣ), στον οποίο ανήκουν και οι πρώτες συστηματικές ενέργειες για τη διεξαγωγή πρωταθλήματος.[10] Η προσπάθεια ευδοκίμησε το 1906, σε μία διοργάνωση όπου μετείχαν οι προαναφερθέντες σύλλογοι Εθνικός ΓΣ, Πανελλήνιος ΓΣ, Πειραϊκός Σύνδεσμος, με τελικό νικητή τον πρώτο. Οι αποκαλούμενοι «Ετήσιοι Ποδοσφαιρικοί Αγώνες» είχαν τη μορφή τουρνουά που διεξαγόταν για τρεις ή τέσσερις συνεχόμενες Κυριακές και ανάλογα με τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες. Την προκήρυξη και οργάνωση αναλάμβανε συνήθως ο ΣΕΑΓΣ, άλλοτε η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων (ΕΟΑ), πλέον Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή (ΕΟΕ), ενώ καταγράφονται περιπτώσεις συνδιοργάνωσης από τους δύο φορείς,[11] τους μοναδικούς αθλητικούς της εποχής σε θεσμικό επίπεδο.
Στην πλειονότητά τους οι αναμετρήσεις λάμβαναν χώρα στο Ποδηλατοδρόμιο (στο χώρο του σημερινού Σταδίου «Γεώργιος Καραϊσκάκης») και συγκεκριμένα στην επίπεδη έκταση που περιέβαλε ο επικλινής στίβος της ποδηλασίας, με το κοινό να παρακολουθεί από αυτόν. Χώροι προπονητικής και αγωνιστικής δραστηριότητας υπήρχαν σε κάποια σημεία της Αθήνας (Γουδή,[12]Πεδίον του Άρεως πίσω από τις εγκαταστάσεις του Πανελλήνιου Γ.Σ., Ολυμπιείο δίπλα στις αντίστοιχες του Εθνικού Γ.Σ. κ.ά.), για τα πρωταθλήματα όμως επιλεγόταν το απομακρυσμένο –με τα τότε μέσα– Ποδηλατοδρόμιο στο Νέο Φάληρο, καθώς αποκλειστικά εκείνο παρείχε δυνατότητα έλεγχου των θεατών προς πληρωμή εισιτηρίου εισόδου.
Το 1919 ιδρύθηκε η πρώτη αμιγώς ποδοσφαιρική ομοσπονδία Ε.Π.Σ. Αθηνών–Πειραιώς, η οποία το 1922 (κατ' άλλες πηγές το 1921) μετονομάστηκε σε Ε.Π.Σ. Ελλάδος και το 1923 αναγνωρίστηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (FIFA).[13]
Ο ιστότοπος της Ε.Π.Ο. δεν αναφέρει τις εγχώριες διοργανώσεις που είχαν διεξαχθεί πριν το 1926 που η ίδια ιδρύθηκε,[14] αντίθετα με μια έντυπη έκδοσή της του 1947, στην οποία κατέγραψε πανελλήνιους ποδοσφαιρικούς αγώνες και πανελλήνια ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα από το 1906.[σ 1] Την ίδια χρονική αφετηρία όσον αφορά τις διοργανώσεις ποδοσφαίρου σε εθνική κλίμακα οριοθετεί η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού σε δικό της έργο του 1997.[σ 2] Αυτές συνοψίζονται ως εξής:[16][17][18][19][20]
# αθλητική εφημερίδα του 1938 καταγράφει: "Ένα χρόνο αργότερα (σημ. από το 1908), κατά το 1910, ο ΣΕΓΑΣ, ο οποίος είχε αναγνωρίσει εν τω μεταξύ το ποδόσφαιρο μετά πολλούς δισταγμούς, προεκήρυξε αγώνας κυπέλλου κατά τους οποίους ενίκησαν το Γουδί και ο Πειραϊκός. Εν συνεχεία ο ΣΕΓΑΣ προεκήρυξε το πρώτο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα στο οποίο ο Ποδοσφαιρικός Όμιλος ενίκησε τον Πειραϊκό... Το Γουδί δεν έλαβε μέρος."[30] Ενδέχεται οι σύγχρονες πηγές να έχουν εκλάβει τις συγκεκριμένες διοργανώσεις κυπέλλου –πιθανά πρώτες στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου– ως πρωτάθλημα ή όντως τις χρονιές εκείνες να πραγματοποιήθηκαν τόσο πρωτάθλημα όσο και κύπελλο, με τα 4 τρόπαια να κατακτούνται ανά ένα από τους ίδιους δύο συλλόγους.
Άλλες διοργανώσεις
Διοργανώσεις ή τουρνουά διεξαγωγής από αθλητικές θεσμικές αρχές, στα οποία οι τότε πηγές ή η σύγχρονη αθλητική βιβλιογραφία δεν έχουν αποδώσει το χαρακτήρα πανελλήνιου πρωταθλήματος.
Οι αρχικές διοργανώσεις γίνονταν με ομάδες της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, αποκλείοντας τις επαρχιακές. Προηγουμένως διεξάγονταν τα τοπικά πρωταθλήματα των πόλεων και στην τελική φάση προκρίνονταν άλλοτε μόνο οι πρώτες, άλλοτε οι δύο ή οι τρεις πρώτες ομάδες. Στο πρωτάθλημα του 1938–1939, το οποίο διεξήχθη σε δύο ομίλους, μετείχαν για πρώτη φορά και ομάδες εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης (Δόξα Δράμας, Α.Ε.Κ. Καβάλας και Φίλιπποι Καβάλας). Η παρθενική παρουσία επαρχιακών ομάδων σε ενιαίο όμιλο Πανελλήνιου Πρωταθλήματος πραγματοποιήθηκε το 1953–1954 με τη συμμετοχή της Παναχαϊκής από τη Νότια Ελλάδα και της Νίκης Βόλου από την Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα.
Η πρώτη βαθμολογία είναι με το σύστημα 3–1–0 ενώ αυτή σε παρένθεση περιλαμβάνει όλα τα συστήματα βαθμολόγησης που εφαρμόστηκαν, καθώς και τις ποινές αφαίρεσης βαθμών.
Στην πραγματική βαθμολογία ο Π.Α.Ο.Κ. βρίσκεται στην 8η θέση, πίσω από τον Απόλλωνα, τον Εθνικό και τον Άρη.
Α΄ Εθνική Κατηγορία (1959–1979)
Την αγωνιστική περίοδο 1959–1960 δημιουργείται η ενιαία Α΄ Εθνική Κατηγορία με 18 ομάδες αρχικά και αργότερα με 16.
Επαγγελματικό Πρωτάθλημα (1980–2006)
Από τη διοργάνωση του 1979-1980 το ελληνικό ποδόσφαιρο έγινε επαγγελματικό, καθώς βάσει νομοσχεδίου που κατατέθηκε στη Βουλή την 19η Ιανουαρίου 1979 (Νόμος 879/1979) τα ποδοσφαιρικά τμήματα των συλλόγων μετατράπηκαν σε ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρείες (Π.Α.Ε.).[70] Την ευθύνη της διεξαγωγής του πρωταθλήματος ανέλαβε η νεοσύστατη Ένωση Ποδοσφαιρικών Ανωνύμων Εταιρειών (Ε.Π.Α.Ε.), υπό την εποπτεία της Ε.Π.Ο., με πρώτο αιρετό πρόεδρο τον Μάκη Ιθακήσιο.
Ταυτόχρονα οικονομικά επιφανή άτομα (εφοπλιστές, επιχειρηματίες κ.λπ.) απέκτησαν τον έλεγχο των νεοσύστατων Π.Α.Ε., αποκτώντας τα πλειοψηφικά πακέτα των μετοχών.
Την αγωνιστική περίοδο 2006–2007 η Ε.Π.Ο. συναίνεσε στην αποχώρηση των 16 συλλόγων-μελών της Α΄ Εθνικής Κατηγορίας από την Ένωση Ποδοσφαιρικών Ανωνύμων Εταιρειών (Ε.Π.Α.Ε.), ώστε να προβούν σε ίδρυση του συνεταιρισμού Π.Α.Ε. υπό την επωνυμία «Ένωση Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου Α΄ Εθνικής Κατηγορίας»[71] (με τίτλο «Super League Ελλάδα Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης»),[72] ο οποίος διαδέχτηκε την Ε.Π.Α.Ε. στη διοργάνωση του ελληνικού πρωταθλήματος πρώτης εθνικής κατηγορίας.[73] Ο συνεταιρισμός δημιουργήθηκε κυρίως με σκοπό την κεντρική διαχείριση σε ότι αφορά τα τηλεοπτικά δικαιώματα των αγώνων του πρωταθλήματος. Η κεντρική διαχείριση ωστόσο ναυάγησε την περίοδο 2018–2019, καθόσον κάθε Π.Α.Ε. ανέλαβε να διαπραγματευτεί μόνη τα τηλεοπτικά δικαιώματά της.[74]
Super League 1 (2019–Σήμερα)
Με την αναδιάρθρωση του 2019, από την περίοδο 2019–2020 ο επαγγελματικός σύνδεσμος ποδοσφαίρου «Super League Ελλάδα Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης» μετονομάστηκε σε «Super League 1 Ελλάδα Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης».[1] Ο Σύνδεσμος Super League 1 διοργανώνει το επαγγελματικό πρωτάθλημα της Α1 Εθνικής Κατηγορίας (Super League 1) και αποτελεί τον επαγγελματικό σύνδεσμο των Π.Α.Ε. οι ομάδες των οποίων συμμετέχουν στο εθνικό πρωτάθλημα επαγγελματικού ποδοσφαίρου της Α1 Εθνικής Κατηγορίας (Super League 1).[3] Παράλληλα, καθιερώθηκε η χρήση του Video Assistant Referee (V.A.R.) για τους αγώνες του πρωταθλήματος.
Στον πίνακα αναφέρονται και οι ομάδες που πήραν την πρόκριση μέσω των τριών βασικών τοπικών ενώσεων, δηλαδή της Ε.Π.Σ. Αθηνών, της Ε.Π.Σ. Πειραιώς και της Ε.Π.Σ. Μακεδονίας (την αποτελούσαν οι ομάδες του Νομού Θεσσαλονίκης), οι οποίες ήταν και οι μόνες που είχαν το δικαίωμα πρόκρισης στις περισσότερες διοργανώσεις (με εξαίρεση τις περιόδους 1938–1939, 1939–1940 και από το 1953–1954 ως το τέλος του Πανελληνίου πρωταθλήματος το 1959). Με έντονα γράμματα είναι οι πρωταθλήτριες, οι οποίες αναφέρονται και τις περιόδους κατά τις οποίες δεν διεξήχθη τελική φάση πανελληνίου πρωταθλήματος.
^1 Τις περιόδους 1927–1928, 1929–1930, 1936–1937, 1937–1938, 1945–1946, 1947–1948, 1948–1949, 1950–1951 και 1952–1953 είχαν δικαίωμα συμμετοχής στην τελική φάση μόνο οι πρωταθλήτριες ομάδες των τριών βασικών τοπικών ενώσεων (Ε.Π.Σ. Αθηνών, Ε.Π.Σ. Πειραιώς και Ε.Π.Σ. Μακεδονίας).
^2 Στην τελική φάση των περιόδων 1932–1933, 1933–1934, 1934–1935, 1938–1939 και 1939–1940 οι ομάδες χωρίστηκαν αρχικά σε δύο ομίλους, τον νότιο και τον βόρειο.
^3 Τα πρωταθλήματα των περιόδων 1931–1932, 1932–1933, 1934–1935 και 1935–1936 διεξήχθησαν ως εθνική κατηγορία και οι συμμετέχουσες ομάδες δεν αγωνίστηκαν στα τοπικά πρωταθλήματα, τα οποία λειτούργησαν ως πρωταθλήματα δεύτερου επιπέδου.
^5 Από την περίοδο 1953–1954 επετράπη οριστικά στις επαρχιακές ομάδες να μετέχουν στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα. Συγκεκριμένα οι πρωταθλήτριες των επαρχιακών τοπικών ενώσεων προκρίνονταν αρχικά στο Περιφερειακό πρωτάθλημα, που αποτελείτο από δύο ομίλους, το βόρειο και το νότιο. Μία ομάδα από κάθε όμιλο προκρινόταν στην τελική φάση. Οι καλύτερες ομάδες των τριών βασικών ενώσεων (Ε.Π.Σ. Αθηνών, Ε.Π.Σ. Πειραιώς και Ε.Π.Σ. Μακεδονίας) προκρίνονταν απευθείας στην τελική φάση.
^6 Εξαίρεση στον παραπάνω τρόπο διεξαγωγής αποτέλεσε το πρωτάθλημα της περιόδου 1955–1956. Μετά τα τοπικά πρωταθλήματα επτά ομάδες από τις τρεις βασικές ενώσεις και επτά πρωταθλήτριες από τις επαρχιακές ενώσεις αγωνίστηκαν σε μια β΄ προκριματική φάση, χωρισμένες σε τρεις ομίλους (κέντρου, νότου και βορρά). Στην τελική φάση προκρίθηκαν έξι ομάδες που ανήκαν στις τρεις βασικές ενώσεις, ενώ όλες οι επαρχιακές ομάδες μαζί με τον Φωστήρα Ταύρου της Ε.Π.Σ. Αθηνών αποκλείστηκαν.
Με την εισαγωγή των play off οι θέσεις από τη 2η ως την 5η της τελικής βαθμολογίας προέκυπταν από την εκεί κατάταξη (οι βαθμοί τους στην κανονική περίοδο παρατίθενται σε υποσημείωση δίπλα στους αντίστοιχους του πρωταθλητή).
Καθιερώνεται για πρώτη φορά η χρήση του VAR για τον έλεγχο των αμφισβητούμενων φάσεων, καθώς και αγώνων Play Off μεταξύ των έξι πρώτων για την ανάδειξη του πρωταθλητή αλλά και των θέσεων που οδηγούν στις διοργανώσεις της UEFA και Play Out μεταξύ των 8 τελευταίων της κανονικής περιόδου, για την τελική κατάταξη και τις θέσεις υποβιβασμού.
Τέσσερις φορές χρειάστηκε να διεξαχθεί αγώνας κατάταξης (μπαράζ) για την ανάδειξη του πρωταθλητή, μεταξύ δύο ομάδων που ισοβάθμησαν στην κορυφή της βαθμολογίας:
Οι εξής 12 σύλλογοι έχουν καταλάβει τις τρεις πρώτες θέσεις της διοργάνωσης από την εισαγωγή της Α΄ Εθνικής Κατηγορίας την περίοδο 1959–1960 έως και την 2023–2024:
Συμπεριλαμβανομένης της περιόδου 2024–25 και επί συνόλου 89 αγωνιστικών περιόδων που διεξήχθησαν (η περίοδος 1934-35 δεν ανέδειξε πρωταθλητή, λόγω μη διεξαγωγής της τελικής φάσης και δεν προσμετράται), ο σύλλογος με τις περισσότερες παρουσίες στο Πρωτάθλημα Ελλάδας είναι ο Ολυμπιακός με 88 (απουσίασε μόνο στην πρώτη διοργάνωση για εξώ-αγωνιστικούς λόγους) και ακολουθούν ο Παναθηναϊκός με 83 συμμετοχές, ο ΠΑΟΚ με 80, η ΑΕΚ και ο Άρης με 76. Οι μόνοι σύλλογοι που λαμβάνουν μέρος ανελλιπώς σε όλα τα πρωταθλήματα από καταβολής της ενιαίας Α΄ Εθνικής είναι οι Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός και ΠΑΟΚ.
Την περίοδο 1959–60, οι Παγκορινθιακός, Μέγας Αλέξανδρος και ΑΕ Νίκαια τερμάτισαν στις τρεις τελευταίες θέσεις, υπήρξαν δε οι «πρόγονοι» της Κορίνθου, του Πιερικού και του Ιωνικού αντίστοιχα. Οι δύο πρώτοι έπαψαν να υφίστανται, ενώ η τρίτη επανιδρύθηκε και συνεχίζει. Αυτόνομη πορεία, αφού κάποια στιγμή αποτέλεσαν το υπόστρωμα δημιουργίας ισχυρότερων συλλόγων, ακολουθούν οι Χαλκηδόνα, ΑΕΚ Καβάλας και Ασπίδα Ξάνθης. Συμμετοχές έχουν καταγραφεί και για ορισμένους ακόμη συλλόγους που είτε συγχωνεύτηκαν μεταγενέστερα με άλλους (Αστέρας Αθηνών, Άρης Πειραιώς), είτε διαλύθηκαν (Γουδί).
Στον πίνακα που ακολουθούν οι συμμετοχές των ομάδων από το 1927 έως σήμερα σε τρεις στήλες (Πανελλήνιο Πρωτάθλημα, Α΄ Εθνική, Σούπερ Λιγκ). Συνολικά και στα τρία στάδια του πρωταθλήματος έχουν μετάσχει 82 ομάδες.
2 Την περίοδο 1959–1960 συμμετείχε ο Παγκορινθιακός (μη ενεργό σήμερα σωματείο), πρόγονος της Κορίνθου.
3 Ο Ηρακλής (μαζί με τον Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό και ΠΑΟΚ) δεν έχει υποβιβαστεί ποτέ αγωνιστικά. Οι 3 υποβιβασμοί του Ηρακλή (1979–1980, 2010–2011 και 2016–2017) δεν αφορούν την αγωνιστική παρουσία του συλλόγου.
Ανάμεσα στις ομάδες με συμμετοχή στην Α΄ Εθνική Κατηγορία καταγράφονται και πέντε κυπριακές, καθώς στα επτά χρόνια της περιόδου της Χούντας είχε καθιερωθεί η είσοδος στην ανώτερη ελληνική κατηγορία ποδοσφαίρου, της πρωταθλήτριας Κύπρου της προηγούμενης χρονιάς. Μετά την πτώση του καθεστώτος η πρακτική αυτή έπαψε να ισχύει. Οι συμμετοχές των κυπριακών ομάδων είναι οι εξής:
Όλες οι γεωγραφικές περιφέρειες της Ελλάδας, καθώς και η Κύπρος, έχουν εκπροσωπηθεί από μία τουλάχιστον ενεργό σήμερα ομάδα στο πρωτάθλημα, με τις περισσότερες συμμετοχές να έχει η Αττική (25 ομάδες). Ακολουθούν σε εκπροσώπηση οι ομάδες από τη Μακεδονία και την Πελοπόννησο. Στον αντίποδα, μόνο μία ομάδα, ο ΠΑΣ Γιάννινα, έχει εκπροσωπήσει την Ήπειρο.
Οι Νομοί της Ελλάδας που έχουν εκπροσωπηθεί ή εκπροσωπούνται στη Super League (από το 1959)
Η γενική βαθμολογία υπολογίζεται με το σύστημα που ίσχυε κάθε περίοδο[78][79][80] και δεν περιλαμβάνει αγώνες κατάταξης (μονά ή διπλά μπαράζ και play off). Για τις θέσεις κατάταξης 2η - 5η λήφθηκαν υπόψη τα Play Off. Από τη σεζόν 2019–20 ισχύει σύστημα διεξαγωγής δύο φάσεων.
Οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι της Ελλάδας άρχισαν να αγωνίζονται σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις το 1959, συγκεκριμένα στο Κύπελλο Πρωταθλητριών της UEFA και με πρώτο εκπρόσωπο τον Ολυμπιακό,[σ 10] ο οποίος αποτέλεσε και την παρθενική ελληνική παρουσία στο Κύπελλο Κυπελλούχων. Στο αντίστοιχο Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων, πρόδρομο του ΚυπέλλουUEFA, η πρώτη ομάδα που εκπροσώπησε την Ελλάδα ήταν ο Ηρακλής Θεσσαλονίκης. Συνολικά 20 σωματεία έχουν μετάσχει στις τρεις βασικές διοργανώσεις της Ένωσης Ευρωπαϊκών Ποδοσφαιρικών Ομοσπονδιών, με τις περισσότερες παρουσίες να έχουν οι Ολυμπιακός Πειραιώς και Παναθηναϊκός. Βάσει της αγωνιστικής πορείας των συλλόγων της κατά την εκάστοτε τελευταία πενταετία, η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στη 15η θέση της ειδικής βαθμολογίας που τηρεί η UEFA.[83] Ο Ολυμπιακός είναι η μοναδική ελληνική ομάδα που έχει κατακτήσει ευρωπαϊκό κύπελλο, το ΟΥΕΦΑ Γιουρόπα Κόνφερενς Λιγκ το 2024.[84][85]
* ο Νεστορίδης είχε ήδη σημειώσει 33 τέρματα για την ΑΕΚ στα πανελλήνια πρωταθλήματα 1957-58 (δεύτερος σκόρερ) και 1958-59 (πρώτος).[102]
Χορηγίες
Από το 2007 έως το 2015, χορηγός του πρωταθλήματος ήταν ο ΟΠΑΠ,[103] ενώ η διοργάνωση είχε τον τίτλο «Πρωτάθλημα ΟΠΑΠ» έως το 2011, όταν και μετονομάστηκε σε «Super League ΟΠΑΠ». To 2017, με κύριο χορηγό τη Σουρωτή και δευτερεύοντα χορηγό το Makedonia Palace, το πρωτάθλημα πήρε τον τίτλο «Super League Σουρωτή».[104] Ως το 2019 η διοργάνωση έφερε την ονομασία Super League Σουρωτή, με βάση τη σύναψη χορηγίας με την ομώνυμη εταιρεία. Το 2019, τη χορηγία του πρωταθλήματος ανέλαβε η εταιρεία Interwetten,[105] ενώ το 2020, επετεύχθη νέα συμφωνία χορηγίας με την εταιρεία,[106] με τη διοργάνωση να παίρνει την ονομασία «Super League Interwetten». Από το 2023, τη χορηγία του πρωταθλήματος ανέλαβε η εταιρεία Stoiximan, με τη διοργάνωση να παίρνει τον τίτλο «Stoiximan Super League».[107]
Σημειώσεις
↑"Σταθμό στην εξέλιξι του ελληνικού ποδοσφαίρου εσημείωσαν α) η καθιέρωσις Πανελληνίων Ποδοσφαιρικών Αγώνων το 1906 στας Αθήνας, β) η εισαγωγή και καλλιέργεια, ιδίως από το 1907-1911, του ποδοσφαίρου μεταξύ των μαθητών των γυμνασίων και των φοιτητών των διαφόρων πανεπιστημιακών σχολών..." "Από τους κυριωτέρους ποδοσφαιρικούς αγώνες που ετελέσθησαν προ των Βαλκανικών Πολέμων, θ' αναφέρουμε τους αγώνες Εθνικού Γ.Σ. - Πανελληνίου Γ.Σ. για το πανελλήνιο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα το 1906 με νικητή τον πρώτο, του Αγγλικού Στόλου - Εθνικού Γ.Σ. με 18-0 στο Φάληρο το 1906..."[15]
↑1906 > Ποδόσφαιρο "Γίνονται στην Αθήνα οι πρώτοι πανελλήνιοι ποδοσφαιρικοί αγώνες. Ο Εθνικός ΓΣ κερδίζει στον πρώτο τελικό τον Πανελλήνιο με σκορ 3-0. Ιδρύεται από ποδοσφαιριστές του Εθνικού ΓΣ ο πρώτος αμιγώς ποδοσφαιρικός σύλλογος της χώρας, που εδρεύει στο Γουδί. Ιδρυτής του ο Παναγής Βρυώνης, ποδοσφαιριστής της ελβετικής Σερβέτ. Στο Γουδί ανήκει και το πρώτο ποδοσφαιρικό γήπεδο που κατασκευάστηκε στους πρόποδες του Υμηττού."[12]
↑πρόκειται για τον Ποδοσφαιρικό Όμιλο (πρόγονο του σημερινού Παναθηναϊκού ΑΟ) και όχι τον Πανελλήνιο ΓΣ, το διοικητικό συμβούλιο του οποίου είχε καταργήσει επίσημα το –ήδη αδρανοποιημένο– αντίστοιχο τμήμα το 1910, όντας το ποδόσφαιρο γρήγορα διαδιδόμενο στη νεολαία και άρα επικίνδυνα ανταγωνιστικό για τα υπόλοιπα αθλήματα που το σωματείο καλλιεργούσε[32]
↑ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 1912 από τη συνένωση των Ποδοσφαιρικού Ομίλου Αθηνών και ΣΠ Γουδή,[40] η οποία αποδείχτηκε βραχύβια όταν τα πρώην μέλη του δεύτερου σύντομα αποχώρησαν για να (επαν)ιδρύσουν τον ΑΠΟ Γουδή. Ωστόσο και σε αντίθεση με πηγή της εποχής,[41] κάποιες μεταγενέστερες πιστώνουν την κατάκτηση του πρωταθλήματος στο Νέον Γουδί.
↑όπως είχε μετονομαστεί η ΕΠΣ Αθηνών-Πειραιώς από το 1921[45]
↑Άρης Θεσσαλονίκης σύμφωνα με έντυπα της εποχής (κάνουν λόγο για Πανελλήνιο πρωτάθλημα που κρίθηκε σε έναν αγώνα τον Αύγουστο[48] και για πανελληνιονίκη Πειραϊκό Σύνδεσμο λόγω νίκης σε αυτόν επί της ομάδας της συμπρωτεύουσας)[49]. Ο Α. Μπόμης αναφέρει ότι οι Πειραιώτες νικώντας τον Άρη κατέκτησαν έναν επιπλέον τίτλο.[50] Η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού (ΓΓΑ) καταγράφει την ίδια διοργάνωση της ΕΠΣΕ και τον πρωταθλητή της Πειραϊκό, στη δε συνέχεια την επικράτησή του επί του αντίστοιχου της Θεσσαλονίκης.[51] Το RSSSF διαφωνεί με τις δύο προηγούμενες πηγές παρουσιάζοντας το πρωτάθλημα να κρίνεται σε αγώνα πλέι οφ εθνικού επιπέδου μεταξύ Συνδέσμου και Άρη, νικητών αντίστοιχα στις τοπικές διοργανώσεις της ΕΠΣ Αθηνών-Πειραιώς (δηλαδή της ΕΠΣΕ από το 1921) και της ΕΠΣ Μακεδονίας, σίγουρα όμως σφάλλει για τη δεύτερη που σχηματίστηκε στα τέλη του 1923.[52][53]
↑"Ο Σύλλογος ούτος (σημ. Ποδοσφαιρικός Όμιλος Αθηνών) έλαβεν (σημ. το 1908) ως επαμειβόμενον έπαθλον το κύπελλον της Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων, όπερ κατά τους περυσινούς ομοίους αγώνας είχεν απομενηθή εις τον Σύλλογον Ποδοσφαιρίσεως «Γουδί»."[64]
↑"Ο Σύλλογος ούτος (σημ. Ποδοσφαιρικός Όμιλος Αθηνών) έλαβεν ως επαμειβόμενον έπαθλον το κύπελλον της Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων, όπερ κατά τους περυσινούς ομοίους αγώνας είχεν απομενηθή εις τον Σύλλογον Ποδοσφαιρίσεως «Γουδί»."[64]
↑έπειτα του 1908, καθώς ο πρώτος αθλητικός χώρος στην πόλη κατασκευάστηκε –πρόχειρα– με την ευκαιρία των Πανθεσσαλικών αγώνων Τρικάλων το Σεπτέμβριο του 1908,[67] κατά τους οποίους στον αγώνα επίδειξης ποδοσφαίρου επικράτησε ο Ποδοσφαιρικός Όμιλος Αθηνών
↑μία χρονιά πριν, οι Πειραιώτες είχαν επιλέξει να παραιτηθούν των αγώνων τους με την τουρκική Μπεσίκτας για τον προκαταρκτικό γύρο (φάση των 28)[81] της ίδιας διοργάνωσης, εξαιτίας τεταμένου κλίματος στις πολιτικές σχέσεις των δύο κρατών.[82]
↑συνυπολογίζονται 2 εμφανίσεις στα μπαράζ διεκδίκησης του τίτλου κατά τις περιόδους 1959-60 και 1962-63 με τον Παναθηναϊκό (συμπτωματικά εναντίον της ΑΕΚ)[88][89]
↑συνυπολογίζεται η εμφάνιση στο μπαράζ τίτλου της περιόδου 1962-63[89]
↑σύμφωνα με βάση δεδομένων ποδοσφαίρου[90] και βιβλίο στατιστικής καταγραφής της ιστορίας του Ολυμπιακού,[91] το οποίο συνυπολογίζει την εμφάνιση στο μπαράζ τίτλου της περιόδου 1981-82 με το σύλλογο[92]
↑συνυπολογίζονται οι εμφανίσεις στα 2 μπαράζ παραμονής της περιόδου 1964-65[93][94] και τα ισάριθμα της 1965-66 με τον Παναιγιάλειο,[95][96] όπως και το μπαράζ τίτλου της 1979-80 με τον Ολυμπιακό[97]
↑σύμφωνα με βάση δεδομένων ποδοσφαίρου[98] και δύο βιβλία καταγραφής της ιστορίας του Ολυμπιακού,[99][100] τα οποία συνυπολογίζουν τις εμφανίσεις στα 2 μπαράζ τίτλου των περιόδων 1979-80 και 1981-82 με το σύλλογο[97][92]
↑συνυπολογίζεται η εμφάνιση στο μπαράζ τίτλου της περιόδου 1981-82 με τον Ολυμπιακό[92]
↑συνυπολογίζονται τα 2 τέρματα στο μπαράζ τίτλου της περιόδου 1962-63[89]
↑συνυπολογίζεται το τέρμα στο μπαράζ τίτλου της περιόδου 1981-82 με τον Ολυμπιακό.[92] Αντίθετα από ορισμένες πηγές, δεν προσμετράται εκείνο στον αγώνα Ολυμπιακός-Αθηναϊκός 2-2 της 1990-91, ο οποίος διακόπηκε εξαιτίας εισβολής των γηπεδούχων οπαδών και κατακυρώθηκε υπέρ των φιλοξενούμενων με 0-2.
↑συνυπολογίζονται τα 2 τέρματα στα μπαράζ παραμονής Παναιγιάλειος-Απόλλων Θ. 2-1 της περιόδου 1964-65[93] και Παναιγιάλειος-Προοδευτική 1-0 της 1965-66[96]
↑συνυπολογίζεται το τέρμα στο μπαράζ τίτλου της περιόδου 1962-63[89]
↑ 8,08,1Τάσσος Κ. Σταθόπουλος, Αχαϊκό ποδόσφαιρο, Εκατόν είκοσι χρόνια (1891-2010), Εκδόσεις Πικραμένος, Πάτρα 2010, ISBN 960-6628-27-6
↑Πέτρου Λινάρδου, Φάνη Σκύφτρα, 100 χρυσά χρόνια προσφοράς στον αθλητισμό, Εθνικός Γυμναστικός Σύλλογος, Έκδοση Γ. Δετοράκης Α.Ε.Β.Ε., Αθήνα 1995, σελ. 56
↑Βασίλειος Δ. Πελίγκος, Αθλητική ιστορία των Τρικάλων, έκδοση Φιλολογικού Ιστορικού Λογοτεχνικού Συνδέσμου (ΦΙΛΟΣ) Τρικάλων, Θεσσαλονίκη 1993, ISBN 960-3432-25-3, τμ. Β΄ (ποδόσφαιρο)
↑Τάκης Γ. Σακελλαρίου, Το ελληνικό και παγκόσμιο ποδόσφαιρο • Μελέτη ιστορική και θεωρητική εκλαϊκευμένη, έκδοση Επιτροπής Τύπου και Διαφωτίσεως ΕΠΟ, Αθήνα 1947, σελ. 55-57
↑Γιάννης Διακογιάννης, 100 χρόνια ποδόσφαιρο, Εκδόσεις Μίλητος, Αθήνα 2006, ISBN 960-8460-08-5, σελ. 5-7
↑Γιώργος Αλεξανδρής-Ηλίας Λέκκας, H ιστορία του Ολυμπιακού • 71 χρόνια Ολυμπιακός, Εκδόσεις Γ.Χ Αλεξανδρή, Αθήνα 1996, τμ. Α, σελ. 4-5 και 8
↑Πάνος Φιαμέγκος (συνεργ. Ν. Πετρόπουλος-στατιστικολόγος), Παναθηναϊκός, 1908-1998 • 90 χρόνια ιστορικής πορείας, Εκδόσεις Γ. Γεωργαλάς, Αθήνα 1998, σελ. 14-16, 18 και 87
↑Σήφης Βοτζάκης (συνεργ. Βαγγέλης Μελέκογλου), 100 χρόνια Παναθηναϊκός • Η ιστορία 1908-2008, Εκδόσεις Α.Α Λιβάνη, Αθήνα 2008, ISBN 960-1418-75-X, σελ. 60
↑ 46,046,1Η Ιστορία της ΑΕΚ (μεταχρονολόγηση διοργανώσεων κατά ένα έτος), Πάνος Μακρίδης, έκδοση Αθλητικής Βιβλιοθήκης, εφημ. ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΧΩ, Αθήνα 1953, σελ. 20
↑ 64,064,1εφημ. ΑΘΗΝΑΙ, 1908 [Σήφης Βοτζάκης (συνεργ. Βαγγέλης Μελέκογλου), 100 χρόνια Παναθηναϊκός • Η ιστορία 1908-2008, Εκδόσεις Α.Α Λιβάνη, Αθήνα 2008, ISBN 960-1418-75-X, σελ. 36]
↑«Ποιοι Είμαστε |Super League Ελλάδα». web.archive.org. 20 Νοεμβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2023.CS1 maint: Unfit url (link)
↑«ΦΕΚ 152/Α/19». www.dsanet.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2023.
↑Στάθης Αρβανίτης, Η ιστορία του Ολυμπιακού, με πλήρη στοιχεία 1925-2000 • 75 χρόνια θρύλου, Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2000, ISBN 960-0329-45-1, σελ. 34 και 256
Βασίλειος Δ. Πελίγκος, Αθλητική ιστορία των Τρικάλων, έκδοση Φιλολογικού Ιστορικού Λογοτεχνικού Συνδέσμου (ΦΙΛΟΣ) Τρικάλων, Θεσσαλονίκη 1993, ISBN 960-3432-25-3.
Τάκης Γ. Σακελλαρίου, Το ελληνικό και παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Μελέτη ιστορική και θεωρητική εκλαϊκευμένη, έκδοση Επιτροπής Τύπου και Διαφωτίσεως ΕΠΟ, Αθήνα 1947.
.svg){kind=small}
2.png){kind=small}
.svg){kind=small}
_2.svg){kind=small}
2.png){kind=small}
2.png){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
