Το ΟΥΕΦΑ Γιουρόπα Λιγκ (αγγλικά: UEFA Europa League) είναι μία ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική διοργάνωση. Διεξάγεται μεταξύ συλλόγων από την περίοδο 2009–10 (μέχρι το 2009 διεξαγόταν με την ονομασία Κύπελλο ΟΥΕΦΑ). Θεωρείται η δεύτερη σημαντικότερη ευρωπαϊκή διασυλλογική ποδοσφαιρική διοργάνωση μετά το Τσάμπιονς Λιγκ και πριν το Κόνφερενς Λιγκ.
Ιστορία – Κανονισμοί
Από το 1955 έως το 1971 διεξαγόταν το Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων, στο οποίο αρχικά συμμετείχαν ομάδες από πόλεις που διοργάνωναν διεθνείς εμπορικές εκθέσεις. Η επιτυχία του θεσμού είχε ως αποτέλεσμα να ενδιαφερθούν να συμμετάσχουν όλο και περισσότερα αθλητικά σωματεία, έτσι από το 1968 ορίστηκε να μετέχουν οι ομάδες που είχαν τερματίσει πίσω από την πρωταθλήτρια, ανεξάρτητα από την πόλη που προέρχονταν και το όνομα της διοργάνωσης απλοποιήθηκε σε Κύπελλο Εκθέσεων. Τελικά, το 1971 η UEFA αποφάσισε να αναλάβει την ευθύνη της διοργάνωσης δημιουργώντας το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ.
Σε αυτό εξαρχής ορίστηκε να δικαιούνται συμμετοχής οι ομάδες που έχουν τερματίσει μετά την πρωταθλήτρια εφόσον δεν ήταν κυπελλούχοι. Μετείχαν μία ως τέσσερις ομάδες από κάθε χώρα ανάλογα με τη θέση του κάθε πρωταθλήματος στην ειδική βαθμολογική κατάταξη της ΟΥΕΦΑ, η οποία προκύπτει από τις επιτυχίες των ομάδων στις ευρωπαϊκές διασυλλογικές διοργανώσεις.
Από την περίοδο 1999–2000 στη διοργάνωση ενσωματώθηκαν και οι κυπελλούχοι κάθε χώρας, έπειτα από την κατάργηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Επίσης, ορίστηκε να μετέχουν στην πρώτη φάση του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ όσοι σύλλογοι αποκλείονταν από τον τρίτο προκριματικό γύρο του Τσάμπιονς Λιγκ και στη φάση των 32 όσοι τερμάτιζαν στην τρίτη θέση των ομίλων της ίδιας διοργάνωσης. Επιπλέον, στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ μετείχαν αντιπρόσωποι τριών χωρών από τη λίστα Fair Play της ΟΥΕΦΑ καθώς και ορισμένες ομάδες που προκρίνονταν από το Κύπελλο Ιντερτότο (διοργάνωση που καταργήθηκε το 2009).
Μέχρι το 1997 η διοργάνωση διεξαγόταν με το σύστημα διπλών αγώνων νοκ άουτ και οι τελικοί ήταν διπλοί στις έδρες των δύο φιναλίστ. Από την περίοδο 1997–98 και εντεύθεν οι τελικοί είναι μονοί σε προκαθορισμένο γήπεδο. Επίσης, από το 2004 μέχρι το 2009 μετά τον πρώτο γύρο είχε καθιερωθεί μια φάση με οκτώ ομίλους των πέντε ομάδων, από τους οποίους προκρίνονταν οι τρεις. Οι 24 αυτές ομάδες (3 x 8) με τις 8 που προέρχονταν από τους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ συγκροτούσαν τις 32 ομάδες που συνέχιζαν με διπλούς αγώνες νοκ άουτ μέχρι τον μονό τελικό.
Με τις αλλαγές αυτές το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ έγινε πλέον η δεύτερη σε ενδιαφέρον συλλογική ποδοσφαιρική διοργάνωση στην Ευρώπη, ενώ από το 2000 ο νικητής της διοργάνωσης αγωνίζεται με τον αντίστοιχο του Τσάμπιονς Λιγκ στον τελικό του Σούπερ Καπ.
Σύμφωνα με τον κανονισμό ο κατ’ έτος νικητής αποκτά ένα αντίγραφο του κυπέλλου ενώ το αυθεντικό θα το κατακτήσει όποιο σωματείο κερδίσει το κύπελλο τρεις φορές συνεχώς ή πέντε φορές συνολικά.
Νέα μορφή
Τον Σεπτέμβριο του 2008 ανακοινώθηκαν αλλαγές στη δομή της διοργάνωσης, που την έφεραν στα πρότυπα του Τσάμπιονς Λιγκ. Σύμφωνα με αυτές, από την περίοδο 2009–10 η διοργάνωση μετονομάστηκε σε ΟΥΕΦΑ Γιουρόπα Λιγκ και διεξάγεται σε 12 ομίλους από 4 ομάδες, οι οποίες δίνουν διπλούς αγώνες (και όχι μονούς, όπως γινόταν ως το 2009) μεταξύ τους.[1] Καταργήθηκε επίσης το Κύπελλο Ιντερτότο και στη διοργάνωση μετέχουν τρεις ομάδες από κάθε χώρα (δύο από το πρωτάθλημα και η κυπελλούχος), εκτός από όσες χώρες βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της κατάταξης της ΟΥΕΦΑ, που στέλνουν επιπλέον ομάδες και τις τρεις τελευταίες που στέλνουν μόνο την κυπελλούχο.
Μετά τους προκριματικούς γύρους, σχηματίζονται οι 12 όμιλοι των 4 ομάδων, στους οποίους μετέχουν και οι αποκλεισμένες ομάδες του τελευταίου προκριματικού γύρου του Τσάμπιονς Λιγκ. Οι δύο πρώτες ομάδες των ομίλων (σύνολο 24) και οι 8 τρίτες των ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ προκρίνονται στη φάση των 32 και στη συνέχεια ακολουθούν διπλοί αγώνες νοκ άουτ, μέχρι τον μονό τελικό.
Λογότυπα
Ακολουθούν τα λογότυπα που έχουν χρησιμοποιηθεί στη διοργάνωση ως σήμερα:[2]
Το κύπελλο έχουν κατακτήσει σύλλογοι προερχόμενοι από 11 διαφορετικές χώρες, ενώ μέχρι τον τελικό έχουν φτάσει σύλλογοι από συνολικά 16 χώρες. Τις περισσότερες κατακτήσεις έχουν οι ισπανικές ομάδες με 12 τρόπαια και ακολουθούν οι ιταλικές με 10, οι αγγλικές με 8 και οι γερμανικές με 6. Πιο άτυχες μπορεί να θεωρηθούν οι γαλλικές ομάδες, καθώς δεν έχουν καταφέρει να κατακτήσουν το κύπελλο παρά τις πέντε παρουσίες σε τελικό.
Αξίζει να αναφερθεί ότι 10 φορές και οι δυο φιναλίστ προέρχονταν από την ίδια χώρα. Υπήρξαν τέσσερις τελικοί με ιταλικές ομάδες (1990, 1991, 1995, 1998), δύο με ισπανικές (2007, 2012) και αγγλικές (1972, 2019), κι από ένας με γερμανικές (1980) και πορτογαλικές (2011).