Την περίοδο 1965–66 (Δεκέμβριος του 1965) διοργανώθηκε για πρώτη φορά τρίτη κατηγορία, η οποία είχε την ονομασία «Ερασιτεχνική Β΄ Εθνική Κατηγορία». Διοργανώθηκε σε τέσσερις ομίλους, χωρισμένους με γεωγραφικά κριτήρια και αποτελούμενους από 9 και 10 ομάδες ο καθένας, ενώ μετά την λήξη τους ακολούθησε ένας τελικός όμιλος ανάμεσα στις τέσσερις πρωταθλήτριες ομάδες με σκοπό την ανάδειξη του υπέρ-πρωταθλητή κι αυτός ήταν ο Λεβαδειακός. Ο τελικός αυτός γύρος δεν είχε ιδιαίτερο νόημα, δεδομένου ότι και οι τέσσερις νικήτριες ομάδες των τεσσάρων ομίλων προβιβάστηκαν στην Β' Εθνική της επόμενης χρονιάς. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από την έναρξη αυτού του πρωταθλήματος, αρκετές από τις συμμετέχουσες ομάδες είχαν ήδη ξεκινήσει να αγωνίζονται στα κατά τόπους τοπικά πρωταθλήματα, όμως μετά από ορισμένους αγώνες αποχώρησαν.
Γ΄ Εθνική Κατηγορία (1966–1967)
Την επόμενη περίοδο (1966–67), η διοργάνωση ονομάστηκε επίσημα από την Ε.Π.Ο. ως «Γ΄ Εθνική Κατηγορία», μάλιστα διευρύνθηκε, καθώς συμμετείχαν συνολικά 63 ομάδες χωρισμένες σε τέσσερις ομίλους.[2] Οι δύο όμιλοι του Νότου ήταν χωρισμένοι σε δύο υπό-ομίλους, πάντα με γεωγραφικά κριτήρια. Οι τέσσερις νικήτριες ομάδες τελικά δεν προβιβάστηκαν στη Β΄ Εθνική Κατηγορία, καθώς επιχειρήθηκε αναδιάρθρωση των κατηγοριών κι έτσι η Γ΄ Εθνική Κατηγορία καταργήθηκε.[3]
Από την περίοδο 1967–68 μέχρι το 1976–77, τρίτη κατηγορία ουσιαστικά δεν υπήρξε. Μετά το τέλος των τοπικών πρωταθλημάτων, διεξάγονταν κατατακτήριοι αγώνες με την επωνυμία «Πρωτάθλημα Πρωταθλητριών Ε.Π.Σ.» ανάμεσα στις πρωταθλήτριες των τοπικών ενώσεων (Ε.Π.Σ.) για την άνοδο στη Β΄ Εθνική Κατηγορία. Στον αντίποδα, οι υποβιβασθείσες ομάδες της Β΄ Εθνικής Κατηγορίας αγωνίζονταν στα τοπικά των νομών τους πρωταθλήματα.
Εθνική Ερασιτεχνική Κατηγορία (1977–1982)
Την περίοδο 1977–78 καθιερώθηκε η Εθνική Ερασιτεχνική Κατηγορία, η οποία υπήρξε ουσιαστικά η τρίτη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Μέχρι την περίοδο 1980–81 διεξαγόταν σε τέσσερις ομίλους, όπου την άνοδο στην Β' Εθνική εξασφάλιζαν οι δύο πρώτες ομάδες της κατάταξης του κάθε ομίλου. Την περίοδο 1981–82 διεξήχθη σε 8 ομίλους.
Γ΄ Εθνική Κατηγορία (1982–2000 & 2001–2010)
Το 1982–83 καθιερώθηκε επίσημα η Γ΄ Εθνική Κατηγορία, αρχικά σε έναν πειραματικό όμιλο των 16 ομάδων (με πρώτο πρωταθλητή τον Εδεσσαϊκό), ενώ από την επόμενη χρονιά οι όμιλοι έγιναν δύο (Νότιος και Βόρειος). Το 1991 η Β και η Γ Εθνική εντάχθηκαν στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο και την ευθύνη διοργάνωσής τους ανέλαβε η Ε.Π.Α.Ε. Στη Γ΄ Εθνική πάντως είχαν δικαίωμα συμμετοχής είτε Π.Α.Ε. είτε «Τμήματα Αμειβομένων Ποδοσφαιριστών» (Τ.Α.Π.) των ιδρυτικών αθλητικών σωματείων.[1] Από το 1999[4] έως το 2004[5] η Γ΄ Εθνική έγινε αμιγώς επαγγελματική, καθώς οι σύλλογοι που αποκτούσαν δικαίωμα συμμετοχής (με άνοδο από τη Δ΄ Εθνική Κατηγορία) ήταν υποχρεωτικό να συστήσουν Π.Α.Ε.. Αυτές τις χρονιές η διοργάνωσή της γινόταν σε έναν μόνο όμιλο. Από την περίοδο 2004–05 η κατηγορία επανήλθε σε ημί-επαγγελματική μορφή καθώς μπορούσαν να συμμετέχουν είτε Π.Α.Ε., είτε Τ.Α.Π., είτε οι ερασιτεχνικοί σύλλογοι με τα «Τμήματα Ερασιτεχνών Ποδοσφαιριστών».[6] Ο αριθμός των ομάδων που συμμετέχουν ποικίλει από χρονιά σε χρονιά, όπως και ο αριθμός των ομάδων που προβιβάζονται και υποβιβάζονται.
Με την ίδρυση της Γ΄ Εθνικής Κατηγορίας το 1982–83, δεν σταμάτησε η διοργάνωση του Εθνικού Ερασιτεχνικού Πρωταθλήματος. Μόνο που τότε μετατράπηκε αυτομάτως σε τέταρτη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου και από την περίοδο 1987–88 ονομάστηκε επίσημα Δ΄ Εθνική Κατηγορία. Οι ομάδες της Γ΄ Εθνικής Κατηγορίας έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην διοργάνωση του Κυπέλλου Ελλάδας, δικαίωμα που δεν είχαν οι ομάδες της Εθνικής Ερασιτεχνικής Κατηγορίας ως το 1981–82.
Την περίοδο 2013–14 η Football League 2 και η Δ΄ Εθνική Κατηγορία καταργήθηκαν και επανήλθε η Γ΄ Εθνική Κατηγορία ως τρίτη και τελευταία εθνική κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου με ημί-επαγγελματικό χαρακτήρα και με την επωνυμία «Γ΄ Εθνική Κατηγορία», με διοργανώτρια αρχή της την Ε.Π.Ο. αντί της «Ένωσης Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου Β΄ & Γ΄ Εθνικής», που διοργάνωνε το πρωτάθλημα της Γ΄ Εθνικής Κατηγορίας από το 2006 έως το 2013.
Οι σύλλογοι της κατηγορίας δεν μετείχαν στο θεσμό του Κυπέλλου Ελλάδας, αλλά σε έναν νεότευκτο θεσμό, το «Κύπελλο ομάδων Γ΄ Εθνικής». Την περίοδο 2013–2014 η κατηγορία αποτελούνταν από έξι ομίλους των 15-16 ομάδων έκαστος (σύνολο 93 ομάδες), ενώ την επόμενη σεζόν 2014–15 οι όμιλοι μειώθηκαν σε τέσσερις των 14-16 ομάδων (σύνολο 61 ομάδες). Οι τέσσερις όμιλοι διατηρήθηκαν και τις δύο επόμενες περιόδους, με συμμετοχή 64 ομάδων τη σεζόν 2015–16 και 61 ομάδων τη σεζόν 2016–17, ενώ το 2017–18 οι ομάδες αυξήθηκαν σε 99, συγκροτώντας 8 ομίλους, αριθμός που διατηρήθηκε και τη σεζόν 2018–19 με τη συμμετοχή 107 ομάδων.
Με την αναδιάρθρωση του 2019 και τη δημιουργία της νέας ενδιάμεσης Α2 Εθνικής Κατηγορίας (Super League 2),[7] η Β΄ Εθνική Κατηγορία (Football League) και η Γ΄ Εθνική Κατηγορία, “υποβιβάστηκαν” στην τρίτη και τέταρτη βαθμίδα αντίστοιχα.
Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται οι συμμετοχές των ομάδων στην Γ´ Εθνική ως τρίτη κατηγορία ανά συμμετοχές από το 1965-66 ως 2018-19 και από το 2021-22 και έπειτα και ως Football League από το 2019-2020 ως το 2020-2021. Συνολικά έχουν αγωνιστεί 545 ομάδες.[εκκρεμεί παραπομπή]
↑Πριν την καθιέρωση: 1965–1966 (Ερασιτεχνική Β΄ Εθνική Κατηγορία) 1966–1967 (Γ΄ Εθνική Κατηγορία) 1977–1982 (Εθνική Ερασιτεχνική Κατηγορία)
↑Μετά την καθιέρωση: 1982–2000 (Γ΄ Εθνική Κατηγορία) 2000–2001 (Β΄ Κατηγορία) 2001–2010 (Γ΄ Εθνική Κατηγορία) 2010–2013 (Football League 2) 2013–Σήμερα (Γ΄ Εθνική Κατηγορία)