Liêu Lập

Liêu Lập
Tên chữCông Uyên
Thông tin cá nhân
Sinh
Ngày sinh
thế kỷ 2
Nơi sinh
Thường Đức
Mất
Nơi mất
Mậu
Giới tínhnam
Nghề nghiệpchính khách
Quốc tịchThục Hán

Liêu Lập (tiếng Trung: 廖立; bính âm: Liao Li; ? – ?), tự là Công Uyên (公淵), là một quan viên nhà Quý Hán thời Tam quốc trong lịch sử Trung Quốc.

Tiểu sử

Liêu Lập người huyện Lâm Nguyên, quận Vũ Lăng, thuộc Kinh Châu.[a] Năm 209, trận Xích Bích, Kinh Châu mục Lưu Kỳ chết bệnh. Lưu Bị nhận chức Kinh Châu mục, mời Liêu Lập về làm Tùng sự. Liêu Lập lúc này chưa đến 30 tuổi đã được bổ nhiệm làm Thái thú quận Trường Sa thuộc Kinh Châu. Khoảng sau năm 211, Gia Cát Lượng thay Lưu Bị trấn thủ Kinh Châu, đánh giá Liêu Lập cùng với Bàng Thống là "lương tài đất Sở, gánh vác việc giúp chúa hưng nghiệp".[1]

Năm 215, Lưu Bị và Tôn Quyền căng thẳng vì "chủ quyền" Kinh Châu. Tôn Quyền sai Lã Mông thống lĩnh các tướng Tiên Vu Đan, Từ Trung, Tôn Quy cầm quân đánh úp ba quận Trường Sa, Linh Lăng, Quế Dương thuộc Kinh Châu.[2] Liêu Lập bỏ quan đào đẩu khỏi quận Trường Sa rồi quay về gặp Lưu Bị. Lưu Bị không trách cứ Liêu Lập, vẫn đối xử tử tế và cho giữ chức Thái thú Ba quận.[1]

Năm 219, Lưu Bị xưng Hán Trung vương, bổ nhiệm Lập làm Thị trung. Năm 223, Lưu Bị băng hà, Liêu Lập ở cạnh quan tài của Lưu Bị giết người. Khi Hậu chủ Lưu Thiện đăng cơ, lấy Liêu Lập làm Trường Thủy Hiệu úy.[1]

Liêu Lập vốn cho mình tài giỏi, tài năng, danh vọng đủ để làm phó cho Gia Cát Lượng[b], nhưng nay giữ chức còn thấp hơn Lý Nghiêm[c] vì vậy tỏ ra ấm ức. Một lần, Thừa tướng duyện Lý Thiệu và Tưởng Uyển đến nhà bàn chuyện, Liêu Lập lớn tiếng chê bai, bới móc lỗi lầm của các lãnh đạo, quan viên: Lưu Bị dùng binh sai cách, hưng sư động chúng nhưng không thu hoạch được gì; Quan Vũ chỉ có dũng danh, không có quân kỷ, mới để Kinh Châu bị đoạt; các đại thần đương triều Hướng Lãng, Văn Cung, Quách Du Chi đều là hạng người bình phàm, căn bản không thể giao cho trọng trách; Vương Liên sưu cao thuế nặng, bòn rút tiền tài của bá tánh.[1]

Lý Thiệu, Tưởng Uyển bẩm lại chuyện này với Gia Cát Lượng, Gia Cát Lượng bèn viết biểu xin Hậu chủ trừng phạt Liêu Lập vì tội "nói năng xằng bậy", "phỉ báng Tiên đế", "huỷ hoại danh tiết chúng thần". Gia Cát Lượng cũng phê phán việc Liêu Lập khi xưa bỏ chạy khỏi Trường Sa và cai quản Ba quận không đàng hoàng. Hậu chủ Lưu Thiện bèn giáng chiếu phế Lập làm dân thường, đày đến Vấn Sơn[d].[1]

Năm 234, Gia Cát Lượng mất. Liêu Lập hay tin, quỳ xuống đất than khóc rằng: Ta trọn đời làm kẻ mọi rợ ở với bọn cài vạt áo qua trái mà thôi.[e][f][1]

Liêu Lập ở Vấn Sơn cùng với gia đình làm nghề nông. Khoảng những năm 234–243, Giám quân Khương Duy hành quân qua Vấn Sơn,[g] có ghé thăm Liêu Lập, khen rằng chí khí của ông chẳng hề suy giảm, bàn xét chuyện rất tự nhiên. Sau này Liêu Lập mất ở Vấn Sơn, không rõ năm nào. Gia đình được trở về Thục.[1]

Trong văn hóa

Trong tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa, Liêu Lập xuất hiện ở hồi 104, về cơ bản giống như trong sách sử ghi chép.[3]

Tham khảo

Ghi chú

  1. ^ Nay thuộc Đỉnh Thành, Thường Đức, Hồ Nam.
  2. ^ Nguyên văn: 自謂才名宜為諸葛亮之貳. Còn có thể hiểu là Liêu Lập cho rằng bản thân chỉ kém mỗi Gia Cát Lượng.
  3. ^ Lưu Bị khi gửi con cho Gia Cát Lượng thì cũng bổ nhiệm Lý Nghiêm làm phó cho Lượng. Liêu Lập bất mãn vì nghĩ rằng đáng ra mình phải ở vị trí như thế.
  4. ^ Nay thuộc huyện Mậu, A Bá, Tứ Xuyên.
  5. ^ Đất Vấn Sơn khi ấy là nơi bộ lạc người Di sinh sống, có phong tục vắt vạt áo qua bên trái. Liêu Lập cho rằng Gia Cát Lượng sau khi trừng phạt đủ mức sẽ cho mình lập công chuộc tội, nay Lượng mất thì không còn ai ngó ngàng đến Lập nữa.
  6. ^ Câu này thường được dịch là Ta trọn đời làm người rợ mọi thôi.[3]
  7. ^ Năm 234, Khương Duy được bổ nhiệm làm Hữu Giám quân, giữ chức này đến năm 243. Nhưng năm 247, có sự kiện Khương Duy dẫn quân qua Vấn Sơn đánh dẹp cuộc nổi dậy của người Di.[4]

Chú thích

  1. ^ a b c d e f g Trần Thọ, Bùi Tùng Chi chú, Tam quốc chí, Thục thư, quyển 10, Lưu Bành Liêu Lý Lưu Ngụy Dương truyện.
  2. ^ Trần Thọ, Bùi Tùng Chi chú, Tam quốc chí, Ngô thư, quyển 2, Ngô chủ truyện.
  3. ^ a b La Quán Trung, Tam quốc diễn nghĩa, hồi 104, Rơi sao lớn, thừa tướng qua đời; Trông tượng gỗ, đô đốc mất vía.
  4. ^ Trần Thọ, Bùi Tùng Chi chú, Tam quốc chí, Thục thư, quyển 14, Tưởng Uyển Phí Y Khương Duy truyện.

Read other articles:

VBCI

French wheeled infantry fighting vehicle VBCI French Army VBCI in 2021TypeInfantry fighting vehiclePlace of originFranceService historyIn service2008–presentUsed byFranceWarsWar in Afghanistan Operation ServalProduction historyDesignerGIAT IndustriesRenault Trucks DefenseDesigned2000–2007ManufacturerGIAT IndustriesRenault Trucks DefenseUnit costVCI: €3.49m (FY2012)[1] VPC: €2.74m (FY2012)[1]Produced2008–2018No. built630 (510 VCI and 120 ...

 

سامريون

سامريونשומרוניםسامريُّون يُخلّدون عيد خروجهم من مِصر، على جبل جرزيم في 14 أبريل 2006.التعداد الكليالتعداد 874 (2020)[ar 1]مناطق الوجود المميزةالبلد إسرائيل إسرائيل (حولون) 460 (2021)فلسطين[أ] (لوزة) 380 (2021)اللغاتاللغة الأم العبرية — العربية اللغة المستعملة عبرية سامرية الدين س�...

 

Kurt Gerstein

Pour les articles homonymes, voir Gerstein. Vous lisez un « bon article » labellisé en 2008. Kurt Gerstein Surnom Vati Naissance 11 août 1905Münster, Empire allemand Décès 25 juillet 1945 (à 39 ans)Paris, France Origine Allemande Arme Schutzstaffel Grade Obersturmführer (Lieutenant) Années de service 1941 – 1945 Commandement Institut d'Hygiène de la SS Conflits Seconde Guerre mondiale Hommages Réhabilité en 1965 Famille Marié à Elfriede Bensch (1910-1991), tro...

Dux Libyarum

Dux LibyarumLa diocesi d'Egitto nel 400, ai tempi della Notitia dignitatum. Descrizione generaleAttivafine IV secolo - V secolo NazioneImpero romano Tipocomandante di un tratto di limes africano Voci su unità militari presenti su Wikipedia Il Dux Libyarum era il comandante di truppe limitanee di un settore del limes africano, nella diocesi d'Egitto. Suo diretto superiore era al tempo della Notitia dignitatum (nel 400 circa), il magister militum praesentalis I. Di questo comando militare non ...

 

Robert Carter I

American businessman and politician Robert Carter IPortrait at Shirley Plantation, before 1726Royal Governor of VirginiaIn office1726–1727Preceded byHugh DrysdaleSucceeded bySir William Gooch25th Speaker of the Virginia House of BurgessesIn office1696–1697Preceded byPhilip LudwellSucceeded byWilliam RandolphIn office1699–1699Preceded byWilliam RandolphSucceeded byPeter Beverley Personal detailsBornc. 1664Corotoman Plantation, Lancaster County, Virginia, British AmericaDied( 1732 -08...

 

Kinetic art

Genre of artworks that contains movement This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article possibly contains original research. Please improve it by verifying the claims made and adding inline citations. Statements consisting only of original research should be removed. (March 2013) (Learn how and when to remove this message) This article's factual accuracy is disputed. Relevan...

All That She Wants (TV series)

Swedish TV series or program All That She WantsGenreDocumentaryDirected byJens von ReisStarring Ulf Ekberg Jenny Berggren Malin Berggren Jonas Berggren Music by Erik Althoff Isak Söderberg Opening themeBeautiful LifeEnding themeAll That She Wants (Bali Bandits Remix)Country of originSwedenOriginal languageEnglishNo. of seasons1No. of episodes3ProductionExecutive producers Martin Akander Johan Wennberg Running time42 minutesProduction companyNexikoOriginal releaseNetworkSBS On DemandRelease3...

 

Tariff of 1833

United States tariff to resolve the Nullification Crisis Senator Henry Clay Senator John C. Calhoun The Tariff of 1833 (also known as the Compromise Tariff of 1833, ch. 55, 4 Stat. 629), enacted on March 2, 1833, was proposed by Henry Clay and John C. Calhoun as a resolution to the Nullification Crisis. Enacted under Andrew Jackson's presidency, it was adopted to gradually reduce the rates following Southerners' objections to the protectionism found in the Tariff of 1832 and the 182...

 

Rumah Clarence

Sebuah gambar 2006 dari Clarence House. Clarence House dari The Mall pada 2008. Sebuah penggambaran tahun 1874 dari Clarence House. Rumah Clarence adalah sebuah kediaman kerajaan di London, yang terletak di The Mall, Kota Westminster. Tempat tersebut sejajar dengan Istana St James dan berbagi taman dengan istana tersebut. Selama hampir 50 tahun, dari 1953 sampai 2002, tempat tersebut adalah tempat tinggal dari Ibu Suri Elizabeth Bowes-Lyon.[1] Tempat tersebut telah menjadi kediaman re...

جبل تفتان

جبل تفتان   الموقع إيران  المنطقة سيستان وبلوشستان  إحداثيات 28°36′00″N 61°08′00″E / 28.6°N 61.133333333333°E / 28.6; 61.133333333333   الارتفاع 3940 متر  النتوء 2901 متر  تعديل مصدري - تعديل   جبل تفتان هو جبل بركاني نشط[1][2] يقع في جنوب شرق إيران بمحافظة سيستان وبلو...

 

Government of Kentucky

State government of Kentucky This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Government of Kentucky – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2021) (Learn how and when to remove this message) Government of the Commonwealth of KentuckySeal of the Commonwealth of KentuckyPart ofUnited States of Ame...

 

Connecticut Appellate Court

Intermediate appellate court of Connecticut Part of a series on theLaw of Connecticut Sources of law Constitution of Connecticut Connecticut General Statutes Legal history Alexander v. Yale American Electric Power Co. v. Connecticut Atlantic States Marine Fisheries Commission Blue Laws (Connecticut) Boddie v. Connecticut Cantwell v. Connecticut Connecticut Indian Land Claims Settlement Connecticut v. Doehr Geer v. Connecticut Griswold v. Connecticut History of the Connecticut Constitution Fun...

Bakewell

Market town in Derbyshire, England This article is about the town in Derbyshire, England. For other uses, see Bakewell (disambiguation). Human settlement in EnglandBakewellBakewell town centreBakewell parish highlighted within DerbyshirePopulation3,949 [1]OS grid referenceSK2168Civil parishBakewellDistrictDerbyshire DalesShire countyDerbyshireRegionEast MidlandsCountryEnglandSovereign stateUnited KingdomPost townBAKEWELLPostcode districtDE45Dialling ...

 

Pinguely

Pinguely Locomotive des Tramways de l'Indre Création 1881 Fondateurs Alexandre Pinguely Siège social Lyon France Activité Construction mécanique et ferroviaire modifier - modifier le code - voir Wikidata  Locomotive bicabine des TDI à côté d'une automotrice à vapeur Buffaud & Robatel/Buire Locomotive Tramways de l'Indre n°9 (n° constructeur 137 de 1902) en tête d'une rame à Vierzon Locomotive Pinguely n°5 (45-1898), type 030T, des chemins de fer Départementaux de ...

 

Cardigan (lagu)

CardiganSingel oleh Taylor Swiftdari album FolkloreDiciptakan27 April 2020 (2020-04-27)Dirilis27 Juli 2020 (2020-07-27)Direkam2020Studio Kitty Committee (Los Angeles) Long Pond (Hudson Valley, New York) Genre Daerah indie rock soft rock Durasi3:59LabelRepublicPencipta Taylor Swift Aaron Dessner ProduserAaron DessnerKronologi singel Taylor Swift The Man (2020) Cardigan (2020) Exile (2020) Video musikCardigan di YouTube Cardigan (digayakan dalam huruf kecil semua) adalah lagu yang dir...

Musmus

Village in Haifa, IsraelMusmus מוסמוס‎مُصمُصVillageAerial photo of MusmusMusmusShow map of Haifa region of IsraelMusmusShow map of IsraelCoordinates: 32°32′35″N 35°09′23″E / 32.54306°N 35.15639°E / 32.54306; 35.15639Grid position164/216 PALCountry IsraelDistrict HaifaCouncilMa'ale IronNamed forCompactly built, or apricot[1]Population (mid-2016[2]) • Total4,215 Musmus (Arabic: مُصمُص, He...

 

Lia Dorana

Questa voce è orfana, ovvero priva di collegamenti in entrata da altre voci. Inseriscine almeno uno pertinente e utile e rimuovi l'avviso. Segui i suggerimenti dei progetti di riferimento 1, 2. Lia DoranaLia Dorana nel 1952 Nazionalità Paesi Bassi GenerePop Periodo di attività musicale? – 2010 StrumentoVoce EtichettaRelax Modifica dati su Wikidata · Manuale Lia Dorana, pseudonimo di Beppy van Werven[1][2][3][4][5] (L'...

 

Friedrich Christian, Margrave of Meissen

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Friedrich Christian, Margrave of Meissen – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2014) (Learn how and when to remove this message) Margrave of Meissen Friedrich ChristianMargrave of MeissenHead of the Royal House of SaxonyReign18 February 1932 – 9 ...

C-97 (航空機)

この記事は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。 出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください。（このテンプレートの使い方）出典検索?: C-97 航空機 – ニュース · 書籍 · スカラー · CiNii · J-STAGE · NDL · dlib.jp · ジャパンサーチ · TWL (2022年10月) C-97ストラトフレイター 分類：輸送機 製造�...

 

Adelaide of Saxe-Meiningen

Queen of the United Kingdom and Hanover from 1830 to 1837 Queen Adelaide redirects here. For other uses, see Queen Adelaide (disambiguation). For the later princess of the same birth name, see Princess Adalbert of Prussia. Adelaide of Saxe-MeiningenPortrait by Sir William Beechey, c. 1831Queen consort of the United Kingdom and HanoverTenure26 June 1830 – 20 June 1837Coronation8 September 1831Born(1792-08-13)13 August 1792Meiningen, Saxe-Meiningen, Holy Roman EmpireDied2 Dece...