Ten artykuł dotyczy poety Zbigniewa Jankowskiego. Zobacz też: Zbigniew Jankowski (ujednoznacznienie).

Zbigniew Jankowski

Hipolit, Szczepan Gniewski

Data i miejsce urodzenia	26 grudnia 1931 Bydgoszcz, Polska
Data i miejsce śmierci	6 lipca 2024 Sopot
Narodowość	polska
Język	polski
Dziedzina sztuki	poezja
Odznaczenia

Zbigniew Jankowski, ps. Hipolit, Szczepan Gniewski^[1]; ur. 26 grudnia 1931 w Bydgoszczy, zm. 6 lipca 2024^[2] w Sopocie^[3]) – polski poeta.

Urodził się w rodzinie Franciszka, pracownika PKP, uczestnika wojny polsko-bolszewickiej, i Stanisławy z domu Stachowiak. Po II wojnie światowej z rodzicami zamieszkał w Sypniewie, a dwa lata później przeprowadzili się do Piły. W 1951 roku zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Rogoźnie. Po maturze został zatrudniony jako nauczyciel języka polskiego i wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 2 w Pile. W 1957 roku ukończył studia polonistyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach^[1].

Jako poeta debiutował w roku 1956^[4]. Zamieszkując w latach 1956–1965 w Rybniku^[5], zorganizował tam Klub Literacki „Kontakty”, którego był pierwszym prezesem. W latach 1965–1971 mieszkał w Kołobrzegu, gdzie pracował w przedsiębiorstwie połowowym „Barka” i był twórcą grupy poetycko-plastycznej „Reda”^[4]. Następnie przebywał we Wrocławiu (1971–1975), gdzie był organizatorem i prezesem Dolnośląskiego Oddziału Stowarzyszenia Marynistów Polskich^[6]. Od 1975 roku mieszkał w Sopocie. W latach 1979–2000 był aktywnie związany z Duszpasterstwem Akademickim, a potem z Duszpasterstwem Środowisk Twórczych w Gdańsku^[7]. W latach 80. był animatorem Akademickiego Kręgu Literackiego powstałego przy bazylice św. Mikołaja w Gdańsku, po wprowadzeniu stanu wojennego przekształconego w Krąg Literacki „Wiązania”. Z jego inicjatywy, w 1993 roku powstał Sopocki Klub Pisarzy i Przyjaciół Książki „Brodwino”. W latach 1993–2001 razem z żoną prowadził i współredagował na łamach sopockiego czasopisma „Topos” prezentacje poetyckie pt. „Goście Teresy Ferenc i Zbigniewa Jankowskiego”. W latach 1992–1996 współorganizował w Gdańsku „Święto Biblii”. Odbywał bałtyckie rejsy rybackie, a także morskie rejsy oceaniczne. Członek PEN Clubu, członek założyciel Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Trzykrotnie nominowany do Nagrody Poetyckiej Orfeusz^[6].

Utwory Zbigniewa Jankowskiego były tłumaczone m.in. na języki: niemiecki, rosyjski, szwedzki, grecki, francuski, angielski, czeski, serbski^[8].

8 września 1956 roku poślubił poetkę Teresę Ferenc^[1]. Z tego związku przyszły na świat dwie córki: Aneta, znana jako poetka Anna Janko i Milena, również poetka, znana jako Milena Wieczorek^[9].

Zmarł 6 lipca 2024 roku, pochowany 12 lipca 2024 na cmentarzu komunalnym w Sopocie^[10] (sektor E5-1-4)^[11].

• Dotyk popiołu. Miniatury liryczne (1959)
• Wejście w las (1964)
• Rozmowa z ogniem (1965)
• Żar. Poemat (1966)
• Ciążenie morza (1970)
• Wysokie łowisko (1972)
• I gdyby wszystkie żagle (1973)
• Psałterz bałtycki. Wiersze wybrane i nowe (1974)
• Wiązanie trawy (1976)
• Ostrzeżenie przed lądem (1977)
• Żywioł wszelki. Wiersze wybrane i nowe (1978)
• Kto żyje (1980)^[12]
• Zanurzenie. Modlitwy poetyckie (1980,1981)
• Żegluga. Poemat (1983)^[13]
• Według Jonasza (1983)^[14]
• Poezje wybrane (1985)^[15]
• Falochrony (1987)^[16]
• Pełne morze. Wybór wierszy (1987)^[17]
• Spokojnie, wodo (1991)
• Cztery twarze domu. Antologia rodzinna (1991) – wspólnie z Teresą Ferenc, Anną Janko i Mileną Wieczorek^[18]
• Port macierzysty (1995)^[19]
• Morze przybywa z daleka. Modlitwy i inne wiersze (1997)^[20]
• Powiedz, Rabbi (1999)^[21]
• Słowo ostatnie i wciąż pierwsze. Wiersze wybrane i nowe (2000)^[22]
• Wielkie tło. Wiersze nowe 1999-2001 (2001)^[23]
• Ciernie wody (2003)^[24]
• Odpływ. Sztuka ubywania (2005)^[25]
• Przypływ. Jednanie (2009)
• Biały delfin. Nowy wybór wierszy (2009)^[26]
• Zaraz przyjdzie (2011)^[27]
• Biała przędza (2014)^[28]
• Wolne miejsce (2016)^[29]

• Gdańska Książka Roku 1978 - honorowa nagroda za tom Żywioł wszelki. Wiersze wybrane i nowe (1979)
• Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 45-lecia pracy twórczej oraz z okazji 70. urodzin (2001)^[30]
• nominacja do Nagrody Poetyckiej Orfeusz za tom Zaraz przyjdzie (2012)^[31]
• finał Nagrody Poetyckiej Orfeusz za tom Biała przędza (2015)^[32]
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2016)^[33][34]
• nominacja do Nagrody Poetyckiej Orfeusz za tom Wolne miejsce (2017)^[35]
• nagroda dwudziestolecia „Czerwonej Róży” (Koga Gdańska)
• Nagroda im. Mikołaja Sępa Szarzyńskiego
• Nagroda im. św. Brata Alberta
• Nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka
• Nagroda im. Klemensa Janickiego
• nagroda marynistyczna im. Marcina Borzymowskiego (dwukrotnie)
• nagroda Wydawnictwa Glob „Złoty Delfin” w Szczecinie
• Złota Lampka Górnicza - nagroda XXV Rybnickich Dni Literatury
• Nagroda Media Książce za najlepszą książkę kwartału Powiedz, Rabbi
• nagroda literacka Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki
• Medal Sint Sua Praemia Laudi
• Medal 25-lecia Solidarności

Źródło:^[7][36].

• Jankowski, Zbigniew. pisarze.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)].