Zbigniew Grabowski (chemik)

Zbigniew Ryszard Grabowski
Data i miejsce urodzenia

11 czerwca 1927
Kraków

Data i miejsce śmierci

28 stycznia 2017
Warszawa

Profesor nauk chemicznych
Specjalność: chemia fizyczna, fotochemia
Profesura

1965

Polska Akademia Nauk
Status

członek rzeczywisty

Doktor honoris causa
Université de Fribourg, Szwajcaria – 1993
Praca naukowa
Instytut

Chemii Fizycznej PAN

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Grób chemika Zbigniewa Grabowskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Zbigniew Ryszard Grabowski, pierw. Ryszard Abrahamer (ur. 11 czerwca 1927 w Krakowie, zm. 28 stycznia 2017 w Warszawie[1])[2] – polski chemik, od 1965 roku profesor w Instytucie Chemii Fizycznej PAN. Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk[3], honorowy członek Polskiego Towarzystwa Chemicznego (od 1987), Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (od 1982) i Niemieckiej Akademii Przyrodników w Halle (od 1977).

Życiorys

Pochodził ze zasymilowanej rodziny żydowskiej. Jego matką była rzeźbiarka, jedna z pierwszych studentek na ASP w Krakowie Roma Szereszewska (od 1942 jako Joanna Grabowska). W latach 1939–1941 mieszkał we Lwowie, po agresji Niemiec na ZSRR ukrywał się w Generalnym Gubernatorstwie. Wstąpił do AK i jako jej żołnierz walczył w powstaniu warszawskim[4].

W 1953 poślubił chemiczkę Annę z domu Sławińską. Jego żona – profesorka chemii, autorka wielu publikacji z dziedziny chemii fizycznej, pracowała na Uniwersytecie Warszawskim, a przez większą część życia w Polskiej Akademii Nauk[5].

Prowadził badania w zakresie fotochemii, luminescencji, kinetyki chemicznej i spektroskopii.

W 1994 został laureatem Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej za opracowanie nowych metod generowania cząsteczek w stanach charakteryzujących się silnym przemieszczeniem ładunku elektrycznego. Był również laureatem Nagrody Sekretarza Naukowego PAN (1973, 1975, 1979) oraz Nagrody Fundacji Alfreda Jurzykowskiego (1992).

Jest pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A32-3-13)[6].

Jego synem jest historyk Jan Grabowski[7].

Przypisy

  1. Zbigniew Ryszard Grabowski. Nekrologi, Wyborcza.pl. [dostęp 2017-01-30].
  2. Grabowski Zbigniew Ryszard, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-11-26].
  3. GRABOWSKI, Zbigniew Ryszard [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-01] (pol.).
  4. Zmarł prof. Zbigniew R. Grabowski. Bolesna strata w czasach, gdy kłamstwo to „równoprawna narracja” [online], wyborcza.pl, 21 lutego 2017 [dostęp 2017-02-21].
  5. Zbigniew Ryszard Grabowski, W skorodowanym zwierciadle pamięci, Warszawa 2018, ISBN 978-83-65254-71-9.
  6. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].
  7. Mirosław Maciorowski, Historyk na wojnie, czyli dlaczego prof. Jan Grabowski wywołuje furię nacjonalistów [online], Ale Historia, wyborcza.pl, 22 kwietnia 2021 [dostęp 2023-06-01].

Linki zewnętrzne