Zbigniew Strzałkowski (duchowny)

Zbigniew Adam Strzałkowski OFMConv.
zakonnik, prezbiter, męczennik
Ilustracja
Ojcowie Michał Tomaszek i Zbigniew Strzałkowski
Kraj działania

Peru
Polska

Data i miejsce urodzenia

3 lipca 1958
Tarnów

Data i miejsce śmierci

9 sierpnia 1991
Pariacoto

Miejsce pochówku

kościół w Pariacoto

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych

Śluby zakonne

8 grudnia 1984

Diakonat

15 czerwca 1985

Prezbiterat

7 czerwca 1986

Błogosławiony
Czczony przez

Kościół katolicki

Beatyfikacja

5 grudnia 2015
Chimbote
przez Franciszka

Wspomnienie

7 czerwca

Szczególne miejsca kultu

Pariacoto

Przyczyna śmierci

morderstwo

Rodzice
  • Stanisław
  • Franciszka z d. Wójcik
  • Odznaczenia
    Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP Wielki Oficer Orderu Słońca Peru

    Zbigniew Adam Strzałkowski (ur. 3 lipca 1958 w Tarnowie, zm. 9 sierpnia 1991 w Pariacoto w Peru) – polski duchowny, franciszkanin konwentualny, misjonarz, męczennik oraz błogosławiony Kościoła katolickiego. Jeden z dwóch pierwszych polskich błogosławionych misjonarzy, którzy zmarli śmiercią męczeńską[1].

    Życiorys

    Zbigniew Strzałkowski pochodził z sąsiadującej z Tarnowem Zawady. Urodził się 3 lipca 1958 w Tarnowie, był synem Stanisława (ur. 1928) i Franciszki z domu Wójcik (1932-2018)[2]. 10 lipca 1958 został ochrzczony w tarnowskiej bazylice katedralnej. Rodzice prowadzili małe gospodarstwo rolne, ojciec był również szklarzem. Zbigniew miał dwóch starszych braci. W latach 1965–73 uczęszczał do szkoły podstawowej w rodzinnej miejscowości. Pierwszą Komunię Świętą przyjął 28 maja 1967 w kościele w Zawadzie. 7 maja 1978 zdał maturę w technikum mechanicznym, mieszczącym się przy ulicy Staszica w Tarnowie. W latach 1978–79 pracował zawodowo, początkowo był pracownikiem Wojewódzkiej Dyrekcji Rozbudowy Miast i Osiedli Wiejskich w Tarnowie, a następnie Państwowego Ośrodka Maszynowego w Tarnowcu[3].

    1 września 1979 wstąpił do zakonu franciszkańskiego, mając list polecający ks. dr. Pawła Śliwy, proboszcza parafii w Zawadzie[4]. W podaniu o przyjęcie, napisał:

    Pragnę służyć Panu Bogu w zakonie jako kapłan, w kraju lub na misjach, gdziekolwiek mnie Bóg powoła, pragnę naśladować św. Franciszka i bł. Maksymiliana Kolbego[5].

    Po odbyciu nowicjatu, w Zakonie Braci Mniejszych Konwentualnych w Smardzewicach, 2 września 1980 złożył pierwszą profesję zakonną, a następnie podjął studia w Wyższym Seminarium Duchownym oo. Franciszkanów w Krakowie. 8 grudnia 1984 złożył śluby zakonne, 15 czerwca 1985, z rąk biskupa Albina Małysiaka, otrzymał święcenia diakonatu[6]. 7 czerwca 1986, we franciszkańskim kościele pw. św. Karola Boromeusza we Wrocławiu, z rąk kardynała Henryka Gulbinowicza, metropolity wrocławskiego, otrzymał święcenia kapłańskie prezbiteriatu (podczas tej ceremonii święcenia diakonatu otrzymał Michał Tomaszek – późniejszy towarzysz jego męczeństwa). 16 czerwca 1986 obronił pracę magisterską. Prymicyjną mszę św. odprawił 22 czerwca 1986 w rodzinnej miejscowości. Przez dwa lata, od 7 lipca 1986 do 24 sierpnia 1988, pełnił funkcję wicerektora w Niższym Seminarium Duchownym w Legnicy[4].

    1 września 1988, po wcześniej złożonej prośbie o pracę na misjach, w klasztorze we Wrocławiu rozpoczął przygotowania do wyjazdu do Peru. 30 listopada 1988, wraz z o. Jarosławem Wysoczańskim, udał się do Limy[4], a następnie do Prowincji św. Antoniego i bł. Jakuba Strzemię w Pariacoto. Byli jednymi z pierwszych, którzy rozpoczęli pracę misyjną w tej andyjskiej wiosce.

    O. Zbigniew Strzałkowski zginął 9 sierpnia 1991, wraz z o. Michałem Tomaszkiem. Został zamordowany przez terrorystów z organizacji Świetlisty Szlak (hiszp. Sendero Luminoso), strzałami w plecy i tył głowy[7].

    W sierpniu 1991 rząd Peru uhonorował pośmiertnie obu zakonników Wielkim Oficerskim Orderem Słońca Peru, najwyższym państwowym odznaczeniem. W 2022 został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[8].

    Zawada. Wnętrze kościoła św. Marcina Biskupa, miejsce, którym o. Zbigniew Strzałkowski odprawił prymicyjną mszę św.
    Kościół św. Boromeusza we Wrocławiu. Świątynia, w której o. Zbigniew Strzałkowski otrzymał święcenia kapłańskie prezbiteriatu
    Smardzewice. Klasztor św. Anny, w którym Zbigniew Strzałkowski odbywał nowicjat
    Tarnów. Bazylika katedralna, miejsce chrztu Zbigniewa Strzałkowskiego

    Beatyfikacja

    Z inicjatywy diecezji w Chimbote oraz ojców franciszkanów, podjęto starania w celu wyniesienia męczenników z Pariacoto na ołtarze[9]. Stolica Apostolska 5 czerwca 1995 wydała zgodę (nihil obstat) na rozpoczęcie procesu ich beatyfikacji, a postulatorem został początkowo o. Angelo Paleri OFMConv[9][7]. Odtąd przysługiwał im tytuł Sług Bożych. Proces na szczeblu diecezjalnym toczył się w okresie od 9 sierpnia 1996 do 25 sierpnia 2002, po czym akta tego procesu zostały przekazane Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie[9]. Po zapoznaniu się z tą dokumentacją, Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych wydała 24 października 2003 dekret o ważności postępowania diecezjalnego[9]. W 2011 postulator złożył tzw. Positio, wymagane w toku dalszego postępowania beatyfikacyjnego[9]. 14 listopada 2013 odbyło się posiedzenie konsultorów teologicznych, a 3 lutego 2015 sesja kardynałów i biskupów Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, która pozytywnie zaopiniowała propozycję ich beatyfikacji, po czym tego samego dnia papież Franciszek wydał dekret o ich męczeństwie[10][9]. Odtąd przysługiwał im tytuł Czcigodnych Sług Bożych[11].

    13 lutego 2015, podczas spotkania franciszkanów z peruwiańskiej delegatury, zdecydowano o terminie beatyfikacji. 5 grudnia 2015 w peruwiańskim Chimbote, odbyła się uroczysta beatyfikacja o. Michała Tomaszka, o. Zbigniewa Strzałkowskiego oraz ks. Alessandro Dordiego przez kard. Angelo Amato, prefekta Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, który reprezentował papieża[7][12]. Błogosławiony[13] spoczywa w kaplicy kościoła w Pariacoto, po dokonanej 13 października 2015 ekshumacji jego szczątków[14]. Obecnie (2019) postulatorem procesu kanonizacyjnego męczenników jest o. Damian-Gheorghe Pătraşcu OFMConv[9].

    Wspomnienie liturgiczne bł. o Zbigniewa Strzałkowskiego i bł. o. Michała Tomaszka obchodzone jest 7 czerwca (tego dnia bł. Michał Tomaszek otrzymał święcenia diakonatu zaś bł. Zbigniew Strzałkowski święcenia prezbiteriatu), wcześniej obchodzone miało być 9 sierpnia (dies natalis))[7][15][16].

    Upamiętnienie

    Ulica Zbigniewa Strzałkowskiego w Tarnowie
    Tablica pamiątkowa ojców Zbigniewa Strzałkowskiego i Michała Tomaszka na ścianie kościoła św. Jana w Legnicy

    W Tarnowie istnieje ulica jego imienia, a w Legnicy ulica Ojców Zbigniewa i Michała[17].

    Szkoła podstawowa im. o. Zbigniewa Strzałkowskiego w Zawadzie

    W Zawadzie koło Tarnowa organizowany jest „Memoriał im. Ojca Zbigniewa Strzałkowskiego”[18]. Jego imię nosi od 14 października 1996 miejscowa szkoła podstawowa[19] oraz ulica w Tarnowie.

    W 2015 r. wraz z Michałem Tomaszkiem został upamiętniony przez Pocztę Polską na wydanym w nakładzie 300 tys. sztuk znaczku pocztowym o nominale 1,75 zł[20].

    W 2015 Telewizja Polska zrealizowała film dokumentalny pt. Życia nie można zmarnować w reżyserii Krzysztofa Tadeja o zamordowanych w 1991 w Peru polskich misjonarzach o. Michale Tomaszku i o. Zbigniewie Strzałkowskim[21].

    W maju 2016 r., polska grupa emigrantów z Belgii założyła grupę modlitewną pod patronatem i wstawiennictwem bł. Zbigniewa i bł. Michała, w której modlili się o przeciwdziałanie terroryzmowi[22].

    14 lipca 2018 w centrum rekolekcyjnym „Paz y Bien” (pol. „Pokój i Dobro”) w Chimbote zostało otwarte Muzeum Męczenników Franciszkańskich, bł. Zbigniewa Strzałkowskiego i bł. Michała Tomaszka, zaś tego samego dnia zatwierdzono statut powstałego tam stowarzyszenia „Comunidad Martires de la Fe” (pol. „Wspólnota Męczenników Wiary”), zajmującego się szerzeniem kultu obu męczenników[23].

    W podżywieckim Rychwałdku 10 października 2018 r. szkoła podstawowa i przedszkole otrzymały im. błogosławionych o. Zbigniewa Strzałkowskiego i o. Michała Tomaszka jako pierwsza placówka oświatowa w Polsce, której patronują obaj błogosławieni[24]. natomiast 10 listopada 2021 szkoła podstawowa w Łoponiu przybrała takie samo imię jako druga w Polsce (na świecie)[25][26].

    22 stycznia 2023 r. został poświęcony pierwszy na świecie kościół pw. błogosławionych Zbigniewa Strzałkowskiego (i Michała Tomaszka) w Chimbote w Peru, a 5 grudnia 2023 r. konsekrowany. Konsekracji dokonał w 8. rocznicę ich beatyfikacji ordynariusz diecezji Chimbote ks. bp Angel Ernesto Zapata Bances[27][28].

    Zostały odlane dzwony o imionach: Zbigniew Strzałkowski i Michał Tomaszek m.in. w Pariacoto w Peru (5.12.2015), Blieskastel w Niemczech (z XIV w.) – stary dzwon otrzymał (od 2019) imię błogosławionych, 7 uderzeń w ten dzwon symbolizuje 7 kontynentów świata i bije dla pokoju na świecie. Dzwony o imieniu Zbigniew znajdują się we wsi Włochy (1992), w Woli Mieleckiej (2016) oraz w rodzinnej miejscowości bł. Strzałkowskiego – Zawadzie, który został poświęcony przez ówczesnego bpa tarnowskiego Józefa Życińskiego 9 sierpnia 1992 r.[29]

    Zobacz też

    Przypisy

    1. Beatyfikacja polskich misjonarzy męczenników. wp.pl. [dostęp 2015-12-05].
    2. Dzieciństwo i lata szkolne we wspomnieniach rodziny, kolegów, wychowawców, [w:] Zbigniew Nijak, Ojciec Zbigniew Strzałkowski OFMConv : męczennik za wiarę, wyd. 2. poszerz. i popr., Tarnów: Biblos, 2015, s. 27, ISBN 978-83-7793-349-7, OCLC 953151084 [dostęp 2022-07-30].
    3. Błogosławiony Ojciec Zbigniew Strzałkowski, Patron Szkoły Podstawowej w Zawadzie od 14.X.1996 r.. zawada.diecezja.tarnow.pl. [dostęp 2018-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-14)].
    4. a b c Ojciec Zbigniew Strzałkowski, od 14.X.1996 r. Patron Szkoły Podstawowej w Zawadzie, parafianin Zawady. [w:] Parafia św. Marcina w Zawadzie [on-line]. zawada.diecezja.tarnow.pl. [dostęp 2015-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)].
    5. Ojciec Zbigniew Strzałkowski. zawada.net.pl. [dostęp 2015-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)].
    6. Męczennicy z Pariacoto. O. Zbigniew Strzałkowski. meczennicy.franciscans.eu. [dostęp 2015-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)].
    7. a b c d Polscy misjonarze ogłoszeni błogosławionymi. wiara.pl. [dostęp 2015-12-05].
    8. M.P. z 2023 r. poz. 304
    9. a b c d e f g ~1991~ THREE MARTYRS OF CHIMBOTE. newsaints.faithweb.com. [dostęp 2019-05-22]. (ang.).
    10. O polskich męczennikach z Peru. episkopat.pl. [dostęp 2015-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)].
    11. Na ołtarze: abp Romero i polscy franciszkanie
    12. Wyznaczono datę beatyfikacji polskich franciszkanów. niedziela.pl. [dostęp 2015-02-16].
    13. Peru: Polscy misjonarze beatyfikowani. deon.pl. [dostęp 2015-12-05].
    14. Peru: eksumacja szczątków polskich franciszkanów przed beatyfikacją. [w:] Tygodnik katolicki „Niedziela” [on-line]. niedziela.pl, 2015-10-15. [dostęp 2015-12-05].
    15. Blessed Michal Tomaszek. catholicsaints.info. (ang.).
    16. 7 czerwca dniem liturgicznego wspomnienia bł. Michała i Zbigniewa. niedziela.pl. [dostęp 2016-03-03].
    17. Legnica (mapa). pl.mapy.cz. [dostęp 2020-07-23]. (cz. • pol.).
    18. V Memoriał Sługi Bożego Ojca Zbigniewa Strzałkowskiego
    19. Patron szkoły. [w:] Szkoła Podstawowa im. o. Zbigniewa Strzałkowskiego w Zawadzie [on-line]. szpzawada.pl. [dostęp 2019-05-22].
    20. 2015.12.05. Świadkowie nadziei - błogosławieni misjonarze polscy. kzp.pl. [dostęp 2024-05-24]. (pol.).
    21. Życia nie można zmarnować. tvp.pl. [dostęp 2015-10-28].
    22. 30. rocznica śmierci bł. Zbigniewa Strzałkowskiego i Michała Tomaszka (9 VIII 1991) [online], radzyninfo.pl [dostęp 2023-12-17] (pol.).
    23. Muzeum Męczenników w Chimbote. „Nasze Misje Franciszkańskie”. Nr 33, s. 6, 2018. Sekretariat Misyjny Franciszkanów (OFMConv) w Krakowie. 
    24. Redakcja, Pierwsza szkoła im. błogosławionych Męczenników - Życie Zakonne [online], 12 października 2018 [dostęp 2023-12-17] (pol.).
    25. Instytut Gość Media, Łopoń. Gratuluję wam odwagi. Pokój i dobro nieście w świat [online], Instytut Gość Media, 10 listopada 2021 [dostęp 2023-12-17].
    26. Redakcja, Łopoń: bł. o. Michał Tomaszek i bł o. Zbigniew Strzałkowski zostali patronami szkoły - Życie Zakonne [online], 10 listopada 2021 [dostęp 2023-12-17] (pol.).
    27. Instytut Gość Media, Pierwszy kościół na świecie pod wewaniem męczenników Z Peru [online], Instytut Gość Media, 27 stycznia 2023 [dostęp 2023-12-17].
    28. Redakcja, Konsekracja pierwszego na świecie kościoła pw. bł. Michała Tomaszka i Zbigniewa Strzałkowskiego [online], franciszkanie, 8 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-17] (pol.).
    29. Dzwony o imionach MICHAŁ TOMASZEK i ZBIGNIEW STRZAŁKOWSKI. 7 dzwonów, 7 lat beatyfikacji - 2015-2022. [dostęp 2023-12-17].

    Bibliografia

    • Zbigniew Nijak: O. Zbigniew Strzałkowski OFMConv. Męczennik za wiarę. Tarnów: nakład autora, 1995, s. 182. OCLC 833965407. (pol.).
    • Zbigniew Nijak: O. Zbigniew Strzałkowski OFMConv. Męczennik za wiarę. Wyd. 2 poszerzone i poprawione. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, 2015, s. 232. ISBN 978-83-7793-349-7. OCLC 953151084. (pol.).
    • Zdzisław Gogola: W peruwiańskie Andy z pokojem i dobrem. Kraków: Wydawnictwo „Missio-Polonia”, 2001. ISBN 83-86271-32-9. OCLC 751502012.
    • O. Joachim Roman Bar OFMConv., O. Jarosław Wysoczański OFMConv: Znak miłości w Peru: o życiu dwóch misjonarzy franciszkańskich i ich męczeństwie. Kraków: Wydawnictwo OO. Franciszkanów „Bratni Zew”, 2015. ISBN 978-83-7485-257-9. OCLC 995445766.

    Linki zewnętrzne