Ο Διαγωνισμός Τραγουδιού Eurovision 2004 ήταν η 49η έκδοση του Διαγωνισμού Τραγουδιού της Eurovision. Πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη της Τουρκίας, μετά τη νίκη της Σερτάμπ Ερενέρ στο διαγωνισμό του 2003 με το τραγούδι "Everyway That I Can" στη Ρίγα της Λετονίας. Με τη διοργάνωση να αναλαμβάνουν η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU) και η Τουρκική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (TRT), ο διαγωνισμός διεξήχθη στο Abdi İpekçi Arena και, για πρώτη φορά, αποτελούταν από έναν ημιτελικό στις 12 Μαΐου και τον τελικό στις 15 Μαΐου 2004.[1] Τα δύο ζωντανά σόου παρουσίασαν οι Κόρχαν Αμπάι και Μελτέμ Τζούμπουλ. Ήταν η πρώτη φορά που ο διαγωνισμός διεξήχθη στην Τουρκία, 29 χρόνια μετά το ντεμπούτο της χώρας και ήταν επίσης η πρώτη φορά μετά τον διαγωνισμό του 1998 στο Μπέρμιγχαμ που δεν φιλοξενήθηκε στην πρωτεύουσα της διοργανώτριας χώρας. Αυτή ήταν η μόνη έκδοση του διαγωνισμού που φιλοξενήθηκε σε πόλη διαφορετική από την πρωτεύουσα της διοργανώτριας χώρας τον 21ο αιώνα, έως ότου η Γερμανία επέλεξε το Ντίσελντορφ ως πόλη υποδοχής για την έκδοση του 2011.
Ήταν ο πρώτος διαγωνισμός της Eurovision που λάμβανε χώρα σε μια διηπειρωτική χώρα και πόλη, σε μια χώρα με την πλειονότητα να είναι Μουσουλμάνοι και σε μια Τουρκόγλωσση χώρα.
Τριάντα έξι χώρες συμμετείχαν στο διαγωνισμό, προσπερνώντας το ρεκόρ των είκοσι έξι στην προηγούμενη έκδοση. Η Αλβανία, η Ανδόρρα, η Λευκορωσία και η Σερβία και Μαυροβούνιο συμμετείχαν για πρώτη φορά εκείνη τη χρονιά. Το παλιό σύστημα υποβιβασμού αντικαταστάθηκε με ημιτελικό. Αυτό έγινε για να εξυπηρετήσει τον αυξανόμενο αριθμό χωρών που ήθελαν να συμμετάσχουν. Η νέα μορφή επέτρεψε σε όλες τις χώρες να συμμετέχουν κάθε χρόνο, αντί να αναγκάζονται να απέχουν σύμφωνα με τους κανόνες υποβιβασμού, που ήταν το πρότυπο από το 1994. Εξαιτίας αυτού, η Δανία, η Ελβετία, η Λιθουανία, το Μονακό, η Βόρεια Μακεδονία και η Φινλανδία, επέστρεψαν όλοι στο διαγωνισμό.
Νικήτρια αναδείχθηκε η Ουκρανία με το "Wild Dances", ερμηνευμένο από τη Ρουσλάνα και γραμμένο από την ίδια και τον Ολεξάντερ Ξενοφόντοφ (το σύζυγο της). Αυτή ήταν η πρώτη νίκη της Ουκρανίας στο διαγωνισμό, 1 χρόνο μετά το ντεμπούτο της. Η Σερβία και Μαυροβούνιο, η Ελλάδα, η Τουρκία και η Κύπρος ολοκλήρωσαν την πρώτη πεντάδα, αντίστοιχα. Αυτή ήταν και η τρίτη συνεχής χρονιά στην οποία το διαγωνισμό κέρδισε μια γυναίκα, ερμηνεύοντας ένα τραγούδι που αποτελείται τουλάχιστον εν μέρει από τον εαυτό της (που ήταν οι δύο προηγούμενες Marie N και Σερτάμπ Ερενέρ, οι οποίες συνυπέγραψαν τα τραγούδια τους για το 2002 και 2003). Εκείνη η χρονιά ήταν η πρώτη φορά που μια μη νικηφόρα συμμετοχή σημείωσε πάνω από 200 βαθμούς. Πριν από αυτόν τον διαγωνισμό, μόνο οι νικητήριες συμμετοχές το 1994 και το 1997 κατάφεραν να σκοράρουν πάνω από 200 βαθμούς. Σε αυτό το διαγωνισμό, τα τραγούδια που τερμάτισαν στην πρώτη τριάδα πήραν πάνω από 200 βαθμούς. Κυκλοφόρησε ένα επίσημο CD και, για πρώτη φορά, ολόκληρος ο διαγωνισμός κυκλοφόρησε σε DVD που περιελάμβανε τον ημιτελικό και τον τελικό.
Τοποθεσίες των προτεινόμενων χώρων στην Κωνσταντινούπολη: ο επιλεγμένος χώρος σημειώνεται με μπλε, ενώ οι χώροι που έχουν αποκλειστεί επισημαίνονται με κόκκινο
Η Κωνσταντινούπολη επιλέχθηκε ως η διοργανώτρια πόλη της έκδοσης του 2004 μετά τη νίκη της Τουρκίας στον διαγωνισμό του 2003 στη Ρίγα της Λετονίας με το "Everyway That I Can" της Σερτάμπ Ερενέρ. Αρχικά το Mydonose Showland, ένα κέντρο ψυχαγωγίας με τη μορφή γιγαντιαίας σκηνής πυραμίδας κοντά στο Διεθνές Αεροδρόμιο Ατατούρκ επιλέχθηκε από τον οικοδεσπότη ραδιοτηλεοπτικό σταθμό TRT για να φιλοξενήσει την εκδήλωση,[2] αλλά αργότερα άλλαξε στο Abdi İpekçi Arena καθώς ο διαγωνισμός ταίριαζε καλύτερα εκεί λόγω της μεγαλύτερης χωρητικότητάς του.[1] Το Mydonose Showland κατεδαφίστηκε το 2009 μετά από πυρκαγιά που το κατέστρεψε τον Απρίλιο του ίδιου έτους.[3][4] Το Abdi İpekçi Arena έκλεισε μετά την μπασκετική σεζόν 2016/2017 και κατεδαφίστηκε στις αρχές του 2018.[5][6]
Ορισμένοι άλλοι χώροι στην πόλη αναφέρθηκαν ως πιθανοί χώροι διεξαγωγής, μεταξύ των οποίων το Ataköy Athletics Arena και το Διεθνές Συνεδριακό και Εκθεσιακό Κέντρο Lütfi Kırdar της Κωνσταντινούπολης (ICEC), το τελευταίο από τα οποία έχασε από το Mydonose Showland.[7] Ο πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Κωνσταντινούπολης, Μεχμέτ Γιλντιρίμ, προσέφερε το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου της Κωνσταντινούπολης (WTCI) ως χώρο για την εκδήλωση και επιβεβαίωσε ότι το Επιμελητήριο θα παράσχει επίσης οικονομική υποστήριξη για τη διοργάνωση του διαγωνισμού.[8]
Μορφή
Οπτικός σχεδιασμός
Το νέο επίσημο γενικό λογότυπο του διαγωνισμού χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά φέτος, με τη σημαία της καρδιάς στο κέντρο λόγω αλλαγής για μελλοντικούς διαγωνισμούς. Το σύνθημα για τον διαγωνισμό της Κωνσταντινούπολης ήταν "Under the Same Sky", το οποίο ανακοίνωσε τη σημασία μιας ενωμένης Ευρώπης και της τουρκικής ολοκλήρωσης.
Δομή ψηφοφορίας
Όλες οι χώρες του διαγωνισμού, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν προκρίθηκαν για τον τελικό, είχαν δικαίωμα ψήφου για άλλες χώρες. Αφού ολοκληρώθηκαν όλες οι εμφανίσεις, κάθε χώρα άνοιξε τις τηλεφωνικές γραμμές για να επιτρέψει στους θεατές να ψηφίσουν για το αγαπημένο τους τραγούδι. Ωστόσο, η ψηφοφορία για τη χώρα στην οποία βρίσκεστε δεν επιτρέπεται. Κάθε χώρα απονέμει βαθμούς βάσει του αριθμού των ψηφισάντων για κάθε τραγούδι: το τραγούδι που έλαβε τις περισσότερες ψήφους θεατών έλαβε 12 βαθμούς, οι δεύτεροι 10 βαθμοί, οι τρίτοι 8 βαθμοί και στη συνέχεια οι 7, 6, 5 κ.λπ.
Σε περίπτωση ισοπαλίας, ο αριθμός των χωρών που θα ψηφίσουν για τα δεσμευτικά τραγούδια θα μετριέται και το τραγούδι με τις περισσότερες χώρες που του απονέμονται πόντους θα είναι ο νικητής. Σε περίπτωση περαιτέρω ισοπαλίας, τότε θα χρησιμοποιηθεί η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε προηγουμένως για τον υπολογισμό του αριθμού των 12 πόντων, 10 πόντων κλπ., για να βρεθεί ένας τελικός νικητής.
Αυτός ήταν και ο πρώτος χρόνος που οι βαθμολογίες ξαναδιαβάζονταν μόνο από τους οικοδεσπότες σε μία γλώσσα. Πριν από το 2004, κάθε βαθμός επαναλήφθηκε στα γαλλικά και στα αγγλικά, αλλά λόγω του γεγονότος ότι 36 χώρες ψήφισαν και τα επόμενα χρόνια, για να εξοικονομήσουν χρόνο, οι οικοδεσπότες ξαναδιαβάζουν κάθε βαθμολογία σε μία μόνο γλώσσα. Αυτό ήταν το αντίθετο από τον αρχικό εκπρόσωπο χώρας που μίλησε.
Opening και interval acts
Στον ημιτελικό προβλήθηκε ένα νέο βίντεο των ABBA, που περιγράφει εν συντομία πώς ξεκίνησαν οι ABBA και ποια ήταν η ανταπόκριση της πρώτης δισκογραφικής εταιρείας που προσέγγισαν. Περιλάμβανε μικρές μαριονέτες του συγκροτήματος που εκτελούσαν αποσπάσματα των τραγουδιών τους (οι φωνές ήταν αυτές του συγκροτήματος) και παρουσίαζε τον Rik Mayall ως διευθυντή της δισκογραφικής εταιρείας.[1] Αυτό κόπηκε από το DVD του Διαγωνισμού Τραγουδιού της Eurovision και κυκλοφόρησε ξεχωριστά. Κόπηκαν και οι αναφορές στο βίντεο που έγιναν μέχρι την προβολή του.
Στον ημιτελικό και στον τελικό, η Μελτέμ Τζουμπούλ "ζέστανε" το κοινό με μία ευρέως γνωστή επιτυχία του διαγωνισμού, το "Nel blu dipinto di blu (Volare)", από τον Ντομένικο Μοντούνιο. Η Σερτάμπ Ερενέρ επέστρεψε στη σκηνή το 2004 για να παρουσιάσει το νικητήριο τραγούδι του 2003, το "Everyway That I Can" και ένα καινούριο της τραγούδι, το "Leave". Επίσης, η Σερτάμπ έκανε συνεντεύξεις με διαγωνιζόμενους στο "πράσινο δωμάτιο" (green room). Το τουρκικό χορευτικό συγκρότημα Fire of Anatolia παρουσίασε χορούς στην ενδιάμεση διαλειμματική πράξη (interval act) του διαγωνισμού.[1] Ένα επίσημο CD κυκλοφόρησε στην αγορά και για πρώτη φορά, όλος ο διαγωνισμός καταγράφηκε σε DVD, που περιελάμβανε τον ημιτελικό και τον τελικό.
Συμμετέχουσες χώρες
Ο φετινός διαγωνισμός της Eurovision ήταν ο πρώτος που διεξήχθη σε δύο ημέρες, με έναν ημιτελικό που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη και τον μεγάλο τελικό που πραγματοποιήθηκε το επόμενο Σάββατο. Κάτω από αυτό το νέο σχήμα, απευθείας πρόκριση στον τελικό δόθηκαν στις "Μεγάλες 4": Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο (ως τους μεγαλύτερους οικονομικούς συντελεστές στην EBU) και τις χώρες που τερμάτισαν στην πρώτη δεκάδα στο διαγωνισμό του 2003.
Η Ανδόρρα, η Αλβανία, η Λευκορωσία και η Σερβία και Μαυροβούνιο συμμετείχαν στον διαγωνισμό για πρώτη φορά, με το Μονακό να επιστρέφει μετά από 25 χρόνια απουσίας. Το Λουξεμβούργο επρόκειτο να επιστρέψει μετά από απουσία 11 ετών, αλλά αργότερα έφυγε μετά από οικονομικές ασυμφωνίες μεταξύ της RTL και της EBU. Η Ουγγαρία ήταν, επίσης, να επιστρέψει με την τελευταία της συμμετοχή να είναι το 1998, αλλά στο τέλος δεν έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό.[9] Η Ουγγαρία θα επέστρεφε τελικά στον διαγωνισμό ένα χρόνο μετά.
Όλες οι συμμετέχουσες χώρες είχαν το δικαίωμα να ψηφίσουν τόσο στον ημιτελικό γύρο όσο και στον μεγάλο τελικό. Αυτό ήταν το πρώτο έτος κατά το οποίο ψηφίστηκαν όλες οι 36 συμμετέχουσες χώρες βάσει δημόσιας τηλεφωνικής ψηφοφορίας. Ωστόσο, η Γαλλία, η Πολωνία και η Ρωσία δεν μετέδωσαν τον ημιτελικό (καθώς δεν συμμετείχαν σε αυτόν) και, συνεπώς, δεν έδωσαν ψήφους, όπως οι άλλες τριάντα τρεις χώρες. Στο Βέλγιο, το γαλλόφωνο RTBF δεν μετέδωσε τον ημιτελικό, αλλά τον μετέδωσε το ολλανδόφωνο VRT. Τα αποτελέσματα τηλεψηφοφορίας του Μονακό στον ημιτελικό κατέστησαν άκυρα και χρειάστηκε να χρησιμοποιηθεί μια εφεδρική κριτική επιτροπή, αλλά δεν παρουσιάστηκαν προβλήματα στον τελικό.
Ο ημιτελικός έλαβε χώρα στις 12 Μαΐου 2004 στις 21.00 (Ώρα Κεντρικής Ευρώπης). 22 χώρες συμμετείχαν αλλά 33 ψήφισαν με εξαίρεση τη Γαλλία, τη Ρωσία και την Πολωνία. Αυτός ήταν ο πρώτος ημιτελικός στην ιστορία της Eurovision
Με έντονους χαρακτήρες παρουσιάζονται οι χώρες που προκρίθηκαν για τον τελικό.
Κάθε χώρα όρισε έναν εκπρόσωπο προκειμένου να ανακοινώσει τη βαθμολογία για κάθε διαγωνιζόμενη χώρα.[16] Η σειρά ψηφοφορίας στον διαγωνισμό του 2004 καθορίστηκε αλφαβητικά από τον διγράμματο κωδικό ISO κάθε χώρας.
Λίγο πριν την έναρξη της σλοβενικής συμμετοχής, ο τουρκικός ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός έλαβε κατά λάθος ένα διαφημιστικό διάλειμμα το οποίο σήμαινε ότι το σλοβένικο τραγούδι δεν ακούστηκε από Τούρκους θεατές και κατά συνέπεια η Τουρκία δεν έδωσε ψήφο για το τραγούδι.[1] Υπήρχαν τεχνικά προβλήματα όταν σε ένα σύντομο διάλειμμα στα μέσα του τραγουδιού (που χρησιμοποιήθηκαν για το διαφημιστικό διάλειμμα), οι οικοδεσπότες προσπάθησαν να έρθουν σε επαφή με διάφορα μέρη στην Ευρώπη. Προσπάθησαν να έρθουν σε επαφή με τη Γερμανία, την Ισπανία και την Τουρκία, αλλά τελικά μπόρεσαν να λάβουν απάντηση από τη Γερμανία. Κατά την εισαγωγή της ρουμανικής κάρτας, οι πληροφορίες για τη ρουμανική είσοδο εμφανίστηκαν στην οθόνη, αλλά γρήγορα απομακρύνθηκαν. Ένας μικρό πρόβλημα εμφανίστηκε όταν, στο δρόμο της για να παρουσιάσει το νικητή και να δώσει το τρόπαιο, το παπούτσι της Σερτάμπ Ερενέρ κόλλησε σε μια σχάρα ομιλητή από την πλευρά της σκηνής και έπρεπε να απελευθερωθεί. Ωστόσο, αυτό δεν καθυστέρησε τις διαδικασίες, και εκτός από τα παραπάνω η εκπομπή έτρεξε ομαλά.
Μια ώρα μετά την εκπομπή του ημιτελικού, η EBU ανακάλυψε ότι υπήρξαν προβλήματα με την καταμέτρηση των ψήφων στο Μονακό και την Κροατία. Η Digame, θυγατρική της Deutsche Telekom, η οποία ήταν υπεύθυνη για την επεξεργασία όλων των ψήφων (από το 2004), ανέφερε ότι αντιμετώπισαν προβλήματα με το λογισμικό υπολογισμού τους και ότι υπήρξε πρόβλημα με την ψηφοφορία κειμένου στην Κροατία. Όταν μετρήθηκαν οι ψηφοφορίες, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η Κροατία είχε κερδίσει 4 πόντους, πράγμα που αντιβαίνει στους κανόνες της Eurovision. Αργότερα, μια επίσημη δήλωση της EBU αναφέρει ότι υπήρξαν τεχνικά προβλήματα στην πλευρά του κροατικού παρόχου κινητής τηλεφωνίας, ο οποίος παραμελήθηκε να διαγράψει τις ψευδείς ψήφους από τα αποτελέσματα. Συνεπώς, μερικές ψήφοι δεν καταμετρήθηκαν στα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν στο τέλος της εκπομπής του ημιτελικού. Όταν τα αποτελέσματα διορθώθηκαν για να συμπεριλάβουν αυτές τις πρόσθετες ψήφους, διαπιστώθηκε ότι δεν επηρέασαν ποιες χώρες είχαν επιλεγεί για τον τελικό.[1]
Η χρονιά αυτή ήταν επίσης αξιοσημείωτη καθώς ήταν ο πρώτος χρόνος που η Τουρκία ψήφισε υπέρ της Κύπρου και για δεύτερη συνεχή χρονιά η Κύπρος ψήφισε την Τουρκία. Παρ 'όλα αυτά, σε μια κίνηση που εξόργισε κάποιους Κυπρίους, όταν η χώρα παρουσίασε τις ψήφους της, δεν παρουσιάστηκε κανένας χάρτης του νησιού (όλοι οι άλλοι παρουσιαστές προηγήθηκαν με τη χώρα τους να επισημαίνεται σε χάρτη). Αυτό οφείλεται στην αναγνώριση της Τουρκίας από το βόρειο μισό του νησιού ως ανεξάρτητης δημοκρατίας (που δεν αναγνωρίζεται από κανένα άλλο κράτος). Είναι πιθανόν η Τουρκία να απομακρυνθεί από την εμφάνιση του χάρτη, διότι θα είχε επισημάνει μόνο το νότιο τμήμα του νησιού, και έτσι εξόργισε τη διεθνή κοινότητα.[1]
Τα εν λόγω βραβεία απονεμήθηκαν για άλλη μία χρονιά και φέρουν το όνομα του εμπνευστή του διαγωνισμού, Μαρσέλ Μπεζανσόν.[17] Υποδιαιρούνται σε 3 κατηγορίες: Βραβείο Τύπου, Καλλιτέχνη και Συνθέτη.[18]
Κατηγορία
Χώρα
Τραγούδι
Ερμηνευτής/ές
Συνθέτης/ες
Τελικό αποτέλεσμα
Βαθμοί
Βραβείο Καλλιτέχνη (ψηφίζεται από τους προηγούμενους νικητές του διαγωνισμού)
Το βραβείο Barbara Dex απονεμήθηκε από την ιστοσελίδα των φίλων του διαγωνισμού "House of Eurovision" και είναι ένα χιουμοριστικό βραβείο που δίνεται στο χειρότερο ντυμένο καλλιτέχνη κάθε χρόνο στο διαγωνισμό. Πήρε το όνομά του από το βελγικό καλλιτέχνη, Μπάρμπαρα Ντεξ, η οποία ήρθε τελευταία στο διαγωνισμό του 1993, που φόρεσε το φόρεμα που σχεδίασε η ίδια.[19]
Το 2004 το βραβείο κέρδισε η Σάντα Λάντοσι, συμμετοχή της Ρουμανίας, με το τραγούδι "I Admit".
Το Eurovision Song Contest: Istanbul 2004 ήταν το επίσημο άλμπουμ του διαγωνισμού του 2004, το οποίο συντάχθηκε από την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση και κυκλοφόρησε από την EMI και την CMC στις 26 Απριλίου 2004. Το άλμπουμ περιελάμβανε και τα 36 τραγούδια που εισήλθαν στο διαγωνισμό του 2004, περιλαμβάνοντας τους ημι-φιναλίστ που απέτυχαν να προκριθούν στον τελικό.[44]
↑«RTE so lonely after loss of Gerry - Marty». 20 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2010. He has been providing commentary for Irish viewers since 2000 and maintains great enthusiasm for the much lampooned contest.