Georges Charpak

Jerzy Charpak

Georges Charpak w 2005
Państwo działania	Francja
Data i miejsce urodzenia	1 sierpnia 1924 Dąbrowica
Data i miejsce śmierci	29 września 2010 Paryż
Specjalność: fizyka
Alma Mater	École nationale supérieure des mines de Paris
Instytucja	Centre national de la recherche scientifique, CERN
Odznaczenia
Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Georges Charpak (ur. 1 sierpnia 1924 w Dąbrowicy niedaleko Równego, zm. 29 września 2010 w Paryżu^[1][2]) – francuski fizyk pochodzenia żydowskiego urodzony w Polsce, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w roku 1992.

Urodził się w Polsce, w biednej rodzinie żydowskiej jako Jerzy Charpak. Wraz z rodziną spędził w dzieciństwie dwa lata w Palestynie, po czym powrócił do Polski^[2][3]. Urodził się wówczas jego brat Andrzej(inne języki) (1928–2006), późniejszy aktor. W domu mówiono w jidysz, a Jerzy Charpak był jedynym członkiem rodziny, który uczył się mówić po polsku^[3]. W roku 1932 wraz z rodziną wyemigrował do Francji. W czasie wojny działał w ruchu oporu, za co został skazany przez sąd w Vichy na dwa lata więzienia. W roku 1944 został wywieziony do obozu koncentracyjnego Dachau, gdzie przebywał do wyzwolenia w 1945 roku^[2][3][4].

Uczęszczał do szkół średnich w Montpellier i Paryżu^[5]. W roku 1946 uzyskał obywatelstwo francuskie. Studiował od roku 1945 w École nationale supérieure des mines de Paris, potem rozpoczął pracę naukową^[2][4]. W 1954 r. obronił doktorat na temat rozpadów jądrowych beta i uzyskał posadę w Centre national de la recherche scientifique (CNRS), gdzie pracował do 1959 r.^[3] Był współpracownikiem Frédérica Joliot-Curie w Collège de France, specjalizując się w fizyce eksperymentalnej. Był członkiem Francuskiej Partii Komunistycznej, wystąpił z niej w roku 1956 r., na znak protestu przeciw stłumieniu powstania węgierskiego^[2][4]. W latach 1959–1991 pracował w CERN^[5], m.in. odkrywając (wraz ze współpracownikami) różne właściwości mionów^[3].

W 1953 r. ożenił się z Dominque Vidal, z którą miał dwóch synów i córkę^[3].

W 1992 roku otrzymał Nagrodę Nobla za wkład w dziedzinie opracowania detektorów cząstek^[5].

Medale i ordery:

• Krzyż Oficerski Orderu Narodowego Zasługi (1997)^[6][7]
• Krzyż Oficerski Legii Honorowej (2007)^[8][7][9]
• Grand Vermeil Médaille de la Ville de Paris(inne języki) (2009)^[8]

Członkostwo akademii naukowych^[8]:

• Francuska Akademia Nauk (1985)
• Austriacka Akademia Nauk (1993)
• Academia das Ciências de Lisboa(inne języki) (1995)
• Rosyjska Akademia Nauk (1994)
• Académie nationale de médecine(inne języki) (2002)

Doktoraty honoris causa^[8]:

• Uniwersytet Genewski (1977)
• Uniwersytet Arystotelesa w Salonikach (1993)
• Université Libre de Bruxelles (1994)
• Uniwersytet w Coimbrze (1994)
• Uniwersytet Ottawski (1995)

• Nagrody Nobla. Leksykon PWN, BeataB. Tarnowska (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13393-7, OCLC 830213964 . Brak numerów stron w książce