Carlo Rubbia (ur. 31 marca 1934 w Gorycji ) – włoski fizyk , laureat nagrody Nobla w dziedzinie fizyki [1] .
Życiorys
Po ukończeniu szkoły średniej studiował fizykę na Scuola Normale w Pizie . W roku 1958 rozpoczął pracę badawczą na Columbia University w Laboratorium Nevis , gdzie zdobył doświadczenie i zapoznał się z budową i działaniem akceleratorów cząstek [1] .
Około 1960 roku powrócił do Europy , zainteresowany nowo założonym ośrodkiem naukowo-badawczym CERN , gdzie pracował nad eksperymentami dotyczącymi struktury słabych oddziaływań . W 1970 został mianowany profesorem fizyki na Uniwersytecie Harvarda , jednak mimo to kontynuował częste podróże do Europy. W 1976 roku zasugerował dostosowanie supersynchrotronu protonowego , należącego do CERN-u, do zderzeń protonów z antyprotonami , zachodzących w jednym kręgu, i tym samym powstanie pierwszej na świecie „fabryki antyprotonów”. Zderzacz rozpoczął działanie w 1981 roku, a w 1983 został „wyprodukowany” bozon W . Kilka miesięcy później udało się zaobserwować nawet „bardziej ulotne” cząstki Z [1] .
W kolejnym roku (1984) Carlo Rubbia oraz Simon van der Meer otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki . Był to jeden z najkrótszych w historii przedziałów czasowych pomiędzy dokonaniem odkrycia a przyznaniem nagrody[1] .
Carlo Rubbia wykładał również na włoskim Uniwersytecie w Pawii [2] [3] i był konsultantem Romano Prodiego do spraw energetyki. Jest członkiem honorowym wielu towarzystw naukowych, została mu dedykowana planetoida (8398) Rubbia [3] . W uznaniu zasług 30 sierpnia 2013 roku został mianowany przez prezydenta Giorgio Napolitano dożywotnim senatorem [4] .
Od roku 1991 jest również członkiem zagranicznym PAN (Wydział III)[5] . 10 listopada 1993 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej [6] .
Przypisy
↑ a b c d Carlo Rubbia – Facts . [w:] The Nobel Prize in Physics 1984 > Carlo Rubbia, Simon van der Meer [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-01-31]. (ang. ) . , autobiografia , Nobel Lecture, December 8, 1984, Experimental Observation of the Intermediate Vector Bosons W+ , W− and Z0 .
↑ Universitas Studiorum dal 1361 . [w:] Strona internetowa Università di Pavia [on-line]. www.unipv.eu. [dostęp 2014-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)].
↑ a b Premio Internazionale alla Cultura; Carlo Rubbia, Premio Nobel per la Fisica . [w:] Premio Roma [on-line]. www.premioroma.it. [dostęp 2014-01-31]. (wł. ) .
↑ Nominacje na dożywotnich senatorów. Za zasługi . money.pl. [dostęp 2013-08-30]. (pol. ) .
↑ Członkowie zagraniczni PAN, Wydział III > Rubbia Carlo (prof. CERN) . [w:] Strona internetowa Polskiej Akademii Nauk [on-line]. www.instytucja.pan.pl. [dostęp 2014-01-31]. (pol. ) .
↑ Profesor Carlo Rubbia, laureat nagrody Nobla z fizyki, gościem Instytutu Fizyki Uniwersytetu Śląskiego . [w:] Seminarium Instytutu Fizyki im. A. Chełkowskiego [on-line]. www.us.edu.pl. [dostęp 2014-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-04)]. (pol. ) .
XX wiek
1901: Röntgen
1902: Lorentz , Zeeman
1903: Becquerel , P. Curie , M. Curie
1904: Rayleigh
1905: Lenard
1906: Thomson
1907: Michelson
1908: Lippmann
1909: Marconi , Braun
1910: van der Waals
1911: Wien
1912: Dalén
1913: Kamerlingh Onnes
1914: von Laue
1915: W.L. Bragg , W.H. Bragg
1917: Barkla
1918: Planck
1919: Stark
1920: Guillaume
1921: Einstein
1922: N. Bohr
1923: Millikan
1924: Siegbahn
1925: Franck , Hertz
1926: Perrin
1927: Compton , Wilson
1928: Richardson
1929: de Broglie
1930: Raman
1932: Heisenberg
1933: Schrödinger , Dirac
1935: Chadwick
1936: Hess , Anderson
1937: Davisson , Thomson
1938: Fermi
1939: Lawrence
1943: Stern
1944: Rabi
1945: Pauli
1946: Bridgman
1947: Appleton
1948: Blackett
1949: Yukawa
1950: Powell
1951: Cockcroft , Walton
1952: Bloch , Purcell
1953: Zernike
1954: Born , Bothe
1955: Lamb , Kusch
1956: Shockley , Bardeen , Brattain
1957: Yang , T.D. Lee
1958: Czerenkow , Frank , Tamm
1959: Segrè , Chamberlain
1960: Glaser
1961: Hofstadter , Mössbauer
1962: Landau
1963: Wigner , Goeppert-Mayer , J. Hans D. Jensen
1964: Townes , Basow , Prochorow
1965: Tomonaga , Schwinger , Feynman
1966: Kastler
1967: Bethe
1968: Alvarez
1969: Gell-Mann
1970: Alfvén , Néel
1971: Gabor
1972: Bardeen , Cooper , Schrieffer
1973: Esaki , Giaever , Josephson
1974: Ryle , Hewish
1975: A. Bohr , Mottelson , Rainwater
1976: Richter , Ting
1977: Anderson , Mott , van Vleck
1978: Kapica , Penzias , Wilson
1979: Glashow , Salam , Weinberg
1980: Cronin , Fitch
1981: Bloembergen , Schawlow , Siegbahn
1982: Wilson
1983: Chandrasekhar , Fowler
1984: Rubbia , van der Meer
1985: von Klitzing
1986: Ruska , Binnig , Rohrer
1987: Bednorz , Müller
1988: Lederman , Schwartz , Steinberger
1989: Ramsey , Dehmelt , Paul
1990: Friedman , Kendall , Taylor
1991: de Gennes
1992: Charpak
1993: Hulse , Taylor
1994: Brockhouse , Shull
1995: Perl , Reines
1996: D. Lee , Osheroff , Richardson
1997: Chu , Cohen-Tannoudji , Phillips
1998: Laughlin , Störmer , Tsui
1999: 't Hooft , Veltman
2000: Ałfiorow , Kroemer , Kilby
XXI wiek
2001: Cornell , Ketterle , Wieman
2002: Davis Jr. , Koshiba , Giacconi
2003: Abrikosow , Ginzburg , Leggett
2004: Gross , Politzer , Wilczek
2005: Glauber , Hall , Hänsch
2006: Mather , Smoot
2007: Fert , Grünberg
2008: Nambu , Kobayashi , Maskawa
2009: Kao , Boyle , Smith
2010: Gejm , Nowosiołow
2011: Perlmutter , Schmidt , Riess
2012: Haroche , Wineland
2013: Englert , Higgs
2014: Akasaki , Amano , Nakamura
2015: Kajita , McDonald
2016: Thouless , Haldane , Kosterlitz
2017: Weiss , Barish , Thorne
2018: Ashkin , Mourou , Strickland
2019: Peebles , Mayor , Queloz
2020: Penrose , Genzel , Ghez
2021: Manabe , Hasselmann , Parisi
2022: Aspect , Clauser , Zeilinger
2023: Agostini , Krausz , L’Huillier
2024: Hinton , Hopfield
Senatorowie dożywotni z mianowania
Byli prezydenci Republiki Włoskiej
Identyfikatory zewnętrzne:
Information related to Carlo Rubbia