Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki – osoby, które za swój wkład w rozwój fizyki zostały wyróżnione przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk Nagrodą Nobla. Przyznawane od 1901 roku wyróżnienie ufundowane zostało przez szwedzkiego przemysłowca, Alfreda Nobla w jego testamencie[1]. Spadkiem fundatora zarządza Fundacja Nobla, która inwestuje środki w taki sposób, by nagroda mogła być przyznawana corocznie[2].
Laureatów nagrody wybiera Królewska Szwedzka Akademia Nauk spośród kandydatów rekomendowanych przez działający przy akademii Komitet Noblowski w dziedzinie fizyki[3]. Komitet składa się z sześciu osób, wybieranych spośród członków akademii na trzyletnie kadencje[3]. Celem gremium jest przeprowadzanie procedury zbierania kandydatur oraz ich wstępna selekcja. Nominacje na laureatów nadsyłać mogą jedynie wybrane przez komitet osoby, należące do jednej z poniższych grup:
Wybór przez Akademię osób i placówek opisanych w dwóch ostatnich punktach następuje do końca września każdego roku[4]. Komitet Noblowski we wrześniu roku poprzedzającego wręczenie wyróżnienia rozsyła formularze nominacyjne do około trzech tysięcy spełniających kryteria osób[4]. Termin nadsyłania nazwisk kandydatów upływa 31 stycznia w roku wręczenia nagrody. Wstępnej selekcji zgłoszonych kandydatur dokonuje Komitet Noblowski, wybierając około 250–300 kandydatów, po czym powiadamia ekspertów w danych dziedzinach, którzy będą w stanie ocenić wkład merytoryczny osób nominowanych. Konsultacje takie trwają od marca do maja, następnie Komitet sporządza dla Akademii raport, zawierający opinie ekspertów oraz nazwisko lub nazwiska osób rekomendowanych przez Komitet do wyróżnienia[4]. Dokument ten po podpisaniu przez członków Komitetu jest we wrześniu przedstawiany członkom Akademii. Dyskusja nad raportem odbywa się na dwóch spotkaniach sekcji fizycznej Akademii, po czym na początku października w głosowaniu większościowym wybierany jest laureat[4]. Nazwisko wyróżnionej osoby lub wyróżnionych osób jest podawane do publicznej wiadomości. Wszelkie dokumenty, opinie ekspertów, nazwiska kandydatów oraz osób nominujących pozostają niejawne przez 50 lat[4].
Uroczystość wręczenia wyróżnień odbywa się co roku 10 grudnia w rocznicę śmierci fundatora[5] w budynku sztokholmskiej filharmonii (od 1926 roku)[5]. Po wręczeniu dyplomów i medali w ratuszu miejskim urządzany jest uroczysty bankiet na około 1300 gości, w tym około 250 studentów[5]. W obu imprezach obok laureatów i ich rodzin biorą udział król i królowa Szwecji oraz inni członkowie rodziny królewskiej, a także przedstawiciele rządu i parlamentu Szwecji.
Medal, który otrzymują laureaci podczas uroczystości wręczenia nagrody, zaprojektowany został przez Erika Lindberga. Przedstawia on personifikację Natury, której zasłonę zdejmuje z twarzy Geniusz Nauki[6]. Na otoku medalu znajduje się łacińska inskrypcja będąca cytatem z VI księgi Eneidy Wergiliusza:
Inventas vitam iuvat excoluisse per artes[a].
Pod postaciami Natury i Geniuszu wygrawerowane są imię i nazwisko laureata oraz napis REG. ACAD. SCIENT. SUEC. (Regia Academia Scientiarum Sueciae) oznaczający Królewską Szwedzką Akademię Nauk. Każdy z laureatów otrzymuje ponadto dyplom, o wyglądzie którego rokrocznie decyduje akademia. Treść dyplomu, kaligrafowana ręcznie po szwedzku, pozostaje niezmieniona[7].
Poza dyplomem i medalem wyróżnieni Nagrodą Nobla otrzymują kwotę pieniędzy, która nie jest stała (np. w 2018 roku wynosiła 9 mln SEK do podziału między laureatów)[8][9]. Środki na ufundowanie nagrody pochodzą z majątku pozostawionego przez Alfreda Nobla i zgodnie z jego testamentem są inwestowane przez Fundację Nobla[1].
W latach 1901–2023 wyróżnione Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki zostały łącznie 224 osoby, w tym pięć kobiet: Maria Skłodowska-Curie (1903), Maria Goeppert-Mayer (1963), Donna Strickland (2018), Andrea Ghez (2020)[10][11][12] i Anne L’Huillier (2023). John Bardeen, jako jedyny laureat[11], uhonorowany został dwukrotnie: w 1956 za udział w wynalezieniu tranzystora[13], oraz ponownie w 1972 za wkład w rozwój teorii nadprzewodnictwa (tzw. teoria BCS)[14]. Najmłodszym laureatem był wyróżniony w 1915 roku wraz z ojcem William Lawrence Bragg za wkład w badanie struktury krystalicznej przy użyciu promieni Röntgena[15][11]; w chwili ogłoszenia wyróżnienia miał 25 lat. W 2018 w wieku 96 lat Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymał Arthur Ashkin, stając się tym samym najstarszym laureatem[11].
Statut Fundacji Nobla przewiduje możliwość wyróżnienia do trzech osób każdego roku, między które dzielona jest nagroda pieniężna. Do 2023 roku Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki wręczona została 117 razy, przy czym 47-krotnie laureatem była jedna osoba, 32 razy zostały wyróżnione dwie osoby, zaś sytuacja, gdy wyróżnionych było trzy osoby, miała miejsce 38 razy.
Sześciokrotnie Królewska Szwedzka Akademia Nauk zdecydowała nie przyznawać wyróżnienia na mocy zapisu w statucie Fundacji, który stwierdza, że jeśli w danym roku spośród zaproponowanych kandydatów nie ma osoby, której wkład w rozwój nauki, zdaniem Akademii, zasługiwałby na nagrodę, wówczas środki pieniężne na nagrodę są rezerwowane i mogą zostać przeznaczone na dodatkową nagrodę w kolejnym roku[b][11]. Jeśli w następnym roku nie został wskazany laureat zaległej nagrody, zarezerwowane na nią środki wracają do dyspozycji Fundacji[11].
Poniższa tabela zawiera chronologiczny spis osób, odznaczonych Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki, z podaniem uzasadnienia i miejsca pracy w chwili otrzymania wyróżnienia.
SMA Negeri 1 MedanInformasiDidirikan1950AkreditasiA (Unggul)Nomor Pokok Sekolah Nasional10210873Kepala SekolahElfi Sahara, S. Pd., M. SiJumlah kelas27 Kelas IPA (9 Kelas/Angkatan) 9 Kelas IPS (3 Kelas/Angkatan)Jurusan atau peminatanIPA dan IPSRentang kelasX IPA dan X IPS XI IPA dan XI IPS XII IPA dan XII IPSKurikulumKurikulum 2013Jumlah siswa1296StatusSekolah NegeriAlamatLokasiJl. Teuku Cik Ditiro No.1, Madras Hulu, Medan Polonia, Medan, Sumatera Utara 20152, Medan, Sumatera Utara…
メキシコシティCiudad de México 州 旗印章 愛称: La Ciudad de los Palacios(宮殿の都市)La Ciudad de la Esperanza(希望の都市)CDMX 標語: Muy Noble e Insigne, Muy Leal e Imperial メキシコシティの位置 メキシコシティメキシコシティの位置メキシコの地図を表示メキシコシティメキシコシティ (メキシコ連邦区)メキシコ連邦区の地図を表示 座標:北緯19度26分 西経99度8分 /
此条目的主題是澳門的三號風球。关于香港的三號風球,請見「三號強風信號」。 三號風球的信號形狀 日間晚間 三號風球(葡萄牙語:Sinal n.º 3[1]),是澳門特別行政區的熱帶氣旋警告信號。普遍市民稱它為「三號信號」或者「三號波」[註 1],高一級的信號為八號風球,低一級為一號風球。[2] 受超強颱風小犬影響,最近一次三號風球於2023年10月9
Kerajaan Hijaz dan Nejdمملكة الحجاز ونجدMamlakat Al-Hijāz wa Najd1926–1932 Bendera Hijaz dan Nejd Lambang Hijaz dan Nejd Lagu kebangsaan: Ash al-MalikStatusDwimonarki Hijaz dan NejdIbu kotaRiyadhBahasa yang umum digunakanArabTurki UtsmaniyahAgama IslamPemerintahanMonarki absolutRaja HijazSultan/Raja Nejd • 1925–1932 Abdul Aziz bin Saud Era SejarahPeriode antar perang• Penaklukan Saudi di Hejaz 19 Desember 1925• Abdul Aziz bin Saud dimahkota…
Saint-Aubin Saint-Aubin (Frankreich) Staat Frankreich Region Bourgogne-Franche-Comté Département (Nr.) Côte-d’Or (21) Arrondissement Beaune Kanton Ladoix-Serrigny Gemeindeverband Beaune Côte et Sud Koordinaten 46° 57′ N, 4° 43′ O46.9511111111114.7102777777778Koordinaten: 46° 57′ N, 4° 43′ O Höhe 240–485 m Fläche 9,42 km² Einwohner 213 (1. Januar 2020) Bevölkerungsdichte 23 Einw./km² Postleitzahl 21190 INSEE-Code 2154…
Visualisasi cara kerja warp simulasi warp drive dilihat dari sudut pandang pertama Penggerak warp adalah suatu teknologi yang memungkinkan kecepatan yang lebih tinggi daripada kecepatan cahaya (faster-than-light/FTL). Warp banyak digunakan dalam film-film fiksi ilmiah, terutama dalam film Star Trek. Sebuah pesawat luar angkasa yang dilengkapi dengan teknologi warp dapat terbang pada kecepatan yang lebih tinggi daripada kecepatan cahaya.[1] Warp berbeda dari teknologi-teknologi fiksi ilmi…
لمعانٍ أخرى، طالع المنسي (توضيح). المنسي المنسي قضاء حيفا إحداثيات 32°35′42″N 35°10′22″E / 32.59500°N 35.17278°E / 32.59500; 35.17278 السكان 1200 (1945) المساحة 12,272 دونم تاريخ التهجير 12 -13 إبريل 1948 سبب التهجير هجوم عسكري من قبل قوات اليشوب المستعمرات الحالية مدراخ عوز [الإنجليزية] &…
هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (أبريل 2019) سيغفريد زالومون معلومات شخصية الميلاد 3 أغسطس 1885 كوبنهاغن الوفاة 29 أكتوبر 1962 (77 سنة) كوبنهاغن مواطنة الدنمارك الحياة العملية المدرسة الأم الأ
1949 Jamaica general election ← 1944 20 December 1949 1955 → 32 seats in the House of Representatives16 seats needed for a majorityTurnout65.16% ( 6.48pp) Party Leader % Seats +/– PNP Norman Manley 43.46 13 +8 JLP Alexander Bustamante 42.71 17 −5 Independents – 12.58 2 −3 Politics of Jamaica Executive Monarch Charles III Governor-General (list) Patrick Allen Prime Minister Andrew Holness Cabinet Ministries and agencies Legislative Parliament Senate President House o…
Spanish footballer Luis Perea Perea with Osasuna in 2018Personal informationFull name Luis Perea HernándezDate of birth (1997-08-25) 25 August 1997 (age 26)Place of birth Alcalá de Henares, SpainHeight 1.92 m (6 ft 3+1⁄2 in)Position(s) MidfielderTeam informationCurrent team LeganésYouth career Alcalá Atlético Madrid Rayo Vallecano2013–2016 Atlético MadridSenior career*Years Team Apps (Gls)2016–2018 Osasuna B 53 (3)2017–2020 Osasuna 18 (1)2020 → Alcorcón (…
هذه مقالة غير مراجعة. ينبغي أن يزال هذا القالب بعد أن يراجعها محرر مغاير للذي أنشأها؛ إذا لزم الأمر فيجب أن توسم المقالة بقوالب الصيانة المناسبة. يمكن أيضاً تقديم طلب لمراجعة المقالة في الصفحة المخصصة لذلك. (أغسطس 2022) هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلً…
Spanish-North Korean political activist In this Spanish name, the first or paternal surname is Cao de Benós de Les and the second or maternal family name is Pérez. Alejandro Cao de BenósAlejandro Cao de Benós in Pyongyang in 2012President of the Korean Friendship AssociationIncumbentAssumed office August 8, 2000 (2000-08-08)Preceded byPosition created Personal detailsBornAlejandro Cao de Benós de Les y Pérez (1974-12-24) 24 December 1974 (age 48)Tarragona, S…
البحيرات العظمى الأفريقيةالموقع الجغرافي / الإداريالإحداثيات 8°S 35°E / 8°S 35°E / -8; 35 دول الحوض القائمة ... بوروندي — زامبيا — كينيا — جمهورية الكونغو الديمقراطية — مالاوي — موزمبيق — رواندا — تنزانيا — أوغندا — إثيوبيا هيئة المياهالنوع مجموعة بحيرات الأجزاء&…
У этого топонима есть и другие значения, см. Улица Ворошилова. Улица Ворошилова Долгоруков мост Общая информация Страна Россия Город Санкт-Петербург Район Невский Исторический район Клочки[1] Протяжённость 1350 м Метро Проспект Большевиков Название в честь Климен…
Indian actress (1961–2022) Prema KiranKiran in 2022Born1961 (1961)Died1 May 2022 (aged 61)Mumbai, MaharashtraNationalityIndianOccupationActressYears active1985–2022Known forDhoom Dhadaka (1985)De Dana Dan (1986) Prema Kiran (1961 – 1 May 2022)[1] was an Indian film actress and producer who mainly works in Marathi cinema. Prema Kiran was known for role Ambakka in 1985 Marathi language film Dhoom Dhadaka,[2][3] She also works in De Danadan (1987), …
Road tunnel in Trøndelag, Norway Hitra TunnelHitratunnelenView of the north entrance to the tunnelOverviewLocationTrøndelag, NorwayCoordinates63°30′04″N 9°05′51″E / 63.5010°N 9.0974°E / 63.5010; 9.0974StatusIn useRoute Fv714StartHemnskjelaEndJøsnøyaOperationOpened8 December 1994OperatorStatens vegvesenTrafficAutomotiveTechnicalLength5,645 metres (18,520 ft)No. of lanes3Lowest elevation−264 metres (−866 ft)Grade10% The Hitra Tunnel (Norwegian:…
2002 United States Supreme Court caseJPMorgan Chase Bank v. Traffic Stream (BVI) Infrastructure Ltd.Supreme Court of the United StatesArgued April 17, 2002Decided June 10, 2002Full case nameJPMorgan Chase Bank, Petitioner v. Traffic Stream (BVI) Infrastructure LimitedCitations536 U.S. 88 (more)122 S. Ct. 2054; 153 L. Ed. 2d 95; 2002 U.S. LEXIS 4203; 70 U.S.L.W. 4520; 197 A.L.R. Fed. 619; 2002 Cal. Daily Op. Service 5034; 2002 Daily Journal DAR 6353; 15 Fla. L. Weekly Fed. S 359Case historyPriorO…
1963 single by Bob & Earl For other uses, see Harlem Shuffle (disambiguation). Harlem ShuffleSingle by Bob & EarlB-sideI'll Keep Running BackReleased1963GenreRhythm and bluesLength2:35LabelMarc Records 104[1]Songwriter(s)Bob Relf/Earl NelsonProducer(s)Fred SmithBob & Earl singles chronology Harlem Shuffle (1963) My Woman (1964) Harlem Shuffle is an R&B song written and originally recorded by the duo Bob & Earl in 1963. The song describes a dance called the “Harlem S…
Norwegian politician Marianne BorgenMarianne Borgen in 2019 Photo: Sturlason/Oslo kommune67th Mayor of OsloIn office21 October 2015 – 25 October 2023DeputyKamzy Gunaratnam Abdullah AlsabeehgGoverning MayorRaymond JohansenPreceded byFabian StangSucceeded byAnne Lindboe Personal detailsBorn (1951-06-02) 2 June 1951 (age 72)Oslo, NorwayPolitical partySocialist LeftSpouseLars B. KristofersenChildren3 Marianne Borgen (born 2 June 1951) is a Norwegian politician for the Socialist Left …
2020 horror novel by Paul Tremblay This article is about the 2020 horror novel. For songs titled Survivor, see Survivor#Songs. Survivor Song First editionAuthorPaul TremblayAudio read byErin BennettCountryUnited StatesLanguageEnglishGenreHorrorPublisherWilliam MorrowPublication date2020Media typePrint (hardback), ebook, audiobookPages320 pagesISBN0062679163 First edition hardbackPreceded byThe Cabin at the End of the World Survivor Song is a 2020 horror novel by America…
Lokasi Pengunjung: 13.59.100.42