Tintín no Congo
Título orixinal	Tintin au Congo
Autor/a	Hergé
Orixe	Bélxica
Lingua	Francés
Colección	As aventuras de Tintín
Xénero(s)	Aventuras
Editorial	Casterman
Data de pub.	Seriada: do 5 de xuño de 1930 ao 11 de xuño de 1931 Álbum: 1931, en B/N; 1946, en cor.
Formato	Seriada en Le Petit Vingtième, con recompilación en álbum
Páxinas	62
ISBN	ISBN 84-261-2465-8
Precedido por	Tintin au pays des Soviets
Seguido por	Tintín en América
Editor	Editorial Juventud
Tradución	Valentín Arias López
Na rede
[ editar datos en Wikidata ]

Tintín no Congo (francés: Tintin au Congo; Pronunciación francesa: ​tɛ̃tɛn o kɔ̃go) é o segundo álbum da serie As aventuras de Tintín, creada polo debuxante Hergé. Encargado polo conservador xornal belga Le Vingtième Siècle para o suplemento infantil Le Petit Vingtième. A banda deseñada publicouse primeiro por entregas, en branco e negro, en Le Petit Vingtième entre o 5 de xuño de 1930 e o 11 de xuño de 1931. A primeira edición en álbum, tamén en branco e negro, publicouse ese mesmo ano. O álbum apareceu en cor, con importantes cambios, en 1946. A primeira edición en galego foi en 1991 pola Editorial Juventud con tradución de Valentín Arias López.

A historia conta como o xornalista belga Tintín e o seu can Milú, que son enviados ao Congo belga para informar sobre sucesos no país. En medio de varios encontros co pobo congolés e con animais salvaxes, Tintín descobre unha operación criminal de contrabando de diamantes dirixida polo gángster estadounidense Al Capone.

Despois de Tintín no país dos soviets e reforzado por acrobacias publicitarias, Tintín no Congo foi un éxito comercial dentro de Bélxica e tamén foi serializado en Francia. Hergé continuou As aventuras de Tintín con Tintín en América en 1932, e a serie pasou a ser unha parte definidora da tradición da banda deseñada franco-belga. En 1946, Hergé volveu debuxar e colorear Tintin no Congo no seu estilo distintivo Liña clara para a republicación por Casterman, con outras modificacións realizadas por solicitude do seu editor escandinavo para unha edición de 1975.

A finais do século XX, Tintín no Congo volveuse cada vez máis polémico tanto pola súa actitude racista e colonial cara aos congoleses como pola súa glorificación da caza maior. Así, intentouse en Bélxica, Suecia, o Reino Unido e os Estados Unidos prohibir o traballo ou restrinxir a súa dispoñibilidade para os nenos. A recepción crítica da obra foi en gran parte negativa, e os comentaristas de As aventuras de Tintín a describen como unha das obras menores de Hergé.

O xornalista belga Tintin e o seu can Milú viaxan ao Congo belga, onde Milú ten un primeiro encontro cun polisón no barco no que viaxan, a súa chegada unha multitude de animados congoleses autóctonos saúdaos.^[1] Tintín contrata a un rapaz nativo, Coco, para axudalo nas súas viaxes, pouco despois Tintín rescata a Milú dun crocodilo. O polisón criminal intenta matar a Tintín, pero os monos arroxan cocos ao polisón e o deixan inconsciente. Un mono secuestra a Milú, pero Tintín o salva disfrazándose de mono.^[2]

Na mañá seguinte, Tintín, Milú e Coco chocan co seu coche cun tren que descarrila, o xornalista o arranxa e remolcao á aldea da tribo Babaorum ^[a]. Coñece ao rei, que o acompaña a un safari ao día seguinte. Un león deixa a Tintín inconsciente, pero Milú rescátao mordéndolle a cola. Tintín gaña a admiración dos indíxenas, tornando celoso ao bruxo Babaorum Muganga. Cando cura a un home usando quinina, é aclamado como un Boula Matari ("Rompedor de rocas"). ^[b] Coa axuda do polisón criminal, Muganga acusa a Tintín de destruír o ídolo sagrado da tribo. Os aldeáns enfurecidos encarceran a Tintín, pero logo vóvense contra Muganga cando Coco lles amosa as imaxes que Tintín grabara do bruxo médico e do polisón conspirando para destruír o ídolo. Tintín convértese no heroe na aldea, e unha muller local inclínase cara a el dicíndolle: "Home branco é bo!

Enfadado, Muganga inicia unha guerra entre os Babaorum e os seus veciños, os M'Hatuvu,^[c] cuxo rei inicia un ataque á aldea Babaorum. Tintín superáos e os M'Hatuvu cesan das hostilidades e chegan a idolizar a Tintín. Muganga e o polisón conspiran para matar a Tintín e facelo parecer un ataque dun leopardo, pero Tintín sobrevive e salva a Muganga dunha boa constrictor. Muganga suplica piedade e pon fin ás súas hostilidades. O polisón intenta capturar de novo a Tintín e, finalmente, consegue guindalo dunha árbore para ser comido polos crocodilos, pero é rescatado por un misioneiro católico. O polisón intenta capturar de novo a Tintín e finalmente consegue disfrazarse de misioneiro católico. Pelexan nunha fervenza, e o polisón é comido polos crocodilos.^[5] Despois de ler unha carta do peto do polisón, Tintín atopa que alguén chamaba "A.C." ordenou a súa eliminación. Tintín captura a un criminal que intentaba encontrarse co polisón e entérase de que "A.C." é o gángster estadounidense Al Capone, que está a tratar de controlar a produción de diamantes africanos. Tintín e a policía colonial arrestan o resto da banda de contrabandistas de diamantes e Tintín e Milú regresan a Bélxica. ^[6] Para partir cara ao seu próximo destino: América.

Georges Remi, máis coñecido co alcume de Hergé, foi empregado como editor e ilustrador de Le Petit Vingtième ("O pequeno século XX"), ^[7] un suplemento para Le Vingtième Siècle} } ("O século XX "), un periódico católico romano, xornal belga conservador con sede na cidade natal de Hergé Bruxelas. Xestionado polo Abade Norbert Wallez director e protector de Hergé, o xornal anunciabase como un "Diario Católico para Doutrina e Información" e difundía un punto de vista fascista de extrema dereita.^[8] Segundo Harry Thompson, estas ideas políticas eran comúns en Bélxica na época, e o ambiente de Hergé estaba impregnado de ideas conservadoras que xiraban ao redor do "patriotismo, catolicismo, moral estrita, disciplina e inxenuidade". ^[9]

En 1929, Hergé iniciou a banda deseñada As aventuras de Tintín para Le Petit Vingtième, unha serie sobre as fazañas dun reporteiro belga de ficción chamado Tintín. Tras o éxito de Tintín no país dos soviets, serializado semanalmente en Le Petit Vingtième de xaneiro de 1929 a maio de 1930, Hergé quería enviar a Tintín aos Estados Unidos, xa que estaba interesado na situación dos indios americanos, tema que trataría no seu seguinte álbum, Tintín en América. Pero Wallez insistiu en que escribise unha historia ambientada no Congo belga, entón unha colonia belga e hoxe a República Democrática do Congo.^[11] Os nenos belgas aprendian sobre o Congo na escola e Wallez espera fomentar o celo colonialista e misioniero coa súa lectura.^[12] Crese que a administración colonial belga necesitaba promoción nun momento no que os recordos "aínda estaban bastante frescos" da visita de 1928 á colonia por parte do belga rei Alberte e a Raíña Elisabeth.^[13] Como a historia anterior, a finalidade era netamente propagandística: tratábase de "suscitar vocacións coloniais".^[14]

Hergé caracterizou as instrucións de Wallez dun xeito sarcástico, dicindo que Wallez se refería ao Congo como "a nosa fermosa colonia que ten gran necesidade de nós, tarantara, tarantaraboom". ^[15] Xa tiña experiencia. na ilustración de escenas congolesas, tres anos antes, Hergé proporcionara dúas ilustracións para o xornal que aparecía nun artigo celebrando o cincuenta aniversario da expedición de Henry Morton Stanley ao Congo. Nunha destas, Hergé representou a un nativo congolés inclinándose ante un europeo, unha escena que repetiu en Tintín no Congo. ^[16]

A diferenza da maioría dos álbums posteriores de Tintín, Hergé non se preocupou demasiado pola documentación. Do mesmo xeito que no País dos soviets, onde Hergé baseara as súas informacións sobre a Unión Soviética case na súa única fonte, en Tintín no Congo utilizou material de fontes limitadas para aprender sobre o país e as súas xentes. Baseou a historia en gran parte na literatura escrita por misioneiros, sendo o único elemento engadido o do contrabandistas de diamantes, adoptado posiblemente de "series do tipo Jungle Jim".^[17] Hergé visitou o Museo Colonial de Tervuren preto de Bruxelas, examinando as súas coleccións etnográficas de artefactos congoleses, incluíndo os traxes dos Homes Leopardos.^[18] adoptou escenas de caza da novela de André Maurois O silencio do coronel Bramble publicada en 1921, mentres os seus debuxos de animais estaban inspirados nas estampas de Benjamin Rabier.^[16] Tamén escoitou contos da colonia dalgúns dos seus compañeiros que estiveran alí, pero non lles gustaron as súas historias, afirmando despois: "Non me gustaron os colonos, que volveron presumindo das súas fazañas. Pero non podía evitar que eu vise aos negros como nenos grandes."^[14]

Como se fixo con Tintín no país dos soviets, ao finalizar a publicación da historia en Le Petit Vingtième escenificouse o regreso do reporteiro a Bruxelas.

A banda deseñada publicouse primeiro por entregas, en branco e negro, en Le Petit Vingtième entre o 5 de xuño de 1930 e o 11 de xuño de 1931. A primeira edición en álbum, tamén en branco e negro, publicouse ese mesmo ano. En 1937 o álbum foi reeditado, esta vez pola editorial Casterman que en diante tivo en exclusiva os dereitos de publicación das aventuras do personaxe.

Seguiu a mesma fórmula empregada no País dos soviets, "esencialmente sen trama" segundo Michael Farr, consistente en eventos en gran parte sen relación que improvisaba Hergé cada semana.^[19] Hergé comentou máis tarde o proceso de escritura destas primeiras aventuras, afirmando: "A Petit Vingtième saía o mércores á noite, e moitas veces o mércores pola mañá non tiña idea de como ía sacar a Tintín da situación no que o deixara a semana anterior."^[15] O estilo visual da tira foi similar á do País dos soviets. ^[20] Na primeira entrega de Tintín no Congo, Hergé presentou Quique e Flupi, dous rapaces de Bruxelas aos que tiña presentado recentemente noutra banda deseñada da Le Petit Vingtième, entre a multitude de persoas despedíndose de Tintín.^[21]

Como no País dos soviets, Tintín no Congo foi moi popular en Bélxica. Na tarde do 9 de xullo de 1931, Wallez repetiu o truco de publicidade que usara cos "soviets" un actor, Henry de Doncker, vestido como Tintín con roupa colonial apareceu en Bruxelas e despois Liège, acompañado de 10 porteadores africanos e unha variedade de animais exóticos contratados dun zoolóxico. Coorganizado coa gran tenda Bon Marché, o evento atraeu a 5.000 espectadores en Bruxelas.^[22] En 1931, Éditions de Petit Vingtième, con sede en Bruxelas, recompilou a historia nun único volume e Casterman publicou unha segunda edición en 1937.^[23] Para 1944 o libro fora reimpreso sete veces e vendeu máis que os primeiros sete libros da serie.^[d][24] O éxito da serie levou a Wallez a renegociar o contrato de Hergé, dándolle un salario máis alto e o dereito a traballar desde casa.^[25]

En 1946, o álbum foi totalmente redebuxado por Hergé para a súa edición en cor, pasando as 110 pranchas orixinais a reducirse a 62. O álbum apareceu en cor, con importantes cambios, en 1946. Os cambios tendían a atenuar os aspectos polémicos da obra (véxase a sección Polémicas). Desaparecen todas as alusións ao colonialismo belga no Congo: por exemplo, na viñeta na que Tintín exerce como improvisado mestre nunha escola africana, a clase de xeografía na que, na edición orixinal, o reporteiro referíase a Bélxica como a patria dos africanos é substituída por unha lección de aritmética. Farr, p. 25. Un dos personaxes do álbum, Jimmy McDuff, que se presenta a si mesmo como "director do Gran Circo Americano", que era negro na versión orixinal, convértese en branco na edición en cor.

Durante certo tempo, a obra, como a súa predecesora Tintín no País dos soviets, apareceu só en edicións facsímiles de difusión limitada, xa que o seu autor era consciente de que a visión de África e dos africanos nela reflectida, propia da época e do medio conservador en que foi concibida, resultaba bastante pouco acorde cos tempos. Paradoxalmente, a rehabilitación do álbum e o seu regreso ás librarías de todo o mundo produciuse a consecuencia do éxito que a historia tivo cando se publicou nunha revista do Zaire independente, nos anos 1960. Farr, p. 27. Desde a década seguinte, volveu editarse con normalidade, aínda que nalgúns casos o autor tivo que facer cambios no álbum para evitar ferir susceptibilidades (véxase a sección Polémicas).

Tintín no Congo foi con frecuencia acusado de apoloxía do racismo e do colonialismo, e recibiu tamén críticas pola súa desmedida violencia contra os animais.

As escenas de caza mostran ás veces unha crueldade innecesaria cara aos animais. Por exemplo, nunha escena supostamente humorística, Tintín mata a quince antílopes (pp. 30–31), crendo que se trata dun só. Noutro momento, o personaxe mata a un mono para disfrazarse coa súa pel (p. 33) e poder así rescatar a Milú. Posteriormente, fere a un elefante (p. 79), fai estoupar un rinoceronte cun cartucho de dinamita (p. 109) e mata a un búfalo cunha improvisada catapulta (p. 115). O propio Milú quéixase na páxina 77, cando Tintín dispara a un elefante, dicindo: "Non soporto estas carnicerías". Segundo Hergé, esta era a expresión da súa propia mala conciencia polo trato dispensado aos animais no álbum. Farr, p. 22.

Os indíxenas son mostrados como indolentes e estúpidos. A modo de exemplo, os elefantes falan un perfecto francés mentres que os indíxenas falan unha lingua cunha sintaxe aproximada.

Hergé defendeuse das acusacións afirmando que o álbum mostra unicamente os puntos de vista vixentes na época en que escribiu o álbum. Sadoul, p. 97. No momento da súa primeira publicación, o Congo era a principal colonia belga o que inflúe notablemente no argumento do libro. Cando a obra se reeditou en cor, en 1946, foron suprimidas varias referencias ao dominio belga do Congo, o que contribuíu a suavizar o ton do álbum, pero non conseguiu evitar as críticas, que se agudizaron co agravamento dos problemas coloniais nos anos 1950 e a posterior descolonización. O álbum caeu en desgraza, e só volveu ser publicado ao ritmo do resto de cómics nos anos 1970. Na actualidade, segue prohibido en varios países como, por exemplo, China.

Cando se preparaba a edición para Escandinavia, os editores puxeron obxeccións á escena, na páxina 56 da edición en cor (p. 109 da versión orixinal), na que Tintín fai estoupar un rinoceronte cun cartucho de dinamita. En consecuencia, Hergé refixo a escena, de modo que o rinoceronte, logo de coller por accidente o fusil de Tintín e disparalo, escapa con vida. Farr, p. 23. Esta versión utilizouse tamén nas edicións inglesa e alemá do álbum; na edición en lingua galega, con todo, mantense a historia orixinal.

A mediados de xullo de 2007, o álbum, reeditado no Reino Unido en 2005, protagonizou unha sonora polémica cando a Comisión para a Igualdade Racial británica pediu ás librarías que non colocasen o libro na súa sección infantil, por mor dunha queixa do avogado David Enright. Como consecuencia, as librarías optaron por confinar a obra nas seccións destinadas ao público adulto.

1. ↑ Babaor'om, "rum baba" ^[3]
2. ↑ Boula Matari foi o alcume de Henry Morton Stanley , un explorador que traballou con o rei Leopoldo II para explorar e anexar a rexión da conca do Congo como colonia privada, o Estado Libre do Congo, a finais do século XIX. O Estado Libre foi anexado por Bélxica en 1908 e reorganizado como o Congo belga. ^[4]
3. ↑ M'Hatouvou, a play on m'as-tu vu, "show-off"^[3]
4. ↑ Os primeiros sete libros de Tintín mediaron unha tirada de 17.000 exemplares; As vendas de Tintin no Congo superaron os 25.000.^[24]

Referencias

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Tintín no Congo

• As aventuras de Tintín

• Tintín no Congo na páxina oficial de Tintín
• Tintín no Congo en Tintinologist.org