04 Şubat 2021 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 14 İlçe, 16 belediye, bu belediyelerde 126 mahalle, ayrıca 759 köy bulunmaktadır.[3]
Çorum ili, leblebisi ile tanınır. İlde toprak ve makine endüstrisi oldukça gelişmiştir. Osmancık ilçesinde pirinç üretimi etkin bir şekilde yapılmaktadır. Kapari bitkisinin Türkiye'deki anavatanı Osmancık ilçesidir.
Tarihçe
Çorum il toprakları tarihi devirlerin en başından beri insan yerleşimine sahip olmuştur. Kadim Hititler'in başkenti Hattuşaş Çorum ilindedir. Tarihi devirlere bakıldığında Alacahöyük, Hattuşaş, İskilip, Kuşsaray, Pazarlı, Eskiyapar, Büyükgülücek ve Balimsultan köyü çevresinde yapılan arkeolojik kazılarda ve toprak üstü buluntularından anlaşılır ki Bakır Çağı ile Tunç Çağı zamanlarına giden araç, gereç ve silahlar bulunmuştur.
MÖ 3000 - MÖ 2000 - İlk Tunç Çağı, (bu dönemden kalma Bayat ilçesine 15 km uzaklıkta Dere Kutuğun köyünde bakır izabe ocağı (dökümhane) olduğu MTA tarafından bulunmuştur).
1240+ - İskilip; Ceceli Aşireti Cece oğullarından Yahya Bey’in idaresinde girer daha sonra Nureddin Caca aşiret beyi olur.
1257 - İskilip, Ulucami (Çarşı Camii) deprem nedeniyle yıkıldı ve yeniden yapıldı
1272 - Aslen İskilipli olan Kırşehir Emiri Caca Nureddin (Nureddin Cibril bin Caca) İskilip'e vakıf olarak medrese, camii ve hamam yaptırdığına dair vakfiyenameyi kaleme alır. İskilip kütüphanesinde yazılı tarih içinde ilk kuruluşu da bu vakfiyede yer alan medrese kitaplığına dayanır.
1601 - 1610 - Büyük Kaçgunluk Devri devlet erkinin yörede tümden ortadan kalktığı bu dönemde; İskilip, Merzifon, Osmancık ve Gümüş yerleşimlerine Süleyman, Kara Ahmet ve Musa adındaki şefelerin önderliğinde suhte ve leventlerin baskınlar yaparak insanların mallarını ve erkek çocuklarını kaçırmışlardır.
1692 - Büyük bir deprem olmuştur, şehirler ve köyler harap olmuştur.
1729 - Çorum'da kuşluk vaktinde deprem oldu. Aynı gün altı kere deprem oldu, bir aydan fazla devam etti, İskilip ilçesi'nin bütün evleri harap oldu
1730 - Şimdiki İskilip kütüphanesinin ikincil temeli olan; Hocazade, Şeyh Hasip ve Hacıbey kütüphaneleri kuruldu.
1730 - Dedesli ovasında yer alan alevi köylerinin ilk kez kurulması.
1734 - Şiddetli bir deprem oldu.
1754 - Kalınsaz adı ile (Sungurlu) Yozgat'a bağlı nahiye oldu.
1756 - Şimdiki Çorum İl kütüphanesinin çekirdeği ve başlangıcı kabul edilen Elhaç Ali Efendi bin Mahmut vakıf kütüphanesi açıldı.
1759 - Şiddetli bir deprem oldu
1763 - Çorum'un Çapanoğlu Ahmed Paşa'ya arpalık olarak verilmesi.
1800 - Deprem ve 600 kişi şehri terk eder. Bu deprem ve sonrasında çıkan yangınların sonucu yılgınlığa düşen halkın büyük bir çoğunluğu Mısır'a göç etmiştir.
1822 - İskilip, Terzi Bekir kütüphanesi kuruldu
1824 - Deprem halk uzun süre çadırlarda ikamet etti.
1828 - İskilip içme suyunun bilinen temellerinden olan Hacı Ali çeşmelerinin vakıf olarak kurulması.
1841 - Çorum, Sivas eyaletinden alınıp Ankara eyaletine bağlı sancak merkezi.
1848 - İskilip Camii Kebir (Ulu Camii) kütüphanesi kuruldu.
1863 - Çorum, sancak merkezi kazaya çevrildi.
1864 - Çorum, Yozgat sancağına bağlı kaza olarak bağlandı.
1864 - Osmancık, Amasya sancağına bağlandı.
1866 - Kalınsaz, Budaközü (Sungurlu) adı ile kaza oldu.
1894 - Çorum, Ankara vilayetine bağlı olarak yeniden sancak merkezi yapıldı ve İskilip, Osmancık ile Sungurlu kazaları Çorum Sancağına bağlandı. Çağımızdaki siyasi idarenin banisi oldu bu durum. Bu durum devirin Osmanlı paşası Yedi Sekiz Hasan Paşa'ın gayreti ile meydana gelir.
1914 - Çorum, yeni bir padişah salnamesi ile Ankara'ya bağlı sancak merkezi olur ve İskilip, Osmancık, Sungurlu, Mecitözü ile Alaca'da Çorum'a bağlı kılınır.
1924 - İskilip Halk kütüphanesi Caca Bey mescidi yanında ilk düzenli yerinde açılır.
Kızılırmak, İskilip - Çorum yolu üzerinde ilk köprü, Kaymakam Baha Koldaş dönemi 1925
1925 - İdadi Mektebi ortaokul yapıldı.
1925 - Yazılı tarih boyunca Kızılırmak üzerinde bilinen İskilip - Çorum arası ilk köprü ahşap olarak kullanıma açıldı.
1929 - Çorum Meteoroloji İstasyonu kuruldu
1932 - Çorum'da modern un üretiminin başlangıcı olan Hatap Un Fabrikası üretime başladı.
1932 - Çorum Kızılay Şubesi açıldı.
1935 - Hüseyinabad kazasının adı Alaca olarak değiştirildi
1939 - Merkez üssü Erzincan olan deprem Çorum ve havarisinde yıkıma neden oldu.
1941 - Alacahöyük Müzesi açıldı
1943 - Çorum'da meydana gelen depremde 2554 ev yıkıldı ve 618 kişi öldü.
1945 - İskilip ilçesine tümü bağlı Dedesli Ovası köylerinin ırmağın doğu yakasında kalanlarının tümü Çorum merkez ilçeye dönemin valisinin ısrarıyla bağlanması.
1946 - Çorum'da ilk kez toprak sanayisi olarak Yıldız Kiremit ve Tuğla Fabrikası quruldu.
1953 - Kastamonu ili ilçesi Kargı, Çorum iline dahil oldu.
1973 - Çorum makine imalat sanayisinin öncülerinden olan Arsan Makina İmalat Tic. A.Ş.
1975 - İki yıllık yüksek okullar açıldı; Makina Meslek Yüksek Okulu ve Eğitim Enstitüsü.
1975 - Çorum Yem Fabrikası üretime girdi.
1976 - ÇOPİKAS A.Ş. kuruldu, kâğıt ve oluklu mukavva fabrikası üretime başladı
1977 - Çorum Organize Sanayi Bölgesi işletmeye açıldı.
1977 - Çorum Süt Peynir ve Tereyağı Fabrikası üretime başladı.
1980 - Tarihe Çorum Olayları diye giren Alevi - Sünni kışkırtılmasında ölenler oldu ve Çorum merkez ilçede çok sayıda aile Çorum'dan göç etti.
1981 - Çorum'un ilk demir çelik dökümhanesi olan Kızılırmak Döküm Sanayii ve Ticaret A.Ş. açıldı.
1981 - Ayvaz Kale Kiremit Fabrikası işletmeye açıldı.
1981 - İlk kez Hitit Festivali düzenlendi.
1982 - İl genelindeki kiremit ve tuğla fabrikası sayısı 40 adete ulaştı.
1985 - Çorum'un ilk bakır fabrikası Hançerliler Bakır Ltd. Şti faaliyete geçti.
1985 - Çorum makine sektöründe faaliyet gösteren Erdal Özkan Makina A.Ş. faaliyetine başladı
1985 - Çorum makine imalat sanayisinin öncülerinden olan Altan Makina ve Çelik Döküm Ltd. Şti. faaliyete geçti.
1987 - Çorum toprak sanayi makineleri imalatı öncülerinden yeni ürün ve tasarımlarıyla Yaşar Okumuş, Anmaksan Makine San.Tic. Ltd. Şirketini kurdu.
1987 - Çorum'da döküm sektörüne yönelik makine modeli imalatı yapan ilk firma Çorum Özmakina Model ve Döküm San.Tic.Ltd.Şti. faaliyete başladı.
1987 - Çorum'un ilk yüksek evsaflı krom çelik dökümhanesi olan Duduoğlu Çelik Döküm Sanayii Ticaret A.Ş. faaliyete girdi.
1987 - Hayat şırınga, Hayat Tıbbi Aletler ve Oluklu Mukavva San. Ve Tic. A.Ş kuruldu.
1987 - İskilip ilçesinin bucağı olan Uğurludağ ilçe olarak Çorum iline dahil oldu.
1987 - Sungurlu ilçesinin bucağı olan Boğazkale ilçe olarak Çorum iline dahil oldu.
1990 - Çorum' da ilk hidrolik pompa fabrikası Kozmak Hidrolik faaliyete geçti.
1990 - Osmancık ilçesinin bucağı olan Dodurga ilçe olarak Çorum iline dahil oldu.
1990 - Çorum merkez ilçesinin bucağı olan Laçin ilçe olarak Çorum iline dahil oldu.
1990 - İskilip ilçesinin kasabası olan Karaören adı değiştirilip Oğuzlar adıyla ilçe olarak Çorum iline dahil oldu.
1996 - 5.6 ve 5.4 şiddetinde peş peşe iki deprem olur, can kaybı olmadı.
Coğrafya
Çorum il topraklarının %61'i dağlıktır. Bu dağlar derin vadilerle yarılarak birbirinden ayrılmışlardır.
Dağlar kuzey-batı yönünde uzanmıştır. Çorum il topraklarının batı kısmı Kuzey batı Anadolu'nun en önemli dağ sırası olan ve batıda Sakarya nehri ile doğuda Kızılırmak nehri arasında uzanan Köroğlu Dağ sırasının en doğu ucunda yer alır. Köroğlu dağ sırasının Kızılırmak havzasına ulaştığı yerde oluşan önemli yerleşmeler; İskilip, Bayat, Kargı, Oğuzlar, Dodurga, Alpagut'tur.
İlin genelinde genellikle Karadeniz İklimi görülür.
Karadeniz iklimi olan şehirler Kızılırmak havzasında olan: Bayat, Dodurga, İskilip, Kargı, Laçin, Oğuzlar, Osmancık ve Uğurludağ. Kışları çok yağışlı, yazları ise İç Anadolu iklim tesiri ile sıcak olur.
İç Anadolu iklimi; Kızılırmak havzasının güneyinde olan Çorum, Alaca, Boğazkale, Mecitözü, Ortaköy ve Sungurlu ilçelerinde olur.
Çorum ilinde bulunan şehir, bucak ve köyler genel olarak tipik karasal iklim özelliklerini gösterir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve genelde kar yağışlıdır. İlkbahar ve sonbaharda az da olsa yağmurludur. Yüksek yerleşimlerde özellikle yaz akşamları bile serin bir havaya sahiptir. Bu umumi durumun istisnası da İskilip ve havarisinin iklim tipi olup mikro klima iklim özelliklerini göstermektedir.
Türkiye'nin önemli fay hatlarından Kuzey Anadolu Fay Hattı (K. A. F.), Çorum il sınırlarının kuzeyinden geçmektedir.
İlin jeolojik yapısında iki ana kütle (kayaç) grubu öne çıkar. Bunlardan birincisi “Metamorfik seri” (başkalaşmış kayaçlar), ikincisi ise, “Tortul Kütleler”dir. İlin asıl jeolojik karakterini 3. jeolojik zamanın sonları ile 4. jeolojik zamanda meydana çıkma oluşumlar meydana getirmektedir.
Bununla birlikte, jeolojik devirlerden ilkel zaman olarak bilinen Arkean ve Prekambrien devirlerine ait Çorum merkez ilçe, Alaca, İskilip, Osmancık, Mecitözü ve özellikle Kargı ilçelerinde çeşitli metamorfik (başkalaşım) topraklarına rastlanılmıştır. 3. jeolojik zamanın kütlelerinden olan jips (kireçtaşı) ve kayatuzu yatakları ile karbon miktari % 75 kadar olan zengin linyit kömürü yataklarına (Osmancık, Dodurga yöresinde 30 milyon ton rezervinde ayrıca Alpagut - Zambal - Karakaya - Ayva ve Ovacık köylerinde) rastlanmaktadır. Yine bu zamanın püskürük kütlelerinden olan Trakit, Granit, Bazalt ve Andezit kimi kütle arazisine de Çorum merkez ilçesinde, Kargı, Sungurlu, Alaca, Mecitözü, Osmancık ve İskilip ilçelerinde rastlanmaktadır. Tortul kütlelere ise vilayetin çok yöresinde rastlanmaktadır.
Çorum; Alp-Himalaya Orogenezi (Dağ oluşumu) olarak bilinen sistem dahilinde yer alan K. A. F. üzerinde yer almaktadır. K. A. F. il merkezinin 20 kilometre kuzeyinde Osmancık ve Kargı ilçelerinin dahili sınırlarından geçmektedir.
Kültür
Kütüphaneler
İlin tümünde 18 halk ve müstakil 2 çocuk olmak üzere toplam 20 kütüphane var. 2006 yıl sonu istatistiklerine göre İlde toplam 228.482 adet kitap vardı. En çok kitap olan kütüphaneler; Çorum Hasan Paşa Kütüphanesi 47.303, İskilip Halk Kütüphanesi 38.046 adet ve Sungurlu Halk Kütüphanesi 19.866 adet geri kalan 123.547 kitap, 17 halk ve çocuk kütüphanesindedir.
İl merkezi olan Çorum'da beş adet kütüphane var olup, toplam kitap varlığı 72.805 adet diğer 12 ilçe ile 3 belde kütüphanesinde ise 155.677 kitap var olup; İskilip Halk Kütüphanesi 38.046 adet, Sungurlu Halk Kütüphanesi 19.866, Mecitözü Halk Kütüphanesi 14.468, Osmancık 13.106, Kargı 11.575, Alaca 10.023, Bayat 9.566, Boğazkale 7.474, Uğurludağ 7.188, Oğuzlar 6.066, Arifegazili 5.884, Ortaköy 5.006, Alacahöyük 3.349, Dodurga 2.617, Hacıhamza 1.443. Laçin ilçesinde ise kütüphane yoktur.
Türkiye Cumhuriyeti'nin toplam 28 adet 'El Yazması Eser' kütüphanesi vardır. Bu El Yazması Eser kütüphanelerinden Çorum ve İskilip ilçesinde olmak üzere Çorum ilinde iki adet var. İskilip Halk Kütüphanesinde 529 adet, Çorum Hasan Paşa Kütüphanesinde cumhuriyetin ilk yıllarında il ve ilçe merkezlerinden toplanmış olan 3692 adet el yazması kitap vardır.
İskilip İlçesi Halk Kütüphanesi
İskilip kütüphanesi yakın coğrafyasında bilinen en eski kütüphane olup; 1258 yılında kurulan Hacıbey, 1272 yılında Cecebey, 1476 yılında Şeyh Habib, 1480 yılında Ebusuud, olan; 1735 yılında Hocazade ile 1818 yılında kurulan Terzi Bekir Ağa ve 1841 yılında kurulan Camii Kebir kütüphanelerinin 1924 yılında kanun ile 1272 yılında vakfedilerek kurulan Cece Bey Medresesi kütüphanesinde toplanarak tek kütüphane çatısı altında faaliyete geçirilerek oluşturulmuştur. İlin en eski kütüphanesi olduğu gibi Türkiye'nin de en eski kütüphanelerindendir.
İskilip ilçesi Halk Kütüphanesinde tarihi değeri olan 1443 adet Arapça alfabesinde yazılmış taş baskı basılı kitap ve 529 adet el yazması kitap ile 2006 yılında 38.046 adet toplam kitap vardır.
İskilip Halk Kütüphanesinde 1996 yılında yaşlılar için özel okuma salonu hizmete açılmış olup bu salon Türkiye genelinde gerçekleştirilen ilk uygulamadır. Kütüphane 1924 yılından bu yana üç değişik yerde hizmette bulunarak günümüzde bulunan yere taşınarak kendisine ait özel binasında faaliyetlerini sürdürmektedir.
Hasan Paşa Halk Kütüphanesi
Bahçelievler semtinde hizmet veren Çorum Merkez Hasan Paşa Halk Kütüphanesi 25 Aralık 1991 tarihinde hizmete giren[4] Çorum ilinin en köklü kütüphanelerinden biridir. Alt katta depolar, üstte ise okuyucu salonları, idare büroları, yazma eserler bölümü ve bilgisayar bölümü bulunmaktadır. 2006 yılında mevcut kitap sayısı 47.303 adet olup bunun 3692 adeti el yazmasıdır.
Merkez ilçe olan Çorum şehri, Mimar Sinan Mahallesi'ndedir. 25 Aralık 1991 tarihinde hizmete girmiştir. Çorum ilinin en büyük ve modern kütüphanesidir.
Müze olarak; Alacahöyük, Boğazköy ve Çorum müzeleri vardır. İlave olarak Hattuşaş ören yeri de açık müze olup ziyaretçilere hizmet eder.
Alacahöyük müzesi
Alacahöyük müzesi yakın geçmişte köy şimdi belde olan yerde 1935 yılından sonra mahallinde arkeoloji kazılarında çıkarılabilen tarihî eserlerin sergilenmesi için 1941 yılında kuruldu. Müzede milattan önce 4000'lerden günümüze ulaşabilen tarihî eserler mevcuttur.
Boğazköy müzesi
Boğazköy Müzesi genellikle kadim Hitit dönemi arkeoloji eserleri bulundurmaktadır.
2006 yılı il Müze/Ören istatistikleri
Müze Adı
Eser Sayı (adet)
Ziyaretçi Sayı (adet)
Çorum
13.804
12.452
Alacahöyük
3.324
12.742
Boğazköy
12.420
5.677
Hattuşaş Yazılıkaya
ören yeri
26.738
Toplam
29.548
57.609
Yerel halk edebiyatı
Çorum ilindeki halk edebiyatını, 15. yüzyıldan başlayarak Alevi - Bektaşi edebiyatı etkilemiştir.
Aşık Ali Açık, Deli Boran, Aşık Haydar, Dedemoğlu, Kasap Mustafa Çarkacı, Kadir Uslu, Aşık Kör Kurtça, Hüseyin Çırakman, Aşık Gülabi gibi ozanlar, Çorum halk edebiyatının önemli ozanlarındandır.
İskilip ilçesinde haftanın günleri de İstanbul Türkçesinden farklıdır; Giravu - Pazar, Düşembe - Pazartesi, Deri - Salı, Bazar - Çarşamba, Bazitesi - Perşembe, Cumayı - Cuma, Cumitesi - Cumartesi.
İlin coğrafi konumu nedeniyle İç Anadolu bölgesi ile Karadeniz Bölgesi arasında önemli bir geçiş yolu üzerinde olması önemini artırmakta olup ekonomisini olumlu olarak etkilemektedir. Ankara ile Samsun arasında kuzey - güney doğrultusunda geçiş üzerinde yer aldığı gibi batı - doğu doğrultusunda da Kastamonu, Çankırı, Amasya ve Tokat illeride Çorum topraklarında yer alan yollardan yararlanmaktadırlar.
İl dışından alınan ürünler olarak; beyaz eşya, petrol ürünleri, otomotiv yedek parçası, makineler, kazanlar, mekanik araçlar, hazır giyim gibi kalemlerdir. İl dışına satışı yapılan üretim kalemleri ise; süt ve süt ürünleri, çimento, bal, yumurta, kazanlar, makineler, mekanik araçlar, hazır giyim, ayakkabı, değirmencilik ürünleri, kâğıt ve karton türleridir.
Tarım
Bamya, Kargı ve Hacıhamza Türkiye üretiminin %8 - 10'unu karşılar.SarımsakSoğan; İskilip, Sungurlu ve Çorum ovaları ana üreticiler olup Türkiye'nin yıllara göre %8 - 12'i karşılanır.
Çorum ilinde çeşitlenmiş tarım yapısı olup ürün yelpazesi geniş üretim miktarları fazladır. En çok yetiştirilen tarım bitkileri; buğday, şekerpancarı, arpa, soğan, domates, patates, kavun, karpuz, hıyar, üzüm, nohut, fiğ, pirinç, ayçiçeği, yeşil mercimek, ceviz, elma, kiraz, gebere. 2002 yılı Türkiye istatistiklerine göre yeşil mercimeğin %14'ü, pirincin %11'i, soğanın %8'i Çorum ilinde üretilmiştir. Geleneksel yöre sebze ve meyvelerinin dışında olanlarda özellikle İskilip ve bölgesinin mikro klima iklimi sayesinde yetişebilmektedir; Antepfıstığı, haşhaş, kayısı, Trabzon Hurması gibi bitkilerde yetişebilmektedir. 2002 yılında ildeki traktör sayısı 20.929 adettir.
2004 Yılındaki Tarım Arazileri
Arazi
Miktar (ha)
Ekili Arazi
474.126
Nadas Arazisi
121.757
Bağ Arazisi
9.093
Meyve Arazisi
2.876
Sebze Arazisi
11.753
Tarıma elverişli kullanım dışı alan
2.863
Tarım Arazisi
662.468
Yıllara Göre Traktör Sayısı
1970
1.862
1979
9.234
2002
20.929
2005
30.505
Ekin, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale büyük ölçüde kuru tarım arazilerinde üretilirek elde edilir. Mısır bitkisi iklim özelliğince su ister, çeltik tümüyle su içinde olan tavalarda üretilir. Üretim genellikle ve çoğunlukla üretici eliyle tahıl borsasında satılmakta yahut un ve yem fabrikalarına verilmektedir.
Vilayetin ormanlık arazileri daha çok kuzeyinde olup Çorum, Bayat, İskilip, Osmancık ve Kargı’da sık olarak mevcuttur. Dağ köylerinin geçimi ormancılık üretimine bağlıdır.
Toplam ormanlık arazisi 373.825 hektardır. 185.873 hektar orman verimli, 187.952 hektar orman verimsizdir. Bu ormanların 194.564 hektarı koru ormanı, 179.261 hektarı baltalık ormandır. İl ormanlarının tümü kamu adına devlete ait olup şahıs ormanı yoktur.
Çorum ilçesinde: Sarıçam, Göknar, Kayın, Karaçam, Meşe.
Mecitözü ve Sungurlu ilçel?rind?: Karaçam, Meşe.
2005 yılı Orman üretimi
Türü
Miktar (m³)
Tomruk
37.730
Maden Direk
4.413
Sanayi Odunu
3.641
Kağıtlık Odun
13.580
Lif Yonga Odunu
73.000
Yakacak Odun
152.931
2005 yılı Orman - Mera alanı
Türü
Miktar (ha)
Çayır alanı
5.530
Mera alanı
139.582
Orman alanı
365.208
Yoz alanı
145.593
Hayvancılık
Koyunlar ve tavuklarBal arısıYumurta, Türkiye yumurta üretiminin %5'i Çorum'da yapılır.Ankara - Tiftik KeçisiSığırTahıl Ambarı
İl ekonomisinde hayvancılık üretimi ikinci derecededir. 2002 yılı Türkiye istatistiklerine göre il dahilinde 162.000 sığır, 139.000 koyun, 17.000 kıl keçisi, 3.000 Ankara keçisi, 5.000 manda mevcuttur. Yumurta, deri, süt, arıcılık, tavukçuluk önemli hayvancılık kaynaklı ürünlerdir.
Mera arazisi 139.582 hektar olup ilin hayvancılık üretimi için önem arz etmektedir.
1913 yılı hayvancılık üretimi; 89.059 sığır, 195.735 koyun, 220.856 keçi, 8.000 kömüş/camış vardır. Ek olarak 5.592 at, 12.575 eşek, 385 katır gibi çekim hayvanı vardı.
1927 yılında üretimi devlet istatistiklerine göre; ilde 83.000 kadar sığır, 160.000 kadar koyun, 230.000 kadar keçi, 230.000 kadar tavuk ile ek olarak 80.000 kadar eşek, katır ve at diğer çekim hayvanı vardı.
Lezzetli yoğurdu için özellikle camış sulak köylerde ve Kızılırmak kenar köylerinde beslenmektedir.
1980 yılına kadar ilde çok sayı kıl keçisi vardı. Orman alanlarında taze sürgünlere verilen zarar neticede çok sayı köyde yasaklandılar.
İlde dahilinde bir adet balıkçılık üretimi ile iştigal eden şirket var olup yıllık kapasitesi 15.000 ton olup ancak 10.000 ton kadar istehsal mümkün olmaktadır.
Büyük baş hayvan üretimi (adet)
Türü
2003 yılı
2005 yılı
Sığır (Kültür)
28.418
Sığır (Melez)
89.465
Sığır (Yerli)
46.461
Sığır Toplamı
162.144
164.344
Manda
4.830
3.297
At
1.104
Katır
1.245
Eşek
10.766
Küçük baş hayvan üretimi (adet)
Türü
2003 yılı
2005 yılı
Koyun
139.334
154.180
Kıl Keçisi
17.125
17.249
Tiftik Keçisi
3.285
3.649
2005 yılı kuş - kanatlı ve yumurta üretimi
Türü
Miktar
Yumurtacı Tavuk
2.426.200
Et Tavuk
18.950
Ördek
10.695
Kaz
18.805
Hindi
23.680
Tavuk Yumurtası
514.318.000
Ördek Yumurtası
372.750
Kaz Yumurtası
621.400
Hindi Yumurtası
798.500
2005 yılı Arıcılık üretim bilgileri
Türü
Miktar
Eski Usul Kovan Sayı
722
Fenni Usul Kovan Sayı
44.384
Bal Üretimi
565.120 kg
Bal Mumu Üretimi
13.808 kg
Arı Bakan Köy Sayısı
626
Sanayi
Çorum'daki başlıca sanayi tesisleri; çeşitli gıda maddeleri, süt ürünleri, un, yem, şeker, kereste, parke, alçı, kireç, çimento, prefabrik yapı elemanları, tuğla ve kiremit, demir - çelik döküm ve makine, dokuma, ayakkabı, ısıcam fabrikalarıdır. 2001 yılında Çorum'da 10'dan fazla çalışanı olan işletme sayısı 82'dir. Bunlardan 40'ı taş ve toprak sanayisi; 18'i gıda, içki ve tütün sanayisi; 10'u metal eşya, makine ve teçhizat sanayisi; 5'i metal ana sanayisi; 4'ü tekstil, giyim ve deri sanayisi; 2'si mobilya sanayisi; 1'i kâğıt, kâğıt ürünleri ve basım sanayisi ve 1'i de motorlu kara taşıtları sanayisine aittir. Çorum ilinin sembolü olan leblebi ise Çorum, Sungurlu ve Osmancık civarlarında küçük işletmeler tarafından üretilir.
Çorum'da işletilmekte olan çok sayıda linyit kömür işletmesi vardır. Bu işletmeler; İskilip, Dodurga ve Bayat ilçelerindedir. Son zamanlarda Mecitözü ilçesi civarında yüksek rezervli linyit kömür sahaları bulunmuştur. Bu rezervlerden Bayat ve Dodurga'daki en zengin rezervdir ve en kalorili kömür de buradan çıkarılır.
Bayat'ta 4000 yıllık maden ocağı galerisi bulunmuş mevcut rezerv nabit bakırdan oluşmaktadır. Bayat Sağpazar köyünde 95 yılında petrol araştırmaları yapılmış ve TPAO nun 1.derece arama sahasında bulunmatır. Ayrıca ilçede tuzvekireçtaşı da mevcuttur.
Günümüzde Çorum ilini meydana getiren ilçelere bakılırsa, üçü dışındakiler kaza kimliğine 1866 yılından sonra ulaşmışlardır. 1866 yılına kadar üç ilçe "kaza" statüsünde olup bunlar; Çorum merkez, İskilip ve Osmancık'tır. Şimdiki il sınırları kalıcı haline 1924 yılında Türkiye Cumhuriyeti döneminde yapılan yasal düzenleme ile kavuştu. 1924 yılına kadar iskilip'e bağlı olan şimdiki Çankırı ilinin üç ilçe toprakları (Yapraklı, Kızılırmak, Merkez) alındı ve Çorum iline dahil edildi. Öyle ki, 1900 yılında İskilip topraklarında şimdi tam sekiz adet ilçe kurulu olup bu ilçeler 4 vilayete (Çankırı, Çorum, Kastamonu, Kırıkkale) dağılmıştır. Bir de Kargı ilçesinin özel durumu dışında il genelinde sınır değişiklikleri olmamıştır.
Bayat 1958 yılında, Uğurludağ 1987 Oğuzlar 1990 yılında İskilip ilçesinden ayrılıp birer ilçe haline getirilmesi, buna bir de 1945 yılında Harami ile Irmak arasında kalan ova köylerinin dönemin valisince Çorum merkez ilçeye bağlanması
Alaca 1919 yılında, Laçin ise 1990 yılında Çorum'dan ayrılıp birer ilçe haline getirilmesi
Ortaköy, 1959 yılında Mecitözü'nden ayrılıp bir ilçe haline getirilmesi
Dodurga, 1990 yılında Osmancık ilçesinden ayrılıp bir ilçe haline getirilmesi
Boğazkale de 1987 yılında Sungurlu ilçesinden ayrılıp bir ilçe haline getirilmesi
2007 yılı sonunda yapılan adrese dayalı nüfus sayımı sonuçlarına göre yirminci yüzyıl boyunca (cumhuriyet dönemi) Çorum merkez ilçenin nüfusu 22 kat artmıştır. Nüfus üzerindeki incelemelerde il genelinde nüfusun merkez ilçeye ve il dışına doğru bir göç akış içerisinde olduğu sonucu çıkmaktadır. 2007 yılındaki sayıma göre belediye yerleşimlerinde de görülen genel bir nüfus azalması olduğudur ki bunun istisnaları yalnızca Çorum ve İskilip merkezleridir.[3]
1831 yılına ilişkin nüfus bilgileri kent merkezleri olup köy nüfus sayıları dahil değildir.
(-) işareti dahil olunan kutucuklar adı geçen ilçenin o tarihte/tarihlerde ilçe olmadığını belirtmek içindir.
Yukarıdaki tabloda sarı renkli bölmeler 1866-cı yıldan evvelde ilçe olanları işaret eder.
Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri[30])
Çorum ili nüfusu: 528.351'dir. Bu nüfusun %74,35'i şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 12.428 km2'dir. İlde km2'ye 43 kişi düşmektedir. (Bu sayı Merkez ilçede 121’dir.) İlde yıllık nüfus % 0,80 oranında artmıştır.
Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Uğurludağ (% 36,84)- Merkez ilçe (-% 1,60)
06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 14 İlçe, 16 belediye, bu belediyelerde 126 mahalle, ayrıca 759 köy bulunmaktadır.
2023 yılı sonunda Çorum ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri
İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.
İskilip Kalesi, kadim Hatti medeniyeti devrinden günümüze gösterişi olan tüm surları...Yerden 100 metre yukarıda yekpare kaya üzerine kurulu
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
Çorum Valisi, 1966 Malatya Doğanşehir doğumlu Ali ÇALGAN’dır. Eylül 2024/321 sayılı karanameyle Maliye Müfettişi iken atanmıştır.[34]
Çorum Belediye Başkanı, 1973-Çorum doğumlu Halil İbrahim Aşgın(AK PARTİ), 31 Mart 2024 seçimlerinde %40,55 oy oranıyla seçilmiştir.[35]
2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Çorum İl Genel Meclisi üye sayısı, 25 AK PARTİ, 6 CHP, 5 MHP ve 1 İYİ Parti olmak üzere 37’dir. Çorum Belediye meclisi ise 20 AK PARTİ, 13 CHP ve 4 MHP olmak üzere 37 üyeden oluşur.[36]
2023 Genel seçimleri sonucu, Çorum'u temsilen TBMM'de AKP'den 2 milletvekili (Yusuf Ahlatcı, Oğuzhan Kaya), CHP'den 1 milletvekili (Mehmet Tahtasız), MHP'den 1 milletvekili (Vahit Kayırcı) seçilmiştir.[37]
2018-2019 sezonu sonunda, futbol takımı Yeni Çorumspor, play-off sonunda 2. Lige çıkmıştır. Futbol BAL'da Sungurlu Belediyespor ligde kalmıştır. Sungurlu Belediyespor erkekler voleybol 2. Ligine düşmüştür. Voleybol erkekler 2. Liginde 1, kadınlar liginde 2 takımı vardır. Voleybol bölgesel ligine de 2 takımla katılmıştır.
^"1935 Genel Nüfus Sayımı"(PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı"(PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı"(PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
"Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları"(html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
"Çorum Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
"Çorum Nüfusu". nufusune.com.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
"Çorum Nüfusu". nufusubu.com.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
After the RainPoster teatrikal untuk After the Rain (1999)SutradaraTakashi Koizumi[1]ProduserMasato HaraHisao KurosawaDitulis olehShugoro YamamotoAkira KurosawaPemeranAkira TeraoYoshiko MiyazakiShiro MifuneMieko HaradaTatsuya NakadaiPenata musikMasaru SatoDistributorAsmik Ace EntertainmentTanggal rilis 1999 (1999) (Prancis) 22 Januari 2000 (2000-01-22) (Jepang) Durasi91 menitNegaraJepangBahasaJepangAnggaranUS$3,800,000 (perkiraan) After the Rain (雨あがるco...
T'rang Bintang Fajar Berseri Wie schön leuchtet der MorgensternKidung oleh Philipp NicolaiPublikasi pertama Frewdenspiegel deß ewigen Lebens tahun 1599 oleh NicolaiTeksoleh Philipp NicolaiBahasaJermanDipublikasikan1599 (1599)Tuneⓘ T'rang Bintang Fajar Berseri atau Wie schön leuchtet der Morgenstern (How lovely shines the morning star) adalah sebuah kidung karya Philipp Nicolai yang ditulis pada 1597 dan pertama kali diterbitkan pada 1599. Kidung untuk Pentakosta O Heilger Geist, keh...
العلاقات اللوكسمبورغية الميكرونيسية لوكسمبورغ ولايات ميكرونيسيا المتحدة لوكسمبورغ ولايات ميكرونيسيا المتحدة تعديل مصدري - تعديل العلاقات اللوكسمبورغية الميكرونيسية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين لوكسمبورغ وولايات ميكرونيسيا المتحدة.[1][2]...
Part of a series onTheming in amusement parks Batman DreamWorks Animation Hanna-Barbera Harry Potter Nickelodeon vte Amusement rides and stunt shows themed to the Batman franchise its derivative elements are commonly found at Warner Bros. and Six Flags amusement parks across the world. Batman attractions at Six Flags parks Main article: Six Flags Batman: The Ride (B&M) Main article: Batman: The Ride Batman: The Ride (not to be confused with the S&S version) is a steel inverted roller ...
18th-century British peer The Right HonourableThe Earl of BuckinghamshireMember of Parliament for Bere AlstonIn office1761–1780Serving with Sir Francis Drake, Francis William Drake, Sir Francis DrakePreceded bySir Francis DrakeJohn BristowSucceeded byThe Lord MacartneyLord Algernon PercyMember of Parliament for St IvesIn office1754–1761Serving with James WhitshedPreceded byJohn BristowSamuel StephensSucceeded byHumphrey Mackworth PraedCharles Hotham Personal detailsBornGeo...
Libre université internationale des études sociales (Luiss)HistoireFondation 1974StatutType Université privéeNom officiel Libera Università Internazionale degli Studi Sociali Guido CarliRégime linguistique Italien, anglaisFondateur Umberto AgnelliPrésident Vincenzo BocciaRecteur Andrea PrencipeDirecteur Giovanni Lo StortoMembre de ORCID (d), Association des universités européennesSite web www.luiss.eduChiffres-clésÉtudiants 9 514 (en 2020)[1]Effectif 1 761 (2018)Localisat...
Toy ball made of rubber filaments on a soft rubber core This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (March 2023) (Learn how and when to remove this message) KooshTypeRubber ballsCompanyOddzOn Products Inc.HasbroCountryUnited StatesAvailability1989–presentMaterialsRubber, foam, plastic The Koosh ball is a toy ball made of rubber filaments (strands) radiat...
For other uses, see Ducat (disambiguation). Gold or silver coin used as a trade coin in Europe Austrian gold ducat depicting Kaiser Franz-Josef, c. 1910 The ducat (/ˈdʌkət/) coin was used as a trade coin in Europe from the later Middle Ages to the 19th century. Its most familiar version, the gold ducat or sequin containing around 3.5 grams (0.11 troy ounces) of 98.6% fine gold, originated in Venice in 1284 and gained wide international acceptance over the centuries. Similarly named silver ...
Islam di Sumatera Barat adalah Islam Sunni. Orang Minangkabau, penduduk asli Sumatera Barat dan terdiri dari 88% penduduk Sumatera Barat saat ini, secara historis memainkan peran penting dalam komunitas Muslim di Indonesia.[1] Hingga saat ini wilayah tersebut dianggap sebagai salah satu benteng Islam di Indonesia. Islam adalah agama yang paling dianut di Sumatera Barat, sebuah provinsi di Indonesia, yang dianut oleh 97,42% dari seluruh penduduk. Populasi Muslim meningkat menjadi 99,6%...
El Mudir El FanniSutradaraFatin Abdel WahabPemeranFarid ShawqiLaila TaherAbdel Moneim IbrahimAdel AdhamTanggal rilis3 Februari 1965Durasi100 menitNegara MesirBahasaArab El Mudir El Fanni (bahasa Arab: المدير الفني) adalah sebuah film drama asal Mesir buatan tahun 1965 dan disutradarai oleh Fatin Abdel Wahab. Film ini dikenal untuk pemeran-pemerannya yang merupakan aktor-aktor bintang Mesir: Farid Shawqi, Laila Taher, Abdel Moneim Ibrahim, dan Adel Adham. Pemeran Farid Shawqi La...
Quran translator Mawlānā ImamAmeen Ahsan Islahiمولانا امین احسن اصلاحیPersonalBorn1904Azamgarh, United Provinces of Agra and Oudh, British IndiaDied15 December 1997(aged 92-93)Lahore, Punjab, PakistanResting placeDHA, Lahore, Punjab, PakistanReligionIslamEraModern eraRegionIndian subcontinentCreedSunniMain interest(s)QuranNotable idea(s)Concept of thematic and structural coherence in QuranNotable work(s)Taddabur-i-quranOccupationTheologianlinguisticImamBibliographer...
2015 song by Jamie-Lee Kriewitz GhostSingle by Jamie-Lee Kriewitzfrom the album Berlin Released12 December 2015Length3:52LabelPolydorIslandSongwriter(s)Thomas BurchiaAnna LeyneConrad HenselEurovision Song Contest 2016 entryCountryGermanyArtist(s)Jamie-Lee KriewitzLanguageEnglishComposer(s)Thomas BurchiaAnna LeyneConrad HenselLyricist(s)Anna LeyneFinals performanceFinal result26thFinal points11Entry chronology◄ Black Smoke (2015)Perfect Life (2017) ► Ghost is a song performed by German sin...
Der Titel dieses Artikels ist mehrdeutig. Weitere Bedeutungen sind unter Meter (Begriffsklärung) aufgeführt. Physikalische Einheit Einheitenname Meter
Einheitenzeichen m {\displaystyle \mathrm {m} }
Physikalische Größe Länge
Formelzeichen l , s , b , h , d , r {\displaystyle l,s,b,h,d,r} etc.
Dimension L {\displaystyle {\mathsf {L}}}
System Internationales Einheitensystem, Technisches Maßsystem
In SI-Einheiten Basiseinheit
In CGS-Einheiten 1 m = 10 ...
Questa voce sull'argomento cestisti cinesi è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Zhang YunsongNazionalità Cina Altezza182 cm Peso82 kg Pallacanestro RuoloPlaymaker Termine carriera2010 CarrieraSquadre di club 1998-2010 Beijing Ducks Nazionale 2004-2005 Cina Palmarès Campionati asiatici OroQatar 2005 Il simbolo → indica un trasferimento in prestito. Modifica dati su ...
Function valued in a vector space; typically a real or complex one A vector-valued function, also referred to as a vector function, is a mathematical function of one or more variables whose range is a set of multidimensional vectors or infinite-dimensional vectors. The input of a vector-valued function could be a scalar or a vector (that is, the dimension of the domain could be 1 or greater than 1); the dimension of the function's domain has no relation to the dimension of its range. Example:...
Pleasurable emotional reaction of happiness in response to a fulfillment of a desire or goal American basketball player Kevin Durant, after receiving the gold medal at the 2010 FIBA World Championship Part of a series onEmotions Affect Classification In animals Emotional intelligence Mood Self-regulation Interpersonal Dysregulation Valence Emotions Acceptance Admiration Affection Amusement Anger Angst Anguish Annoyance Anticipation Anxiety Apathy Arousal Awe Belongingness Boredom Confidence C...
يوهانس سيلين معلومات شخصية الميلاد 31 ديسمبر 1990 (العمر 33 سنة)فولغاست، ألمانيا الطول 1.87 م (6 قدم 2 بوصة)* مركز اللعب جناح أيمن الجنسية ألماني الحياة العملية معلومات النادي النادي الحالي نادي ملزونغن لكرة اليد الرقم 23 المهنة لاعب كرة يد الرياضة كرة اليد الأندية ا...
