150 tys. w chwili wybuchu wojny[1] do 594 tys. łącznie w całym okresie trwania wojny 440 tys.[2] 63 tys.[3] 26 791[4] 17 tys. 7430[5] 5455[6] 3972 3421[7] 2163[8] 1389 1294 1271 1068 900 826 44 Łącznie: 941 356–1 139 518 żołnierzy – w całym okresie wojny
minimum 415 tys. w chwili rozpoczęcia wojny[1] 780 tys. (1951) 26 tys.[potrzebny przypis] Łącznie: minimum 1 066 000 – w chwili największego zmasowania
Wojna koreańska – na czerwono zaznaczone są tereny opanowane przez siły Korei Północnej, Chin i komunistów, na zielono – Korei Południowej, USA i ONZPrezydent Korei Południowej Rhee Syng- man
Korea w czasach nowożytnych była królestwem podporządkowanym Cesarstwu Chińskiemu. Pod koniec XIX w. w związku z restauracją Meiji w Japonii, skrajnym osłabieniem Cesarstwa Chińskiego po wojnach opiumowych i powstaniu bokserów stała się terenem rywalizacji carskiej Rosji i zmodernizowanej Japonii. W roku 1897, na żądanie Japonii, Korea ogłosiła się cesarstwem, co było deklaracją suwerenności wobec Chin. Kwestia wpływów rosyjskich w Korei (koncesje dla rosyjskich przedsiębiorców na rzece Jalu) była głównym powodem wybuchu w 1904 roku wojny Rosji z Japonią, która zakończyła się klęską Rosji i traktatem z Portsmouth (1905). W konsekwencji cała Korea była okupowana przez Japończyków, a w roku 1910 została anektowana przez Japonię. W Cesarstwie Rosyjskim porażka stała się jedną z przyczyn wybuchu w 1905 roku rewolucji.
Japonia ogłosiła kapitulację 15 sierpnia 1945 roku, formalny akt kapitulacji został podpisany ostatecznie 2 września na pokładzie pancernika USS „Missouri” w Zatoce Tokijskiej. Amerykanie po naleganiach ostatniego japońskiego gubernatora Korei, Nobuyukiego Abego, skierowali swoje wojska do Korei 8 września 1945 roku i przejęli od Nobuyuki władzę w południowej części Korei. Kwestia Korei była w roku 1945 (podobnie jak kwestia Wietnamu) traktowana przez administrację amerykańską marginalnie wobec zasadniczych celów wojny. W grudniu 1945 roku po konferencji moskiewskiej Stany Zjednoczone i ZSRR utworzyły komisję mającą na celu stworzenie w drodze powszechnych wyborów jednego rządu ogólnokoreańskiego. Sowieci w swojej strefie okupacyjnej prześladowali partie prawicowe i narodowe, a Amerykanie w swojej strefie siły komunistyczne, co spowodowało, że wybory odbyły się w każdej ze stref osobno. W sierpniu 1948 roku proklamowano w Seulu utworzenie Republiki Korei z prezydentem Li Syng Manem na czele, na co odpowiedzią było utworzenie we wrześniu 1948 roku Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej na północy, gdzie premierem rządu został Kim Ir Sen. Rozbieżne interesy mocarstw doprowadziły do trwałego, tragicznego podziału Korei. Od północy Korea Północna graniczyła z ZSRR (20 km granicy) i Chinami rozdartymi wojną domową. Dopiero po ostatecznej klęsce Czang Kaj-szeka i jego ucieczce na Tajwan głównodowodzący Chińską Armią Ludowo-WyzwoleńcząMao Zedong proklamował 1 października 1949 roku w PekinieChińską Republikę Ludową[a]. W oczywisty sposób wzmocniło to pozycję i aspiracje komunistów koreańskich. Później zaś bezpośrednie zaangażowanie militarne komunistycznych Chin w wojnę w Korei rozstrzygnęło o remisowym rezultacie konfliktu.
Kim Ir Sen, przywódca KRLD, od chwili utworzenia państwa północnokoreańskiego snuł plany „wyzwolenia” południowej części półwyspu, apelując o pomoc do Stalina, ten jednak odmawiał, obawiając się otwartego konfliktu ze Stanami Zjednoczonymi. ZSRR nie miał jeszcze w swym arsenale broni jądrowej, nie mógł też liczyć na żadne poparcie ze strony Chin, w których nadal trwała wojna domowa. Dlatego zgodnie z rezolucjami Zgromadzenia Ogólnego ONZ nakazującymi wycofanie obcych wojsk z Korei[10] do końca grudnia 1948 roku wycofał swe wojska z KRLD (wojska amerykańskie Republikę Korei opuściły dopiero w czerwcu 1949 roku). Podobne plany miał Li Syng Man, tym bardziej że ONZ, zdominowana przez państwa niepodporządkowane ZSRR, uznawała jego rząd za jedyne legalne przedstawicielstwo narodu koreańskiego. Zarówno Kim Ir Sen jak i Li Syng Man oraz oba państwa koreańskie czyniły przygotowania polityczne i militarne do wypełnienia swej „misji dziejowej”. Powodowało to stałe incydenty na granicy, które w sierpniu 1949 roku przybrały formę „małej wojny na 38. równoleżniku”.
Armia południowokoreańska po wycofaniu wojsk amerykańskich w czerwcu 1949 roku miała charakter sił policyjnych. W 1948 roku na wyspie Czedżu wybuchło zbrojne powstanie komunistyczne, stłumione brutalnie przez siły rządowe. Uzyskanie w 1949 roku przez ZSRR broni jądrowej i proklamowanie 1 października 1949 roku ChRL przez Mao, kończące wojnę domową w Chinach, stworzyły warunki do próby „zjednoczenia Korei” drogą agresji zbrojnej przez Kim Ir Sena. Uzyskanie zapewnień o pomocy materialnej z ZSRR i ewentualnego wsparcia Mao otwierało drogę do wojny. Nieroztropna wypowiedź Deana Achesona z 12 stycznia 1950 roku pomijająca Koreę Południową w systemie obrony globalnej Stanów Zjednoczonych stała się zapalnikiem do wybuchu. KRLD zgromadziła na granicy z Republiką Korei siły wystarczające do opanowania całego Półwyspu Koreańskiego, przekonana, że aneksja Korei Południowej nie spotka się z reakcją militarną Stanów Zjednoczonych, przeżywających szok po upadku rządu Czang Kaj-szeka w Chinach.
Przebieg wojny
Changjin
Ch'ongch'on
Główne bitwy (Północna część Półwyspu)
Seul
Taejŏn
tzw. Worek Pusan
Inczon
Główne bitwy (południowa część Półwyspu)
25 czerwca 1950 roku wojska Korei Północnej (liczące 415 tys. żołnierzy wspartych 150 czołgami i 150 samolotami różnego typu[1]) zaatakowały terytorium Korei Południowej, przekraczając 38. równoleżnik i zdobywając wkrótce Seul. Armia południowokoreańska licząca 150 tys. ludzi, 40 czołgów i 14 samolotów[1] nie miała szans samodzielnie oprzeć się inwazji. W odpowiedzi na agresjęRada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła 27 czerwca na podstawie art. 42Karty ONZ wysłanie do Korei sił międzynarodowych[11]. ZSRR oficjalnie zbojkotował obrady[b], co umożliwiło przegłosowanie wniosku wobec niewykorzystania przysługującego ZSRR w Radzie Bezpieczeństwa ONZ prawa weta. Przerzucona z prefektury Yamaguchi (Japonia) amerykańska 24. Dywizja Piechoty została zniszczona w 12-dniowej bitwie pod Daejeonem, a jej dowódca gen. William Dean trafił do niewoli. Pierwotnie planował wycofanie dywizji na południe, ale otrzymał rozkaz obrony miasta o kilka dni dłużej. Wskutek przewagi nieprzyjaciela dywizja została rozbita, a gen. Dean samodzielnie przedzierał się na południe[c].
26 czerwca przewodniczący Senackiej Komisji Spraw ZagranicznychTom Connally na pytanie prezydenta USA Trumana, czy prosić Kongres o wypowiedzenie wojny,[12] odpowiedział: Jeśli włamywacz włamie się do twojego domu, możesz go zastrzelić bez pójścia na posterunek policji i uzyskania pozwolenia (“If a burglar breaks into your house, you can shoot him without going down to the police station and getting permission”)[13]. Truman uznał, że uchwała Rady Bezpieczeństwa daje wystarczającą podstawę do wysłania wojsk[14][15]. 19 lipca prezydent powiadomił Kongres o podjętych krokach, żądając zwiększenia wydatków na siły zbrojne i pomoc dla państw zagrożonych przez działania komunistów[16].
Odzyskanie Seulu przez wojska ONZ we wrześniu 1950 rokuŻołnierz amerykański, jeniec wojenny, zabity przez koreańskich lub chińskich komunistów strzałem w tył głowySzczegółowy przebieg działań wojennych
Początkowe niepowodzenia wojsk amerykańskich związane były z tym, że oddziały amerykańskie w Japonii pełniły służbę okupacyjną i nie były ani odpowiednio uzbrojone, ani wyszkolone do prowadzenia normalnych działań wojennych. Wojska amerykańskie stacjonujące w Japonii miały poważne braki etatowe w ludziach; dywizje piechoty miały tylko po kompanii lekkich czołgów zamiast batalionu pancernego i kompanii czołgów w każdym pułku (mosty w Japonii nie pozwalały na przejazd innych czołgów poza lekkimi); nie posiadały także nowoczesnej broni przeciwpancernej (dział bezodrzutowych i granatników przeciwpancernych 89 mm), a tylko granatniki 60 mm z II wojny światowej („bazooki”), na dodatek z amunicją sprzed co najmniej 5 lat, która często zawodziła; ponadto w Japonii nie prowadzono szkolenia bojowego, a tylko normalną służbę okupacyjną. W późniejszym okresie stan liczebny, jakość uzbrojenia i wyszkolenia wojsk amerykańskich w Korei znacząco się poprawiły. Do 5 września 1950 wojska KRLD opanowały prawie cały półwysep (95% terytorium Korei Południowej), zamykając wojska amerykańskie i południowokoreańskie w tzw. „worku pusańskim” – w tym momencie ofensywa północnokoreańska została powstrzymana. KRLD i ZSRR za pośrednictwem Indii (Jawaharlal Nehru) zaproponowały rokowania pokojowe, odrzucone przez Stany Zjednoczone (ONZ). W międzyczasie KRLD przeprowadziła na południu reformę rolną i nacjonalizację przemysłu oraz nabór do swojej armii. W ramach sił ONZ, 14 państw skierowało do Korei swoje kontyngenty wojskowe, które czasowo rozlokowano w Japonii. 95% tych sił stanowiły wojska amerykańskie. Głównodowodzącym wojsk ONZ został gen. Douglas MacArthur, który ze swoim sztabem opracował plan inwazji na Koreę Północną.
Udany desant amerykański (ONZ) 15 września 1950 roku gen. Douglasa MacArthura pod miastem Inczon oraz jednoczesne kontruderzenie z miasta Pusan doprowadziły do odzyskania zajętych przez wojska Północy terenów. Jednostki Koreańskiej Armii Ludowej odcięte na południu Korei próbowały przejść do działań partyzanckich, tworząc tzw. „drugi front”, ale próby te zostały szybko udaremnione, ponieważ ludność południowokoreańska już zniechęciła się do KRLD (z powodu postępowania jej wojsk i organów bezpieczeństwa). W październiku działania przeniosły się na północ od 38. równoleżnika, a 90% Korei Północnej do 25 października znalazło się pod okupacją amerykańską. ONZ (Stany Zjednoczone) zaproponowała zawieszenie broni i uznanie siłowego zjednoczenia Korei, ale 25 października 1950 Mao Zedong wprowadził na front kilkusettysięczną armię „Chińskich Ochotników Ludowych”. ChOL okrążyli X Korpus amerykański, który jednak zdołał się przebić i został ewakuowany z Hŭngnam („koreańska Dunkierka”). Pod naciskiem Chińczyków (i odtwarzającej się armii KRLD) oddziały ONZ cofały się, tracąc w styczniu 1951 roku Seul. Chiny bezskutecznie prosiły o wsparcie ZSRR, Stalin zgodził się jedynie na wysłanie Chińczykom sprzętu wojskowego, z czym jednak zwlekał. Polityka ta spowodowana była chęcią utrzymania ZSRR w „neutralności”, a tym samym zrzuceniem kosztów prowadzenia wojny na Chiny[17]. Rządy KRLD i Chin otrzymały różnorakie wsparcie ze strony Indii i niektórych państw bloku wschodniego[18].
Nowy dowódca wojsk lądowych gen. Matthew Ridgway powstrzymał ofensywę i w lutym odzyskał Seul, a następnie ruszył na północ, częściowo przekroczył 38. równoleżnik i ustabilizował front na zdatnej do obrony linii „Kansas-Wyoming”, która do dzisiaj stanowi granicę pomiędzy obydwoma państwami koreańskimi. W czasie tych walk MacArthur ogłosił, że Amerykanie użyją broni atomowej, co spotkało się z protestem ich sojuszników z NATO, obawiających się atomowego odwetu ZSRR na Wielkiej Brytanii, i ostatecznie doprowadziło do konfliktu z prezydentem Trumanem. MacArthur proponował ponadto przenieść wojnę na teren Chin poprzez bombardowanie lotnisk armii chińskiej i jednoczesne wprowadzenie do walki na pierwszej linii oddziałów Tajwanu (Kuomintangu). Ta propozycja MacArthura była bezpośrednim powodem jego zdymisjonowania przez prezydenta Trumana. Zastąpił go gen. Matthew Ridgway (opuszczone przezeń stanowisko zajął gen. James van Fleet, a następnie gen. James Taylor).
W okresie od kwietnia do maja 1951 roku wojska chińskie i północnokoreańskie przeprowadziły wielką ofensywę, która załamała się i czerwcowa kontrofensywa ONZ z powrotem przywróciła front na linii Kansas-Wyoming. Od tej pory działania wojenne przyjęły postać wojny pozycyjnej, przeplatanej walkami niewielkich oddziałów. W lipcu 1951 roku rozpoczęła się pierwsza tura rokowań pokojowych, podczas której nie osiągnięto porozumienia z powodu dwóch konfliktów – po pierwsze w sprawie granicy (Chiny i KRLD chciały linii 38. równoleżnika, a ONZ linii Kansas-Wyoming), a po drugie w sprawie jeńców (spora część jeńców z Chin i Korei Północnej nie chciała wracać do tych państw, które tutaj żądały przymusowego odesłania ich wszystkich). W 1952 roku generał Ridgway został zastąpiony przez generała Marka Clarka – przyczyną było to, że Głównodowodzący Wojsk NATO gen. Dwight Eisenhower wystartował w wyborach prezydenckich i zrezygnował ze stanowiska, a gen. Ridgway go zastąpił. Pomimo liczebnej przewagi lotnictwa chińsko-północnokoreańskiego, wzmocnionego „ochotnikami” z ZSRR, lotnictwo amerykańskie (i innych państw ONZ – za najlepszych uchodzili piloci z RAF) odnosiło sukcesy. Międzynarodowy Czerwony Krzyż zorganizował kilkadziesiąt szpitali polowych w KRLD ze względu na ogrom ofiar wśród ludności cywilnej (jednym z takich szpitali kierował prof. Jan Oszacki z Krakowa). W 1954 wysokimi odznaczeniami Polski Ludowej zostali odznaczeni pracownicy Szpitala Polskiego Czerwonego Krzyża w KRLD[20][21].
Opinia publiczna w krajach uczestniczących w operacji ONZ była mocno podzielona, szczególnie w Wielkiej Brytanii, gdzie liczne grono ludzi sprzeciwiało się uczestnictwu w wojnie. Wiele osób obawiało się eskalacji wojny, a nawet wybuchu wojny nuklearnej. Silna opozycja względem wojny była przyczyną często napiętych relacji brytyjsko-amerykańskich. Z tych powodów brytyjscy politycy szukali sposobu na jak najszybsze zakończenie konfliktu, prędkie wycofanie wszystkich obcych sił ONZ i zjednoczenie Korei pod auspicjami tej organizacji[22]. Ostatecznie wybór Eisenhowera i zmęczenie społeczeństwa amerykańskiego wojną (jednorazowo w Korei przebywało 500 tys. żołnierzy amerykańskich, zmieniani byli co 6 miesięcy, w sumie przewinęło się przez front 2,5 mln Amerykanów), a z drugiej strony śmierć Stalina i walka o schedę po nim oraz brak znaczących efektów działań militarnych po obu stronach zmusiły wreszcie obie strony konfliktu 27 lipca 1953 roku w Panmundżomie do podpisania rozejmu i ustanowienia strefy demarkacyjnej (po 2 km na północ i południe, zatem szerokość tej strefy wynosi 4 km) dzielącej półwysep na dotychczasowej linii frontu (linii Kansas-Wyoming; w sprawie jeńców swoje stanowisko także przeforsowała strona ONZ – w rezultacie część jeńców północnokoreańskich osiedliła się w Korei Południowej, a jeńców chińskich na Tajwanie). Rozejm został podpisany przez przedstawicieli Korei Północnej (w osobie Kim Ir Sena jako zwierzchnika armii Korei Północnej), Chin Ludowych (przedstawiciel: Peng Dehuai – dowódca Ochotników Ludowych) oraz ONZ, reprezentowanej przez głównodowodzącego wojsk Narodów Zjednoczonych, amerykańskiego generała Marka W. Clarka[23][24]. Nieobecność i brak podpisu przedstawiciela Republiki Korei (czyli Korei Południowej) stanowił przez długie lata pretekst dla KRLD do odmowy rozpoczęcia rozmów pokojowych z Południem, które dla Koreańczyków z Północy nie było stroną konfliktu[23]. Nad przestrzeganiem rozejmu czuwali inspektorzy sił rozjemczych (Komisja Nadzorcza Państw Neutralnych) rozmieszczeni po obu stronach tej linii, na północy Polacy oraz Czesi i Słowacy, a na południu Szwajcarzy i Szwedzi. Ci ostatni po szykanach amerykańskich w 1956 roku zwinęli swoje posterunki. W przypadku Czechosłowacji (potem Czech) i Polski po zmianach politycznych w 1989 roku władze KRLD zaczęły także szykanować ich przedstawicieli tak, że ci w końcu wyjechali.
Konsekwencje wojny
Załoga czołgu M24Koreańscy cywileChińscy jeńcy schwytani przez wojska Korei Południowej w 1951 rokuAmerykańscy i południowokoreańscy weterani na spotkaniu w 2009 roku
Wojna koreańska utrwaliła podział polityczny półwyspu koreańskiego. Straty poniesione przez strony konfliktu i ludność cywilną są trudne do oceny ze względu na zróżnicowanie szacunków i brak swobodnego dostępu historyków do materiałów archiwalnych, szczególnie północnokoreańskich i chińskich. Aktualne szacunki historyków zakładają straty armii Republiki Korei (Korea Południowa) – 415 tys. żołnierzy zabitych i zmarłych w niewoli i 429 tys. rannych, Koreańskiej Armii Ludowej – 500–600 tys. zabitych i drugie tyle rannych, a ludności cywilnej – około miliona ludzi zabitych i rannych. Straty sił ONZ obejmowały: 33 629 zabitych i zaginionych oraz 107 tysięcy rannych żołnierzy amerykańskich, 1263 zabitych i 4817 rannych żołnierzy Wspólnoty Narodów oraz 1800 zabitych i 7 tys. rannych żołnierzy z pozostałych kontyngentów państw walczących pod flagą ONZ. Straty ChRL ocenia się na 400 tys. zabitych i zmarłych oraz 500 tys. rannych żołnierzy.
W trakcie wojny doszło do licznych zbrodni wojennych. Według prof. Kim Dong Choona, delegata Komisji Prawdy i Pojednania, co najmniej 100 000 ludzi zostało zamordowanych w związku z podejrzeniami o wspieranie komunizmu. Historycy twierdzą, że nawet 200 000 osób mogło ponieść śmierć z rąk południowokoreańskich armii i policji[25]. Południowokoreańskie organizacje cywilne utrzymują, że liczba zabitych mogła wynosić nawet 1 200 000 ofiar[26]. Przez dekady za masakry te niesłusznie obwiniani byli komuniści[27]. Z drugiej strony także oficerowie armii Korei Północnej, a szczególnie oficerowie polityczni, odpowiedzialni byli za liczne łamanie praw człowieka, w tym liczne egzekucje urzędników, inteligencji czy przywódców religijnych, podejrzanych o sympatyzowanie z rządem Południa[28].
Po zakończeniu działań wojennych następowała stopniowa odbudowa KRLD i Republiki Korei z gigantycznych zniszczeń wojennych. Ekonomiczne skutki wojny odczuwały także Stany Zjednoczone, dla których koszt operacji wojskowych na półwyspie wyniósł 17,2 mld dolarów, oraz Chiny, dla których koszty te oscylowały w granicach 10 mld dolarów. Stało się to powodem trudności gospodarczych w Chinach, szczególnie że po śmierci Stalina nowi przywódcy ZSRR nie zgodzili się na umorzenie długów za dostarczony sprzęt wojskowy, co pogłębiło narastający już z przyczyn ideologicznych konflikt między władzami ChRL i ZSRR. Sytuacja polityczno-gospodarcza KRLD była niezwykle skomplikowana. Chinom zawdzięczano ocalenie, ale Mao nie był w stanie wspierać gospodarczo Korei Północnej ze względu na własne kłopoty ekonomiczne. Ochotnicy chińscy byli wycofywani z Korei powoli etapami aż do 1958 roku. Sowieci na początku nie kwapili się też z pomocą materialną, gdyż nie wiedzieli, jaką orientację przyjmie Kim Ir Sen, prochińską czy proradziecką. W polityce wewnętrznej wojna stała się pretekstem dla Kim Ir Sena do likwidacji opozycji i militaryzacji kraju, wprowadzania w życie idei dżucze i kultu własnej osoby[29][30].
Na południu do rebelii z lat 60. władzę sprawował wspierany przez USA autorytarny Li Syng Man, uważany za brutalnego i skorumpowanego dyktatora[31]. Jednocześnie, dzięki pomocy gospodarczej państw Zachodu, Korea Południowa zaczęła szybko się odbudowywać, stając się z czasem jednym z azjatyckich „tygrysów gospodarczych”. Do późnych lat 70. gospodarka Północy była jednak silniejsza od gospodarki Południa (gospodarcze kłopoty KRLD zaczęły się w latach 90., gdy Korea straciła cenne źródło umów handlowych jakim był ZSRR)[32].
Wojna koreańska miała też daleko idące konsekwencje w polityce światowej. Wytworzyła przede wszystkim powszechny strach przed wojną światową, w której bardzo prawdopodobne było użycie broni nuklearnej. Kryzys koreański doprowadził również do wzrostu zaangażowania amerykańskiego w Europie. Stany Zjednoczone potroiły wydatki na obronność i uściśliły współpracę z sojusznikami w ramach NATO. Stany Zjednoczone przyjęły rolę naczelnego dowódcy w bloku państw zachodnich, tworząc model dwubiegunowości w stosunkach międzynarodowych.
Siły ONZ w Korei
Wojska lądowe zaangażowane w konflikt w Korei[33]:
↑Uchwała Nr 82 z 25 czerwca 1950 potępiła napaść Korei Północnej i zażądała wycofania jej wojsk za 38 równoleżnik. Uchwała Nr 83 z 27 czerwca zaleciła, aby członkowie Narodów Zjednoczonych udzielili Republice Korei takiej pomocy, jaka może być konieczną, aby odeprzeć atak zbrojny i przywrócić pokój i bezpieczeństwo międzynarodowe w tym regionie. Uchwała Nr 84 z 7 lipca upoważniała USA do utworzenia naczelnego dowództwa sił zbrojnych ONZ w Korei mających walczyć pod flagą tej organizacji. Uchwała Nr 85 z 31 lipca wezwała do wspierania ofiar wojny.
↑Konstytucja USA w art. 1.8.11 zalicza wypowiadanie wojny do uprawnień Kongresu.
↑Ustawa z 20 grudnia 1945 r. o udziale USA w ONZ upoważniała prezydenta do zawarcia z Radą Bezpieczeństwa umowy podlegającej zatwierdzeniu Kongresu określającej liczebność i rodzaje sił zbrojnych, udostępnionych Radzie na jej wezwanie w celu utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa zgodnie z art. 43 Karty ONZ. Zgodnie z art. 6 ustawy Prezydent nie będzie uważał, że wymaga upoważnienia Kongresu do udostępnienia Radzie Bezpieczeństwa na jej wezwanie w celu podjęcia działań na podstawie artykułu 42 wspomnianej Karty i zgodnie z taką specjalną umową lub umowami sił zbrojnych, udogodnień lub pomocy przewidzianej w tym dokumencie (United Nations Participation Act, December 20, 1945). Podczas obrad nad ustawą kilku senatorów wyraziło obawę, że umowa taka przeniesie na prezydenta bądź Radę Bezpieczeństwa prawo wypowiadania wojny. Przewidziana umowa nie została zawarta (The Commander in Chief and United Nations Charter Article 43: A Case of Irreconcilable Differences?, Rethinking War Powers: Congress, The President, and the United Nations).
↑Zimna wojna Mao. Chiny kontra Związek Sowiecki (tytuł oryg. Mao's cold war. China vs the Soviet Union), produced by Beach House Pictures for Discovery Networks Asia-Pacific.
↑William WhitneyW.W.StueckWilliam WhitneyW.W., The Korean War: An International History, Princeton, NJ: Princeton University Press, 1995, s. 196, ISBN 0-691-03767-1, OCLC31710666.
↑United Nations General Assembly Resolution 498, Resolution 498. Uchwałę tę podjęło Zgromadzenie Ogólne, gdyż przedstawiciel ZSRR od sierpnia 1950 powrócił do Rady Bezpieczeństwa i jął korzystać z prawa weta. W odpowiedzi Zgromadzenie Ogólne 3 listopada 1950 uchwałą 377 postanowiło we wszystkich wypadkach, które zdają się stanowić zagrożenie pokoju, złamanie pokoju lub akt agresji, a Rada Bezpieczeństwa z powodu braku jednomyślności stałych członków przestaje ponosić odpowiedzialność za utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, Zgromadzenie Ogólne powinno zająć się sprawą niezwłocznie, celem skierowania odpowiednich zaleceń do swych członków odnośnie środków zbiorowych, wliczając w to, w przypadku złamania pokoju lub aktu agresji, użycie sił zbrojnych, jeżeli będzie to niezbędne do utrzymania lub przywrócenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. W razie gdyby Zgromadzenie nie odbywało wtedy sesji, zbierze się ono na nadzwyczajną sesję specjalną w ciągu 24 godzin od zgłoszenia żądania jej zwołania. Taka nadzwyczajna sesja specjalna powinna być zwołana na żądanie Rady Bezpieczeństwa, uchwalone głosami którychkolwiek siedmiu jej członków albo większością członków Narodów Zjednoczonych. (Resolution 377, Akty ultra vires w świetle odpowiedzialności organizacji międzynarodowych s. 39n)
↑Rummel, Rudolph J. (1997). Statistics of Democide: Genocide and Murder Since 1900.
↑Oberdorfer, Don, The Two Koreas: A Contemporary History, Basic Books, 2001, ISBN 0-465-05162-6, s.10–11
↑No, Kum-Sok and J. Roger Osterholm, A MiG-15 to Freedom: Memoir of the Wartime North Korean Defector who First Delivered the Secret Fighter Jet to the Americans in 1953, McFarland, 1996, ISBN 0-7864-0210-5
↑Hastings, Max (1988). The Korean War. New York: Simon & Schuster. s. 89–90. ISBN 0-671-66834-X.
Cuisine originating from New Mexico Dried red New Mexico chile peppers Part of a series onAmerican cuisine Regional cuisines Northeastern New England New Jersey New York City Philadelphia Midwestern Chicago Michigan North Dakota Ohio Omaha St. Louis Wisconsin Mid-Atlantic Baltimore Pittsburgh Southern (list) Atlanta Cajun Floribbean Kentucky Louisiana Creole Lowcountry Houston New Orleans Texas Tex-Mex Western California California fusion Los Angeles Pacific Northwest Rocky Mountain Southwest...
Voce principale: Coppa delle Coppe 1982-1983. Finale della Coppa delle Coppe 1982-1983Lo stadio Ullevi teatro della finaleInformazioni generaliSport Calcio CompetizioneCoppa delle Coppe 1982-1983 Data11 maggio 1983 ImpiantoUllevi Spettatori17 804 Dettagli dell'incontro Aberdeen Real Madrid 2 1 Dopo i tempi supplementari Arbitro Gianfranco Menegali Successione ← Finale della Coppa delle Coppe 1981-1982 Finale della Coppa delle Coppe 1983-1984 → Modifica ...
His ExcellencyMarcus Stephen Presiden NauruMasa jabatan19 Desember 2007 – 10 November 2011PendahuluLudwig ScottyPenggantiFreddie Pitcher Informasi pribadiLahir1 Oktober 1969 (umur 54)Sunting kotak info • L • B Marcus Stephen (lahir 1 Oktober 1969[1]) adalah Presiden Republik Nauru saat ini, menempati kantornya pada Desember 2007. Ia juga bekas seorang atlet angkat beban terkenal, pemenang tujuh medali emas dan lima perak di Commonwealth Games,[2] ...
This article's lead section may be too short to adequately summarize the key points. Please consider expanding the lead to provide an accessible overview of all important aspects of the article. (January 2022) Bilateral relationsGreco-Japanese relations Greece Japan Greco-Japanese relations are foreign relations between Greece and Japan. Diplomatic relations Greece and Japan established diplomatic relations in 1899. There has been a Greek Embassy in Tokyo since 1960, and a Japanese Embassy in...
American football player (born 1936) American football player Don RogersNo. 52Position:Offensive linemanPersonal informationBorn: (1936-12-04) December 4, 1936 (age 87)South Orange, New Jersey, U.S.Height:6 ft 2 in (1.88 m)Weight:240 lb (109 kg)Career informationHigh school:Columbia (NJ)College:South CarolinaNFL draft:1959 / Round: 7 / Pick: 74Career history Los Angeles / San Diego Chargers (1960–1964) Career highlights and awards AFL champi...
LighthouseHospital Point Range Front Light US Coast Guard photoLocationBeverly, MassachusettsCoordinates42°32′47.4″N 70°51′21.4″W / 42.546500°N 70.855944°W / 42.546500; -70.855944TowerConstructed1871FoundationGraniteConstructionBrickAutomated1947Height13.5 m (44 ft) ShapeSquare pyramidal tower with attached houseMarkingsWhite, black lanternHeritageNational Register of Historic Places listed place LightFirst lit1872Focal height70 feet...
4th Oklahoma LegislatureLeadershipPresident of the Senate:J. J. McAlester (D) President Pro Tem of the Senate:C. B. Kendrick (D) Speaker of the House:J. H. Maxey (D) Composition:Senate 34 10 House 78 19 The Fourth Oklahoma Legislature was a meeting of the legislative branch of the government of Oklahoma, composed of the Oklahoma Senate and the Oklahoma House of Representatives. The state legislature met in the India White Temple in Oklahoma City, in regular session ...
County in Texas, United States Hays County redirects here. Not to be confused with Hayes County, Nebraska. County in TexasHays CountyCountyHays County Courthouse, built in 1908 using the eclectic style of architectureLocation within the U.S. state of TexasTexas's location within the U.S.Coordinates: 30°04′N 98°02′W / 30.06°N 98.03°W / 30.06; -98.03Country United StatesState TexasFounded1848Named forJohn Coffee HaysSeatSan MarcosLargest citySan MarcosA...
PaisKue Pais di Kalimantan SelatanNama lainPapaisTempat asalIndonesiaDaerahKalimantan SelatanSunting kotak info • L • BBantuan penggunaan templat iniPais merupakan jajanan pasar atau kue yang populer di Kalimantan Selatan. Kue pais biasanya disantap sebagai cemilan di pagi hari atau saat santai ditemani kopi dan teh. Istilah 'pais' berasal dari bahasa Banjar yang berarti dibungkus dengan daun pisang.[1] Cara mengonsumsinya yakni dengan membuka daun pembungkusnya, lalu di...
Zodiac constellation in the southern celestial hemisphere This article is about the astronomical constellation. For the astrological sign, see Sagittarius (astrology). SagittariusConstellationList of stars in SagittariusAbbreviationSgrGenitiveSagittariiPronunciation/ˌsædʒɪˈtɛəriəs/,genitive /-iaɪ/Symbolismthe ArcherRight ascension19h Declination−25°QuadrantSQ4Area867 sq. deg. (15th)Main stars12, 8Bayer/Flamsteedstars68Stars with planets32Stars brighter than 3.00m7Stars within ...
1997 UK local government election 1997 Bristol City Council election ← 1995 1 May 1997 1998 → 23 of 68 seats (one third) to Bristol City Council35 seats needed for a majority First party Second party Third party Party Labour Liberal Democrats Conservative Seats won 51 12 5 Seat change 2 3 1 1997 local election results in Bristol Council control before election Labour Council control after election Labour Elections to Bristol City Council were held...
نادي دالاس تأسس عام يونيو 6, 1995 (1995-06-06) (29 سنة) الملعب -(السعة: 20,500) البلد الولايات المتحدة الدوري الدوري الأمريكي لكرة القدم الإدارة الموقع الرسمي الموقع الرسمي الطقم الرسمي الطقم الأساسي الطقم الاحتياطي تعديل مصدري - تعديل نادي دالاس (بالإنجليزية: FC Dallas) هو نادي ك...
Giovanni Battista RePrefek Emeritus Kongregasi bagi Uskup-uskupPenunjukan16 September 2000Masa jabatan berakhir30 Juni 2010PendahuluLucas Moreira NevesPenerusMarc OuelletJabatan lainKardinal-Uskup Sabina-Poggio MirtetoImamatTahbisan imam3 Maret 1957oleh Giacinto TrediciTahbisan uskup7 November 1987oleh Paus Yohanes Paulus IIPelantikan kardinal21 Februari 2001oleh Paus Yohanes Paulus IIPeringkatKardinal-Imam (2001-2002) Kardinal-Uskup (2002-sekarang)Informasi pribadiLahir30 Januari 1...
Questa voce o sezione sull'argomento oggetti non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Urna funeraria romana. I secolo, Museo archeologico regionale di Palermo. Urna cineraria dalla necropoli di Casinalbo (MO) Urna funeraria con le ceneri di Sigmund Freud (1856 – 1939). Un'urna funeraria (anche chiamata urna cineraria, dal latino cinis, -eris, ce...
ساتوشي ياماغوتشي (باليابانية: 山口智) معلومات شخصية الميلاد 17 أبريل 1978 (العمر 46 سنة)كوتشي، كوتشي الطول 1.78 م (5 قدم 10 بوصة) مركز اللعب مدافع الجنسية اليابان مسيرة الشباب سنوات فريق 1994–1996 جيف يونايتد تشيبا المسيرة الاحترافية1 سنوات فريق م. (هـ.) 1996–2000 جيف يونايتد...
2011 studio album by MetronomyThe English RivieraStudio album by MetronomyReleased8 April 2011 (2011-04-08)Studio Smokehouse (London) Motorbass (Paris) GenreIndietronicanew waveelectronic rockLength45:04LabelBecauseProducerJoseph MountMetronomy chronology Nights Out(2008) The English Riviera(2011) Love Letters(2014) The English Riviera is the third studio album by English electronic music band Metronomy, released on 8 April 2011 by Because Music. Following the release ...
Business entity owned by shareholders This article is part of a series onCorporate law By jurisdiction Anguilla Australia BVI Canada Cayman Islands India South Africa UK United States Vietnam European Union France Germany General corporate forms Company Conglomerate Cooperative Corporation Holding company Joint-stock Partnership General Limited Limited liability Private limited Shell corporation Shelf corporation Sole proprietorship Corporate formsby jurisdiction European Union Societas ...
