Πατριάρχης Νεόφυτος Η΄

Πατριάρχης Νεόφυτος Η΄
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1832
Ροδολίβος
Θάνατος18  Ιουλίου 1909
Αντιγόνη (νήσος)
Τόπος ταφήςΜονή Αγίας Τριάδας Χάλκης
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
ΣπουδέςΙερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΟικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
ιερέας
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΟικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
επίσκοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Νεόφυτος Η΄ (κατά κόσμον Ιωακείμ Παπακωνσταντίνου, Ροδολίβος, 1833 - Αντιγόνη Πριγκηποννήσων, 18 Ιουλίου 1909) ήταν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από το 1891 ως το 1894.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο Ροδολίβος Σερρών και γονείς του ήταν ο ιερέας Κωνσταντίνος και η πρεσβυτέρα Μαργαρίτα[α] το 1833. Σε ηλικία έξι ετών στάλθηκε στη Μονή Εικοσιφοινίσσης, στην οποία μόναζαν συγγενείς του, και φοίτησε στην εκεί Ελληνική Σχολή από το 1839. Με προτροπή του Μητροπολίτου Δράμας Αθανασίου (Καΐρη) φοίτησε μετά στην Ελληνική Σχολή Αλιστράτης.

Το 1851 έφτασε με πενιχρά μέσα στην Κωνσταντινούπολη για να σπουδάσει. Εκεί γνώρισε τον από Δράμας πρώην Πατριάρχη Γερμανό Δ' (ο οποίος ως Μητροπολίτης Δράμας είχε χειροτονήσει ιερέα τον πατέρα του), καθώς και τον Μητροπολίτη Δέρκων Νεόφυτο (Βεγλερή) τον από Δράμας που αποτέλεσε τον προστάτη και ευεργέτη του. Το 1852 ξεκίνησε τις σπουδές του στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του χειροτονήθηκε διάκονος και μετονομάστηκε σε Νεόφυτος, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τον ευεργέτη του, Μητροπολίτη Δέρκων Νεόφυτο. Στο πτυχίο του από τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης αναγράφεται ως Εικοσιφοινισσιώτης[1].

Μετά τις σπουδές του εργάστηκε για λίγο ως δάσκαλος, και κατόπιν ως βοηθός του Μητροπολίτη Νύσσης και αργότερα του Στρωμνίτσης. Έπειτα πήγε στη Γερμανία, όπου έμαθε γερμανικά και σπούδασε Θεολογία στο Μόναχο. Μετά την επιστροφή του έγινε αρχιδιάκονος του Μητροπολίτη Αμασείας, από τον οποίο και χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και χειροθετήθηκε αρχιμανδρίτης.

Στις 25 Νοεμβρίου 1867 εξελέγη επίσκοπος Ελευθερουπόλεως, βοηθός επίσκοπος του Μητροπολίτου Δράμας Αγαθαγγέλου. Στις 19 Ιανουαρίου 1872 μετατέθηκε στη Μητρόπολη Φιλιππουπόλεως. Το 1878 ήταν υποψήφιος στις Πατριαρχικές Εκλογές, κατά τις οποίες εξελέγη Πατριάρχης ο Ιωακείμ Γ΄. Το 1880 μετατέθηκε στη Μητρόπολη Αδριανουπόλεως. Το 1886 παραιτήθηκε[2] λόγω υπερκόπωσης και πήγε να εφησυχάσει στη Μονή Βατοπεδίου στο Άγιο Όρος. Το 1887 όμως εξελέγη Μητροπολίτης Πελαγονίας και το 1891 Μητροπολίτης Νικοπόλεως και Πρεβέζης[3].

Μετά το θάνατο του Οικουμενικού Πατριάρχη Διονυσίου Ε΄, εξελέγη νέος Πατριάρχης στις 27 Οκτωβρίου 1891, όχι όμως χωρίς αντιπαραθέσεις και επεισόδια, καθώς εκείνη την εποχή υπήρχε διχασμός μεταξύ «ιωακειμικών» και «αντιιωακειμικών». Στις 2 Νοεμβρίου του ίδιου έτους παρουσιάστηκε στο Σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Β΄ και κατόπιν ενθρονίστηκε.

Κατά τη διάρκεια της Πατριαρχίας του αντιμετωπίστηκε το λεγόμενο «σχολικό ζήτημα», δηλαδή το ζήτημα αναγνώρισης των σχολείων της ομογένειας, καθώς επίσης διευθετήθηκε το θέμα της εισαγωγής σε αυτά της διδασκαλίας της τουρκικής γλώσσας. Αυτή εισήχθη στην δευτεροβάθμια, αλλά όχι στην πρωτοβάθμια[4]. Επίσης καθορίστηκε να τελείται δοξολογία στο Οικουμενικό Πατριαρχείο κατά την ημέρα των γενεθλίων του Σουλτάνου, αλλά και την ημέρα ανάρρησης νέου Σουλτάνου στο Θρόνο. Επί Πατριαρχίας του ξεκίνησε επίσης η δημιουργία κτηματολογίου των μονών.

Ο τάφος του Νεοφύτου Η΄ στο νεκροταφείο της Θεολογικής Σχολής Χάλκης

Στις 25 Οκτωβρίου του 1894 εξαναγκάστηκε σε παραίτηση και απεσύρθη στη νήσο Αντιγόνη, όπου και πέθανε στις 5 Ιουλίου 1909. Ετάφη στο νεκροταφείο της Θεολογικής Σχολής Χάλκης[3].

Υποσημειώσεις και παραπομπές

Υποσημειώσεις

  1. Σχετικά με την καταγωγή του μας αναφέρει ο ίδιος το 1853 στο «Απομνημονεύματα της εμής βιοτής», που έγραψε στην θεολογική σχολή της Χάλκης:

    Πατρίς μεν είναι χωρίον τι Ροδολίβος καλούμενον… και τέσσαρας περίπου ώρας της Δράμας απέχον. Γεννήτορες δε, Κωνσταντίνος ιερεύς και Μαργαρίτα, οίτινες εννέα υιούς εγέννησαν μεθ’ ών και εμέ τρίτον, το 1833…

    . Ο Ιερολογιότατος Ειρηναίος, στην επικήδειο ομιλία του Νεοφύτου, στην Κωνσταντινούπολη το 1909:

    Εκ γονέων ευσεβών εν σωτηρίω έτει 1833 γεννηθείς ο αφ ημών μεταστάς σεπτός πρωθιεράρχης εν Ροδολείβω της ευάνδρου μακεδονικής γης...

Παραπομπές

  1. Ημερολόγιο Ιεράς Μητροπόλεως Ζιχνών και Νευροκοπίου, 2022
  2. Kiminas, Demetrius (31 Μαρτίου 2009). The Ecumenical Patriarchate: A History of Its Metropolitanates with Annotated Hierarch Catalogs. Wildside Press LLC. σελ. 53. ISBN 978-1434458766. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2021. 
  3. 3,0 3,1 «Η Αυτού Θειοτάτη Παναγιότης ο Αρχιεπίσκοπος πρώην Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης κυρός Νεόφυτος ο Η΄. (1832-1909)». Προσωπική ιστοσελίδα του Μάρκου Μάρκου. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2021. 
  4. И. И. Соколов. Константинопольская церковь въ XIX вѣкѣ. Опытъ историческаго изслѣдованія. Т. I, СПб., 1904, стр. 389—390.

Πηγές


τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος
Μελέτιος Βυζάντιος
Επίσκοπος Ελευθερουπόλεως
1867-1872
Διάδοχος
Αγαθάγγελος
Προκάτοχος
Πανάρετος (Μισαΐκωφ)
Μητροπολίτης Φιλιππουπόλεως
1872-1880
Διάδοχος
Γρηγόριος (Γιάνναρης ή Προδρόμου)
Προκάτοχος
Διονύσιος (Χαριτωνίδης)
Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως
1880-1886
Διάδοχος
Διονύσιος (Χαριτωνίδης)
Προκάτοχος
Ματθαίος (Πετρίδης)
Μητροπολίτης Πελαγονίας
1887-1891
Διάδοχος
Αλέξανδρος (Ρηγόπουλος)
Προκάτοχος
Ιωακείμ (Σγουρός)
Μητροπολίτης Νικοπόλεως και Πρεβέζης
1891
Διάδοχος
Κωνσταντίνος (Βαφείδης)
Προκάτοχος
Διονύσιος Ε΄
Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
1891-1894
Διάδοχος
Άνθιμος Ζ΄