Szwadron Kawalerii KOP „Kleck”

Szwadron Kawalerii KOP „Kleck”
10 szwadron kawalerii
Szwadron Kawalerii KOP „Radziwiłłmonty”
	Historia
Państwo	Polska
Rozformowanie	1939
Nazwa wyróżniająca	„Radziwiłłmonty”; „Kleck”
	Dowódcy
Pierwszy	rtm. Józef Rajmund Grubowski
	Działania zbrojne
	kampania wrześniowa
	Organizacja
Numer	kryptonimowy:77
Dyslokacja	Radziwiłłmonty, Kleck
Formacja	Korpus Ochrony Pogranicza
Rodzaj wojsk	kawaleria
Podległość	2 Brygada OP; pułk KOP „Snów”; 38 Dywizja Piechoty

Szwadron Kawalerii KOP „Kleck” – pododdział kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na posiedzeniu Politycznego Komitetu Rady Ministrów, w dniach 21-22 sierpnia 1924, zapadła decyzja powołania Korpusu Wojskowej Straży Granicznej. 12 września 1924 Ministerstwo Spraw Wojskowych wydało rozkaz wykonawczy w sprawie utworzenia Korpusu Ochrony Pogranicza^[2], a 17 września instrukcję określającą jego strukturę^[3]. Jesienią 1924, w składzie 2 Brygady Ochrony Pogranicza, rozpoczęto formowanie jednostki 10 szwadronu kawalerii^[4]. W skład szwadronu wchodzić miały cztery plutony liniowe i drużyna dowódcy szwadronu. Według etatu szwadron liczyć powinien trzech oficerów, 19 podoficerów i 65 ułanów. Na uzbrojeniu posiadał 77 karabinków, 7 pistoletów oraz 82 szable^[5]. Z dniem 2 października 1924 został przeniesiony do KOP na stanowisko dowódcy szwadronu rotmistrz 5 Pułku Strzelców Konnych Józef Rajmund Grubowski^[6].

Szwadron był podstawową jednostką taktyczną kawalerii KOP. Zadaniem szwadronu było prowadzenie działań pościgowych, patrolowanie terenu, w dzień i w nocy, na odległości nie mniejsze niż 30 km, a także utrzymywanie łączności między odwodami kompanijnymi, strażnicami i sąsiednimi oddziałami oraz eskortowanie i organizowanie posterunków pocztowych. Wymienione zadania szwadron realizował zarówno w strefie nadgranicznej, będącej strefą ścisłych działań KOP, jak również w pasie ochronnym sięgającym około 30 km w głąb kraju^[7]. Szwadron był też jednostką organizacyjną, wyszkoleniową, macierzystą i pododdziałem gospodarczym^[8].

W lipcu 1929 zreorganizowano kawalerię KOP. Zorganizowano dwie grupy kawalerii. Podział na grupy uwarunkowany był potrzebami szkoleniowymi i zadaniami kawalerii KOP w planie „Wschód”^[9]. Szwadron wszedł w skład grupy północnej^[10]. Przyjęto też zasadę, że szwadrony przyjmą nazwę miejscowości będącej miejscem ich stacjonowania^[10]. Obok nazwy geograficznej, do 1931 stosowano również numer szwadronu^[11].

W 1934(?)1932^[b]roku dokonano kolejnego podziału szwadronów. Tym razem na trzy grupy inspekcyjne. Szwadron wszedł w skład grupy środkowej^[13]. Konie w poszczególnych szwadronach dobierano według maści. W szwadronie „Iwieniec” konie były gniade^[16].

W 1934 dokonano kolejnego podziału szwadronów. Tym razem na trzy grupy inspekcyjne. Szwadron wszedł w skład grupy południowej^[13]. Jednostką administracyjną dla szwadronu był batalion KOP „Kleck”^[17].

W 1938 nastąpiła reorganizacja podporządkowania i struktur kawalerii KOP. Szwadrony zakwalifikowano do odpowiednich typów jednostek w zależności od miejsca stacjonowania^[c]. Szwadron zakwalifikowano do grupy II^[19]. Organizacja szwadronu kawalerii na dzień 20 listopada 1938 przedstawiała się następująco: dowódca szwadronu, szef szwadronu, drużyna ckm^[d], drużyna gospodarcza, patrol telefoniczny i dwa plutony liniowe^[18] po cztery sekcje^[20], w tym sekcję rkm^[8]. Liczył 2 oficerów, 1 chorążego, 6 podoficerów zawodowych, 4 podoficerów nadterminowych i 72 ułanów. Na uzbrojeniu posiadał 2 ckm, 2 rkm, 73 karabinki, 76 szabel. Posiadał też 83 konie wierzchowe^[21]. Szwadron wchodził w skład pułku KOP „Snów”^[19].

Szwadron zmobilizowano w mobilizacji powszechnej w sierpniu 1939^[22]. Wspólnie ze szwadronem „Stołpce” utworzył dywizjon, który stanowił kawalerię dywizyjną 38 Dywizji Piechoty^[23]^[24].

Żołnierze szwadronu

Dowódcy szwadronu

rtm. Józef Rajmund Grubowski^[25]^[26] (od 2 października 1924 – 29 III 1930 → przeniesiony do szkoły podoficerów kawalerii^[27])
rtm. Kazimierz Strawiński (20 III 1930 − 11 III 1933 → dowódca szwadronu „Nowosiółki”)^[27]
rtm. Władysław Walczyński (10 III 1933^[27] − )
rtm. Stanisław Neyman (23 V 1936 był w 1938)^[28]
rtm. Kazimierz Strawiński (był w 1938)^[28]?
rtm. Stanisław Neyman (był III 1939)^[29]
por. Leopold Denhoffner – 1939^[24]

Obsada personalna w marcu 1939

Ostatnia „pokojowa” obsada oficerska szwadronu^[29]^[e]

dowódca szwadronu – rtm. Stanisław Neyman
oficer szwadronu – rtm. Henryk Bolesław Odyniec-Dobrowolski

Uwagi

↑ Zarządzenie szefa sztabu Korpusu Ochrony Ochrony Pogranicza ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP^[1].
↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz podają, że podział kawalerii na trzy grupy nastąpił w 1934^[12]^[13]^[14].
Mijakowski i Rozdżestwieński twierdzą, że kawaleria KOP podzielona była na trzy grupy już w 1932^[15].
↑ W 1938 nastąpił podział kawalerii KOP na szwadrony typu I, II i III. Szwadrony typu I stacjonowały poza m.p. dowództw batalionów KOP, szwadrony typu II stacjonowały w m.p. batalionów KOP. Typ III posiadał szwadron „Nowe Świeciany”^[18].
↑ Stan drużyny ckm w szwadronie był znacznie niższy od stanu nakazanego „Regulaminem kawalerii cz.III”. Drużyna składała się z 15 żołnierzy i 19 koni. W jej skład wchodzili: drużynowy, 2 karabinowych, 2 celowniczych, 2 taśmowych, 2 amunicyjnych, 6 koniowodnych i 4 juki^[8].
↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[30].

Przypisy

↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 426.
↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 11-12.
↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 111.
↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.
↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 21.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 75 z 21 VII 1925, s. 399.
↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 4-6.
↑ ^a ^b ^c Zarządzenie nr L.5201/tj.org./38 ↓.
↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 35.
↑ ^a ^b Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 34.
↑ Wiśniewska i Promińska 2013 ↓, s. 2.
↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 156.
↑ ^a ^b ^c Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 44.
↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 51.
↑ Mijakowski i Rozdżestwieński 2013 ↓, s. 15.
↑ Kościański 1994 ↓, s. 58.
↑ Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 2 zał. 47.
↑ ^a ^b Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 52.
↑ ^a ^b Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 58.
↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 158.
↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 52 i 149.
↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 79.
↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 91.
↑ ^a ^b Mijakowski i Rozdżestwieński 2013 ↓, s. 17.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 146, 657.
↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 35.
↑ ^a ^b ^c Obsada oficerska B KOP „Nowogródek” ↓.
↑ ^a ^b Wykazy imienne oficerów KOP ↓.
↑ ^a ^b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 945.
↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.

Bibliografia

Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1925.
Zdzisław Kościański: Kawaleria Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1924-1939. W: Lech Grochowski[red.]: Korpus Ochrony Pogranicza w 70 rocznicę powstania. Materiały z konferencji popularnonaukowej. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1994.
Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
Krzysztof Mijakowski, Paweł Rozdżestwieński: Kawaleria Korpusu Ochrony Pogranicza. Wielka księga jazdy polskiej 1918-1939. Tom 44. Edipresse Polska SA, 2013. ISBN 978-83-7769-888-4.
Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), s. 148-160, 1994. Warszawa: Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe. ISSN 0043-7182.
Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Iwona Wiśniewska, Katarzyna Promińska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Brygada Korpusu Ochrony Pogranicza «Wilno»”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2013.
Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z 1928, 1931 i 1934. [dostęp 2016-02-15].
Zarządzenie organizacyjne dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza nr L.5201/tj.org./38 z 3 listopada 1938.
Wykazy imienne oficerów brygad, pułków, batalionów oraz pozostałych jednostek Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937.
Wykaz zmian stanu oficerów Brygady KOP „Nowogródek” w latach 1927-1935 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.

[2] Zarządzenie szefa sztabu Korpusu Ochrony Ochrony Pogranicza ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP^[1].

[17] Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz podają, że podział kawalerii na trzy grupy nastąpił w 1934^[12]^[13]^[14].
Mijakowski i Rozdżestwieński twierdzą, że kawaleria KOP podzielona była na trzy grupy już w 1932^[15].

[21] W 1938 nastąpił podział kawalerii KOP na szwadrony typu I, II i III. Szwadrony typu I stacjonowały poza m.p. dowództw batalionów KOP, szwadrony typu II stacjonowały w m.p. batalionów KOP. Typ III posiadał szwadron „Nowe Świeciany”^[18].

[23] Stan drużyny ckm w szwadronie był znacznie niższy od stanu nakazanego „Regulaminem kawalerii cz.III”. Drużyna składała się z 15 żołnierzy i 19 koni. W jej skład wchodzili: drużynowy, 2 karabinowych, 2 celowniczych, 2 taśmowych, 2 amunicyjnych, 6 koniowodnych i 4 juki^[8].

[35] Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[30].

[CITEREFJabłonowskiJankowskiPolakProchwicz2001426-1] Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 426.

[CITEREFProchwicz200311-12-3] Prochwicz 2003 ↓, s. 11-12.

[CITEREFDominiczak1992111-4] Dominiczak 1992 ↓, s. 111.

[CITEREFProchwiczKonstankiewiczRutkiewicz200323-5] Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.

[CITEREFProchwiczKonstankiewiczRutkiewicz200321-6] Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 21.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.nr_75_z_21_VII_1925,_s._399-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 75 z 21 VII 1925, s. 399.

[CITEREFFalkiewicz19254-6-8] Falkiewicz 1925 ↓, s. 4-6.

[CITEREFZarządzenie_nr_L.5201/tj.org./38-9] Zarządzenie nr L.5201/tj.org./38 ↓.

[CITEREFProchwiczKonstankiewiczRutkiewicz200335-10] Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 35.

[CITEREFProchwiczKonstankiewiczRutkiewicz200334-11] Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 34.

[CITEREFWiśniewskaPromińska20132-12] Wiśniewska i Promińska 2013 ↓, s. 2.

[CITEREFProchwicz3/1994156-13] Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 156.

[CITEREFProchwiczKonstankiewiczRutkiewicz200344-14] Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 44.

[CITEREFProchwicz200351-15] Prochwicz 2003 ↓, s. 51.

[CITEREFMijakowskiRozdżestwieński201315-16] Mijakowski i Rozdżestwieński 2013 ↓, s. 15.

[CITEREFKościański199458-18] Kościański 1994 ↓, s. 58.

[CITEREFZarządzenie_nr_L.500/Tjn.Og.Org/372_zał._47-19] Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 2 zał. 47.

[CITEREFProchwiczKonstankiewiczRutkiewicz200352-20] Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 52.

[CITEREFProchwiczKonstankiewiczRutkiewicz200358-22] Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 58.

[CITEREFProchwicz3/1994158-24] Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 158.

[CITEREFProchwiczKonstankiewiczRutkiewicz200352_i_149-25] Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 52 i 149.

[CITEREFProchwicz200379-26] Prochwicz 2003 ↓, s. 79.

[CITEREFProchwiczKonstankiewiczRutkiewicz200391-27] Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 91.

[CITEREFMijakowskiRozdżestwieński201317-28] Mijakowski i Rozdżestwieński 2013 ↓, s. 17.

[CITEREFRocznik_Oficerski1932146,_657-29] Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 146, 657.

[CITEREFFalkiewicz192535-30] Falkiewicz 1925 ↓, s. 35.

[CITEREFObsada_oficerska_B_KOP_„Nowogródek”-31] Obsada oficerska B KOP „Nowogródek” ↓.

[CITEREFWykazy_imienne_oficerów_KOP-32] Wykazy imienne oficerów KOP ↓.

[CITEREFRocznik_oficerski1939945-33] Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 945.

[CITEREFRocznik_oficerski1939VI-34] Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[b]

[13]

[16]

[17]

[c]

[19]

[d]

[18]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[e]

[1]

[12]

[14]

[15]

[30]

Szwadron Kawalerii KOP „Kleck”

Formowanie i zmiany organizacyjne

Żołnierze szwadronu

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Read other articles:

Oltrepò mantovano

مارك سوليفان

Wilhelmina Geddes

Rominter Heide

Pantai Kopassus

Aeropuerto de Oremburgo-Central

Palapa E

NGC 5579

Armored Troop Carrier (LCM)

Megalit Simawang

Candy (1968 film)

Digimon Adventure: Anode

Grande, grosso e... Verdone

Campionati mondiali di curling doppio misto

Vereinsthaler

West Indies Federation

Cần Giuộc district

Liste der Bürgermeister von Bozen

福岡女學院大學

Storia di fantasmi cinesi