Kompania graniczna KOP „Bryckie”^[b] – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.

Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza sformowano 10 batalion graniczny ^[1][2], a w jego składzie 10 kompanię graniczną KOP „Nowa Huta”^[3]. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 9 podoficerów, 5 nadterminowych i 98 żołnierzy służby zasadniczej^[c]. W 1939 2 kompania graniczna KOP „Bryckie” podlegała dowódcy batalionu KOP „Krasne”^[4].

 Osobny artykuł: kompanie graniczne Korpusu Ochrony Pogranicza.

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[5]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza^[6].

2 kompania graniczna „Bryćki” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 28 kilometrów 620 metrów^[7]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Krzemieniec”, „Myszyce” i „Trusewicze” z komendantury „Manuty”^[8] .

Wydarzenia

• We wrześniu 1929 sierż. Roman Kowalski zabrał z kancelarii kompanii poufne akta, które przekazał agentowi Szymonowi Wajsbortowi z Radoszkowicz. Agent po ich sfotografowaniu, zwrócił je Kowalskiemu i wypłacił mu nagrodę w wysokości 40 zł. W październiku podoficer został aresztowany wraz z ośmioma osobami cywilnymi podejrzanymi o szpiegostwo na rzecz ZSRR. Jeszcze tego samego miesiąca sąd w Wilejce skazał go na karę śmierci. Prezydent RP skorzystał z prawa łaski zmieniając karę na dożywotnie więzienie^[9].

Kompanie sąsiednie

• 1 kompania graniczna KOP „Olkowicze” ⇔ 3 kompania graniczna KOP „Bakszty Małe” – 1928^[10], 1929^[11], 1931^[8] , 1932^[12], 1934^[13], 1938^[14]

17 września 1939 strażnice 2 kompanii granicznej „Bryckie” zaatakowane zostały przez żołnierzy 100 Dywizji Strzeleckiej i pograniczników. Strażnice „Łowcewicze” Sowieci opanowali o 5:05. Poległo 3 Polaków, 9 dostało się do niewoli. Zginął jeden żołnierz NKWD, kilku odniosło rany^[15].

• kpt. Julian II Markowski (był 30 IX 1928 − 12 II 1930)^[20] 
• kpt. Józef Sołtysiak (12 II 1930 −)^[20] 
• kpt. Stanisław Kulik (XI 1935 − 1936)^[j]
• kpt. piech. Stefan Mączyński^[k] ( - 1939)^[21]

• Wiktor Krzysztof Cygan: Kresy we krwi. Obrona północno-wschodniej Polski we wrześniu 1939. Warszawa: Espadon Publishing, 2006. ISBN 978-83-60786-00-0.
• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Czesław Grzelak: Szack–Wytyczno 1939. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2001. ISBN 83-11-09324-5.
• Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. WarszawaPułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
• Artur Ochał: Wykroczenia i przestępstwa popełnione przez żołnierzy w Brygadach KOP „Grodno” i „Wilno”. W: Jacek Jędrysiak (red.), Krzysztof Widziński (red.): Szpiedzy i dezerterzy. Wrocław: Instytut Pamięci Narodowej, 2021. ISBN 978-83-8229-346-3.
• Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/143 do 177/149.)
• Meldunki sytuacyjne dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/217.)
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/151.)
• Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Krasne” w latach 1928–1935 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.181/221.)